Tkanka łączna właściwa, Ćwiczenia z Biologia

Pobierz Tkanka łączna właściwa i więcej Ćwiczenia w PDF z Biologia tylko na Docsity! Tkanka łączna właściwa Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Tkanka łączna właściwa to najczęściej występujący rodzaj tkanki łącznej w organizmie. Do jej funkcji należy utrzymywanie spójności pozostałych tkanek i narządów budujących organizm. Podstawowym składnikiem nadającym tkance łącznej elastyczność i zwartość jest kolagen – jego brak związany jest z takimi schorzeniami jak np. szkorbut, w którym następuje rozluźnienie tkanki łącznej, m.in. przyzębia. Ta tajemnicza choroba przez setki lat nękała żeglarzy, stając się skutkiem ubocznym wielkich odkryć geograficznych – wracali oni z dalekich podróży bez zębów, ze spuchniętymi i gnijącymi dziąsłami. Dopiero w XX w., dzięki eksperymentom amerykańskiego lekarza Johna Crandona, udało się ustalić, że pierwotną przyczyną szkorbutu jest awitaminoza C. Dalsze badania dowiodły niezbędność witaminy C podczas syntezy kolagenu. Twoje cele Porównasz zasadnicze rodzaje tkanki łącznej właściwej występujące u zwierząt i człowieka. Określisz lokalizację poszczególnych typów tkanki łącznej właściwej w organizmie człowieka. Rozpoznasz rodzaje tkanki łącznej właściwej na preparatach mikroskopowych i ilustracjach. Wykażesz związek budowy tkanki łącznej z jej budową i pełnioną funkcją. Tkankę łączną tworzą komórki i substancja międzykomórkowa, od której zależą jej właściwości. Źródło: Flickr, domena publiczna. Tkanka łączna właściwa Źródło: David Gregory, Debbie Marshall, Kevin Mackenzie, Wellcome Collecon, licencja: CC BY 4.0. Pozostałe komórki, np. komórki tuczne, plazmatyczne czy napływające z krwi eozynofile, neutrofile i limfocyty, podobnie jak makrofagi nie są stałymi elementami tkanki łącznej i nie wytwarzają substancji międzykomórkowej. Pełnią one funkcje obronne, a więc występują w tkance szczególnie obficie podczas infekcji. Rodzaje włókien białkowych Włókna kolagenowe są zbudowane z kolagenu – białka o niezwykłej odporności na rozerwanie. Są one odpowiedzialne za wytrzymałość tkanek. Występują w wielu miejscach organizmu i stanowią ok. 30% masy wszystkich białek. Funkcje tkanki łącznej właściwej 1. Stanowi zrąb, podporę i ochronę mechaniczną tkanek i narządów ciała. Otacza je i wiąże ze sobą. 2. Tworzy rusztowanie dla szpiku kostnego oraz powięzie, ścięgna i więzadła, łączące niektóre kości szkieletu. 3. Pośredniczy w wymianie substancji odżywczych i metabolitów między komórkami narządów a naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi. 4. Chroni organizm przed zakażeniem wirusami, bakteriami i innymi ciałami obcymi, dzięki obecności m.in. makrofagów. 5. Magazynuje materiał energetyczny (w komórkach tłuszczowych). 6. Bierze udział w procesach regeneracyjnych, dzięki obecności fibroblastów. Włókna kolagenowe Włókna sprężyste (elastyczne) Włókna siateczkowe (retikulinowe) Rodzaje tkanki łącznej właściwej Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Tkanka łączna siateczkowa to szczególny rodzaj tkanki łącznej. Jest zbudowana z dużych fibroblastów o nieregularnym kształcie i licznych wypustkach, którymi komórki łączą się, tworząc przestrzenną sieć. Fibroblasty wytwarzają włókna siateczkowe, które przebiegają na ich powierzchni, stabilizując całą tkankę. Taka przestrzenna struktura umożliwia przepływ płynu tkankowego i przemieszczanie się komórek, np. limfocytów. Źródło: Flickr, domena publiczna. tkanka łączna właściwa siateczkowa włóknista zbita luźna tłuszczowa żółta brunatna Tkanka łączna siateczkowa Tkanka łączna włóknista Słownik adipocyt komórka tkanki tłuszczowej; wyróżnia się komórki tłuszczowe jednopęcherzykowe tkanki tłuszczowej żółtej (większe, zawierające pojedynczą kroplę tłuszczu) oraz komórki tłuszczowe wielopęcherzykowe tkanki tłuszczowej brunatnej (mniejsze, z licznymi kropelkami tłuszczu) fibroblast komórka tkanki łącznej właściwej; produkuje i wydziela składniki substancji pozakomórkowej tkanki łącznej; zwykle ma kształt wydłużonego wrzeciona i dwie wypustki mezenchyma zarodkowa tkanka łączna; rozwijają się z niej wszystkie rodzaje tkanki łącznej oraz część tkanki mięśniowej i tkanki glejowej mezoglea śluzowata lub galaretowata struktura zalegająca pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną warstwą ciała u niektórych parzydełkowców, np. u krążkopławów czy  stułbiopławów parenchyma środkowa warstwa ciała u płazińców, znajdująca się pomiędzy ektodermą i endodermą; jest prymitywną tkanką łączną; u bezkręgowców tworzy ją zespół luźno rozmieszczonych komórek, często ameboidalnych, występujących w galaretowatej substancji międzykomórkowej włókna prekolagenowe niedojrzałe włókna kolagenowe ą Tkanka łączna włóknista luźna Tkanka łączna włóknista zbita Tkanka tłuszczowa Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ilustracja do ćwiczenia nr 3 Ćwiczenie 1 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Wszystkie rodzaje tkanki łącznej powstają z... parenchymy. ektodermy. mezoglei. mezenchymy. Ćwiczenie 2 Źródło: Yale University, tylko do użytku edukacyjnego.     