System polityczny - Notatki - Politologia, Notatki z Politologia

Pobierz System polityczny - Notatki - Politologia i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity!

SYSTEM POLITYCZNY

1. Trudności w zdefiniowaniu systemu politycznego wynikają z dwóch okoliczności:

a) skłonność do nadużywania słowa „system” na oznaczenie wszystkich zbiorów dających się empirycznie stwierdzić stosunków społecznych b) z głębokich różnic w rozumieniu polityki

ZGODA  pojęcie odnosi się do sfery władzy publicznej i obejmuje całokształt mechanizmów funkcjonujących w jej obszarze

2. System polityczny stanowi wyodrębnioną analitycznie całość o złożonej strukturze, umiejscowioną w wielowymiarowym otoczeniu, z którego czerpie informacje i energię, przetwarza ją i oddziałuje na to środowisko – również za pomocą informacji i energii.

• informacje i energia dostarczane są do systemu za pomocą zespołu wejść - natomiast do otoczenia za pomocą **wyjść

3. Główna właściwość systemu politycznego** to zdolność przetrwania  utrzymanie równowagi między swym stanem wewnętrznym a stanem otoczenia, określana mianem homeostazy. 4. Podejście systemowe – 3 cele:  Zapewnić obiektywizację wyniku badawczego (uniknięcie wartościowania)  Dążenie analizy systemowej do całościowego, holistycznego a jednocześnie dynamicznego ujmowania przedmiotu badania (daje możliwość prognozowania)  Analiza systemowa stawia sobie za cel w miarę precyzyjne wyodrębnienie przedmiotu badana, od tych zjawisk, procesów, zachowań, które stanowią jego otoczenie.

5. System (również polityczny)  całość składająca się z części pozostających w stanie interakcji lub zestaw składników, między którymi zachodzą wzajemne stosunki i gdzie każdy składnik połączony jest z innymi bezpośrednio lub pośrednio. 6. Dahl  system polityczny pojawia się wtedy, gdy nie wszyscy członkowie społeczeństwa zgadzają się na przyjęte cele i środki gdy jedni chcą zmieniać zachowania innych. 7. System polityczny jest systemem otwartym tj. komunikującym się ze swym otoczeniem, przekształcającym je i czerpiącym zeń impulsy niezbędne dla swego istnienia i rozwoju. Otwartość to także dopełniające oddziaływanie innych systemów. 8. Centralne założenia analizy systemowej

 system polityczny jest zdolny do rozwoju przez ciągłe interakcje ze swym otoczeniem a) otoczenie zewnętrzne – środowisko międzynarodowe b) otoczenie wewnętrzne – środowisko narodowe (podsystem ekonomiczny i kulturowy)  z obu sfer płyną do ośrodka władzy politycznej informacje, żądania podjęcia określonych działań oraz wyrazy poparcia lub dezaprobaty.  system polityczny oddziałuje na te sfery za pomocą decyzji, które mogą zmieniać stan otoczenia.

9. D. EASTON  dla celów analitycznych należy oddzielić życie polityczne od reszty działań społecznych i analizować je tak, jakby w danej chwili samodzielnym tworem osadzonym w środowisku, lecz wyraźnie od niego odróżnialnym. Główne założenia modelu Eastona:  Życie polityczne nie istnieje w próżni – podlega oddziaływaniom środowiska  Życie polityczne tworzy system otwarty na oddziaływania i zdolny do reagowania na zakłócenia powstające w otoczeniu  Podstawowym źródłem energii są wkłady otoczenia, przybierające postać żądań (uruchamiają ośrodki decyzyjne do działania) i/lub poparć (zapewniają zasoby konieczne do funkcjonowania)  Podstawowym wytworem systemu politycznego są decyzje

11. K. Pałecki System polityczny – całość złożona z dwóch podsystemów a) normatywnego – wartości polityczne, wzorce zachowań, reguły gry politycznej b) behawioralnego – realne działania polityczne Wymienność ról politycznych, może stać się istotnym utrudnieniem w określeniu granic systemu, które są nadzwyczaj płynne. 12. Instytucjonalna koncepcja systemu politycznego System polityczny – wąsko pojęty mechanizm sprawowania władzy publicznej i instytucjonalne formy jego organizacji. Kontrowersje – zdolność analizy systemowej do uniknięcia wartościowania (Sartori – opis systemu, pozbawiony wartościowania jest zubożeniem teorii).

Stabilność demokratyczna  zdolność do utrzymania demokratycznego systemu politycznego, porządku obywatelskiego, legitymizacji i efektywności.

