Stopy łożyskowe - Notatki - Materiałoznastwo, Notatki z Materiały inżynieryjne

Pobierz Stopy łożyskowe - Notatki - Materiałoznastwo i więcej Notatki w PDF z Materiały inżynieryjne tylko na Docsity! 176 JW Stopy . Trzeci% grup$ stopów tytanu stanowi% jednofazowe stopy , które mo na uzyska" b%d' przez odpowiedni% zawarto!" pierwiastków stabilizuj%cych faz$ , b%d' przez przech#adzanie z obszaru stabilnej fazy w wy szych temperaturach, przy st$ eniach sk#adnika stopowego ni szych od stanu równowagi. Praktycznie wykorzystuje si$ drug% metod$, otrzymuj%c jednak stopy o strukturze niestabilnej. Obecnie znanych jest kilka seryjnie produkowanych stopów tytanu o strukturze (niestabilnej): ameryka&skie Ti-13V-llCr-3Al, Beta 3 (11,5% Mo, 4,5% Sn, 6% Zr) i RMI lAl- 8V-5Fe oraz rosyjskie BT14 (4% Al, 3% Mo, 1% V), BT15 (3% Al. 8% Mo, 11% Cr) i BT16 (2,5% Al, 7,5% Mo). Stopy cechuje bardzo wysoka wytrzyma#o!", zw#aszcza po obróbce cieplnej. Na przyk#ad, stop Ti-13V-llCr-3Al w stanie wy arzonym wykazuje wytrzyma#o!" na rozci%ganie Rm = 930 MPa, w stanie przech#odzonym i starzonym Rm = 1275 MPa, a po walcowaniu na zimno i starzeniu Rm = 1750 MPa, co czyni go metalem o najwy szej wytrzyma#o!ci w#a!ciwej ze wszystkich tworzyw konstrukcyjnych (g$sto!" stopu wynosi 4,85 g/cm 3 ). Stopy s% spawalne zarówno w stanie wy arzonym, jak i starzonym. Równie ich obróbka skrawaniem nie przedstawia wi$kszych trudno!ci. 12. Stopy o!yskowe Stopy #o yskowe stanowi% specjaln% grup$ materia#ów stosowanych do wytwarzania i wylewania panewek #o ysk !lizgowych. Ze wzgl$du na specyficzne warunki pracy tych #o ysk, materia# na panewki musi spe#nia" nast$puj%ce warunki: # wspó#czynnik tarcia mi$dzy powierzchni% czopu wa#u a panewk% powinien by" mo liwie ma#y, # materia# panewki powinien by" odporny na !cieranie, # materia# panewki powinien mie" dostateczn% wytrzyma#o!" w temperaturze -200°C. Panadto stopy #o yskowe powinny by" dostatecznie odporne na korozj$ oraz nie wykazywa" przy odlewaniu sk#onno!ci do likwacji sk#adników. Dlatego stopy #o yskowe powinny wykazywa" w#asno!ci twardych materia#ów w celu zapewnienia dostatecznej wytrzyma#o!ci i uzyskania ma#ego wspó#czynnika tarcia, oraz mi$kkich materia#ów w celu umo liwienia panewce dostosowania si$ kszta#tu czopu wa#u. Takie skojarzenie przeciwnych sobie w#asno!ci mo na uzyska" jedynie w stopach z#o onych z dwóch lub wi$cej faz o ró nych w#asno!ciach. Struktura takich stopów powinna sk#ada" si$ z mi$kkiego pod#o a i mo liwie równomiernie roz#o onych w nim twardych kryszta#ów. W czasie pracy twarde kryszta#y przejmuj% obci% enie i przekazuj% je na ca#% panewk$. Jednocze!nie ich ilo!" powoduje wytworzenie mi$dzy powierzchni% wa#u i powierzchni% panewki pewnej przestrzeni, w której umieszcza si$ smar. W przypadku, gdy poszczególne cz$!ci panewki zostan% przeci% one, twarde kryszta#y wgniataj% si$ w tych miejscach w mi$kkie pod#o e i nast$puje wyrównanie obci% enia. Jako stopy #o yskowe w praktyce przemys#owej stosuje si$ eliwa, br%zy oraz #atwo topliwe stopy na osnowie cyny, o#owiu, cynku i aluminium. Panewki eliwne wytwarza si$ z szarego eliwa perlitycznego, które jest materia najta&szym i mo e przenosi" do!" du e naciski jednostkowe, ale ze wzgl$du na stosunkowo du y wspó#czynnik tarcia nie nadaje si$ do pracy przy du ej liczbie obrotów. Do wyrobu panewek br%zowych wykorzystuje si$ omówione ju (rozdz. 8) br%zy cynowe, o#owiowe, krzemowe itd. Do tego celu stosuje si$ tak e niektóre mosi%dze zawieraj%cy 3,0 % 4,5% Si i 2,5 % 4,0% Pb). Materia#y te maj% do!" dobr% wytrzyma#o!", tote panewki z nich wykonane mog% pracowa" przy du ych naciskach jednostkowych i du ej liczbie obrotów. Mikrostruktur$ panewki #o yskowej wylanej br%zem o#owiowym pokazano na rys. 12.1. Zgodnie z Polsk% Norm% PN-82/H-87111 (tabl. 12.1), stopy #o yskowe na osnowie cyny (zwane tak e babitami cynkowymi) zawieraj% 7 %12% antymonu i 2,5 % 6,5 % miedzi. Struktura tych stopów (rys. 12.2) sk#ada si$ z kryszta#ów roztworu sta#ego ! antymonu w cynie (tworz%cych mi$kkie pod#o e) oraz twardych kryszta#ów fazy mi$dzymetalicznej SnSb (krzepn%cych w postaci regularnych sze!cianów) i twardych kryszta#ów fazy mi$dzymetalicznej docsity.com 177 JW Cu3Sn (krzepn%cych w po#aci igie#). Te ostatnie, charakteryzuj%c si$ najwi$ksz% temperatur% topnienia, krzepn% pierwsze, tworz%c jak gdyby rodzaj szkieletu, który utrudnia przesuwanie si$ krzepn%cych kryszta#ów SnSb i zapewnia ich równomierne rozmieszczenie w roztworze !. Rys. 12.1. Panewka #o yska. Od lewej: stal, ciemna warstewka stopu Sn-Pb oraz br%z o#owiowy sk#adaj%cy si$ z jasnych kryszta- #ów miedzi i ciemnych kryszta#ów o#owiu (osnowa). Nie trawione. Powi$ksz. 100x Rys. 12.2. Mikrostruktura stopu #o yskowce na osnowie cyny ((83), zawieraj%cego 11% Sb i 6% Cu. Na ciemnym tle roztworu sta#ego antymonu w cynie wida" jasne regularna kryszta#y fazy mi$dzymetalicznej SnSb oraz iglaste kryszta#y fazy mi$dzymetaliczne Cu3Sn. Traw. 5% roztworem HNO3. Powi$ksz. 100x Tablica 12.1 Sk ad chemiczny o!yskowych stopów cyny i o owiu (wg PN-82/H-87111) oraz stopów cynku (wg PN-80/H-87101) Sk#ad chemiczny, % Cecha stopu Sn Sb Cu As Pb 2n inne (89 reszta 7,25-8,25 2,5-3,5 - - - - (83 reszta 10,0-12,0 5,5-6,5 - - - - (83Te reszta 10,0-12,0 5,5-6,5 - max 1,5 - 0,2-0,5 Te (808 reszta 11,0-13,0 5,0-6,5 0,2-0,5 - - 1,0-1,5Cd 0,3-0,6 Ni 0,03-0,2 Cr (16 15,0-17,0 15,0-17,0 1,5-2,0 - reszta - - (10As 9,0-11,0 13,0-15,0 1,0-2,0 0,5-0,9 reszta - - (6 5,0-7,0 5,5-7,5 - - reszta - - Z105 - - 4,5-5,8 - - reszta 9,0-11,5 