Anatomia Układu Oddechowego: Podręcznik dla Studentów, Egzamin maturalny z Biologia

Pobierz Anatomia Układu Oddechowego: Podręcznik dla Studentów i więcej Egzamin maturalny w PDF z Biologia tylko na Docsity!

ANATOMIA UKŁADU ODDECHOWEGO

(Systema respiratorium)

 A. Drogi oddechowe górne:

 nos (nasada nosa, grzbiet i skrzydła)

 jama nosowa (nozdrza przednie, przegroda, małżowiny nosowe i przewody nosowe, zatoki

przynosowe); okolica węchowa i oddechowa nosa

 gardło (skrzyżowanie drogi oddechowej i pokarmowej)

 B. Drogi oddechowe dolne:

 krtań (chrząstki krtani parzyste i nieparzyste, głośnia i nagłośnia)

 tchawica (budowa: chrząstki tchawicze, przekrój poprzeczny, rozdwojenie tchawicy);

 korzenie płucne

 oskrzela: główne, płatowe i segmentowe, drzewo oskrzelowe i jego budowa, pęcherzyki

 płucne (rola surfaktantu)

 C. Płuca (różnice w budowie lewego i prawego płuca) i opłucne (ścienna i płucna)

 MECHANIKA ODDYCHANIA - mięśnie oddechowe (przepona, mięśnie

międzyżebrowe), ich rola w czasie wdechu i wydechu oraz unerwienie. Pomocnicze

mięśnie wdechowe i wydechowe. Tor brzuszny i piersiowy oddychania.

Terminologia łacińska:

 jama nosowa – cavum nasi

 przegroda nosa – septum nasi

 przewód nosowy: górny, środkowy i dolny – meatus nasi superior, medius, inferior

 małżowiny nosowe: górna, środkowa i dolna – concha nasalis superior, medius inferior

 okolica węchowa – regio olfactoria

 okolica oddechowa – regio respiratoria

 zatoki przynosowe – sinus paranasales

 zatoka czołowa – sinus frontalis

 zatoka szczękowa – sinus maxillaris

 zatoka sitowa – sinus ethmoidalis

 zatoka klinowa – sinus sphenoidalis

 gardło – pharynx

 krtań – larynx

 fałdy głosowe (struny) – plicae vocales

 więzadła głosowe – ligamenta vocalia

 nagłośnia – epiglottis

 głośnia – glottis

 tchawica – trachea

 chrząstki tchawicze – cartilagines tracheales

 oskrzela – bronchi

 oskrzeliki – bronchioli  zraziki płucne – lobuli pulmonis  grona – acini  pęcherzyki płucne – alveoli pulmonis  opłucna ścienna – pleura parietalis  opłucna płucna – pleura pulmonalis  jama opłucnej – cavum pleurae  płuca – pulmones  płaty – lobi  szczelina pozioma – fissura horizontalis  szczelina skośna – fissura obliqua  korzeń płuc – radix pulmonis  wnęka płuc – hilus pulmonis  kość gnykowa – os hyoideum  więzadło tarczowo-gnykowe – ligamentum thyrohyoideum  błona tarczowo-gnykowa – membrana thyrohyoidea  chrząstka tarczowata – cartilago thyroidea  chrząstka pierścienowata – cartilago cricoidea  chrząstka nagłośniowa – epiglottica  chrząstka nalewkowata – cartilago arytenoidea  chrząstka różkowata – cartilago corniculata  chrząstka klinowata – cartilago cuneiformis

Układ oddechowy – budowa

Małżowiny nosowe (l.poj. Concha nasalis )

Nabłonek węchowy Nabłonek oddechowy

Migdałki ( Tonsillae )

migdałek gardłowy

ujście trąbki słuchowej

(migdałek trąbkowy)

migdałek językowy

migdałek podniebienny

część ustna gardła

cz. krtaniowa gardła

część nosowa gardła

języczek

Bronchoskopowy obraz otwartych

(odwiedzionych) więzadeł głosowych

Wzajemne relacje tchawicy i przełyku

•oskrzeliki końcowe (ok. 10 tys.)

• oskrzeliki oddechowe

•pęcherzyki płucne

(500-700 mln.)

20 rozgałęzień, najmniejsze

oskrzela wnikają do

zrazików i dzielą się na:

• oskrzeliki (ok. 1000)

Narządy sąsiadujące z płucami

Płaty płuc i naczynia oraz drogi oddechowe

Zapalenie migdałków

• przyczyna: wirusy i paciorkowce

ropne

• ciężkie zakażenie - może doprowadzić do

utworzenia ropnia okołomigdałkowego

• zakażenie może szerzyć się na szyję,

powodując zapalenie tkanki podskórnej

• wielokrotne infekcje – mogą stać się

przyczyną przewlekłej choroby,

zwłóknienia i trwałego powiększenia

migdałów

• endotoksyny z zapalenia migdałków wywołanego przez paciorkowce

ropne mogą doprowadzić do choroby reumatycznej i kłębuszkowego

zapalenia nerek

• ponawiające się zakażenia migdałów nosowo – gardłowych mogą

powodować ich powiększenie i zwłóknienie czy też zwężenie dróg

oddechowych, zwłaszcza u dzieci

Zapalenie gardła, krtani i tchawicy

• gardło, krtań i tchawica

mogą ulec wtórnemu

zakażeniu w przebiegu innej

infekcji górnych dróg

oddechowych, takiej jak np.

przeziębienie lub zapalenie

migdałów

• zapalenie krtaniowo – tchawiczo – oskrzelowe – (u dzieci zwane

krupem) jest rzadkim, poważnym powikłaniem zakażenia górnych

dróg oddechowych; dochodzi wtedy do zatkania dróg oddechowych

przez duży obrzęk wokół krtani i nagłośni, czemu towarzyszą świst

oddechowy i duszność