









Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Obszerne opracowanie z zakresu tematu
Typologia: Skrypty
1 / 15
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Przewód: - roboczy
Przewód: - sygnału sterowania (wewnętrzny i zewnętrzny)
Obrysowanie dwóch lub więcej symboli elementów funkcjonalnych stanowiących zespół w obrębie jednego urządzenia
Elementy mechaniczne (wał, dźwignia, tłoczysko)
Trójkąt równoboczny wskazuje kierunek przepływu czynnika hydraulicznego
Nr^ Symbol graficzny
Objaśnienie symbolu
Strzałka prosta lub ukośna wskazuje: - ruch prostoliniowy
Ruch obrotowy w określonym kierunku
Strzałka ukośna (długa) wskazuje możliwą zmienność albo nastawialność pompy, sprężyny, elektromagnesu itd.
Element elektryczny lub przewd elektryczny
Zamknięcie kanału lub odcięcie drogi przepływu
Oddziaływanie elektryczne liniowe w przeciwnych kierunkach
Wskaźnik temperatury lub kontrola temperatury
Nr Symbol graficzny Objaśnienie symbolu
Napęd główny
Sprężyna
Dławienie czynnika roboczego
Miejsce dla uproszczonego symbolu zaworu zwrotnego
3. Przewody
Przykłady połączenia przewodów lub kanałów
Skrzyżowanie przewodów lub kanałów bez połączenia
Przewód giętki, elastyczny (zwykle łączący części ruchome)
Symbole sposobów sterowania zaworem mogą być rysowane w dowolnym dogodnym położeniu, prostopadle do skrajnej ścianki prostokąta symbolu zaworu
Tłoczysko - ruch liniowy w dwóch kierunkach (strzałka nie jest obowiązująca)
Wał - ruch obrotowy o dwóch kierunkach (strzałka nie jest obowiązująca)
Części mechaniczne
Blokada o jednym kierunku działania - mechanizm do blokowania urządzenia. Odblokowanie dokonuje się za pomocą niezależnego sposobu sterowania. Symbol sposobu sterowania jest umieszczony w prostokącie
Zapadka o dwóch kierunkach działania - mechanizm do ręcznego utrzymywania określonego położenia, stałego do granicznej wartości siły
Przerzutka o dwóch kierunkach działania - mechanizm zabezpieczający przed zatrzymywaniem w środkowym martwym położeniu
4. Mechanizmy i sposoby sterowania
Nr Symbol graficzny Objaśnienie symbolu
Element elektryczny liniowy, (np. elektromagnes) z dwoma cewkami w jednym zespole, działającymi w kierunkach przeciwnych
Element elektryczny liniowy, (np. silnik momentowy) z dwoma cewkami o zmiennych charakterystykach w jednym zespole (dwa kierunki działania) działającymi w kierunkach przeciwnych
Element elektryczny liniowy, (np. elektromagnes) z jedna cewką (jeden kierunek działania)
Sterowanie elektryczne
Silnik elektryczny
Element piezoelektryczny
Sterowanie przez wzrost lub spadek ciśnienia (jeden kierunek działania)
Sterowanie bezpośrednie
Sterowanie za pomocą ciśnienia
Sterowanie różnicowe (z wykorzystaniem różnicy powierzchni przeciwległych)
Sterowanie ze wspomaganiem przez wzrost ciśnienia
Sterowanie ze wspomaganiem przez spadek ciśnienia
Wewnętrzna droga sygnału sterującego (sterowanie zaworu ciśnieniem własnym czynnika przepływającego przez zawór)
Zewnętrzna droga sygnału sterującego
45°
Nr Symbol graficzny Objaśnienie symbolu
Sterowanie pośrednie (zaworem pomocniczym)
Sterowanie z wykorzystaniem wzrostu ciśnienia w sterowaniu jednostopniowym (z wewnętrznym zasilaniem sterowania, bez sterowania wstępnego)
Sterowanie z wykorzystaniem spadku ciśnienia w sterowaniu jednostopniowym (z wewnętrznym zasilaniem sterowania, bez sterowania wstępnego)
Sterowanie z wykorzystaniem ciśnienia hydraulicznego w sterowaniu dwustopniowym (z wewnętrznym zasilaniem sterowania i odprowadzeniem cieczy sterującej, bez sterowania wstępnego)
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnes i ciśnienie hydrauliczne), zewnętrzne zasilanie sterowania
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnes i ciśnienie hydrauliczne), wewnętrzne zasilanie sterowania
