Pobierz Streszczenie szczegółowe Quo vadis i więcej Streszczenia w PDF z Język polski tylko na Docsity! Rozdział 1 Po całonocnej uczcie bogaty patrycjusz i zaufany doradca Nerona w sprawach mody i sztuki, Petroniusz, wypoczywa w swojej pięknej willi. Niespodziewanie zjawia się gość, Marek Winicjusz, który powraca z wojny. Zwierza się Petroniuszowi, że jest oczarowany wychowanką Aulusa Plaucjusza i Pomponii Grecyny - Ligią Kalliną. Okazuje się ona być córką króla Ligów. Jej ojciec wraz z rodziną wyruszył na czele swych wojsk do walki z Wanniuszem. Rzymianie nie mieszali się do walk barbarzyńskich plemion, ale ówczesny cesarz Klaudiusz zlecił dowódcy wojsk stacjonujących w tym rejonie, aby zapewnił spokój na granicy rzymskiej. Ten zażądał od Ligów przyrzeczenia, że nie przekroczą granicy, a ci, w dowód posłuszeństwa, dali nawet zakładników, wśród których była Ligia - córka wodza. Po szeregu bitew, w których poległ sam król Ligów, ich wojska opuściły pola walki, nikt nie zatroszczył się o los zakładników. Ligia przybyła do Rzymu jako branka Aulusa Plaucjusza, który wraz z żoną obdarzył ją rodzicielską miłością. Petroniusz obiecuje Markowi, że uda się z nim do Plaucjusza. Rozdział 2 Przyjaciele udają się do willi Aulusa Plaucjusza. Po drodze mijają zatłoczone Forum Romanum, posuwają się gwarnymi i rojnymi uliczkami, gdzie tłumnie gromadzą się mieszkańcy Rzymu, są wśród nich: Brytowie, Germanie, Gallowie, Żydzi, Egipcjanie, Numidzi, Grecy, Etiopczycy. Petroniusz i Marek w końcu docierają do domu Aulusa. Jest to „dziwne”, zdaniem Petroniusza, domostwo. Niewolnicy nie noszą tu łańcuchów i traktowani są jak pełnoprawni domownicy. Członkowie rodziny zachowują czyste obyczaje, panuje miłość i zgoda. Petroniusz wspomina, że pani domu, Pomponia Grecyna, była oskarżona o wyznawanie chrześcijaństwa, poddana została nawet „sądowi domowemu”, ale została uniewinniona. Na spotkanie gości wychodzi pan domu. Petroniusz rozmawia z Aulusem, Marek natomiast wypatruje Ligii. Wkrótce i ona ukazuje się zachwyconym oczom przybyszów. Aulus opowiada jej dzieje, a Winicjusz rozmawia z dziewczyną i wyznaje, że stracił dla niej głowę. Ligia także jest oczarowana pięknym młodzieńcem, ale jest chrześcijanką, zachowuje dystans, jest skromna. Dlatego Winicjusz niczego nie osiąga. Pod koniec wizyty Pomponia odważnie przyznaje, że ona i jej rodzina czczą „jednego, sprawiedliwego i wszechmocnego Boga”. Rozdział 3 W drodze powrotnej przyjaciele komentują zachowanie Aulusa i jego małżonki oraz obyczaje panujące w ich domu. Petroniusz docenia wdzięki Ligii, ale nie widzi w niej nic nadzwyczajnego, Marek natomiast coraz bardziej pożąda dziewczyny. Petroniusz wpada na pomysł, co zrobić, aby Ligia została niewolnicą Marka. Rozdział 4 Pomysł Petroniusza polegał na tym, że patrycjusz przypomniał Neronowi o pięknej zakładniczce ciągle pozostającej w domu Plaucjusza, a będącej przecież własnością cesarza. Zaciekawiony Neron rozkazuje sprowadzić Ligię do pałacu. Dziewczyna żegna swych przybranych rodziców. Wszyscy czują smutek i przerażenie. Pomponia pisze list do Akte, dawnej kochanki Nerona, w którym poleca Ligię jej opiece. Aulus dowiaduje się, że to Petroniusz przypomniał władcy o Ligii. Początkowo opanowuje go gniew, ale potem postanawia zrobić wszystko, aby ratować przybraną córkę. Rozdział 5 Aulus odwiedza Senekę i prosi go o wstawiennictwo u Nerona. Dawny wychowawca cezara informuje go jednak, że jest w niełasce i Neron zaledwie go toleruje w swoim otoczeniu - zrobi wszystko, by dokuczyć Senece. Zgadza się porozmawiać z Petroniuszem. Następnie Aulus informuje o porwaniu Ligii Winicjusza, któremu