Pobierz układ oddechowy i wydalniczy człowieka i więcej Egzamin maturalny w PDF z Biologia tylko na Docsity!
Grupa A | strona 1 z 3
Grupa A Klasa .................... Imię i nazwisko ....................................................
Liczba punktów ...... / 44
1 Przyporządkuj wymienionym elementom układu oddechowego (A–C) odpowiednie opisy (1–4).
( ... / 3 p.)
A. Płuco B. Tchawica C. Gardło
- Dostarcza powietrze bezpośrednio do pęcherzyków płucnych.
- Jest wspólnym odcinkiem układu oddechowego i układu pokarmowego.
- Jest narządem odpowiedzialnym za wymianę gazową organizmu.
- Ma kształt elastycznej rury, przez którą powietrze przepływa do oskrzeli.
A. ………... B. ………... C. ………...
(^2) Wymień dwie cechy dróg oddechowych umożliwiające nawilżanie i oczyszczanie wdychanego powietrza.
( ... / 2 p.)
(^3) Uzupełnij rysunek układu oddechowego. Wpisz w puste miejsca symbole literowe wybranych opisów (A–F).
( ... / 3 p.)
A. Elastyczny przewód zbudowany z chrząstek w kształcie podkowy, połączonych więzadłami. B. Rozgałęzienia tchawicy o coraz mniejszej średnicy, pokryte nabłonkiem rzęskowym. C. Wspólny odcinek układu oddechowego i układu pokarmowego. D. Narząd wymiany gazowej zbudowany z silnie ukrwionych pęcherzyków. E. Narząd zbudowany z chrząstek, służący do wydawania dźwięków. F. Odcinek, w którym zachodzi oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza.
(^4) Uzupełnij schemat przedstawiający drogę przepływu powietrza w układzie oddechowym. Wpisz w wykropkowane miejsca nazwy brakujących odcinków. jama nosowa → .………...…………..….…… → .………...…………..….……→ tchawica → .………...…………..….…… → oskrzeliki →.………...…………..….……
( ... / 2 p.)
(^5) Przyporządkuj wymienionym procesom (A–C) odpowiednie opisy (1–4). ( ... / 3 p.)
A. Wentylacja płuc. B. Wymiana gazowa. C. Oddychanie komórkowe.
- Wymiana powietrza w płucach zachodząca dzięki ruchom klatki piersiowej.
- Uwalnianie energii w wyniku utleniania związków organicznych.
- Dostarczanie do tkanek tlenu i usuwanie z nich dwutlenku węgla.
- Wytwarzanie cukrów z dwutlenku węgla i wody.
A. ………... B. ………... C. ………...
Grupa A | strona 2 z 3
6 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. Powierzchnię wymiany gazowej zwiększają A. oskrzeliki. B. pęcherzyki płucne. C. oskrzela. D. zatoki.
(^7) Określ, jaką funkcję pełnią rzęski znajdujące się w nabłonku jamy nosowej. ( ... / 1 p.) (^8) Zaznacz trzy spośród wymienionych działań, które sprzyjają rozwojowi chorób układu oddechowego. A. Leczenie zakażeń dróg oddechowych domowymi sposobami. B. Unikanie bezpośrednich kontaktów z osobami chorymi na zakaźne choroby układu oddechowego. C. Palenie papierosów. D. Szczelne zamykanie okien w pomieszczeniach służących do pracy i do odpoczynku. E. Unikanie miejsc o znacznym stopniu zanieczyszczenia powietrza. F. Oddychanie przez nos.
( ... / 2 p.)
9 Przeczytaj poniższy tekst i na jego podstawie wykonaj polecenia. Jedną z chorób układu oddechowego jest gruźlica. Jest to choroba wywołana przez prątki gruźlicy, zwane też prątkami Kocha. Najczęściej bakterie przenoszą się drogą kropelkową. Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobami chorymi. Można się również zarazić, pijąc zakażoną wodę lub nieprzegotowane mleko od zakażonych krów. W Polsce szczepienia przeciw gruźlicy są obowiązkowe. a) Podaj główną przyczynę gruźlicy. b) Wymień trzy sposoby zapobiegania gruźlicy.
( ... / 4 p.)
10 Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród podanych. woda , sole mineralne , mocznik , dwutlenek węgla , substancje trujące
( ... / 3 p.)
