Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się
Docsity
Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki
Sprzedaj na Docsity
Sprzedaj na Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się

Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Znajdź dokumenty

Przygotuj się do egzaminów dzięki dokumentom udostępnionym na Docsity przez studentów, takich jak ty

Szukaj dokumentów Store

Najlepsze dokumenty w sprzedaży, umieszczone przez studentów, którzy ukończyli studia

Przeszukaj wszystkie materiały do ​​nauki
Docsity AINEW

Streszczaj swoje dokumenty, zadawaj im pytania, przekształcaj je w quizy i mapy myśl

Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Udostępniaj dokumenty
download point icon20 Punktów

Za każdy zamieszczony dokument

Wszystkie sposoby na zdobycie darmowych punktów
Zdobądź punkty już teraz

Wybierz plan Premium z odpowiednią dla Ciebie ilością punktów

Możliwości studiowania

Wybierz swój przyszły program studiów

Dotrzyj do najlepszych uniwersytetów na świecie już teraz. Szukaj wśród tysięcy uczelni i oficjalnych partnerów

Społeczność

Ranking uczelni

Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity

Bezpłatne poradniki

Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!

Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity

Struktura administracji publicznej w Polsce, Egzaminy z Administracja publiczna

Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w WarszawieAdministracja publiczna

Struktura administracji publicznej w Polsce

Typologia: Egzaminy

2020/2021
W promocji
30 Punkty
Discount

Promocja ograniczona w czasie

Załadowany 29.06.2021

katarzyna-bartczyk
katarzyna-bartczyk 🇵🇱

5

(3)

5 dokumenty

1 / 11

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Struktura administracji publicznej w Polsce
Administracja (łac. administrare - być pomocnym) to zorganizowana działalność
realizowana przy pomocy określonego aparatu i zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów.
Działalność taka, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, nazywana jest
administracją publiczną. Jednak termin „administracja publiczna” definiuje się na wiele
sposobów i na różnych płaszczyznach, np. w ujęciu przedmiotowym (zakres realizowanych
spraw) lub podmiotowym (organy tworzące administrację publiczną). Mimo to najczęściej
spotyka się definicje mieszane obejmujące ujęcie podmiotowo-przedmiotowe administracji
publicznej.
Według jednej z takich definicji administracja publiczna to zespół działań, czynności i
przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu
publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych
prawem formach.
Tak jak wiele jest definicji administracji publicznej, tak istnieje wiele jej podziałów. Jeden z
nich to podział administracji publicznej zastosowany przez prof. Jana Bocia na:
administrację rządową,
administrację samorządową,
administrację państwową (do której należą jednostki organizacyjne nie będące
częściami składowymi ani administracji rządowej ani administracji samorządowej).
Administracja rządowa – jest częścią administracji publicznej, którą tworzą centralne organy
władzy państwowej i ich urzędy, a także szereg instytucji ogólnokrajowych i terenowych
realizujących zadania publiczne na rzecz indywidualnych obywateli i podmiotów zbiorowych.
Współczesną administrację rządową tworzą organy, urzędy oraz inne podmioty publiczne
powołane do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej, przypisane - na mocy
konstytucji i ustaw - ministrom i podległym im innym jednostkom organizacyjnym. Łącznie
tworzą one aparat wykonujący zadania administracji rządowej, przy czym najczęściej
wykonują uprawnienia władcze, ale także orzecznicze, egzaminacyjne, kwalifikacyjne.
Struktura administracji rządowej ma charakter dwuszczeblowy:
1. administracja centralna ( rząd i inne organy administracji rządowej ( centralna)
2. administracja województwa ( wojewoda) — (terenowa)
-administracja zespolona to są kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży
działający pod zwierzchnictwem wojewody
-powiat - kierownicy służb inspekcji i straży pod zwierzchnictwem starosty (powiatów
350, gmin 2500)
-administracja niezespolona - działa nie pod zwierzchnictwem wojewody, działa
samodzielnie, obszary ich działania nie pokrywają się z obszarami województwa
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
Discount

W promocji

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Struktura administracji publicznej w Polsce i więcej Egzaminy w PDF z Administracja publiczna tylko na Docsity!