ufa, nie podejrzewając go o nieprawy zamiar uczynienia z Ligii niewolnicy. Wzburzony Marek udaje się do Petroniusza, a wieczorem Plaucjusz otrzymuje od niego list, w którym czyta, iż należy pogodzić się z wolą Nerona. Rozdział 6 Marek wpada do willi Petroniusza pełen gniewu i przerażenia, tymczasem jego przyjaciel jest w doskonałym humorze. Ufa, że Neron spełni jego prośbę i odda Ligię Markowi. Informuje Winicjusza, że przez kilka dni Ligia będzie mieszkanką pałacu cezara, a potem zostanie jego własnością. Uspokojony Marek pisze list od Plaucjusza. Rozdział 14 Chilon znika. Na dworze żałoba - zmarła córeczka Nerona, mała Augusta. Petroniusz namawia zrozpaczonego cezara, aby opuścił Rzym i udał się do Ancjum. U Winicjusza wreszcie pojawia się Chilon z wiadomościami na temat Ligii: jest chrześcijanką i porwali ją chrześcijanie. Należy odnaleźć dom, w którym teraz mieszka dziewczyna. Chilon jest gotów to zrobić, ale obawia się Glaukosa, którego przedstawia Markowi jako uratowanego przez siebie człowieka, a w rzeczywistości zostawił go ciężko rannego bez pomocy. Glaukos wyzdrowiał, przybył do Rzymu i jest wśród chrześcijan. Chilon boi się spotkania z nim. Rozdział 15 Listy Petroniusza do Winicjusza, w których autor opisuje wypadki rozgrywające się wokół niego. Rozdział 16 Chilon wtajemnicza Winicjusza w obyczaje chrześcijan. Ciągle mówi też o Glaukosie, którego coraz bardziej się obawia. W końcu prosi Winicjusza o pieniądze, chce wynająć mordercę, który zabije Glaukosa. Wtedy bez przeszkód zaprowadzi Marka do jego ukochanej. Rozdział 17 Przebiegły Grek poszukuje człowieka, który jest odpowiedni, aby zabić Glaukosa. Spotyka Ursusa- Urbana, któremu przedstawia Glaukosa jako prześladowcę chrześcijan. W Ligu budzi się gniew, ale gaśnie na wspomnienie przykazania „nie zabijaj” i zbrodni, którą popełnił zabijając Atacyanusa, i której dotąd żałuje. W końcu jednak Ursus ulega i zgadza się zabić Glaukosa dla dobra całej chrześcijańskiej społeczności. Rozdział 18 W liście do Winicjusza Petroniusz opisuje podróże z Neronem. Rozdział 19 Chilon przynosi Winicjuszowi wiadomość o wieczornym spotkaniu chrześcijan w Ostrianum. Marka ogarnia wielka radość, że wreszcie być może zobaczy Ligię. Poleca Grekowi towarzyszyć sobie w drodze. Postanawia wziąć także ze sobą Krotona, znanego atletę, człowieka niezwykle silnego. Planuje z jego pomocą porwać Ligię. Rozdział 20 Winicjusz przybywa na spotkanie chrześcijan. Słucha kazania św. Piotra i zaczyna rozumieć zachowanie Ligii, poznaje też prawdziwy charakter chrześcijan i ich naukę. Czuje, że nigdy nie uda mu się naprawdę posiąść Ligii. Nagle rozumie, że dzieli ich głęboka przepaść. Tymczasem św. Piotr opowiada o wypadkach z życia Chrystusa. Słuchacze są zatopieni w uwielbieniu i modlitwie. Rozdział 21 Chilon rozpoznaje Ligię i wskazuje ją Winicjuszowi, który z trudem opanowuje wzruszenie. Po zakończeniu spotkania udają się śladami Ligii. Docierają do domu, w którym dziewczyna mieszka. Winicjusz postanawia wejść pierwszy. Rozdział 22 Wraz z Krotonem pokonują kręte korytarze, aby znaleźć się na niewielkim dziedzińcu. Tu Winicjusz dostrzega Ursusa. Ten pyta ich, po co przybyli. W odpowiedzi Winicjusz rzuca w stronę Krotona krótkie „Zabij!” i nie oglądając się za siebie wpada w pobliskie drzwi. Tam podbiega do niemej z przerażenia Ligii. Marek mocno ją chwyta i niemal w tej samej chwili czuje żelazny uścisk rąk Ursusa. W ostatnim momencie świadomości słyszy przerażony krzyk Ligii: „Nie zabijaj!”