Systemy plików.
Plik (ang. file), jest to nazwany ciąg danych (inaczej zbiór danych), o skończonej długości,
posiadający szereg atrybutów i stanowiący dla systemu operacyjnego całość.
Pliki dzieli się na kilka typów:
●katalogi (stosuje się też nazwy foldery lub kartoteki) - (ang. directory), pliki zawierające
spis odwołań do innych plików (w tym także do katalogów),
●dowiązania symboliczne - (ang. symbolic link) odwołanie do innego pliku; większość
operacji na tego typu plikach będzie w rzeczywistości wywoływane na plikach, na które one
wskazują (skróty do plików :-)).
●kolejki FIFO (ang. First In, First Out, w skrócie FIFO), gniazda (ang. sockets), strumienie
danych itd. - realizujące bardziej złożone zadania, występują nie w każdym systemie
●pliki „zwykłe” - pliki zwierające dane jako ciąg bajtów zależenie od typu dane te mogą być
rożnie interpretowane np.:
●pliki wykonywalne (ang. executable files), skrypty (ang. scripts), pliki wsadowe
(ang. batch files) - zawierające program do wykonania lub polecenia dla interpretera
(często powłoki)
Ponadto system DOS (a później i Windows) rozróżnia pliki:
●tekstowe - dane zapisane w formie kodów ASCII łącznie z kodami sterującymi
urządzeniami (np. drukarka, terminal, ekran) do których mają być wysłane,
●binarne - pozostałe pliki.
W systemach uniksowych pliki binarne i tekstowe są tożsame.
System plików – metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych
plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika
i systemu
Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski, dyskietki, a także
w sieciach komputerowych, pamięciach. We współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie
operowanie na danych w plikach zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje
mają dostęp tylko do operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.
Większość systemów operacyjnych posiada własny (macierzysty) system plików, rozwijany
równolegle z nim (np. FAT w DOS-ie, NTFS w Microsoft Windows NT lub ext/ext2/ext3/ext4
i ReiserFS/Reiser4 w Linuksie), ze względu na pewne specyficzne właściwości nadawane plikom
(np. atrybut wykonywalności pliku), podobnie jak niektóre nośniki danych (np. ISO 9660 na CD-
ROM i UDF na DVD), jednak sam system plików jest niezależny od nich. Same systemy
operacyjne potrafią obsługiwać wiele systemów plików.
Organizacja danych
Nośniki danych, takie jak dyski twarde, dyskietki posiadają blokową strukturę danych, znaczy to, że
dane są w nich przechowywane w postaci bloków, a blok musi być w całości zapisywany
i odczytywany, bloki te nazywane są sektorami). W przypadku dysków i dyskietek mają taką samą
wielkość (przeważnie 512 bajtów).
Bloki tworzą strukturę liniową:
Blok 0 Blok 1 Blok 2 Blok 3 … Blok n
Systemy operacyjne łączą bloki w klastry. Klaster składa się z kilku bloków.
Dyskowy system plików część pamięci wykorzystuje na tzw. sektor rozruchowy (boot sector), który
nie stanowi zasadniczej części systemu plików i jest używany do rozruchu systemu. Ponadto
systemy plików przechowują listy wszystkich klastrów (oraz informacje do których plików one
należą) w tzw. tablicach alokacji.
Jeżeli program chce wykonać jakąś operację na pliku robi to poprzez system plików.
