Pobierz Terapia zajęciowa - najważniejsze zagadnienia i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity!
TERAPIA ZAJĘCIOWA
ĆWICZENIA
Pojęcie terapii zajęciowej.
Definicja Terapia zajęciowa utożsamiana jest z ergoterapią i rozpatrywana jest w perspektywie terapii leczniczej, wykorzystuje różne formy pracy i rekreacji jako jedne ze środków leczniczych mających na celu przyśpieszenie powrotu utraconych funkcji i sprawności, a w przypadku zmian nieodwracalnych wyrobienie funkcji zastępczych. Terapia zajęciowa jest jedną z form leczenia usprawniającego. Wyróżniamy trzy główne rodzaje terapii zajęciowej : Ergoterapię Socjoterapię Arteterapię Ergoterapia (um. konkretne do zawodu) obejmuje następujące formy: stolarstwo, garncarstwo i ceramika, wikliniarstwo, metaloplastyka, dziewiarstwo, hafciarstwo, krawiectwo, kaletnictwo, ogrodnictwo, tkactwo oraz praca przy komputerze oraz kulinaria. Na socjoterapię składają się: ludoterapia (zabawa), trening samoobsługi, trening umiejętności społecznych, rekreacja. Arteterapię tworzą sztuki plastyczne (malarstwo, rysunek, rzeźba), muzykoterapia, choreoterapia, dramaterapia i biblioterapia, bajkoterapia, grafika, malarstwo i in. sztuki plastyczne. Początki: Początków dopatruje się w starożytnym Egipcie bo już wtedy uważano, że praca może być terapią. Później terapia zajęciowa pojawiła się w Oświeceniu. Pinel propagował nowe podejście do osób chorych psychicznie polegające na respektowaniu ich praw i możliwości decydowania o własnym losie. Sprzeciwiał się także izolowaniu pacjentów, podkreślając rolę społeczeństwa i rodziny w procesie zdrowienia. Traktował zajęcie jako istotny element leczenia. W jego rozumieniu zajęcie to podejmowanie określonych działań skierowanych na cel poprzez wykorzystanie przez człowieka czasu, energii i uwagi. W tym samym czasie Tuke podejmował próby przekonania społeczeństwa o konieczności godnego traktowania pacjentów, poświęcania im należnej uwagi i obdarzania życzliwością. Zachęcał pacjentów do nauki i rozwoju poprzez angażowanie ich w zajęcia o charakterze rekreacyjnym. Wiek XIX stanowił „złote lata” dla propagowania i realizowania idei leczenia poprzez zajęcie. Jednak ukonstytuowanie terapii zajęciowej jako dyscypliny naukowej nastąpiło dopiero w XX w. W 1917 r. w Stanach Zjednoczonych powstało Amerykańskie Stowarzyszenie Wspierania Terapii Zajęciowej, którego celem było organizowanie kursów i szkół terapii zajęciowej. Stowarzyszenie to w 1923 r. przyjęło nazwę Amerykańskie Towarzystwo Terapii Zajęciowej (AOTA W 1939 r. w Meyerson) w Stanach Zjednoczonych został utworzony pierwszy ośrodek terapii zajęciowej. W 1952 r. powstała Światowa Organizacja
Terapeutów Zajęciowych (WFOT – World Federation of Occupational Therapy), której głównym celem jest promowanie terapii zajęciowej oraz wyznaczanie i dbanie o standardy nauczania terapii zajęciowej w krajach zrzeszonych w tej organizacji. Szczególnie w Anglii gdzie było dużo kombatantów i trzeba było ich usprawniać, w Polsce rzeczywisty rozwój terapii zajęciowej nastąpił po II wojnie światowej , w 1991 r. pojawia się ustawa o warsztatach terapii zajęciowej. W XX w. w Polsce, szczególnie w okresie po II wojnie światowej, terapia zajęciowa rozumiana jako forma rehabilitacji zawodowej, społecznej i fizycznej, funkcjonowała głównie w środowiskach osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz fizycznie, w trzech podstawowych formach: jako ergoterapia, Arteterapia i socjoterapia. Zawód „terapeuta zajęciowy” był w tamtym czasie wykonywany przez osoby, które w ramach ukończonych kierunków pedagogicznych bądź kierunku Fizjoterapia uzyskiwały dodatkowo specjalność z terapii zajęciowej. Skok jakościowy w rozwoju terapii zajęciowej w Polsce nastąpił w 2012 r., kiedy po raz pierwszy w naszej rzeczywistości edukacyjnej powołano do życia kierunek studiów stacjonarnych, licencjackich – Terapia Zajęciowa, w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu. Na tym nowo powołanym kierunku studiów kształci się terapeutów zajęciowych zgodnie ze standardami przyjętymi przez Światową Organizację Terapeutów Zajęciowych i Europejską Sieć Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym. Otwarcie w Polsce kierunku Terapia Zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w Europie. Ukoronowaniem starań było otwarcie w 2015 r. studiów II stopnia – magisterskich, o profilu akademickim, dla kierunku Terapia Zajęciowa, na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie. Cele terapii zajęciowej: według Godlewskiej: Rozwój fizyczny zwiększenie sprawności funkcjonalnej organizmu rozwijanie kompetencji motorycznych kształtowanie umiejętności działania na rzecz zdrowia rozszerzanie zasobu wiadomości związanych z funkcjonowaniem organizmu rozbudzanie potrzeby aktywności jako elementu zdrowego stylu życia kształtowanie umiejętności wykorzystania optymalnych form ruchu umożliwienie jak najdłuższego wykorzystania własnej samodzielności poprzez ćwiczenie czynności samoobsługowych wzmocnienie odporności i tężyzny fizycznej Rozwój procesów poznawczych rozwijanie koncentracji, przerzutności oraz zakresu uwagi usprawnianie percepcji (każdy jej rodzaj) rozwijanie zdolności do przechowywania, przypominania, rozpoznawania zdarzeń, których się doświadczyło (praca nad pamięcią)
