Pobierz Telepraca: Nowa Forma Pracy w Świetle Rozwoju Technologii i więcej Notatki w PDF z Zarządzanie zasobami ludzkimi tylko na Docsity!
Marlena Drożdż III LZ
Telepraca to nowa forma świadczenia pracy, której powstanie jest wynikiem rozwoju technologii oraz nowych form komunikacji.
Telepraca nazywana jest także:
- Teledojazdy
- Praca na odległość
- Praca elastyczna
- (^) Praca mobilna
- e-praca
I. Definicje TELEPRACY :
- Telepraca – jest to praca wykonywana z dala od siedziby firmy, biura. Polega ona na wykorzystywaniu nowoczesnych narzędzi telekomunikacji sieci komputerowych, szybkich transmisji danych czy telefonii komórkowej. Najogólniej mówiąc jest to praca zdalna, na odległość, w dowolnych warunkach, w dowolnym miejscu i czasie.
- (^) Telepraca – „metoda organizowania i wykonywania pracy, w którym pracownik pracuje poza miejscem pracy pracodawcy przez znaczną część swojego czasu pracy dostarczając do pracodawcy wyniki (rezultaty) pracy przy wykorzystaniu technologii informacyjnych oraz technologii przekazywania danych, zwłaszcza Internetu” / definicja wg Komisji Europejskiej/
- Telepraca – „jest nią każdy rodzaj zastępowania podróży związanych z pracą techniką informatyczną (np. telekomunikacją i komputerem); przemieszczenie pracy do pracowników zamiast pracowników do pracy” /definicja wg Jack’a Nilles’a /
II. Terminologia wynikająca z faktu powstania telepracy:
- Telepracownik – to osoba, która wykonuje pracę na odległość
- Telecentrum – to miejsce, gdzie pracownik posiada lub wynajmuje stanowisko do telepracy z odpowiednim wyposażeniem (komputer, łącze internetowe); istnieją także telecentra komercyjne, utrzymywane przez firmy lub tworzone przez samych telepracowników;
- Telechata – telecentrum, którego oferta jest skierowana do lokalnej społeczności, zlokalizowane na terenach zurbanizowanych i wiejskich, o słabo rozwiniętej infrastrukturze teleinformatycznej;
- Off-shore telework – przeniesienie wykonywania pracy za granicę w celu wykorzystania różnic w wysokości wynagrodzenia za pracę (np. firma w Anglii zleca wykonanie zadania pracownikowi w Indiach)
III. Historia i geneza telepracy
Pojęcie telepracy jest pojęciem stosunkowo nowym. Sam termin „telework” został użyty po Ra pierwszy w 1972 roku przez Jacka Shiffaba ba lamach gazety :Washington Post” i od tego czasu wszedł do powszechnego użycia w krajach anglojęzycznych. Jack M. Nilles, uznawany za twórcę telepracy, podkreśla, ze zaczęło się od pytania, jakie kiedyś zadał mu pewien człowiek: „Jeżeli ludzie potrafią stanąć na księżycu, to dlaczego nie potrafią poradzić sobie z korkami ulicznymi?”. Analiza problemu doprowadziła go do innego pytania: „czy wszyscy musimy chodzić do pracy, skoro istnieją możliwości techniczne, które powalają większości z nas na wykonywanie wielu prac w domu lub w jego pobliżu?”. Z tego punktu widzenia podstawową przyczyną stosowania telepracy było podatkowo dążeniem do ograniczenia korzystania ze środków transportu przez pracowników, zastępując je telekomunikacją, która umożliwia przesyłanie efektów pracy zamiast fizycznego przemieszczania ludzi mających tę pracę wykonać.