Al Z284 - - 3,0-5,4 - - reszta 26,0-30,0 Al 0,02-0,05 Mg (o yskowe stopy na osnowie cyny maj% bardzo dobre w#asno!ci, w zwi%zku z czym wykonane z nich panewki mog% pracowa" zarówno przy obci% eniach statycznych, jak i dynamicznych. Ze wzgl$du jednak na wysok% cen$ i deficytowo!" cyny, w wielu przypadkach stosuje si$ zast$pcze stopy na osnowie o#owiu, w których zawarto!" cyny jest ograniczona do kilku lub kilkunastu procent, a nawet stopy bezcynowe, zawieraj%ce wap&, sód, lit, aluminium i inne metale. Krajowe stopy #o yskowe na osnowie o#owiu zawieraj% antymon, cyn$, mied', czasem arsen lub tellur (tabl. 12.1). W stopach tych mi$kk% osnow$ stanowi% roztwory sta#e pierwiastków stopowych w o#owiu lub eutektyki, twarde wtr%cenia – odpowiednie fazy mi$dzymetaliczne, np. SnSb, Cu3Sn, SnAs2 itd. – rys.12.3. (o yskowe stopy na osnowie cynku (PN-80/H-87101) zawieraj% g#ównie aluminium i mied'. Orientacyjne warunki pracy i zastosowanie znormalizowanych w Polsce stopów #o yskowych na osnowie cyny, o#owiu i cynku podano w tabl. 12.2. docsity.com 180 JW Tabl.13.1. Sk ad chemiczny niektórych !arowytrzymatych stopów niklu Sk#ad chemiczny, % (reszta nikiel) Nazwa stopu Rod zaj stop C Mn max Si max Cr Mo Nb Co W AI Ti Zr Fe inne Nimonic 90* max 0,13 1,0 1,0 19,5 - - 18 - 1,5 2,5 0,15 1,5 max 0,02 B Nimonic 105* max 0,12 1,0 1,0 14,8 5 - 20 - 4,7 1,2 0,15 1,0 0,003- 0,010 B Nimonic 115* 0,16 1,0 1,0 14,2 3,2 - 15 - 4,8 3,7 - 1,0 0,2 Cu Inconel X-750 0,04 0,5 0,25 15,5 - 1,0 - - 0,7 2,5 - 7,0 - Udimet 700 0,15 - - 15 5,2 - 18,5 - 4,25 3,5 - 0,5 0,05 B Ren$ 85 prze- rabia -lny pla- sty- czni e 0,27 - - 9,3 3,25 - 15 5,35 5,25 3,25 0,03 - 0,015 B MAR-M246 0,15 0,5 0,5 9 10 - 10 10 5,5 1,5 0,05 - 0,015 B 1,5 Ta WAZ-20 0,15 - - - - - - 18,5 6,2 - 1,5 - - IN-6201 0,03 - - 20 0,5 1,0 20 2,3 2,4 3,6 0,05 - 1,5 Ta TAZ-8B 0,125 - - 6 4 1,5 5 4 6,0 - 1,0 - 8,0 Ta Nimocast 258* odle- wni- czy 0,2 0,3 0,4 10 - - 20 - 4,8 3,7 2,0 - * Stopy angielskie, pozosta#e ameryka&skie. 13.2. "arowytrzyma e stopy kobaltu Stopy kobaltu stanowi% du % grup$ stopów przeznaczonych do pracy w wysokich temperaturach. Wytrzyma#o!" ich w wysokich temperaturach (860 %1090°C) jest jednak ni sza ni stopów niklu, co w pewnym stopniu ogranicza ich zastosowanie. Powa n% natomiast zalet% stopów kobaltu jest ta&sza technologia produkcji (nie wymagaj% topienia pró niowego) i du a odporno!" na zm$czenie cieplne. Ta ostatnia cecha powoduje, e znalaz#y one zastosowanie na #opatki kieruj%ce w dyszach inne cz$!ci silników turboodrzutowych. Tablica 13.2 Sk ad chemiczny niektórych !arowytrzyma ych stopów kobaltu produkcji USA Sk#ad chemiczny, % (reszta kobalt) Nazwa stopu Rodzaj stopu C Mn Si Cr Ni Mo W Fe inne HS-25 0,10 1,5 0,4 20 10 - 15 3 - S-816 0,38 1,2 0,4 20 20 4 