. Tymczasem ukryty przy wejściu do domu Chilon, zaniepokojony długą nieobecnością Krotona i Winicjusza, ucieka. Kilka dni później spotyka Ursusa, który przekazuje mu informację, że Winicjusz wzywa go do siebie. Rozdział 23 Winicjusz znajduje się pod opieką chrześcijan i Ligii. Zamierzają oni opuścić dom, gdyż nie ufają Winicjuszowi, ten jednak zapewnia, że nikomu nic złego się nie stanie i prosi, by zostali. Boi się, że jeśli Ligia odejdzie, już nigdy nie zdoła jej odnaleźć. Rozdział 24 Marek prosi Ursusa, aby odnalazł Chilona. Poleca mu zawiadomić służbę, że opuścił Rzym i nikomu nie zdradzać, gdzie się znajduje. Chilona rozpoznaje Glaukos, który jednak przebacza swemu wrogowi. Ursus wyprowadza Chilona na ulicę. Rozdział 25 Winicjusz coraz bardziej zbliża się do chrześcijan. Imponuje mu godność, dobroć i miłość, które prezentują na każdym kroku. Czuje ich wielkość. Zaczyna też darzyć Ligię prawdziwą, szczerą, głęboką miłością. Rozdział 26 Winicjusz zaprzyjaźnia się z Ursusem. Podziwia jego siłę, dobroć i oddanie Ligii. Jednocześnie nie może zrozumieć istoty wiary chrześcijan. W jego duszy toczy się walka pomiędzy dawnymi, pogańskimi przekonaniami a nową wiedzą i doświadczeniem. Rozdział 27 Ligia jest coraz bardziej zakochana w Marku. Wzbudza to jej niepokój, z którego zwierza się Kryspusowi. Ten surowo gani jej uczucie, czym doprowadza dziewczynę do płaczu. Na szczęście nadchodzą św. Piotr i św. Paweł. Piotr pociesza Ligię i pochwala jej czyste i szczere uczucie, a Paweł obiecuje nawrócić Winicjusza na wiarę chrześcijańską. Rozdział 28 Ligia potajemnie opuszcza dom, w którym przebywa Winicjusz, zostawia mu krzyż. Marek tęskni. Odczuwa wewnętrzną przemianę. Jest rozgoryczony, że ukochana odeszła od niego tak nagle i bez uprzedzenia. Chętnie rozmawia z Glaukosem. Bardzo chce się zobaczyć z Pawłem z Tarsu. Liczy, że dowie się od niego czegoś o Ligii. Jednocześnie rozmowy z chrześcijanami uspokajają go i uszczęśliwiają. Rozdział 29 Petroniusz powraca do Rzymu. Jest szczęśliwy z Eunice, z którą połączyła go wielka miłość. Są sobie nawzajem bezgranicznie oddani. Osamotniony Winicjusz nie może znaleźć sobie miejsca. Tęskni za Ligią, cierpi. Coraz częściej myśli jak chrześcijanin. Rozdział 41 Neron nadal zajmuje się sztuką, śpiewa, komponuje, układa wiersze. Petroniusz wykorzystuje dobry nastrój cezara i mówi mu pewnego dnia o wielkiej miłości Marka do Ligii. Neron poleca Markowi wracać do Rzymu i poślubić ukochaną. Kilka chwil później posłaniec przynosi wieść o wielkim pożarze Rzymu. Neron teatralnym gestem podnosi ręce ku niebu i krzyczy: „Biada ci, święty grodzie Priama!...”. Rozdział 42 Winicjusz wpada w skrajną rozpacz. Porywa konie i galopem rusza do Rzymu. Pozostaje mu jedynie nadzieja, że cudem uratuje Ligię. Na widok morza płomieni ogarnia go przerażenie. Miota się po zrujnowanych ulicach wśród zgliszcz, wypytuje napotkanych ludzi o los mieszkańców Zatybrza. Rozdział 43 Marek z trudem przedostaje się do centrum miasta, w końcu trafia w pobliże domu Linusa, w którym mieszkała Ligia. Tam spotyka Chilona, który mówi mu, że Ligia i Linus są na Ostrianum. Rozdział 44 Miasto płonie. Na ulicach rozgrywają się dantejskie sceny. Ludzie w szaleństwie rzucają się w płomienie. Z pomieszczeń dla zwierząt słychać rozpaczliwe ryki. Wolne lwy wybiegają z płonącymi grzywami. Rzym płonie doszczętnie, „nieszczęsne miasto zamienia się w jedno piekło”. Rozdział 45 Winicjusz i Chilon nadal szukają Ligii. Chilonides odkrywa miejsce, gdzie spotykają się chrześcijanie. Idą tam z Winicjuszem, który wśród tłumu dostrzega św. Piotra. Prosi apostoła o pomoc w odnalezieniu ukochanej. Rozdział 46 Rozmiary klęski, która dotknęła Rzym, są olbrzymie. Setki tysięcy ludzi straciło majątki, spłonęły