Statystyka - podstawowe pojęcia i definicje, Notatki z Statystyka, statystyka opisowa

Pobierz Statystyka - podstawowe pojęcia i definicje i więcej Notatki w PDF z Statystyka, statystyka opisowa tylko na Docsity! Podstawowe pojęcia i definicje Statystyka to: • dane liczbowe, zestawienia liczbowe, informacje liczbowe • czynność zbierania i opracowywania danych liczbowych (np. dane Głównego Urzędu Statystycznego) • miary, mierniki, charakterystyki, które wyliczamy z próby badawczej • metody służące analizie zjawisk, prawidłowości rządzących zjawiskami masowymi (czyli wystarczająco duże liczby jednostek, gdyż daje się wówczas zaobserwować pewne prawidłowości) Statystykę dzieli się na Statystkę indukcyjną, która zajmuje się regułami wnioskowania o właściwościach populacji, opierając się na własnościach wylosowanej z niej próby Statystykę opisową, która zajmuje się projektowaniem badań, procedurą i sposobami gromadzenia informacji, opracowania danych ilościowych, ich prezentacją i sumarycznym opisem. Socjologię najbardziej interesują zjawiska masowe, a statystyka pozwala uporządkować te zjawiska, wychwycić pewne prawidłowości, które określamy mianem prawidłowości statystycznych. Prawidłowości te są wypadkową oddziaływania na zjawisko masowe przyczyn głównych oraz przyczyn ubocznych. Przyczyny uboczne i główne oddziałują na dające się zmierzyć zjawiska masowe, przy czym: Przyczyny główne oddziałują na zjawisko trwale i jednolicie oraz podobnie lub tak samo na elementy składowe badanej zbiorowości. Przyczyny uboczne są wynikiem oddziaływania czynników indywidualnych, losowych. Innymi słowy: gdyby były tylko przyczyny główne to wszystko dałoby się przewidzieć, zaś gdyby były tylko przyczyny uboczne to nic nie dałoby się przewidzieć. Statystycznie podstawowym zadaniem statystyki jest dostarczanie wiarygodnych informacji, niezbędnych do podejmowania różnego rodzaju decyzji, Zadaniem statystyki jest: ujawnienie prawidłowości rządzących zjawiskami; służenie do opisu ilościowego tych zjawisk; określenie na ile uzyskane wyniki można uogólniać Zbiorowość statystyczna: zbiór dowolnych jednostek (np. ludzi, przedmiotów, obszarów geograficznych), które mają przynajmniej jedną wspólną właściwość, a różnią się z innych punktów widzenia Próba: część populacji generalnej, wybrana na podstawie pewnych kryteriów, zbieramy dane w próbie, ale wnioski odnosimy do całej populacji. Jednostka statystyczna: element zbiorowości statystycznej np. osoba, gospodarstwo domowe, student Cecha statystyczna: właściwości jednostek zbiorowości Cechy jakościowe (niemierzalne) nie można ich zmierzyć za pomocą liczb, można wyrazić je tylko słownie, np. płeć kolor, wykształcenie Cechy ilościowe (mierzalne) to cechy, które występują z różnymi natężeniami i te można zmierzyć np. wzrost 178 cm, waga 65kg Wśród cech ilościowych możemy wyróżnić: SKOKOWE: wartości cechy zmieniają się co „skok” bez wartości pośrednich np.: wiek (19, 20, 21, 22), liczba osób w gospodarstwie domowym, liczba pracowników w przedsiębiorstwie DORAŹNE (sporadyczne, ad hoc, jednorazowe) – przeprowadzane w miarę potrzeb np.: badania marketingowe PEŁNE - spis, rejestracja bieżąca, sprawozdawczość CZĘŚCIOWE – reprezentacyjne (celowy/losowy dobór próby); monograficzne; ankietowe; O tym czy badanie jest pełne czy nie decyduje temat badania, a nie liczba przebadanych. SZACUNEK STATYSTCZNY – w przypadku braku możliwości przeprowadzenia zarówno badania pełnego, jak i częściowego – liczebność zbiorowości ustalana jest na podstawie informacji o innej zbiorowości logicznie powiązanej z badaną - interpolacja- szacowanie nieznanej wartości na podstawie znajomości wcześniejszych i późniejszych realizacji - ekstrapolacja- ustalanie nieznanych wartości znajdujących się poza przedziałem wartości znanych. OGRANICZENIA STATYSTYKI - badacz musi dysponować danymi statystycznymi ilościowymi; - metody statystyczne zawsze prowadzą do standaryzacji, eliminują zjawiska nietypowe (które mogą być najbardziej interesujące); - dosyć łatwo o błędne wnioski, które wynikają z różnych źródeł, niewynikające z osoby badacza W celu jednoznacznego określenia, jakie jednostki będą stanowiły zbiorowość statystyczną niezbędne jest określenie jednostki statystycznej pod względem: Rzeczowym (przedmiotowym) - np. fakt ukończenia studiów będzie kryterium określenia zbiorowości absolwentów studiów wyższych Czasowym – należy podać czas, w którym badane jednostki wystąpią np. absolwenci GSW w roku bieżącym i przyszłym będą to zupełnie inne populacje Terytorialnym (przestrzennym, geograficznym) – należy podać teren, z którego będą pochodzić jednostki statystyczne zaliczane do zbiorowości np. zbiorowość absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego i GSW będą to dwie różne zbiorowości Zakresowym – określamy, jakie informacje o jednostkach statystycznych będą gromadzone w trakcie badania (np. oceny z zaliczeń i egzaminów, kierunek studiów, znajomość języków obcych Samo znaczenie statystyki w administracji publicznej we współczesnym życiu społeczno-gospodarczym kraju wynika przede wszystkim z: • reaktywowania w roku 1990 samorządu terytorialnego, • transformacji ustrojowej, • obligatoryjności działań kontrolnych, m. in. ze strony gmin, sejmików • samorządowych oraz regionalnych izb obrachunkowych, • wzrostu znaczenia planowania strategicznego rozwoju lokalnego, • konieczności podejmowania działań marketingowych przez władze lokalne w warunkach konkurencyjnego otoczenia. PRZYKŁAD 1 Badamy wysokość kredytów wśród klientów indywidualnych PKO BP w dniu 30 października 2021r. Zbiorowość statystyczna: indywidualni kredytobiorcy PKOBP Jednostka statystyczna: jeden klient – obiekt materialny (kto – klient PKO BP, kiedy – 30.10.2021r., gdzie – Polska) Typ zbiorowości: skończona, jednowymiarowa, względnie jednorodna, statyczna Cecha statyczna: wysokość kredytu (tys. zł) Typ cechy statystycznej Badamy opinię pracowników, dotyczącą decyzji zarządu jednej z gdańskich firm o połączeniu z jedną firmą. PRZYKŁAD 2 Zbiorowość statystyczna: pracownicy firmy Jednostka statystyczna: jeden pracownik – obiekt materialny (kto – pracownik firmy, kiedy – np. 31.05.2021r., gdzie – Gdańsk, Polska) Typ zbiorowości: skończona, jednowymiarowa, względnie jednorodna, statyczna Cecha statyczna: opinia (kategoria cechy: popieram, nie popieram, nie wiem) Typ cechy statystycznej: niemierzalna