4 4 4,0 Nb V-36 0,27 1,0 0,4 25 20 4 2 3 2,0 Nb Haynes 188 0,10 1,25 0,4 22 22 - 14 3 0,03 La Stellite 6 prze- rabia- ny plasty- cznie 1,0 1,4 0,7 30 2,5 1,5 4 3 - HS-21 0,25 0,6 0,6 27 3 5 - 1 - HS-31 0,50 0,5 0,5 25 10 - 7,5 1,5 - X-45 0,25 1,0 - 25,5 10,5 - 7 2 0,01 B Stellite 12 1,4 1,0 2,0 30 3 1 8,3 3 - Sellite F 1,75 1,0 2,0 25 22 1 12,3 3 - Sellite 1 2,4 1,0 2,0 31 3 1 12,5 3 - Stellite 190 odle- wni- czy 3,3 1,0 2,0 26 3 1 14,5 3 - Wszystkie przemys#owe stopy kobaltu zawieraj% chrom, który podwy sza ich odporno!" na korozj$, a ponadto - zale nie od gatunku - ró ne ilo!ci wolframu, niklu, niobu, tantalu, docsity.com 181 JW molibdenu, aluminium i in. (tabl. 13.2).. W obecno!ci dostatecznej ilo!ci w$gla niektóre z tych pierwiastków tworz% trudno topliwe w$gliki (np. V, Mo, Ta, Nb), inne wp#ywaj% na w#asno!ci osnowy. Dziel% si$ na stopy do przeróbki plastycznej i odlewnicze. Te ostatnie wykazuj% bardzo du % odporno!" na !cieranie i pod nazw% stellitów s% wykorzystywane tak e jako materia#y narz$dziowe oraz do napawania powierzchni cz$!ci maszyn. Stopy kobaltu s% stosowane b%d' w stanie surowym (niektóre odlewy), b%d' obrobionym cieplnie (przesycanie i starzenie). 13.3. "arowytrzyma e stopy !elazowo-niklowe Stopy elaza z niklem i chromem oraz - zale nie od gatunku - z molibdenem. wolframem, niobem, kobaltem, tytanem, aluminium, borem i in. (tabl. 13.3) charakteryzuj% si$ wysok% arowytrzyma#o!ci% i aroodporno!ci%, ni sz% jednak ni omówione wy ej stopy niklu i kobaltu. S% natomiast od nich o wiele ta&sze (dzi$ki znacznej zawarto!ci elaza). Stopy elazowo-niklowe s% stosowane zarówno w postaci lanej, jak i przerobionej plastycznie, zwykle po obróbce cieplnej (przesycanie i starzenie). Tablica 13.5 Sk ad chemiczny niektórych !arowytrzyma ych stopów !elazowo-niklowych produkcji USA Sk#ad chemiczny, % (reszta elazo) Nazwa stopu Rodzaj stopu C Mn Si Cr Ni Mo W Ti inne Discaloy 0,04 0,9 0,8 13,5 26 2,75 - 1,75 0,1 AI Incoloy 800 0,05 0,75 0,5 21 32,5 - - 0,38 0,38 AI Incoloy 901 0,05 0,45 0,4 13,5 42,7 6,2 - 2,5 0,25 AI, 0,015 B S-590 0,46 1,25 0,4 20,5 20 4 4 - 20 Co, 4Nb Refractaloy 26 przera- bialny plastycz- nie 0,03 0,8 1 18 38 3,2 - 2,6 0,2 AI, 20 Co CRM 60 1,05 5 0,5 22 5 1 1 - 1 Nb, 0,003 B Duraloy 0,50 0,8 1 25,5 45,5 3,25 3,25 - 3,25 Co lllium PD odlewniczy 0,08 - - 27 5 2 - - 7 Co 13.4. Molibden i jego stopy Molibden jest metalem o temperaturze topnienia 2610°C i g$sto!ci 10,2 g/cm 3 . Cechuj% go: # wysoki modu# spr$ ysto!ci, # dobra odporno!" na gwa#towne zmiany temperatury (dzi$ki ma#emu wspó#czynnikowi rozszerzalno!ci cieplnej i wysokiej przewodno!ci cieplnej), # dobra przewodno!" elektryczna (oko#o 33% przewodno!ci Cu), # stosunkowo ma#y przekrój czynny poch#aniania neutronów. Do jego zalet