Warunki globalne, które sprzyjały rozwojowi telepracy:
- Wzrastająca liczba ludności
- (^) Zanieczyszczenie powietrza spalinami samochodowymi
- Wzrost kosztów transportu i pogorszenie codziennych warunków dojazdu do pracy
- Wzrost kosztów mieszkań w miastach, powodujący szukanie przez rodziny coraz bardziej odległych i tańszych miejsc zamieszkania
- Polityczna nieustabilizowana sytuacja na Środkowych Wschodzie, wymuszająca konieczność oszczędności energii,
- Upowszechnienie Internetu
- Zastosowanie nowych rozwiązań techniki, zwłaszcza komputerowej i telekomunikacyjnej
IV. Kto wykonuje telepracę...
Do najczęściej wymienianych zawodów telepracowników należą:
- Tłumacz
- Projektant stron internetowych
- Analityk finansowy
- Księgowy
- Architekt, projektant
- Telemarketer
- Doradztwo przez Internet, help-line
- (^) Biura podróży, sprzedaż biletów
- Obsługa klientów, sprzedaż przez telefon
- Inne prace informatyczne, np. grafik komputerowy, przepisywanie, redagowanie tekstów
V. Korzyści z telepracy
Telepraca jako nowa forma zatrudnienia przynosi wiele korzyści
- Dla pracodawcy
· ograniczenie kosztów stałych (wynajem pomieszczeń biurowych, parkingów), · redukcja kosztów związana z adaptacją pracowników i szkoleniami, · wzrost efektywności i wydajności pracy (pracownicy sami organizują swoją pracę, lepiej
podkreślają negatywne aspekty również samej metody telepracy, takie jak: izolacja społeczna lub trudności z rozdzieleniem czasu pracy od czasu wolnego.
Zdecydowanie więcej pozytywnych aspektów dostrzegają w telepracy osoby lepiej wykształcone oraz lepiej wykwalifikowane. Posiadają ciekawszą, bardziej satysfakcjonującą, lepiej płatną telepracę.
Ich umiejętności i zawodowe kompetencje pozwalają im na pełniejsze wykorzystanie możliwości nowoczesnych technologii informatycznych. Potrafią pracować dla kilku telepracodawców równocześnie lub wymóc na jednym telepracodawcy umowę gwarantującą stałość zleceń. W efekcie mają większe poczucie bezpieczeństwa pracy.
VII. Ryzyko wynikające z telepracy
- Dla pracownika
Przy licznych zaletach telepracy pojawiają się również pewne problemy. Podstawowym z nich jest brak uregulowań prawnych dotyczących tego typu stosunków pracy. Jeżeli pracodawca i pracobiorca działają w obrębie jednego państwa to nie ma jeszcze tak dużego problemu, lecz gdy obu dzieli granica państw to zaczynają się komplikacje wynikające z różnic przepisów pracy w różnych państwach.
Ze strony pracownika występuje też pewnego ryzyko trafienia na nieuczciwego pracodawcę - ale takie przypadki występują również w tradycyjnym modelu świadczenia pracy. Jednak na oszustwo jest znacznie bardziej narażony telepracownik, który nawet nie widział swego pracodawcy, opierając się jedynie na zleceniu przesłanym mailem, które według polskiego prawa nie jest dokumentem wiążącym.
W warunkach polskich telepracownik powinien się we własnym zakresie zabezpieczyć na wypadek oszustwa - początkowo można przyjmować tylko zlecenia nie pochłaniające wiele nakładu pracy. Gdy telepracownik pisze jakiś program może napisać program działający jedynie przez ograniczony czas, a gdy otrzyma zapłatę wysłać pełną, funkcjonalną wersję.
Telepracodawcy nie podpisują z telepracownikami umów o pracę, w efekcie czego telepracownikom brakuje poczucia bezpieczeństwa, nie mają bowiem gwarancji regularnych dochodów. Następna przeszkoda jest pochodną samej natury tej formy zatrudnienia - telepraca charakteryzuje się ograniczoną liczbą ofert pracy, dość często dostępne są jedynie prace niskopłatne i mało prestiżowe. Ponadto, zdaniem telepracowników, telepracodawcy uważają ich za pracowników drugiej kategorii, nie ufają im i dlatego nie podpisują z telepracownikami umów o pracę, a czasami nawet ich oszukują (nie wypłacają albo bardzo opóźniają wypłacenie należnych telepracownikom pieniędzy). Zdalni pracownicy obawiają się też izolacji społecznej, na skutek ograniczenia lub utraty kontaktów międzyludzkich.