Struktura administracji publicznej w Polsce

Administracja (łac. administrare - być pomocnym) to zorganizowana działalność realizowana przy pomocy określonego aparatu i zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Działalność taka, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, nazywana jest administracją publiczną. Jednak termin „administracja publiczna” definiuje się na wiele sposobów i na różnych płaszczyznach, np. w ujęciu przedmiotowym (zakres realizowanych spraw) lub podmiotowym (organy tworzące administrację publiczną). Mimo to najczęściej spotyka się definicje mieszane obejmujące ujęcie podmiotowo-przedmiotowe administracji publicznej. Według jednej z takich definicji administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach. Tak jak wiele jest definicji administracji publicznej, tak istnieje wiele jej podziałów. Jeden z nich to podział administracji publicznej zastosowany przez prof. Jana Bocia na:  administrację rządową ,  administrację samorządową ,  administrację państwową (do której należą jednostki organizacyjne nie będące częściami składowymi ani administracji rządowej ani administracji samorządowej). Administracja rządowa – jest częścią administracji publicznej, którą tworzą centralne organy władzy państwowej i ich urzędy, a także szereg instytucji ogólnokrajowych i terenowych realizujących zadania publiczne na rzecz indywidualnych obywateli i podmiotów zbiorowych. Współczesną administrację rządową tworzą organy, urzędy oraz inne podmioty publiczne powołane do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej, przypisane - na mocy konstytucji i ustaw - ministrom i podległym im innym jednostkom organizacyjnym. Łącznie tworzą one aparat wykonujący zadania administracji rządowej, przy czym najczęściej wykonują uprawnienia władcze, ale także orzecznicze, egzaminacyjne, kwalifikacyjne. Struktura administracji rządowej ma charakter dwuszczeblowy:

  1. administracja centralna ( rząd i inne organy administracji rządowej ( centralna)
  2. administracja województwa ( wojewoda) — (terenowa)
    • administracja zespolona to są kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działający pod zwierzchnictwem wojewody
  • powiat - kierownicy służb inspekcji i straży pod zwierzchnictwem starosty (powiatów 350, gmin 2500)
  • administracja niezespolona - działa nie pod zwierzchnictwem wojewody, działa samodzielnie, obszary ich działania nie pokrywają się z obszarami województwa

Struktury administracji rządowej na szczeblu centralnym: Administracja rządowa składa się z organów naczelnych i centralnych

  • Organy naczelne to przede wszystkim Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie i szefowie komitetów wchodzący w skład Rady Ministrów, obsługiwani przez urzędy, zwane ministerstwami. Organy naczelne powoływane są przez Prezydenta RP lub przez Sejm, a ich właściwość obejmuje terytorium całego państwa. Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub powierza się im odrębne zadania ("minister bez teki"). O tym, jakimi działami administracji rządowej kierują ministrowie, decyduje Prezes RM. W niektórych ministerstwach działają pełnomocnicy rządu powołani do wyodrębnionych spraw. Charakterystyka organów naczelnych: -są to organy centralne „węzłowe”, kierownicy tych organów są włączeni do składu RM -są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po wyborze przez Sejm Organy naczelne: -RM-kieruje całym systemem adm. rządowej -wydaje akty normatywne wiążące organy adm. rządowej -Prezes RM-wyznacza zadania dla Ministra -kieruje i koordynuje prace Ministra -nadzoruje organy samorządu terytorialnego -nadzoruje organy adm. rządowej -Ministrowie-kierują określonymi ustawowo działami adm. rządowej

Centralne organy administracji rządowej oraz urzędy centralne dzielą się na kilka rodzajów (jest to podział wynikający z pełnionych funkcji):