nale y równie do!" szerokie rozpowszechnienie w przyrodzie i dobrze opracowan% technologi$ wytwarzania. Zasadnicz% natomiast wad% molibdenu i stopów na jego osnowie jest brak odporno!ci w podwy szonych temperaturach (powy ej 650°C) na koroduj%ce dzia#anie gazów atmosferycznych, a szczególnie tlenu, tak e stosowanie w wysokich temperaturach jest uwarunkowane specjalnymi ochronnymi pokryciami ceramicznymi. Jako materia#y konstrukcyjne wykorzystuje si$ obecnie molibden techniczny zawieraj%cy oko#o 0,02% C), stop molibden-tytan (zawieraj%cy 0,04% C i 0,5% Ti), stop molibden-wolfram (30% W), stop molibden-ren (41% Re), stop TZC 1,2% Hf i 0,05% C) i stop TZM (0,015% C, 0,5% Ti i 0,08% Zr). Ten ostatni w temperaturze 1315°C ma Rm = 310 MPa. Molibden i jego stopy s% stosowane w lotnictwie i kosmonautyce na dysze rakiet, cz$!ci silników, przednie cz$!ci skrzyde# itd. docsity.com 182 JW 13.5. Wolfram i jego stopy Szczególnymi zaletami wolframu s% bardzo wysoka temperatura topnienia (3415 o C) i wyj%tkowa wytrzyma#o!" w wysokich temperaturach, ujemnymi cechami - du a g$sto!" (19,3 g/cm 3 ) i krucho!" w niskich temperaturach. Poza tym wolfram, jak wi$kszo!" metali trudno topliwych, #atwo utlenia si$ w wysokich temperaturach, co powoduje konieczno!" stosowania pokry" ochronnych. Te same w#asno!ci cechuj% stopy wolframu z tlenkiem toru (l lub 2% ThO2), wolframu z renem (4% lub 25% Re) i molibdenem (15% Mo). Wolfram i jego stopy stosowane s% do!wiadczalnie w konstrukcjach lotniczych i kosmonautycznych. 13.6. Niob i jego stopy Niob i jego stopy z molibdenem, wolframem, tantalem, cyrkonem, hafnem, tytanem, wanadem i in. s% zaliczane do najcenniejszych tworzyw arowytrzyma#ych, g#ównie dzi$ki wysokiej temperaturze topnienia niobu (2468°C), jego ma#ej g$sto!ci (8,57 g/cm 3 ) i ma#emu przekrojowi czynnemu poch#aniania neutronów. Inne cenne w#asno!ci niobu to plastyczno!" w temperaturach obni onych i obrabialno!", lepsze ni molibdenu i wolframu. W podwy szonych temperaturach niob staje si$ mi$kki i plastyczny, ale za pomoc% pierwiastków stopowych mo na jego wytrzyma#o!" podwy szy" do tego stopnia, e stopy niobu z powodzeniem mog% konkurowa" z innymi metalami arowytrzyma#ymi do temperatury 1815°C. Powa n% wad% niobu i jego stopów jest ma#a odporno!" na utlenianie w wysokich temperaturach i zwi%zana z tym konieczno!" stosowania specjalnych pokry" ochronnych. Stopy niobu s% stosowane na elementy konstrukcyjne sztucznych satelitów, os#ony i elementy przegrzewaczy reaktorów j%drowych, zbiorniki i ruroci%gi na ciek#e metale, dysze silników rakietowych, elementy komór spalania i cz$!ci poszycia samolotów nadd'wi$kowych, np. C 103 (10% Hf, 1% Ti, 0,7% Zr), B 66 (5% Mo,5%V, 1% Zr), C 129Y (10% W, 10% Hf, 0,1% Y), B 99 (22% W, 2% Hf, 0,07% C), Cb 132M (20% Ta, 15% W, 5% Mo, 1,5% Zr, 0,1% C), F-48 (15% W, 5% Mo, 1% Zr, 0,05% C). 