STRES I JEGO KONSEKWENCJE
Stres jako bodziec
Podejście bodźcowe – sensory
Stres jako reakcja
Podejście reakcyjne – stan stresu
Ujęcia stresu w historii
1. Hans Selye (1956/1960)
+ źródłem chorób somatycznych jest stres (jako pierwszy postawił tą hipotezę)
+ stres w ujęciu reakcyjnym – jako niespecyficzna reakcja organizmu na szkodliwy bodziec (przykre
emocje, dyskomfort)
- nie zwrócił uwagi na stres sytuacyjny – kontekst sytuacyjny stresu
Selye stworzył model Ogólnego Stresu Adaptacyjnego – model odporności organizmu
2. Irving Janis (1958)
+ stres w ujęciu bodźcowym – reakcja organizm na zmianę w otoczeniu wywołującą wysoki stopień
napięcia emocjonalnego i utrudnia normalny sposób reagowania
- brak odniesień do różnic indywidualnych (nie każdy reaguje stresem na daną sytuację)
3. Holmes i Rahe (1967) – Skala Ponownego Przystosowania Życiowego – addytywna miara
natężenia stresu życiowego
Stresory:
- sytuacje ekstremalne
- krytyczne wydarzenia życiowe
- drobne utrapienia
Krytyka: założenie addytywności, brak odniesienia do różnic indywidualnych, bazowanie na pamięci,
łączenie skutku (choroba) i przyczyny (stres), mała dokumentacja psychometryczna, ograniczona
reprezentatywność zmian życiowych
4. Współcześnie – Relacyjne ujęcie stresu
+ stres dotyczy relacji (interakcji, transakcji) między jednostką a otoczeniem,
+ stres to zakłócenie równowagi między zasobami jednostki, a wymaganiami jej postawionymi