bogate wille patrycjuszy i ubogie mieszkania biedaków, zostało zniszczonych wiele cennych dzieł sztuki i monumentalnych pomników architektury. Lud zaczyna przyjmować coraz bardziej wrogą postawę wobec cesarza. Pogorzelcy cierpią głód. Do miasta przybywa Tygellin, który zajmuje się gromadzeniem żywności. Ludzie walczą o chleb. Neron ociąga się z powrotem do Rzymu. Wraca, kiedy pożar osiąga swoje apogeum (największe rozmiary, szczyt). Rozdział 47 Neron ogląda pożar. Jak aktor w blasku reflektorów, władca odziany w purpurowy płaszcz, z lutnią w ręku i natchnionym wyrazem twarzy patrzy w płomienie, które dla niego są zabawą, a dla tysięcy Rzymian znakiem życiowej tragedii. Niebawem lud orientuje się w sytuacji: „nikt już nie wątpił, że to cezar rozkazał spalić miasto, by sobie wyprawić widowisko i śpiewać przy nim pieśni”. Panuje coraz większe wzburzenie. Tłum uspokaja dopiero Petroniusz, który obiecuje odbudowę Rzymu, bogactwa oraz wielkie igrzyska. Jego obietnicom towarzyszą okrzyki „Panem et circenses!” (chleba i igrzysk). Rozdział 48 Winicjusz odnajduje wreszcie Ligię, a wraz z nią Ursusa, Linusa i innych chrześcijan. Nie ukrywa, że to Neron wydał rozkaz spalenia Rzymu. Prosi, by wraz z nim chrześcijanie udali się do jego posiadłości. Wyznaje swoją wiarę i miłość do Chrystusa i wszystkich ludzi, ogarnia go uniesienie. W takiej chwili św. Piotr udziela mu chrztu. Rozdział 49 Po sześciu dniach pożar słabnie. Z czternastu dzielnic Rzymu zostają zaledwie cztery. Reszta doszczętnie spłonęła. Mimo żywności, jaką Rzymianie otrzymali od cesarza, w mieście panuje napięcie. Lud stracił resztki zaufania do swego władcy. Tymczasem w pałacu odbywają się narady jak oczyścić Nerona z zarzutów podpalenia Rzymu. W końcu Tygellin, który z rozkazu cezara wzniecił pożar, poddaje myśl, aby o zagładę miasta oskarżyć chrześcijan. Petroniusz stawia opór, ale Neron tym razem nie bierze pod uwagę jego zdania i dotychczasowy zaufany doradca traci łaskę cesarza. Zapada ostateczna decyzja o potępieniu chrześcijan. Rozdział 50 Chilon opowiada Neronowi historię dotyczącą losów Marka i Ligii. Mówi cesarzowi, że są oni chrześcijanami. Twierdzi, że łatwo będzie przekonać lud o winie chrześcijan, ponieważ od dawna już grozili miastu ogniem piekielnym. Poza tym mają opinię nieprzyjaciół ludzi, złoczyńców i zbrodniarzy. Poppea, której kiedyś nie udało się uwieść Winicjusza, pragnie zemsty. Próbuje nakłonić Nerona, by aresztował również bogatych wyznawców Chrystusa jak Winicjusz, Pomponia Grecyna. Ten jednak twierdzi, że na nich przyjdzie kolej później. Rozdział 51 Petroniusz wie, że jego dni są policzone. Prędzej czy później cesarz przyśle mu posłańca z rozkazem samobójstwa. Mieszkającemu u niego Winicjuszowi nakazuje odnaleźć Ligię i ukryć ją. Mówi Eunice o bliskim rozstaniu i o edykcie, zgodnie z którym rozpoczną się prześladowania chrześcijan. Po południu Petroniusz otrzymuje pismo od Nerona, w którym cesarz zaprasza go na ucztę. Wieczorem rozmawia z Winicjuszem, okazuje się, że Ligia została uwięziona jeszcze przed południem i umieszczona w więzieniu Mamertyńskim. Razem się tam udają. Winicjusz wchodzi do Ligii, a Petroniusz postanawia pójść do Akte i zasięgnąć wiadomości. Rozdział 52 Winicjusz chce za wszelką cenę bronić ukochanej. Zastanawia się nawet nad prośbą do samego Nerona. Petroniusz odradza. Rozdział 53 Winicjuszowi pozostaje już tylko modlitwa. Wie, że Ligię może ocalić jedynie cud. Jest gotów poświęcić za nią własne życie. Rozdział 54 Marek spotyka Chilonidesa, prawdopodobnie to on wydał pretorianom Ligię. Winicjusz cierpi, ale nie wpada w gniew, ani nie szuka zemsty.