13.7. Tantal l jego stopy Tantal cechuje bardzo wysoka temperatura topnienia (2996°C) doskona#a obrabialno!" i plastyczno!", tak e w temperaturze poni ej -255°C, oraz dobra spawalno!". Wad% tego pierwiastka jest du a g$sto!" (16,6 g/cm 3 ), ma#a odporno!" na utlenianie w wysokich temperaturach (powy ej 650°C) i co najwa niejsze niewielkie zapasy w skorupie ziemskiej (ok. 1,5% znanych zapasów niobu). Stopy tantalu oprócz wymienionych w#asno!ci cechuje wysoka arowytrzyma#o!". Stosowane s% na elementy konstrukcyjne pojazdów kosmicznych i dysze silników rakietowych, np. FS 61 (7,5% W), PS 63 (2,5% W, 0,15% Nb), T-lll (8% W, 2% Hf), KBI 41 (37,5% Nb, 2,5% W, 2% Mo). 13.8. Beryl Bardzo ciekawym i perspektywicznym materia#em dla lotnictwa i techniki rakietowej jest metaliczny beryl. Charakteryzuje si$ on bardzo ma#% g$sto!ci% (1,85 g/cm 3 ), do!" wysok% temperatur% topnienia (1282°C), wysokim modu#em spr$ ysto!ci, wysok% warto!ci% stosunku wytrzyma#o!ci do g$sto!ci oraz wysok% pojemno!ci% i przewodno!ci% ciepln%. Wady berylu to toksyczno!", ograniczona plastyczno!" w niskich temperaturach i stosunkowo wysoka cena. Jak dot%d, przemys#owe zastosowanie znalaz# beryl technicznie czysty o kontrolowanej zawarto!ci tlenu (w postaci tlenku BeO). W postaci kutej w temperaturze otoczenia materia# ten ma Rm ok. 700 MPa, w temperaturze 600°C - Rm = 330 MPa. docsity.com 185 92. Co to jest krucho# odpuszczania i jak mo%na jej zapobiec? 93. Scharakteryzowa proces przesycania i starzenia. Poda przyk"ady zastosowania tego rodzaju obróbki cieplnej do stopów %elaza. 94. Co to jest obróbka cieplno-chemiczna stali? 95. Wyja#ni poj!cie dyfuzji atomowej i reakcyjnej. 96. Co to jest naw!glanie stali? 97. Jaki jest cel obróbki cieplnej po naw!glaniu? 98. Co to jest azotowanie stali i w jakim celu jest przeprowadzane? 99. Co to jest w!gloazotowanie stali i w jakim celu jest przeprowadzane? 100. Scharakteryzowa procesy metalizowania dyfuzyjnego? 101. Poda zasady klasyfikacji stali. Jakie mog$ by stany kwalifikacyjne stali? 102. Jaki wp"yw wywiera w!giel na w"asno#ci stali? 103. Które pierwiastki i w jakiej ilo#ci stanowi$ zwyk"e domieszki w stali? 104. Jaki jest wp"yw siarki i fosforu na w"asno#ci technologiczne stali? 105. Porówna stale konstrukcyjne niestopowe podstawowe ze stalami niestopowymi jako#ciowymi. Poda sposób oznaczania tych stali. 106. Jaki wp"yw wywiera ulepszanie cieplne na w"asno#ci mechaniczne stali niestopowych jako#ciowych? 107. Jakie grupy gatunków mo%na wyodr!bni w#ród stali w!glowych konstrukcyjnych o szczególnych w"asno#ciach? 108. Co to s$ stale automatowe, jaki jest ich sk"ad, w"asno#ci mechaniczne i technologiczne? 