  • komendanci obsługiwani przez komendy główne, wykonujący najczęściej zadania w sferze bezpieczeństwa powszechnego i porządku publicznego, np. Komendant Główny Policji;
  • głowni inspektorzy obsługiwani przez główne inspektoraty a także urzędy dozoru wypełniające funkcje w sferze bezpieczeństwa i porządku publicznego o charakterze specjalistycznym i technicznym np. Główny Inspektor Farmaceutyczny.
  • prezesi urzędów zwanych urzędami regulacyjnymi do których zadań należy regulacja funkcjonowania ważnych gospodarczo i społecznie rynków o charakterze monopolistycznym w interesie konsumentów np. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.
  • komisje (część z nich pełni także funkcje regulacyjne) obsługiwane przez urzędy komisji lub biura, np. Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych;
  • organy realizujące politykę państwa w określonym obszarze, pod nadzorem organu naczelnego, nie posiadające jednak prawa inicjatywy ustawodawczej i wydawania przepisów powszechnie obowiązujących, np. Szef Służby Cywilnej. W administracji rządowej występują także państwowe jednostki organizacyjne niebędące ani ministerstwami, ani urzędami centralnymi, podległe Prezesowi Rady Ministrów. Pełnią one istotne funkcje w systemie administracji rządowej, zwłaszcza w procesie przygotowywania polityki rządu. Są to rządowe centra, np. Rządowe Centrum Studiów Strategicznych oraz Rządowe Centrum Legislacji. Specyficznymi jednostkami wykonującymi zadania administracji rządowej, zwłaszcza odnośnie do bezpieczeństwa publicznego, są formacje uzbrojone (niektóre umundurowane), powoływane przez ustawy i podległe poszczególnym ministrom. Część z nich stanowi aparat wykonawczy centralnych organów administracji rządowej, np. komendantów głównych (policja), część - np. Biuro Ochrony Rządu, Żandarmeria Wojskowa, Służba Więzienna - podlega bezpośrednio ministrom i wykonuje zadania specjalistyczne w dziedzinie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zadania publiczne, za które odpowiada Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie, zwłaszcza w sferze gospodarczej i społecznej, wykonują także podmioty niemające statusu organu administracji rządowej, ale tworzone na podstawie ustawy lub ustanowione przez naczelny organ administracji rządowej w formie:
  • państwowej jednostki organizacyjnej posiadającej, lub nie, osobowość prawną;
  • państwowej osoby prawnej;
  • jednoosobowej spółki akcyjnej Skarbu Państwa tworzonej w drodze ustawowej. Podmioty te ustanawia się w celu wykonywania zadań państwa. Mają one charakter cywilno- administracyjny i różnią się między sobą strukturą organizacyjną, zasadami prowadzenia gospodarki finansowej oraz procedurami działania. Najczęściej noszą nazwy: agencja, zakład lub fundusz (np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia), organizacja, biuro, komitet, centrum. Części z tych podmiotów przysługują środki prawne właściwe dla organów państwowych (decyzje - np. ZUS).

Terenowe organy administracji rządowej: Część zadań publicznych, za których realizację odpowiedzialność ponosi Rada Ministrów - np. związanych z bezpieczeństwem publicznym czy finansami państwa wykonują organy terenowe , zwane np. wojewódzkimi komendantami, inspektorami, dyrektorami, obsługiwane przez odrębne od urzędów centralnych urzędy obsługi, np. wojewódzkie komendy, inspektoraty, urzędy itp. Administracja rządowa w terenie dzieli się na zespoloną , pozostającą pod zwierzchnictwem wojewody i składającą się ze służb, inspekcji i straży, oraz niezespoloną - podlegającą bezpośredniemu zwierzchnictwu ministrów lub centralnych organów administracji rządowej. Informacje na temat administracji zespolonej można znaleźć na stronach MSWiA, wojewodów oraz głównych inspektoratów oraz komend, a dotyczące administracji niezespolonej - na stronach ministrów sprawujących zwierzchnictwo nad tą administracją. Organy rządowej administracji zespolonej:

  • Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej;
  • Komendant Wojewódzki Policji;
  • Kurator Oświaty;
  • Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny;
  • Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa;
  • Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego;
  • Wojewódzki Inspektor Geodezji i Kartografii;
  • Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska;
  • Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej;
  • Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych;
  • Wojewódzki Lekarz Weterynarii. Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów. Organy rządowej administracji niezespolonej:
  • Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;
  • Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;
  • Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;
  • Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;
  • Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;
  • Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;
  • Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;
  • Dyrektorzy urzędów morskich;
  • Dyrektorzy urzędów statystycznych;
  • Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej;

Administracja państwowa Administracja państwowa – funkcja państwa polegająca na praktycznym i bezpośrednim wykonywaniu jego zadań, odróżniana od funkcji ustawodawczej i od wymiaru sprawiedliwości; także zespół organów państwa pełniących tę funkcję. Organy administracji państwowej ze względu na terytorialny zasięg działania można podzielić na:

  • **organy naczelne,
  • organy centralne,
  • organy terenowe.** Organy naczelne administracji państwowej Organy naczelne mają następujące cechy:
    • są powoływane przez Prezydenta (bezpośrednio lub po wyborze przez Sejm),
    • są organami zwierzchnimi wobec innych organów,
    • ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną i polityczną. Naczelne organy administracji stanowią:
  1. Prezydent:  reprezentuje państwo na zewnątrz,  pełni funkcję naczelnego organu administracji państwowej,  na podstawie ustaw i w celu ich wykonania wydaje rozporządzenia i zarządzenia,  może wprowadzać stan wojenny i stan wyjątkowy,  ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe,  nadaje ordery, odznaczenia i tytułu honorowe,  może zwoływać i przewodniczyć Radzie Ministrów,  wydaje decyzje w zakresie nadawania i zwalniania z obywatelstwa,  stosuje prawo łaski,  powołuje Prezesa Rady Ministrów, Radę Ministrów.
  2. Rada Ministrów:  jest organem wykonawczym,  w skład Rady wchodzą: Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, przewodniczący określonych w ustawach komitetów,  najważniejszym zadaniem Rady Ministrów jest prowadzenie na bieżąco polityki państwa i rządzenie państwem,  prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną ,  zapewnia wykonanie ustaw,  wydaje rozporządzenia,  koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,  chroni interesy Skarbu Państwa,  uchwala projekt budżetu państwa,  zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,  zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,  sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju,

 zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe.