13. W ostatnich latach – odejście od prób stworzenia ogólnej teorii systemu politycznego. Badania nad systemem politycznym uległy konkretyzacji:  Przedmiotem badań stały się przede wszystkim zaawansowane i rozwijające się demokracje (analiza koncentruje się na problematyce reżimu politycznego, systemu partyjnego, zachowań wyborczych i koalicyjnych)  Szczególna rola komparatystyk systemów politycznych  Analiza systemów politycznych koncentruje się na opisie i wyjaśnieniu poszczególnych elementów systemu politycznego i uchwyceniu swoistości jego aren. 14. Trzy koncepcje systemu politycznego

a) Instytucjonalna System polityczny – całokształt działających instytucji politycznych (o charakterze prawnym) oraz stosunków między nimi, a także zasad działania i systemów normatywnych, na podstawie których działają.

b) Behawiorystyczno - funkcjonalna System polityczny – zachodzący w obrębie poszczególnych wspólnot (państwa, partie polityczne) dynamiczny proces społeczny, którego istotą jest przetwarzanie impulsów społecznych w decyzje i działania polityczne. c) Systemowa (Easton)

15. 7 podstawowych cech determinujących funkcjonowanie systemu politycznego:

1) Tworzenie przez dany system zbioru rozróżnialnych elementów 2) Powiązanie elementów systemu ze sobą różnorodnymi zależnościami, które łącznie tworzą jego strukturę 3) Uchwytność granic, odróżniających system od jego otoczenia 4) Określenie przez „wejścia” oddziaływań płynących z otoczenia, na które składają się systemy: gospodarczy, społeczny, kulturalny 5) Określenie przez wyjścia oddziaływań systemu na otoczenie 6) Zachodzenie reakcji zwanej konwersją wewnątrzsystemową między wejściami systemu a jego wyjściami 7) Modyfikowanie za pośrednictwem sprzężenia zwrotnego oddziaływań na wejściach przez oddziaływania na wyjściach.

16. SYSTEM POLITYCZNY:  Sensu largo – idee i wartości polityczne, organizacje i instytucje uczestniczące w życiu politycznym kraju i organizujące to życie oraz normy regulujące i organizujące wcielanie w życie idei i wartości politycznych a także regulujące strukturę i funkcjonowanie organizacji i instytucji politycznych.  Sensu stricto – ogół organów państwowych, a także partii politycznych, organizacji społecznych oraz grup formalnych i nieformalnych (gr. rasowe, narodowe) uczestniczących w działaniach politycznych w ramach danego państwa, jak również ich wzajemne stosunki tworzące funkcjonalną całość. 17. Tak definiowany system będzie efektywny jeśli:  Jest w stanie zapewnić własne istnienie bez uciekania się do zmasowanej przemocy  Stwarza warunki wszechstronnego ekonomicznego, społecznego i kulturalnego rozwoju kraju

 monarchie i republiki  systemy prezydialne i parlamentarne  system parlamentarno – gabinetowy, gabinetowo – parlamentarny, prezydencki, mieszany, parlamentarno - komitetowy c) ze względu na struktury terytorialno – administracyjne państwa  państwo unitarne  państwo złożone (federacyjne)  państwo autonomiczne (Włochy, Baskowie)

22. Typologie systemów demokratycznych a) demokracje skonsolidowane

• system rządów, który spełnia wszystkie proceduralne kryteria demokracji
• wszystkie znaczące siły polityczne akceptują istniejące polityczne i demokratyczne reguły gry b) demokracje nieskonsolidowane - występują instytucje proceduralnej demokracji, ale brak rzeczywistego porozumienia elit odnośnie demokratycznego porządku w polityce c) demokracje ograniczone
• elity osiągają demokratyczny konsens i są strukturalnie zintegrowane ale ze względu na cenzusy wyborcze uczestnictwo polityczne obywateli jest ograniczone d) demokracje pseudodemokracie - system, gdzie pomimo demokratycznej fasady, nie występuje rywalizacja polityczna 23. Wprowadzenie pojęcia „systemu politycznego” podyktowane było koniecznością stosowania terminu adekwatnego do nowej rzeczywistości – rozwój nowoczesnych społeczeństw przemysłowych, ich różnorodności i dynamicznych przemian jakim podlegają. Partie polityczne  dobrowolne organizacje, których celem jest zdobycie i utrzymanie władzy państwowej dla realizacji swoich celów. Grupy interesu  zabezpieczają interesy określonych grup społecznych poprzez wpływ na rząd, parlament, partie polityczne.

24. Funkcje systemu politycznego a) funkcja regulacyjna – sterowanie procesami według reguł przyjętych w danym systemie politycznym b) funkcja mediacyjna – sprowadza się do rozwiązywania konfliktów i mediacji dotyczących sprzecznych interesów grupowych c) funkcja adaptacyjna – usprawnianie działania instytucji oraz poszerzania bazy funkcjonowania systemu politycznego d) funkcja innowacyjna – wprowadzanie do otoczenia systemu politycznego nowych reguł i mechanizmów działania 25. Otoczenie systemu politycznego obejmuje a) sferę wewnętrzną – ekonomiczne, społeczne, kulturowe przejawy funkcjonowania społeczeństwa s. ekonomiczny  określany przez typ własności środków produkcji i charakter gospodarowania s. społeczny  struktura socjalna społeczeństwa, zróżnicowanie wg różnych kryteriów podziału s. kulturowy  konkurujące ze sobą idee i poglądy b) sfera wewnętrzna - wzajemne relacje między systemem politycznym tego kraju i systemami politycznymi innych państw