109. Jakie wymagania musz$ spe"nia stale narz!dziowe? 110. Jak dziel$ si! stale w!glowe narz!dziowe i jakie maj$ w"asno#ci? 111. Na czym polega obróbka cieplna stali narz!dziowych w!glowych? 112. W jakim celu wprowadza si! dodatki stopowe do stali? 113. Jakie dodatki stopowe i w jakiej ilo#ci wprowadza si! do stali stopowych konstrukcyjnych? W jakich fazach mog$ wyst!powa te dodatki? 114. Które pierwiastki tworz$ w!gliki w stalach? 115. Porówna w!gliki grupy pierwszej i drugiej i ich zachowanie si! w stalach? 116. Jaki jest wp"yw dodatków stopowych rozpuszczaj$cych si! w %elazie na punkty krytyczne i struktur! stali? 117. Scharakteryzowa wp"yw dodatków stopowych na krzywe CTP stali stopowych. 118. Poda klasyfikacj! stali stopowych wg struktury po wy%arzaniu oraz po ch"odzeniu na powietrzu. 119. Jakie s$ zasady oznaczania stali stopowych konstrukcyjnych wg Polskich Norm? 120. Jakie czynniki wywieraj$ istotny wp"yw na w"asno#ci mechaniczne stali niskostopowych o podwy%szonej wytrzyma"o#ci? Jakie dodatki stopowe zawieraj$ te stale? 121. Scharakteryzowa poszczególne grupy gatunków stali stopowych konstrukcyjnych do ulepszania cieplnego. 122. Jakie jest najistotniejsze kryterium stosowalno#ci poszczególnych gatunków stali stopowych konstrukcyjnych? 123. Na czym polega obróbka cieplna stali stopowych konstrukcyjnych? 124. Uzasadni sk"ad chemiczny stali stopowych konstrukcyjnych do naw!glania. 125. Jakie gatunki stali do naw!glania s$ stosowane do wyrobu sprz!tu szczególnie obci$%onego? 126. Co decyduje o wysokiej twardo#ci stali po azotowaniu? 127. Poda g"ówne dodatki stopowe i ich #redni$ zawarto# w stalach spr!%ynowych. 128. Na czym polega obróbka cieplna stali spr!%ynowych? 129. Scharakteryzowa stale na "o%yska toczne. Jakie gatunki stali "o%yskowych s$ produkowane w kraju? 130. Jak dziel$ si! stale stopowe narz!dziowe ze wzgl!du na zastosowanie? Jak oznacza si! stale stopowe narz!dziowe wg PN? 131. Porówna stale narz!dziowe stopowe do pracy na zimno ze stalami narz!dziowymi w!glowymi. docsity.com 186 132. Poda wymagania stawiane stalom narz!dziowym stopowym do pracy na gor$co. Jakie dodatki stopowe zawieraj$ te stale? 133. Jakie zastosowanie maj$ poszczególne grupy gatunków stali narz!dziowych do pracy na gor$co? 134. Jakie g"ówne dodatki stopowe zawieraj$ stale szybkotn$ce i jakie maj$ w"asno#ci? 135. W jaki sposób przeprowadza si! obróbk! ciepln$ stali szybkotn$cych? Jakie g"ówne dodatki stopowe zawieraj$ stale odporne na korozj! i jaki jest ich wp"yw na w"asno#ci i struktur! tych stali? 136. Jakie g"ówne zastosowanie maj$ stale nierdzewne chromowe w zale%no#ci od zawarto#ci w!gla? 137. Na czym polega obróbka cieplna stali kwasoodpornych chromowo-niklowych o strukturze austenitycznej? 