Pobierz Tkanka mięśniowa charakteryzuje się zdolnością do kurczenia się i rozkurczania i więcej Notatki w PDF z Anatomia tylko na Docsity! Anatomia człowieka Układ mięśniowy- stanowi czynną część aparatu ruchu Tkanka mięśniowa charakteryzuje się zdolnością do kurczenia się i rozkurczania, powstaje ona z mezodermy. Za zdolność kurczenia się odpowiadają włókienka tzn. miofibryle, zbudowane z kurczliwych białek aktyny i miozyny. Wyróżniamy tkankę mięśniową gładką, serca i poprzecznie prążkowaną szkieletową. Tkanka mięśniowa gładka- niezależna od woli człowieka, unerwiona przez układ nerwowy autonomiczny. Występuje w budowie ścian naczyń, w ścianach układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego oraz w skórze. Mają kształt wrzecionowaty. Jądro położone jest centralnie. Cykl skurcz-rozkurcz przebiega powoli. Tkanka mięśniowa serca- zbudowana jest z podłużnych włókien mięśniowych wykazujących poprzeczne prążkowanie, niezależnych od naszej woli. Jądro położone jest centralnie, w jego sąsiedztwie znajduje się aparat Golgiego. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa- utworzona jest przez włókna mięśniowe ułożone równolegle względem siebie, które są wielojądrzaste. W tkance mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej występują 2 rodzaje włókien: 1. Włókna czerwone- bogate w mioglobinę i mitochondria, ale zawierające mniej miofibryli, są one zdolne do dłuższej pracy bez oznak zmęczenia. Zależą głównie od ATP powstającego w czasie oddychania tlenowego 2. Włókna białe- zawierające więcej miofibryli, ale mniej mioglobiny i mitochondriów, są zdolne do szybkiej, ale krótkotrwałej pracy, ponieważ szybko się męczą Budowa mięśni szkieletowych Włókna mięśniowe spojone są w pęczki przez tkankę łączną wiotką, a cały mięsień obejmuje namięsna zwana powięzią. Włókna ułożone są względem siebie równolegle i nie łączą się między sobą. W każdym mięśniu wyróżniamy: przyczep początkowy (punkt stały) i przyczep końcowy (punkt ruchomy). W mięśniu wyróżniamy część kurczliwą zbudowaną z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej o zabarwieniu ciemnoczerwonym jest to tzw. brzusiec mięśniowy, drugą część stanowią ścięgna początkowe i końcowe, łączące brzusiec mięśniowy z kością. Ze względu na kształt mięśnie dzielmy na długie, krótkie i płaskie, inaczej szerokie. Rodzaje mięśni Ze względu na układ włókien mięśniowych wyróżnia się: 1. Mięśnie wrzecionowate- włókna mięśniowe ułożone są równolegle do osi długiej, a w ich przedłużeniu położone jest ścięgno mięśnia. Tego typu mięśnie wykonują ruchy rozległe, niezbyt precyzyjne, o niewielkiej sile 2. Mięśnie półpierzaste- włókna mięśniowe dochodzą do ścięgna i osi długiej pod pewnym kątem z jednej strony 3. Mięśnie pierzaste- włókna tych mięśni dochodzą do ścięgna i osi długiej pod pewnym kątem po obu stronach Narządy pomocnicze mięśni 1. Powięzie- zbudowane z tkanki łącznej włóknistej otaczają pojedynczy mięsień, grupę lub cały układ mięśniowy ciała. Są także drogą przechodzenia naczyń i nerwów przeznaczonych dla mięśni. Powięzie są szczególnie silnie rozwinięte w okolicach stawów, przede wszystkim stawów ręki i stopy. 2. Kaletki maziowe- położone są przede wszystkim w okolicy stawów, są to twory o kształcie poduszeczek wypełnione mazią. Pełnią funkcje amortyzacyjną i ochronną dla kości i ścięgien, dlatego położone są między ścięgnem a kością lub między skórą a kością 3. Pochewki ścięgien- są podobne w swej funkcji do kaletek maziowych. Mają postać cewy, w której przebiega ścięgno . 4. Bloczki mięśni– stanowią podporę, wokół których owijające się ścięgna mięśni zmieniają kierunek swego przebiegu i działania. 5. Trzeszczki– działają podobnie do bloczków mięśni, lecz w przeciwieństwie do nich są ruchome oraz są włączone w ścięgna mięśni w pobliżu ich przyczepów. Trzeszczki zmieniają kierunek ścięgna. Biologiczne właściwości mięśni 1. Sprężystość mięśnia przejawia się tym, że po rozciągnięciu wraca on do początkowej długości, zależy od stanu fizjologicznego mięśnia: zmęczenie powoduje znacznie zmniejszenie jego sprężystości , oraz od wieku ( w młodym wieku sprężystość jest wysoka, obniża się z wiekiem) 2. Napięcie- charakterystyczne jest dla mięśnia w stanie spoczynku. Jest ono indywidualne różne dla różnych mięśni- im częściej mięsień pracuje, tym jego napięcie spoczynkowe jest wyższe. Zależy od wielu czynników: wieku, płci, od pory doby, od stanu psychicznego człowieka 3. Skurcz- jest wynikiem pracy mięśnia. W warunkach fizjologicznych bodziec z ośrodkowego układu nerwowego powoduje skurcz mięśnia. W czasie skurczu może dochodzić do zmiany długości mięśnia (skurcz izotoniczny), lub do zmiany napięcia mięśnia (skurcz izometryczny) bez zmiany jego długości. 4. Stężenie pośmiertne – obejmuje zmiany fizykochemiczne białek mięśnia, w wyniku których mięśnie zaczynają twardnieć Jednostką motoryczną nazywa się grupę włókien mięśniowych unerwionych przed jedno włókno nerwowe. Mięśnie synergistyczne- mięśnie o wspólnej czynności, współdziałające Mięśnie antagonistyczne- mięśnie wykonujące czynność przeciwną, przeciwdziałające Praca dynamiczna- obejmuje następujące po sobie: skurcz i rozkurcz mięśnia, w czasie których miejsca przyczepów mięśni zbliżają się i kolejno oddalają. Praca dynamiczna powoduje ciągły przepływ krwi przez mięsień. Praca statyczna polega na skurczu mięśnia i utrzymaniu go przez pewien czas. W pracującym mięśniu zmienia się tylko napięcie bez zmiany długości mięśnia. Przepływ krwi jest utrudniony