Sprzężenie zwrotne wewnętrzne Zastosowano połączenie mechaniczne miedzy ruchomą częścią konstrukcji a ruchomą częścią elementu sterującego (sterującej przetwarzaniem energii). Wartość zadana i wartość mierzona wielkości regulowanej są sprawdzane wewnątrz zaworu
Sprzężenie zwrotne zewnętrzne (symbol ogólny) Wartość zadana i wartość mierzona wielkości regulowanej są sprawdzane poza zaworem
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnesy i ciśnienia hydrauliczne), zawór główny ustalany w położeniu środkowym za pomocą ciśnień, zewnętrzne zasilanie sterowania, zewnętrzne odprowadzenie cieczy sterującej, zewnętrzne odprowadzenie przecieków
Sprzężenie zwrotne
Sterowanie dwustopniowe (np.: elektromagnesy i ciśnienia hydrauliczne), zawór główny ustalany w położeniu środkowym sprężynami, zewnętrzne zasilanie sterowania
Sterowanie dwustopniowe (np.: kolejno ciśnienie pneumatyczne i ciśnienie hydrauliczne), wewnętrzne zasilanie sterowania, zewnętrzne odprowadzenie cieczy sterującej, uprzednie sterowanie wstępne
Nr Symbol graficzny Objaśnienie symbolu
Pompa hydrauliczna
Pompa hydrauliczna o jednym kierunku przepływu, o stałej objętości roboczej i o jednym kierunku obrotów
Obrotowe przetworniki energii
Silnik hydrauliczny o jednym kierunku przepływu, o zmiennej objętości roboczej, nieokreślonym mechanizmie i sposobie sterowania, z odprowadzeniem (na zewnątrz) przecieków wewnętrznych, o jednym kierunku obrotów, z dwustronnym wałem końcowym
Silnik hydrauliczny o zmiennym kierunku przepływu, o stałej objętości roboczej, o dwóch kierunkach obrotów
Silnik hydrauliczny o zmiennym kierunku przepływu, o zmiennej objętości roboczej, o dwóch kierunkach obrotów
Pompa-silnik hydrauliczny o jednym kierunku przepływu, o stałej objętości roboczej, o jednym kierunku obrotów
6. Przetwarzanie i gromadzenie energii
Przekładnia hydrauliczna zwarta, o zmiennej prędkości, o jednym kierunku obrotów, z pompą o zmiennej objętości roboczej
Pompa o zmiennej objętości roboczej, z wyrównaniem ciśnienia, o jednym kierunku obrotów, nastawiana sprężyną. z odprowadzeniem na zewnątrz przecieków wewnętrznych
Pompa-silnik hydrauliczny o zmiennym kierunku przepływu, o zmiennej objętości roboczej, sterowany siłą mięśni, z odprowadzeniem na zewnątrz przecieków wewnętrznych, o dwóch kierunkach obrotów
Pompa-silnik hydrauliczny o zmiennej objętości roboczej,o jednym kierunku obrotów
Nr Symbol graficzny Objaśnienie symbolu
Szczegółowy Uproszczony
Cylinder (siłownik) hydrauliczny jednostronnego działania pchający ze sprężyną
Cylinder (siłownik) hydrauliczny dwustronnego działania
Siłownik hydrauliczny dwustronnego działania, nastawialny z hamowaniem jednostronnym
Cylinder (siłownik) teleskopowy hydrauliczny dwustronnego działania
7. Liniowe przetworniki energii
Przemiennik pneumatyczno-hydrauliczny przetwarzający ciśnienie pneumatyczne na równe co do wartości ciśnienie hydrauliczne lub na odwrót
Wzmacniacz ciśnienia, manipulator. Element przetwarzający ciśnienie X na ciśnienie Y, dla dwóch rodzajów płynów
X
X
Y
Y
Akumulator (tylko w położeniu pionowym), bez wskazania rodzaju obciążenia
Akumulator hydrauliczny gazowy, ciecz jest utrzymywana pod ciśnieniem za pomocą sprężonego gazu
9. Gromadzenie energii
Szczegółowy
Szczegółowy
Uproszczony
Uproszczony
Zawór sterujący kierunkiem przepływu 4/3 ze sterowaniem wstępnym
Stopień sterowania wstępnego: cztery drogi przepływu, trzy niezależne położenia, ustalany w położeniu środkowym sprężynami, sterowany dwoma przeciwstawnymi elektromagnesami, z przesuwem ręcznym, zewnętrzne doprowadzenie i odprowadzenie cieczy sterującej
Stopień główny: cztery drogi przepływu, trzy niezależne położenia,ustalany w położeniu środkowym sprężynami, sterowany za pomocą wewnętrznego ciśnienia w obu kierunkach. Przewody sterowania nie są pod ciśnieniem w położeniu neutralnym (sprężyny ustalające w położeniu środkowym nie są rysowane na symbolu uproszczonym)
Zawór sterujący kierunkiem przepływu 4/3 ze sterowaniem wstępnym
