Trybunał Stanu i Konstytucyjny, Notatki z Wiedza o społeczeństwie

Pobierz Trybunał Stanu i Konstytucyjny i więcej Notatki w PDF z Wiedza o społeczeństwie tylko na Docsity! Trybunał Stanu i Konstytucyjny 1. Zadania Trybunału Stanu: Ten powoływany przez sejm organ decyduje o ponoszonej odpowiedzialności konstytucyjnej osób, które umyślnie naruszyły Konstytucję lub inny akt ustawodawczy w związku z pełnionym stanowiskiem, jeżeli czyn nie wyczerpuje znamion przestępstwa, czyli popełnia tzw. delikt konstytucyjny, a także za przestępstwa skarbowe i pospolite w przypadku prezydenta. W zakresie tym jest on niezawisły i podlega jedynie zapisom ustawowym. Mówiąc o osobach sprawujących wyżej wymienione stanowiska, mamy na myśli m.in. prezydenta, premiera, członków rządu, prezesów NIK-u oraz NBP, a także członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, posłów i senatorów oraz Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. Aktualnie Trybunału Stanu dotyczą trzy akty prawne, są to: Ustawa z dnia 26 marca 1982r. o Trybunale Stanu, Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 6 lipca 1982r. w sprawie regulaminu czynności Trybunału Stanu oraz Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z kwietnia 1997r. Do kompetencji Trybunału Stanu należy również możliwość pozbawienia biernego i czynnego prawa wyborczego, zakaz piastowania urzędów państwowych oraz utrata odznaczeń, orderów i tytułów honorowych. Ponadto Trybunał Stanu ma kompetencję umożliwiające zawieszenie lub utratę praw publicznych oraz obywatelskich praw honorowych na okres od 2 do 10 lat, a także ma prawo zmniejszyć uposażenie emerytalne. Warto nadmienić, iż ściganie przed TS jest dopuszczalne w okresie jednej dekady od popełnienia czynu, więc mogą zdarzyć się przypadki przedawnienia sprawy. 2. Zadania Trybunału Konstytucyjnego: Trybunał Konstytucyjny jest organem władzy sądowniczej, który został utworzony w celu badania zgodności aktów normatywnych oraz umów międzynarodowych z Konstytucją, czyli wypełnia on tzw. sądową kontrolę konstytucyjności prawa. Trybunał może realizować także inne zadania określone w Konstytucji. Na mocy art. 188 Konstytucji RP orzeka on przede wszystkim o wcześniej wspomnianych kwestiach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją RP, ustaw z umowami międzynarodowymi oraz przepisów określonych przez centralne organy państwowe z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami. Trybunał ten stoi również na straży zbieżności celów oraz działań partii politycznych, rozpatruje skargi konstytucyjne i spory kompetencyjne pomiędzy organami państwowymi. Trybunał na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza zgodność z Konstytucją ustawy przed jej podpisaniem, a na wniosek Marszałka Sejmu rozstrzyga w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta, gdy nie on jest w stanie zawiadomić Marszałka o niemożności sprawowania urzędu. Zdarza się także, iż Trybunał Konstytucyjny rozpatruje pytania prawne podlegające wstępnej kontroli formalnej, nadesłane przez inne sądy. Warto podkreślić, że rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne i mają moc powszechnie obowiązującą, a co do zasady nie dokonuje on kontroli konstytucyjności prawa między aktami tej samej rangi. Może wydawać również tzw. wyroki interpretacyjne, w których objaśnia jak należy rozumieć zakwestionowany przepis.