tradycje żydowskie i zwyczaje, Streszczenia z Historia

Pobierz tradycje żydowskie i zwyczaje i więcej Streszczenia w PDF z Historia tylko na Docsity! Martyna Kozioł, SUM TIR, gr.2 Zwyczaje i rytuał religijny Żydów Tradycja i religia żydowska jest bardzo bogata, obfituje w szereg zwyczajów i rytuałów które są bardzo istotne dla każdego Żyda. Większość żydowskich zwyczajów jest związanych z życiem mężczyzn, świat kobiet był zaś im podporządkowany. Zajmowały się one głównie prowadzeniem domu, wychowywaniem dzieci. W mojej prezentacji postaram się omówić najważniejsze i najciekawsze aspekty związane z życiem wyznawców Judaizmu, począwszy od narodzin, aż do śmierci. Omówię także najważniejsze święta żydowskie i tradycje które im towarzyszą. Gdy kobieta w rodzinie żydowskiej urodzi dziecko, jest traktowana z ogromną ostrożnością, opiekuje się nią i zabrania wstawać z łóżka. „U wezgłowia położnicy czuwały inne kobiety aby ją chronić przed złymi duchami. Przez 7 dni po urodzeniu chłopca lub 14 dni po urodzeniu dziewczynki kobieta uznawana jest za „nieczystą” nie może dotykać żadnego mężczyzny z wyjątkiem narodzonego dziecka. Jeśli urodził się chłopczyk cała rodzina oczekuje 8- mego dnia po narodzeniu , gdzie następuję uroczystość obrzezania, czyli obcięcia napletka. Po akcie obrzezania następuje radosna uczta. Akt ten wiąże się z przymierzem ustanowionym między Abrahamem a Panem Bogiem, i jest równoznaczny z przyjęciem do żydowskiej wspólnoty religijnej i nadaniem imienia chłopcu. W przypadku dziewczynek akt nadania imienia następuje gdy jej ojciec zostaje wywołany do czytania Tory w Synagodze, i nie ma tak świątecznego charakteru jak w przypadku chłopców. Kiedy chłopiec ukończył 4-5 lat mógł rozpocząć naukę w chederze, czyli elementarnej szkole religijnej. Dziewczynki raczej wychowywały się w domach ucząc się gospodarowania domem i kultywowania tradycji, tylko nieliczne uczęszczały do chederów żeńskich. Przed 2 wojną światową, zwłaszcza wśród biedniejszych rodzin żydowskich istniały powszechne szkoły religijne zwane Talmud Tora , gdzie oprócz tradycyjnej wiedzy uczono języka hebrajskiego, historii Żydów i studiów nad Pismami. Istniały także szkoły średnie, a postępowe rodziny wysyłały swoje dzieci do szkół ogólnopaństwowych. Sytuacja dziewcząt zmieniła się w okresie międzywojennym gdzie dziewczęta również mogły pobierać edukację a nawet iść na studia. W rodzinach żydowskich uroczyście obchodzono również moment gdy dziecko stawało się symbolicznie dorosłym i zaczynało odpowiadać za swoje czyny. Uroczystość podczas której „młody mężczyzna staje się odpowiedzialny przed Bogiem za swoje czyny, obowiązują go wszystkie religijne nakazy, musi nakładać do modlitwy tefilin (małe pudełeczka z modlitwą), a także zalicza się do minjan – czyli wspólnoty 10 dorosłych mężczyzn, których obecność jest niezbędna do odprawienia nabożeństwa i niektórych modlitw.” Nazywa się Bar Micwa i była ona obchodzona w pierwszy szabat po 13-stych urodzinach. Chłopiec zostaje wówczas wezwany do odczytania przypadającego na ten tydzień fragmentu Tory podczas porannego nabożeństwa w synagodze, a także do wygłoszenia własnego komentarza do odczytanego tekstu. W przypadku dziewczynek dopiero w XIX wieku wprowadzono odpowiednik bar micwy zwany bat micwa. Następował on w pierwszą sobotę po 12 tych urodzinach dziewczynki. Według zasad Judaizmu każdy mężczyzna powinien zawrzeć związek małżeński i posiadać dzieci. Wyznawcy Judaizmu wierzą że para która ma zostać małżeństwem jest wybrana przez Boga jeszcze przed narodzinami. Wyborem w doborze partnera zajmowali się swaci, jeśli rodzina przyszłej panny młodej zgodziła się na ślub młodzi zostawali sobie przedstawieni, lecz dziewcząt przed 13 rokiem życia zazwyczaj nie pytano o zgodę. Jeśli zarówno mężczyzna i kobieta się zgodzili spisywano akt zaręczyn. Odmowa