Stopień sterowania wstępnego: cztery drogi przepływu, trzy niezależne położenia, ustalany w położeniu środkowym sprężynami, sterowany dwoma przeciwstawnymi elektromagnesami, z przesuwem ręcznym, zewnętrzne doprowadzenie i odprowadzenie cieczy sterującej
Stopień główny: cztery drogi przepływu, trzy niezależne położenia,ustalany w położeniu środkowym sprężynami i ciśnieniem, sterowany ciśnieniem. Przewody sterowania są pod ciśnieniem w położeniu neutralnym (oddzielne trójkąty w symbolu uproszczonym oznaczają ustalanie w położeniu środkowym ciśnieniem)
Symbol graficzny (^) Objaśnienie symbolu
Źródło energii hydraulicznej, symbol ogólny uproszczony
Silnik elektryczny
Napęd główny nieelektryczny
11. Źródła energii
12. Zawory zwrotne, przełączniki obiegu (zawory logiczne)
Zawór zwrotny nie obciążony, otwiera się wówczas , gdy ciśnienie wejściowe jest wyższe niż ciśnienie wyjściowe
Zawór zwrotny sterowany zamykany ciśnieniem, otwiera się wówczas, gdy ciśnienie wejściowe jest wyższe niż ciśnienie wyjściowe, przy sterowaniu wstępnym może następować sterowanie zamykaniem zaworu bez sprężyny powodującej powrót
Zawór zwrotny obciążony sprężyną, otwiera się wówczas, gdy ciśnienie wejściowe jest wyższe od sumy ciśnienia wyjściowego i ciśnienia wynikającego z siły sprężyny
Zawór zwrotny sterowany otwierany ciśnieniem, obciążony sprężyną, sterowanie otwieraniem zaworu ze sprężyna wymuszającą powrót
Symbol graficzny (^) Objaśnienie symbolu
Przełącznik obiegu (zawór logiczny LUB). Droga wejściowa połączona z wyższym ciśnieniem jest automatycznie łączona z drogą wyjściową w chwili, gdy druga droga wejściowa jest zamykana
Zawór podwójnego sygnału (zawór logiczny I). Droga wyjściowa jest otwarta tylko wówczas, gdy obydwie drogi wejściowe są pod ciśnieniem.
Zawór ograniczający ciśnienie, maksymalny jednostopniowy. Ciśnienie wejściowe jest regulowane przez otwarcie drogi obiegu powrotnego albo drogi wylotowej, położonej naprzeciwko przyłożonej siły (np. sprężyny)
13. Zawory sterujące ciśnieniem
Nr Symbol graficzny Zastosowanie i objaśnienie symbolu
Zawór zasuwowy odcinający, normalnie z jednym położeniem całkowicie zamkniętym
Zawór dławiący nastawialny, sterowany mechanicznie za pomocą rolki, obciążony sprężyną
Zawór dławiąco-zwrotny jednokierunkowy, z nastawialnym dławieniem, ze swobodnym przepływem w jednym kierunku i dławionym przepływem w przeciwnym kierunku
Regulator przepływu dwudrogowy ze zmiennym wyjściowym natężeniem przepływu, strzałka na drodze przepływu w symbolu uproszczonym oznacza wyrównanie ciśnień bez wyrównania temperatury
Regulator przepływu dwudrogowy z wyrównaniem temperatury ze zmiennym wyjściowym natężeniem przepływu, strzałka na drodze przepływu w symbolu uproszczonym oznacza wyrównanie ciśnień z wyrównaniem temperatury
Regulator przepływu trójdrogowy, ze zmiennym wyjściowym natężeniem przepływu, z drogą obejściową do zbiornika, bez wyrównywania temperatury
Zbiornik otwarty do atmosfery, z przewodem obiegu powrotnego poniżej poziomu płynu, z filtrem powietrza
Zbiornik otwarty do atmosfery, miejscowe odprowadzenie przecieków wewnętrznych albo powrót
Zbiorniki hydrauliczne
15. Gromadzenie, przygotowanie i utrzymanie właściwości płynu
Nr Symbol graficzny Zastosowanie i objaśnienie symbolu
Zbiornik zamknięty pod normalnym ciśnieniem albo zamknięty z przewodami poniżej poziomu płynu, bez połączenia z atmosferą
Elementy przygotowujące i utrzymujące właściwości płynu
Filtr symbol ogólny. A-B kierunek przepływu cieczy przez filtr (kierunek filtracji)
Filtr ssawny. A-B kierunek przepływu cieczy przez filtr (kierunek filtracji)
Filtr wlewowy. A-B kierunek przepływu cieczy przez filtr (kierunek filtracji)
Wskaźnik ciśnienia
Manometr
Manometr różnicowy
Termometr
16. Przyrządy pomiarowe i czujniki
Wskaźnik poziomu cieczy
Wskaźnik przepływu
(^7) Przepływomierz