138. Jaki jest mechanizm korozji mi!dzykrystalicznej stali austenitycznych i w jaki sposób mo%na jej zapobiec? 139. Jakie czynniki wp"ywaj$ na %aroodporno# i na %arowytrzyma"o# stali? 140. Scharakteryzowa gatunki stali do pracy w podwy%szonych temperaturach. Poda zastosowanie tych stali. 141. Jakie wymagania musz$ spe"nia stale zaworowe? 142. Wymieni gatunki stali zaworowych produkowanych w kraju, poda ich obróbk! ciepln$ i zastosowanie. 143. Wyszczególni gatunki stali o szczególnych w"asno#ciach fizycznych, poda ich orientacyjne sk"ady chemiczne i zastosowanie. 144. Poda charakterystyczne cechy staliw. 145. Jakie rodzaje staliw mo%na wyodr!bni w zale%no#ci od ich sk"adu chemicznego, zastosowania i w"asno#ci? 146. Co to s$ %eliwa w!glowe? 147. Scharakteryzowa %eliwa szare. 148. Co to s$ %eliwa sferoidalne? 149. Co to s$ %eliwa bia"e? 150. Scharakteryzowa %eliwa ci$gliwe. 151. Scharakteryzowa g"ówne grupy %eliw stopowych. 152. Scharakteryzowa w"asno#ci miedzi. 153. Co to jest mied& technicznie czysta? 154. Poda ogólny podzia" stopów miedzi. 155. Co to jest mied& stopowa? 156. Scharakteryzowa w"asno#ci i zastosowanie mosi$dzów. 157. Co to s$ miedzionikle? 158. Scharakteryzowa w"asno#ci i zastosowanie br$zów. 159. Wymieni i scharakteryzowa stopy oporowe miedzi. 160. Scharakteryzowa w"asno#ci aluminium. 161. Co to jest aluminium techniczne? 162. Scharakteryzowa odlewnicze stopy aluminium. 163. Scharakteryzowa stopy aluminium do przeróbki plastycznej nie obrabialne cieplnie. 164. Scharakteryzowa durale. 165. Na czym polega obróbka cieplna stopów Al prowadz$ca do ich umocnienia? 166. Jakie warunki musi spe"nia stop, by móg" by utwardzany dyspersyjnie? 167. Na przyk"adzie stopu AlCu4 poda , jakie procesy zachodz$ w stopach podczas ich starzenia. 168. Co to jest nawrót i jakie s$ jego przyczyny? 169. W jakim celu i w jakich zakresach temperatury przeprowadza si! poszczególne rodzaje wy%arzania stopów aluminium. 170. Scharakteryzowa w"asno#ci magnezu. 171. Scharakteryzowa stopy magnezu i poda ich zastosowanie. 172. Scharakteryzowa w"asno#ci tytanu. docsity.com 187 173. Co to jest tytan techniczny? 174. Scharakteryzowa w"asno#ci tytanu technicznego. 175. Scharakteryzowa stopy tytanu . 176. Scharakteryzowa stopy tytanu + !. 177. Scharakteryzowa stopy tytanu ! . 178. Scharakteryzowa ogólnie stopy %arowytrzyma"e. 179. Scharakteryzowa %arowytrzyma"e stopy niklu. 180. Scharakteryzowa %arowytrzyma"e stopy kobaltu. 181. Scharakteryzowa %arowytrzyma"e stopy %elazowo-niklowe. 182. Poda w"asno#ci i zastosowanie molibdenu i jego stopów. 183. Poda w"asno#ci i zastosowanie wolframu i jego stopów. 184. Poda w"asno#ci i zastosowanie niobu i jego stopów. 185. Poda w"asno#ci i zastosowanie tantalu i jego stopów. 186. Poda w"asno#ci berylu. docsity.com