jednak nie była mile widziana. Obecnie młodzi sami dobierają się kierując się przede wszystkim uczuciem. Tradycje ślubu żydowskiego wyglądają tak że „ Panna młoda i pan młody przed uroczystością zaślubin znajdują się w oddzielnych pomieszczeniach, gdzie odbywają się przyjęcia dla każdego z nich. Para młoda traktowana jest tego dnia niczym para królewska. Przyszła małżonka na swojej uroczystości zasiada na pięknie przystrojonym krześle – niczym na tronie. Składane są jej życzenia i gratulacje. W pomieszczeniu, gdzie przebywa pan młody odśpiewywane zostają pieśni. W końcu wraz z orszakiem młodzieniec przychodzi do swojej wybranki (której nie widział przez kilka dni – zgodnie ze zwyczajem mającym wzmóc tęsknotę) i nakłada na jej twarz welon. Sam welon oznacza przede wszystkim czystość i skromność, ale również podkreśla, iż to nie uroda ciała jest w małżeństwie najważniejsza. Sama uroczystość zaślubin odbywa się najczęściej na dziedzińcu synagogi lub domu modlitwy i nauki (Bejt Hamidrasz). Osobno na ślub zmierza narzeczona i osobno narzeczony. Nad młodymi rozstawia się baldachim (chupę), pod którego osłoną ślubu udziela im zazwyczaj rabin. Baldachim nie jest niczym osłonięty z boków, co stanowi metaforę zobowiązania się młodej pary do stworzenia domostwa otwartego i gościnnego dla innych. Korowód podchodzący do chupy trzyma w rękach świece – jako znak oświetlenia przyszłej drogi życiowej młodych. Po złożeniu przysięgi odkrywa się twarz kobiety. Rabin błogosławi wino, którego łyk wypija młoda para. Następnie pan młody nakłada pannie młodej obrączkę na palec wskazujący lewej ręki i wypowiada podaną formułę ślubną: „Tą obrączką zostajesz mi poświęcona zgodnie z prawem Mojżeszowym i Izraela”. Po odczytaniu ketuby – małżeńskiego kontraktu, odmówieniu błogosławieństw i wypiciu kolejnego kielicha wina, naczynie zostaje rozbite (symbol zniszczonej Świątyni Jerozolimskiej). Po zaślubinach młodzi obrzucani są przez gości ryżem i orzechami, wysłuchują życzeń i udają się na wesele.” [https://sztetl.org.pl/sites/default/files/zwyczaje.pdf] „Na weselu młodym wręcza się prezenty, podaje się moc potraw, a do tańca przygrywa muzyczna kapela. Stroje pary młodej w dniu ślubu są białe, co symbolizować ma ich niewinność. W rodzinach chasydzkich przyjęto, iż kobiety i mężczyźni tańczą osobno i spożywają posiłek przy oddzielnych stołach. W nocy młoda para tradycyjnie udaje się do oddzielnej sypialni, co symbolizować ma konsumpcję związku. W niektórych bardzo tradycyjnych rodzinach nawet po dziś dzień kobiety zamężne obcinają włosy, chowają głowę pod chustką. Przyjętym darem dla pana młodego od teściów jest tałes – modlitewny szal.” Bardzo ważnym miejscem dla każdej rodziny żydowskiej jest dom. Znajdziemy w nim wiele oznak kultywowania tradycji. Przykładem jest mezuza, znajdująca się przy wejściu do kuchni oraz do poszczególnych pokoi. Jest to małe pudełeczko drewniane lub metalowe w którym znajduję się tekst Tory (Pwt 6, 4- 9) oraz (Pwt 11, 18-21). Kolejnym elementem który można spotkać w żydowskim domu jest mizrach - tablica umieszczana na wschodniej ścianie domu, aby wskazać kierunek Jerozolimy. Jest też wiele przedmiotów dotyczących obchodzonych świąt np. talerz sederowy, świeczniki do palenia świec w szabat, balsamiki, serwetki do przykrywania chałki. Jeżeli rodzina przestrzega zasad koszerności, często są również osobne naczynia do dań mięsnych i mlecznych. „Według zasad koszerności dopuszczone jest do spożywania mięso zwierząt posiadających "rozszczepione kopyto" i przeżuwających, stworzeń wodnych posiadających płetwy i łuski, niektórych gatunków ptaków.” [https://sztetl.org.pl/sites/default/files/zwyczaje.pdf] Gdy umrze osoba z gminy żydowskiej, pochówkiem jej zajmują się bractwa pogrzebowe. W grobie religijnego mężczyzny umieszcza się jego tałes z uciętym sznurem wszytym w róg chusty