- Dla pracodawcy
Głównym problem dla pracodawcy, który rozpoczyna współpracę z telepracownikiem jest brak jakichkolwiek gwarancji wykonania pracy ze strony pracownika. Pracodawca nie ma praktycznie żadnej kontroli nad pracownikiem, nie jest w stanie określić przed zawarciem umowy, czy pracownik spełnia jego oczekiwania co do umiejętności oraz kwalifikacji. Kontakt pracodawca - pracobiorca jest bardzo ograniczony, co wpływa na niekorzyść
pracodawcy.
Na początku współpracy zarówno pracownik jak i pracodawca muszą wykazać dobrą wolę, gdy jeden ani drugi nie zdecyduje się na "pierwszy krok" z obawy, żeby nie dać się oszukać. Pracownik musi najpierw włożyć trochę pracy żeby pokazać pracodawcy na co go stać, a pracodawca musi na początku w ograniczony sposób zaufać że pracownik dobrze wykona powierzone mu zadanie.
Istotą telepracy jest to, iż pracodawca skupia się na rezultatach pracy, nie na nadzorowaniu konkretnych czynności lub obecności telepracownika. W gruncie rzeczy nie ma znaczenia, czy pracownik śpi, czy też nie, pod warunkiem, że dostarcza końcowy produkt - np. raport, tłumaczenie, artykuł, opracowanie, program, grafikę itp. - na czas i zgodnie z wytycznymi. Oczywistym jest, iż wszystko zależy od rodzaju wykonywanej pracy. Zadaniowy czas pracy sprawdza się gdy mamy do czynienia z analitykiem finansowym lub autorem instrukcji obsługi. W przypadku zaś pracy polegającej na kontaktach z klientami obowiązki nie pozwalają na swobodny wybór czasu pracy.
Telepracodawcy nie ufają telepracownikom, mają bowiem z nimi dość sporadyczne kontakty a nad bieżącym wykonywaniem obowiązków mają tylko ograniczoną kontrolę. Pracodawcy też z uwagi na chęć obniżenia kosztów pracy oraz brak zaufania do telepracownika unikają podpisywania z nim umowy o pracę.
VIII. Narzędzia niezbędne do świadczenia telepracy
Nie każde stanowisko telepracy musi posiadać najnowocześniejsze i najdroższe wyposażenie (sprzęt komputerowy i telekomunikacyjny, oprogramowanie, szybkie łącza). Minimalne wymagania techniczne do wykonywania telepracy to linia telefoniczna i, co wydaje się oczywiste, telefon. Bardziej zaawansowane jej formy wymagają już posiadania komputera oraz połączenia z siecią korporacyjną lub Internetem. O wyborze odpowiedniej techniki decyduje rodzaj telepracy, w następnej kolejności przewidywane koszty.
Oprócz sprzętu i usług o różnym stopniu wyspecjalizowania rynek informatyczny oferuje coraz częściej oprogramowanie, zaprojektowane specjalnie z myślą o telepracy. Dotychczas w sprzedaży pojawiały się pakiety do telepracy wykonywanej w drodze (tzw. telepracy mobilnej). Istnieją również produkty do telepracy stacjonarnej z funkcjami monitorowania pracownika zdalnego, analizy jego wyników i optymalizacji jego pracy.
Dzięki możliwości wykorzystywania nowoczesnych technik informatycznych i telekomunikacyjnych bezpośrednia wymiana informacji jak i również dostarczenie efektów pracy nie jest już problemem, niezależnie od odległości miejsca wykonywania pracy. Ponieważ dużo osób ma własne komputery, dysponują dostępem do Internetu, a także innymi urządzeniami teleinformatycznymi, może więc w domu wykonywać identyczną pracę jak w biurach.
IX. Telepraca w Polsce
W Polsce ten model organizacji pracy jest nadal słabo znany lub jeszcze niedoceniany przez większość firm. Wynika to głównie z:
- Mentalności pracodawców i zarządzających firmami
- Tradycyjnego sposobu zarządzania (pozytywny wyjątek stanowią firmy związane z Internetem)
- „Praca i zarządzanie w sieciach” - Andrzej Matczewski
- Internet
