Temat: Osmoregulacja i wydalanie u zwierząt
Warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu jest zachowanie stałego
składu oraz ilości płynów ustrojowych, a także wydalanie końcowych
produktów przemiany materii i związków chemicznych występujących w
nadmiarze.
Skład i ilość płynów ustrojowych decyduje o ich ciśnieniu osmotycznym.
Procesy umożliwiające w organizmie utrzymanie niezmiennego ciśnienia
osmotycznego określane są mianem osmoregulacji. Głównymi produktami
wydalanymi przez organizmy zwierzęce są: produkty azotowe rozkładu białek i
kwasów nukleinowych, nadmiar soli mineralnych i wody, dwutlenek węgla. U
większości zwierząt zostały wykształcone specjalne narządy wydalnicze, które
umożliwiają usunięcie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany związków
azotowych. Odpowiadają one także za osmoregulację. U kręgowców są nimi
nerki.
Proszę zapoznać się z tematem ze str. 443-447. Należy szczególnie zwrócić
uwagę na następujące treści:
• Bilans wodny zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym i
lądowym.
• Podział zwierząt na : izoosmotyczne, hiperosmotyczne,
hipoosmotyczne względem środowiska w którym się znajdują.
Regulacja bilansu wodno-mineralnego uzależniona jest od środowiska życia.
Ryby morskie bronią się przed utratą wody z organizmu (woda morska jest
hipertoniczna w stosunku do ich płynów ustrojowych) albo pijąc wodę morską,
z której usuwają nadmiar soli (ryby kostnoszkieletowe), albo zwiększając
stężenie mocznika we krwi, przez co staje się ona nieco bardziej hipertoniczna
w stosunku do wody morskiej (ryby spodouste).
Ryby słodkowodne usuwają nadmiar wody z organizmu poprzez znaczne
rozcieńczenie moczu i aktywne pobieranie jonów.
Krótki film o osmoregulacji ryb w wodzie słonej i słodkiej:
https://www.youtube.com/watch?v=I4zlXy4lURY
• Wydalanie produktów przemiany materii
