Świadomość klasowa
Świadomość społeczna u Marksa jest związana z istnieniem tzw. klas dla
siebie. Jest to zbiorowość wyodrębniona obiektywnie, na podstawie
wspólnego położenia klasowego, charakteryzująca się intersubiektywną
świadomością klasową – świadomością swojego położenia, wspólnych
interesów, antagonizmów klasowych. Charakteryzuje się więzią
psychiczną, organizacją, ponadlokalną łącznością, jest zdolna być
samodzielnym podmiotem procesu społecznego.
Termin „świadomość społeczna” odnosi się do dużej liczby zjawisk
społecznych.
a) świadomość pozycji klasowej
- jest to rzeczywista pozycja danej osoby oraz jej stosunek do
innych, również zajmujących tą pozycję; samoidentyfikacja z
klasą, dawanie pierwszeństwa członkom swojej klasy
b) świadomość struktury klasowej
- rozpoznawanie pozycji klasowych charakterystycznych dla
różnych zawodów
- przekonanie o istnieniu klasowych barier awansu społecznego
osób uzdolnionych
- orientacja, gdzie leżą granice między różnymi klasami
- poczucie różnic klasowych w rozdziale władzy i przywilejów
c) świadomość interesu klasowego
- szereg przekonań od identyfikacji interesu osobistego z interesem
klasy oraz rozróżniania interesów różnych klas, aż po skrajny
pogląd, że konflikt klasowy jest nieuniknionym wynikiem
sprzecznych interesów (stąd przekonanie o wzajemnej wrogości
klas i pragnienie ruchu politycznego poświęconego wyłącznie
interesom własnej klasy)
docsity.com