Układ nerwowy człowieka, Ćwiczenia z Cyfrowe układy scalone

Pobierz Układ nerwowy człowieka i więcej Ćwiczenia w PDF z Cyfrowe układy scalone tylko na Docsity!

wykład VIII - układ nerwowy

topograficznie układ nerwowy dzielimy na: układ nerwowy ośrodkowy, który w ustroju spełnia funkcje nadrzędną. należą do niego” mózgowie - mieszczące się w jamie czaszki rdzeń kręgowy - mieszczący się w kanale kręgowym Układ nerwowy obwodowy do którego zaliczamy: nerwy czaszkowe w liczbie 12 par nerwy rdzeniowe w liczbie 31 par

czynnościowo układ nerwowy dzielimy na: układ somatyczny, który kieruje czynnościami świadomymi. należą do niego: nerwy ruchowe, które prowadzą bodźce z OUN na obwód do mięśni poprzecznie prążkowanych nerwy czuciowe, które prowadzą wrażenia czuciowe ze skóry, torebek stawowych i ścięgien mięśniowych do OUN Układ autonomiczny, który unerwia mięśnie gładkie, mięsień sercowy i gruczoły. Układ ten reguluje czynność narządów wewnętrznych i jego praca nie zależy od naszej woli. Składa się z dwóch antagonistycznie działających kładów: układu współczulnego (sympatycznego) układu przywspółczulnego (parasympatycznego)

podstawową funkcją układu nerwowego jest odbieranie informacji nerwowej biegnącej od receptorów, przetwarzanie jej i wysyłanie do efektorów W OUN są zgrupowane komórki nerwowe. Wypustki tych komórek łącząc się w pęczki, jako nerwy wydostają się z czaszki lub kanału kręgowego i biegną do miejsc przeznaczenia na obwodzie ciała. Nerwy te składają się na obwodowy układ nerwowy

Budowa neuronu ciała komórek nerwowych + dendryty = istota szara neuryty (?) (aksony) = istota biała

rozwój ontogenetyczny mózgowia geneza jest powtórzeniem filogenezy )prawo biogenetyczne Haeckela) wyprzedza w ontogenezie młody filogenetycznie mózg w 3 m.ż.pł. pień przyjmuje ostateczną budowę wewnętrzną do 6 m.ż.pł mózg jest w fazie intensywnej migracji neuroblastów rozwijający się mozg jest wrażliwy na czynniki teratogenne uformowany pień mózgu jest odporny na czynniki teratogenne

Podział ontogenetyczny mózgowia

pęcherzyki pierwotne przodomózgowie → kresomózgowie, międzymózgowie śródmózgowie → nie rozgałęzia się na inne pecherzyki wtórne tyłomózgowie pierwotne → tyłomózgowie wtórne, rdzeniomózgowie 3 pęcherzyki pierwotne rozwijają się do 5 pęcherzyków wtórnych

międzymózgowie:

podwzgórze pole przedwzrokowe skrzyżowanie wzrokowe pasmo wzrokowe lejek przysadka mózgowa ciała suteczkowate guz popielaty

wzgórzomózgowie wzgórze zawzgórze nadwzgórze

międzymózgowie w podwzgórzu leży przysadka mózgowa ( hypophysis cerebi) - jest to gruczoł wydzielania wewnętrznego, czyli dokrewny, produkujący hormony. są to hormony

tropowe, czyli regulujące pracę innych gruczołów dokrewnych np. tarczycy, nadnerczy, gruczołów płciowych w nadwzgórzu leży szyszynka ( corpus pineale) - jest to gruczoł dokrewny produkujący melatoninę, hormon który reguluje rytm dobowy organizmu (noc/dzień) oraz zmniejsza pigmentacje skóry

podział śródmózgowia część brzuszna = konary mózgu (znajdują się w niej konary mózgu) część grzbietowa = pokrywa śródmózgowia

śródmózgowie Dzieli się na: konary mózgu blaszka czworacza - na powierzchni górnej posiada wzgórki górne - podkorowy ośrodek wzroku wzgórki dolne - podkorowy ośrodek słuchu przez środek śródmózgowia biegnie wodociąg mózgu. jest to wąski kanał, łączący komorę trzecią z komorą czwartą (płyn mózgowo-rdzeniowy w wodociągu mózgu - pytania na kolosa)

tyłomózgowie wtórne most stanowi dno komory czwartej móżdżek odpowiada za: utrzymanie równowagi ciała właściwe napięcie mięśni szkieletowych, od których zależy utrzymanie postawy ciała (pionowej) koordynacja ruchów

rdzeniomózgowie

opona pajęcza jest przezroczystą, cienką błoną osłaniającą całe mózgowie. przylega od wewnątrz do opony twardej - nie jest unaczyniona i ukrwiona (twarda) oddziela przestrzeń podtwardówkową od przestrzeni podpajęczynówkowej Wytwarza ziarnistości pajęczynówki, które wnikają do światła zatok opony twardej, stanowiąc drogę odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego

opona miękka zawiera liczne naczynia krwionośne zaopatrujące mózgowie w krew. opona ta przylega bezpośrednio do mózgowia wnika do wszystkich jego zagłębień i do komór mózgu wraz z naczyniami tworząc sploty naczyniówkowe komór

opony mózgowia czynność: ochraniają mózgowie ograniczają przestrzenie leżące miedzy ściana czaszki, a powierzchnia mózgowia zawierają komórki kościotwórcze (opona twarda)

