System filozoficzny i główne poglądy filozoficzno-etyczne Arystotelesa, Notatki z Filozofia, poglądy filozofów

Pobierz System filozoficzny i główne poglądy filozoficzno-etyczne Arystotelesa i więcej Notatki w PDF z Filozofia, poglądy filozofów tylko na Docsity!

„ System filozoficzny i główne poglądy filozoficzno – etyczne

Arystotelesa ( 384 – 322 p.n.e.). ”

Arystoteles, jeden z dwóch, obok Platona największych filozofów greckich. Stworzył opozycyjny do platonizmu i równie spójny idealistyczny system filozoficzny, który bardzo silnie oddziaływał na filozofię i naukę europejską, a jego chrześcijańska odmiana zwana tomizmem zaczęła funkcjonować od XIII wieku i jest po dziś dzień oficjalną filozofią Kościoła Katolickiego. Filozofia Arystotelesa obejmowała całokształt ówczesnej wiedzy: filozofię pierwszą (metafizykę), logikę, estetykę, etykę, fizykę, biologię, psychologię, politykę. Twórca sylogistyki i systemu logiki modalnej. Prekursor teorii definicji i rozumowania. Autor m.in. koncepcji substancji złożonej z biernej materii i aktywnej formy, klasycznej definicji prawdy, praw sprzeczności i wyłączonego środka, zasady złotego środka w etyce. Stanowisko Arystotelesa jest próbą połączenia idealizmu i materializmu (hylemorfizm), realizmu i empiryzmu, racjonalizmu i sensualizmu. Arystoteles urodził się w roku 384 p.n.e. w greckiej kolonii Stagirus u wybrzeży Tracji. Jego ojciec był nadwornym lekarzem macedońskiego króla Amynasa. W 367r. przybył do Aten i wstąpił do Platońskiej Akademii. Spędził w niej 20 lat, będąc najpierw uczniem, a potem nauczycielem i badaczem. Po śmierci Platona był naturalnym pretendentem do objęcia pozycji rektora Akademii - jednak inni członkowie Akademii zdecydowali się wybrać na to stanowisko siostrzeńca Platona, ze względu na dużą rozbieżność wypracowanego przez Arystotelesa systemu filozoficznego z systemem Platona. Arystoteles następnie pracował jako nadworny lekarz i doradca Hermeasa - władcy kolonii Assos w Mezji - a po upadku Assos przeniósł się do Macedonii gdzie został osobistym nauczycielem Aleksandra III Macedońskiego. W służbie tej pozostawał przez 7 lat do przejęcia władzy przez Aleksandra, po czym wrócił do Aten. Aleksander do końca życia regularnie wymieniał listy z Arystotelesem, często słuchając jego rad. Arystoteles w Atenach założył własną, konkurencyjną do Akademii szkołę filozoficzną zwaną Liceum (łac. Lyceum, gr. Lykeion), która była wspierana przez

Aleksandra Macedońskiego i wkrótce przyćmiła Akademię. Szkoła ta była wzorowana na Akademii, ale miała ją prześcignąć wszechstronnością. Arystoteles zaszczepił w niej ducha empiryzmu i uczynił instytutem badań zarówno w dziedzinie humanistycznej, jak i przyrodniczej- studiowano tam wszystkie ówczesne nauki. Po śmierci Aleksandra, w 323 roku, Arystotelesowi groziło oskarżenie o ateizm i skazanie na śmierć, wtedy też opuścił Ateny i przeniósł się do miasta Chalcis na wyspie Eboea, gdzie po dwóch latach zmarł. Pozostawił po sobie wiele pism. Prace między innymi o logice, etyce, poetyce, metafizyce, prace z zakresu nauk przyrodniczych. Świadczy to o tym, że Arystoteles był umysłem wszechstronnym. Arystoteles odrzucił Platoński podział na świat idei oraz świat cieni, materialnych tworów. Dla Arystotelesa materia stanowi składnik wszystkich rzeczy. Jest ona wieczna i nie ulega zniszczeniu. Stanowi ona podłoże wszystkich rzeczy. Materia egzystuje wraz z formą. Substancje, które nas otaczają, są jednością zarówno materii jak i formy. System stworzony przez Arystotelesa unikał jednostronności i skrajności zarówno doktryn materialistycznych i sensualistycznych, jak idealistycznych i racjonalistycznych. Jego obraz świata był złożony, zawierał składniki zarówno idealne jak i materialne, a tak samo złożone było pojęcie poznania.. System ten był kompromisem, ale dokonanym na całkowicie oryginalnej postawie. Jego dzieła można podzielić na trzy grupy. Pierwsza to pisma wydane przez niego samego i przeznaczone dla szerszego ogółu, pochodzące głównie z pierwszego okresu, gdy Arystoteles należał do Akademii. Najważniejsze z nich dialogi – Eudemos, Sofista, Polityk, Protrepyk i O filozofii. Druga grupa to materiały naukowe treści historycznej, literackiej i przyrodniczej będące wynikiem wspólnej pracy Arystotelesa i jego uczniów. Z tej grupy prawie żadne dzieło nie dotrwało naszych czasów. Trzecią grupę stanowią pisma zawierające opracowania naukowe, a przeznaczone do użytku szkoły – logiczne, przyrodnicze, metafizyczne, praktyczne i poetyczne. W dziełach takich jak: Etyka Udajmejska, Etyka Nikomachejska i Polityka, gdzie zawarł swoje wszystkie poglądy etyczne i polityczne, czyli poglądy na temat cnót, dóbr, wspólnot państwowych. By zajmować się poszczególnymi poglądami etycznymi Arystotelesa, należałoby wyjaśnić pierwotne pojęcia występujące w jego dziełach. A mianowicie: „celem wszelkiego dążenia jest dobro”. Dobro wg. Arystotelesa to dobro, które stanowi cel działania powszechnego, jest celem realnym, czyli takim, które może osiągnąć człowiek. Takim dobrem jest jedynie eudajmonia, czyli doskonałość jednostki (gr. Eudajmon – szczęśliwy).

doskonała, idealna, by mogła znaleźć odzwierciedlenie w rzeczywistości. Etyka Nikomachejska zawierała w sobie definicję szczęścia. Szczęście to najwyższe dobro, do którego dąży człowiek, a osiąga się je przez działanie duszy i życie w zgodzie z dzielnością etyczną. To nieustanne angażowanie się w jakieś czynności, gdyż ten, który nic nie robi, szczęścia nie osiągnie. Etyka Arystotelesa to, więc etyka umiarkowana i etyka zdrowego rozsądku. Dlatego też Arystoteles został nazwany kiedyś człowiekiem „Bez miary pełnym umiaru”. Etyka proponowana nam przez Arystotelesa, jest etyką umiarkowania. Ale nie sądzę, by można było osiągnąć szczęście kontrolując się w każdej sytuacji. Człowiek często kieruje się emocjami, ciężko jest się tego oduczyć, o ile jest to w ogóle możliwe. Czasami potrzebny jest płacz, za chwilę radość i śmiech.