輸 輸 輸 Źródło: Yale University, tylko do użytku edukacyjnego. Ćwiczenie 3 Uzupełnij tekst, wybierając poprawne pojęcia. Ilustracja przedstawia tkankę tłuszczową żółtąbrunatną, której komórki – nazywane adipocytamifibroblastami – wypełnione są pojedynczymi dużymiwieloma drobnymi kroplami tłuszczu. Grupy komórek tłuszczowych otoczone są przez przegrody zbudowane z tkanki łącznej luźnejzbitejsiateczkowej. 醙 醙 Ćwiczenie 4 Połącz w pary nazwę tkanki z jej opisem. Tkanka łączna tłuszczowa Zbudowana jest z dużych kulistych komórek otoczonych niewielką ilością substancji międzykomórkowej. Tkanka zarodkowa Jej dominującym składnikiem są zwarte pęczki włókien kolagenowych, wytwarzanych przez niewielką liczbę fibroblastów. Tkanka siateczkowa Oczka sieci utworzonej przez wypustki komórek gwiaździstych tej tkanki wypełnia substancja międzykomórkowa, zawierająca galaretowatą, silnie uwodnioną istotę podstawową i włókna prekolagenowe. Tkanka łączna luźna W silnie uwodnionej substancji podstawowej tej tkanki znajdują się pęczki włókien kolagenowych, sieć nieregularnie ułożonych włókien sprężystych oraz pojedyncze włókna siateczkowe. Tkanka łączna zbita Zbudowana jest z dużych fibroblastów o nieregularnym kształcie i licznych wypustkach, którymi komórki łączą się, tworząc przestrzenną sieć. 醙 Ćwiczenie 8 Włókna kolagenowe są naturalnie produkowane przez komórki skóry, jednak z wiekiem organizm wytwarza ich coraz mniej, co skutkuje utratą sprężystości skóry i powstawaniem zmarszczek. Fakt ten jest wykorzystywany przez firmy kosmetyczne, które zachęcają do stosowania preparatów kolagenowych w celu uzupełnienia tego składnika w skórze. Źródło: Katarzyna Adamczyk, Zastosowanie kolagenu i kwasu hialuronowego w kosmetykach przeciwstarzeniowych, aestheca.com.pl. Przeczytaj poniższe dwa teksty i wyraź swoją opinię na temat skuteczności kolagenu zawartego w kosmetykach w przywracaniu skórze naturalnej sprężystości i jędrności. Określ, który z tekstów jest dla ciebie bardziej przekonujący, i wyjaśnij dlaczego, podając dwa argumenty odnoszące się do właściwości kolagenu. Wielkość cząsteczek kolagenu stosowanego w kosmetykach nie pozwala na jego wnikanie w głąb skóry i tym samym jego działanie kosmetyczne ogranicza się do tworzenia na powierzchni skóry błon ochronnych, które powstają w wyniku sieciowania się cząsteczek kolagenu. Zastosowany w kremach kolagen wiąże na powierzchni skóry wodę i przyczynia się do zmniejszenia transepidermalnej utraty wody (ang. transepidermal water loss, TEWL) i tym samym do zwiększenia uwodnienia naskórka i skóry właściwej. Po zastosowaniu kosmetyku zawierającego hydrolizaty kolagenu skóra jest nawilżona i wygładzona, a drobne zmarszczki ulegają spłyceniu. Dodatkowy efekt wygładzenia zmarszczek wynika z faktu, że błona kolagenowa załamuje światło, co daje optyczny efekt. “ Pojedyncza cząsteczka kolagenu teoretycznie jest zbyt duża, aby przeniknąć w głąb skóry. Wyjątkowość kolagenu pozyskiwanego ze skóry ryb polega na tym, iż ulega on rozpadowi w temperaturze około 27–30°C, podczas gdy powierzchnia skóry człowieka ma średnią temperaturę ok. 32–34°C. Kolagen o temperaturze denaturacji poniżej “ 難 Źródło: kolagen.pro. tej wartości powinien więc rozpadać się na aminokwasy lub peptydy pod wpływem kontaktu z ludzką skórą. Do wyprodukowania serii kosmetyków […] został wykorzystany najwyższej jakości kolagen pozyskiwany z ryb słodkowodnych w procesie hydratacji. Pozwala to na zachowanie najbardziej pożądanej formy kolagenu aż do momentu nakładania na skórę. Dla nauczyciela Scenariusz zajęć Autor: Alicja Kasińska Przedmiot: biologia Temat: Tkanka łączna właściwa Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym Podstawa programowa: Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe V. Budowa i fizjologia człowieka. 1. Podstawowe zasady budowy i funkcjonowania organizmu człowieka. Uczeń: 1) rozpoznaje tkanki zwierzęce na preparacie mikroskopowym, na schemacie, mikrofotografii, na podstawie opisu i wykazuje związek ich budowy z pełnioną funkcją; Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe XI. Funkcjonowanie zwierząt. 1. Podstawowe zasady budowy i funkcjonowania organizmu zwierzęcego. Uczeń: 1) rozpoznaje tkanki zwierzęce na preparacie mikroskopowym, na schemacie, mikrofotografii, na podstawie opisu i wykazuje związek ich budowy z pełnioną funkcją; 2) przedstawia znaczenie połączeń międzykomórkowych w tkankach zwierzęcych; Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. Cele operacyjne: Uczeń: porównuje zasadnicze typy tkanek łącznych występujących u zwierząt i człowieka; określa lokalizację tkanek łącznych w organizmie człowieka;