  1. Prezes Rady Ministrów:  reprezentuje Radę Ministrów,  kieruje pracami Rady Ministrów,  wydaje rozporządzenia,  zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,  koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,  sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,  jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
  2. Ministrowie.  kierowanie określonymi działami administracji lub wypełnianie zadań wyznaczonych przez Prezesa Rady Ministrów,  wydawania rozporządzeń i zarządzeń,  wydawanie decyzji administracyjnych,  kierowanie resortem,  inicjowanie i opracowywanie polityki rządu w zakresie swojego działania,  kierowanie, nadzorowanie i kontrolowanie podległych organów, urzędów i jednostek organizacyjnych,  współdziałanie z innymi ministrami w zakresie opracowywania i realizowania polityki rządu,  współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami zawodowymi, stowarzyszeniami społecznymi,  pełnienie funkcji szczególnych wynikających ze specjalnego statusu ministra w określonej sprawie. Organy centralne administracji państwowej Organy centralne administracji (inaczej urzędy centralne) działają na podstawie właściwych ustaw czy statutów nadawanych przez Prezesa Rady Ministrów w drodze rozporządzenia i regulaminów organizacyjnych nadawanych przez kierownika urzędu w drodze zarządzenia. Za najbardziej typowe urzędy centralne uważa się:
    • inspekcje, prowadzące kontrolę przestrzegania ustanowionych standardów w określonej dziedzinie działalności,
    • urzędy regulacyjne, wydające licencje na prowadzenie różnego typu działalności i sprawdzające poprawność wykonywania warunków tych licencji,
    • urzędy standaryzacyjne i certyfikacyjne,
    • urzędy nadzorcze nad pewnymi sferami działalności,
    • urzędy wykonujące specjalne zadania publiczne,
    • urzędy świadczące usługi publiczne. Funkcje urzędów centralnych:
    • współtworzenie polityki rządowej,
    • wydawanie aktów prawnych,
    • rozstrzyganie konkretnych spraw w drodze aktów administracyjnych,
    • sprawowanie kontroli i nadzoru.

szczebli ,gdzie podejmowane są decyzje jak również zmniejszenie się liczby osób podejmujących decyzje. Odwrotnym procesem jest dekoncentracja czyli przenoszenie poprzez delegowanie, przekazanie, powierzanie zadań do innych organów. Ważne ze wraz z powierzeniem zadań przekazywane są także uprawnienia do podejmowania decyzji, z tym ze w ściśle określonym zakresie i z utrzymaniem szerokiej ingerencji organów wyższego szczebla .Dekoncentracja przebiegać może pionowo, poziomo lub skośnie. Z dekoncentracja pionową mamy do czynienia wtedy kiedy kompetencje przenoszone są na organy niższego szczebla , w ramach tego samego resortu. dekoncentracja pozioma zachodzi w momencie przeniesienia kompetencji pomiędzy organami tego samego szczebla ,ale różnymi resortami. I skośna dekoncentracja polega na przesunięciu pomiędzy różnymi resortami i na różnych szczeblach hierarchii. Koncentracje i dekoncentracje najlepiej zaobserwować można na przykładzie działania jedno osobowych organów administracji publicznej(np.; wojewody ,prezydenta, starosty).Z pierwszą sytuacją(czyli dekoncentracji) mamy do czynienia wszędzie tam kiedy np. wojewoda upoważnia urzędników do podejmowania w jego mieniu decyzji, przykłady koncentracji zaś to wszelkie przejawy kontroli nadzoru organów wyższego szczebla np.; nadzór starosty nad powiatowymi urzędami pracy czy uprawnienia wojewody do wydawania poleceń obowiązujących wszelkie organy administracji rządowej na terenie województwa, a w sytuacjach nadzwyczajnych również organy administracji samorządowej.

Bibliografia

E.Ochendowski. (2004). Prawo administracyjne,cześć ogólna. Toruń. H.Izdebski, M. (1999). Administracja publiczna,Zagadnienia Ogólne. Warszawa. J.Łętkowski. (1990). Prawo administracyjne, zagadnienia podstawowe. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe. Zimmermann, J. (2005). Prawo administracyjne. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.