doskonalenie um. rozwiązywania problemów i konfliktów pojawiających się w relacjach z innymi ludźmi Terapeuta zajęciowy- powinien mieć wiedzę z zakresu rehabilitacji (medycznej, społecznej, zawodowej, psychologii człowieka, pedagogiki specjalnej, z zakresu sztuki, twórczości. Jego umiejętności: aktywizacja grupy, motywowanie do działania, zdolności manualne, praktyczne, um. planowania, doboru indywidualnych form metod pracy do danej osoby, danej terapii, um. obserwacji jak z kim postępować, postawa otwartości na człowieka i propozycje innych, optymizm, chęć pracy, um. Zachowywania emocji negatywnych na zewnątrz, um. oceny i interpretacji prac podopiecznych, aby nikogo nie skrzywdzić, um. stawiania odpowiednich celów, cierpliwość, tolerancja, wyrozumiałość, życzliwość , wiedza z różnego zakresu Warsztat Terapii Zajęciowej Definicja Jest on placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Warsztat nie jest placówką samodzielną, ale stanowi część większej struktury. Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub przez inne podmioty. Celem warsztatu jest: aktywne wspomaganie procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, stwarzanie osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Realizacji powyższych celów służy stosowanie technik terapii zajęciowej zmierzających do usamodzielnienia uczestników, poprzez wyposażenie ich w umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej, a także rozwijania psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy. Uczestnicy warsztatów Uczestnikami warsztatów mogą być osoby posiadające prawnie potwierdzony status niepełnosprawności, niezdolne do podjęcia pracy. Osoby niepełnosprawne, przyjmowane do warsztatu po 1 stycznia 1998 r., muszą posiadać w swoim orzeczeniu wskazanie do uczestnictwa w terapii zajęciowej. Zgłoszenia osób niepełnosprawnych, które chcą uczestniczyć w warsztacie przyjmuje i zatwierdza jednostka zamierzająca utworzyć warsztat lub jednostka prowadząca warsztat, w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie. Zasady funkcjonowania warsztatu
Terapię prowadzoną w warsztacie realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika, który zawiera informacje dotyczące osoby niepełnosprawnej, planowanych działań wobec uczestnika i spodziewanych efektów tych działań. W warsztacie działa rada programowa, która dokonuje okresowej oraz, nie rzadziej niż co 3 lata, kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje stanowisko w kwestii osiągniętych przez niego postępów w rehabilitacji, uzasadniających: podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy, potrzebę skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, ze względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy po odbyciu dalszej rehabilitacji w warsztacie, przedłużenie uczestnictwa w terapii ze względu na pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy, albo okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia, albo okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia. Zasady finansowania warsztatów terapii zajęciowej Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków PFRON, ze środków samorządu terytorialnego lub z innych źródeł. Zasada współfinansowania oznacza solidarne ponoszenie kosztów tworzenia i działania warsztatów przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej, w tym wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatu, wynosi: w 2005 i 2006 r. – 100% tych kosztów, w 2007 r. — 95% tych kosztów, w 2008 r. i w latach następnych — 90% tych kosztów. Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu tworzenia warsztatu terapii zajęciowej wynosi — 70% tych kosztów. Zasady tworzenia warsztatów Jednostka zamierzająca utworzyć warsztat składa do właściwego, ze względu na siedzibę warsztatu, powiatowego centrum pomocy rodzinie wniosek o dofinansowanie kosztów utworzenia i działalności warsztatu ze środków PFRON. Do wniosku należy dołączyć projekt utworzenia warsztatu. Projekt zawiera m.in. statut jednostki zamierzającej utworzyć warsztat, zgłoszenie co najmniej 20 kandydatów na uczestników warsztatu, z określeniem stopni i rodzajów ich niepełnosprawności, plan działalności warsztatu określający metody pracy z uczestnikami warsztatu w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, zobowiązanie do opracowania indywidualnych programów rehabilitacji