charakterystyka ogólna mózgu obejmuje dwie składowe: kresomózgowie i międzymózgowie filogenetycznie liczy 0,5 miliarda lat stanowi nadbudowę dla pnia mózgu kręgowców ma odmienną budowę i funkcje u poszczególnych kręgowców odpowiada za funkcje wyższe ustroju ma własne unaczynienie w postaci rozgałęzień tętnicy szyjnej wewnętrznej

kresomózgowie u człowieka jest najsilniej rozwiniętą częścią mózgowia składa się z: dwóch półkul mózgu

do najszerszej części kresomózgowia zalicza się węchomózgowie

węchomózgowie leży na powierzchni dolnej płatów czołowych należą do niego: opuszka węchowa pasmo węchowe trójkąt węchowy

kora mózgu - 2500 cm na całej powierzchni półkuli kora jest pofałdowana uwypuklenia kory to zakręty, zagłębienia to bruzdy

półkula mózgu - ZNAĆ do najgłębszych i najbardziej stałych bruzd zaliczamy: bruzdę boczną - oddzielającą płaty czołowy i ciemieniowy id skroniowego bruzdę środkową leżącą między płatem czołowym a ciemieniowym bruzdę ciemieniowo - potyliczną bruzdę ostrogową na powierzchni przyśrodkowej płata potylicznego

w korze mózgu rozróżnia się płaty, które są od siebie oddzielone bruzdami: płat czołowy płat ciemieniowy płat skroniowy płat potyliczny wyspa (5 płat mózgowia) płat limbiczny

ośrodki węchowe (34)

płat potyliczny ośrodki wzrokowe (17)

Układ komorowy mózgowia komory boczne w kształcie litery c (pierwsza i druga) - są dwie w komorach jest otwór przez który płyn wylewa się do komory 3 - nieparzystej pomiędzy komora 3 i 4 jest wodociąg mózgu transportujący płyn wytworzony w obrębie komory 3 z komory 4 płyn wylatuje otworami do komory (?) podpajęczynówkowej

komora boczna jest to szczelinowata przestrzeń leżąca wewnątrz każdej półkuli, wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym znajdują się w niej sploty naczyniówkowe które wytwarzają z osocza krwi płyn mózgowo-rdzeniowy komory boczne poprzez otwory międzykomorowe łączą się z komorą 3

wyróżnia się w niej: (budowa pojedynczej komory bocznej) róg przedni położony w płacie czołowym część środkowa położona w płącie ciemieniowym róg tylna znajduje się w płacie potylicznym róg dolny położony w płacie skroniowym

komora 3 jest to szczelinowata przestrzeń leżąca w międzymózgowiu pomiędzy wzgórzami od przodu łączy się z komorami bocznymi

z komorą czwartą łączy się za pomocą wodociągu mózgu (jedyny element w którym nie ma splotów naczyniówkowych, nie powstaje płyn mózgowo - rdzeniowy) - jest to wąski kanał leżący w śródmózgowiu

komora 4 leży w tyłomózgowiu i rdzeniomózgowiu od góry łączy się przez wodociąg mózgu z komorą III ku dołowi i przechodzi w kanał środkowy rdzenia przedłużonego a ten przedłuża się w kanał środkowy rdzenia kręgowego dno komory tworzy most i rdzeń przedłużony tzw. dół równoległoboczny strop (ściana górna) utworzony jest przez móżdżek i znajdują się w nim 3 otwory poprzez które komora IV komunikuje się z przestrzenią podpajęczynówkowa mózgowia i rdzenia kręgowego

płyn mózgowo rdzeniowy w warunkach prawidłowych jest bezbarwną przejrzystą cieczą zawierającą te same składniki, które występują w osoczu krwi, prawie wcale nie zawiera białka i bardzo niewiele składników upostaciowanych krwi (ok 6 komórek w 1 ml) w stanach chorobowych płyn może być krwisty (domieszka krwi) co może świadczyć o krwotoku podpajęczynówkowym, może ulec zmętnieniu w skutek obecności dużej liczby elementów możemy pobierać w celach diagnostycznych chorób neurodegeneracyjnych ( w przypadku niektórych chorób następuje zmiana jego składu) za dużo płynu - wodogłowie trzeba założyć drenaż L4-L5 miejsce przeprowadzania punkcji

unaczynienie mózgowia jest zaopatrywane w krew przez: tętnice szyjne wewnętrzne, które odchodzą od tętnic szyjnych wspólnych i zaopatrują w krew półkul mózgu z wyjątkiem płata potylicznego

3-4 nerw wychodzi ze śródmózgowia 5-8 nerw wychodzi z mostu 9-12 nerw wychodzi z rdzenia przedłużonego

Nerwy czaszkowe

I - nerwy węchowe II - nerwy wzrokowe III - nerw okoruchowy IV - nerw bloczkowy V - nerw trójdzielny V1 - nerw oczny V2 - nerw szczękowy V3 - nerw żuchwowy VI - nerw odwodzący VII nerw twarzowy VIIa - nerw pośredni VIII - nerw przedsionkowo- ślimakowy IX - nerw językowo - gardłowy

X - nerw błędny (najdłuższy, odp za reakcje na stres) XI - nerw dodatkowy XII - nerw podjęzykowy

Jądra nerwów czaszkowych Jadrem nazywamy skupisko istoty szarej w ośrodkowym układzie nerwowym, jest ono zbudowane z ciał komórek nerwowych nerwy czaszkowe I i II nie maja jąder, gdyż są wypustkami mózgowia: nerwy węchowe to wypustka kresomózgowia nerwy wzrokowe to wypustka międzymózgowia Pozostałe nerwy wychodzą z pnia mózgu