Drogi wydalania zbędnych substancji
Płuca Skóra Układ wydalniczy
Wydalane substancje
11 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. Funkcją układu wydalniczego nie jest A. usuwanie z organizmu mocznika i substancji trujących. B. usuwanie z organizmu niestrawionych resztek pokarmowych. C. usuwanie z organizmu nadmiaru wody i soli mineralnych. D. oczyszczanie krwi ze szkodliwych i zbędnych substancji.
( ... / 1 p.)
12 Przyporządkuj elementom układu wydalniczego (A–C) odpowiednie funkcje (1–4).
A. ................. B. ................ C. ...............
( ... / 3 p.)
A. Moczowód. B. Cewka moczowa. C. Kanalik nerkowy.
- Wyprowadza mocz na zewnątrz ciała.
- Odprowadza mocz z miedniczek nerkowych do pęcherza moczowego.
- Magazynuje mocz.
- Modyfikuje skład moczu.
(^13) Rozpoznaj opisany narząd układu wydalniczego i zaznacz jego nazwę. Jest to narząd o elastycznych ścianach zbudowanych m.in. z tkanki mięśniowej gładkiej. Przy jego ujściu znajduje się mięsień zwany zwieraczem.
( ... / 1 p.)
A. Moczowód. B. Kanalik nerkowy. C. Pęcherz moczowy. D. Kłębuszek nerkowy.
Grupa B | strona 1 z 3
Grupa B Klasa .................... Imię i nazwisko ....................................................
Liczba punktów ...... / 44
1 Przyporządkuj wymienionym elementom układu oddechowego (A–C) odpowiednie opisy (1–4).
( ... / 3 p.)
A. Jama nosowa B. Krtań C. Płuco
- Doprowadza powietrze do płuc.
- Jest narządem odpowiedzialnym za wymianę gazową organizmu.
- Jest pierwszym odcinkiem układu oddechowego, do którego dostaje się powietrze.
- Znajduje się w niej głośnia odpowiedzialna za powstawanie głosu.
A. ………... B. ………... C. ………...
(^2) Wymień dwie cechy dróg oddechowych umożliwiające nawilżanie i oczyszczanie wdychanego powietrza.
( ... / 2 p.)
(^3) Uzupełnij rysunek układu oddechowego. Wpisz w puste miejsca symbole literowe wybranych opisów (A–F).
( ... / 3 p.)
A. Elastyczny przewód zbudowany z chrząstek w kształcie podkowy, połączonych więzadłami. B. Rozgałęzienia tchawicy o coraz mniejszej średnicy, pokryte nabłonkiem rzęskowym. C. Wspólny odcinek układu oddechowego i układu pokarmowego. D. Narząd wymiany gazowej zbudowany z silnie ukrwionych pęcherzyków. E. Narząd zbudowany z chrząstek, służący do wydawania dźwięków. F. Odcinek, w którym zachodzi oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza.
(^4) Uzupełnij schemat przedstawiający drogę przepływu powietrza w układzie oddechowym. Wpisz w wykropkowane miejsca nazwy brakujących odcinków. .………...…………..….…… → gardło → .………...…………..….…… → tchawica → ..………...…………..….…… → oskrzeliki → .………...…………..….……
( ... / 2 p.)
(^5) Przyporządkuj wymienionym procesom (A–C) odpowiednie opisy (1–4). ( ... / 3 p.)
A. Wentylacja płuc. B. Wymiana gazowa. C. Oddychanie komórkowe.
- Wymiana powietrza w płucach zachodząca dzięki ruchom klatki piersiowej.
- Uwalnianie energii w wyniku utleniania związków organicznych.
- Dostarczanie do tkanek tlenu i usuwanie z nich dwutlenku węgla.
- Wytwarzanie cukrów z dwutlenku węgla i wody.
A. ………... B. ………... C. ………...
Grupa B | strona 2 z 3
6 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. Powierzchnię wymiany gazowej zwiększają A. zatoki. B. oskrzeliki. C. oskrzela. D. pęcherzyki płucne.
(^7) Określ, jaką funkcję pełnią gruczoły śluzowe znajdujące się w jamie nosowej. ( ... / 1 p.) (^8) Zaznacz trzy spośród wymienionych działań, które pozwalają uniknąć chorób układu oddechowego. A. Leczenie zakażeń dróg oddechowych domowymi sposobami. B. Unikanie bezpośrednich kontaktów z osobami chorymi na zakaźne choroby układu oddechowego. C. Palenie papierosów. D. Szczelne zamykanie okien w pomieszczeniach służących do pracy i do odpoczynku. E. Unikanie miejsc o znacznym stopniu zanieczyszczenia powietrza. F. Oddychanie przez nos.
( ... / 2 p.)
9 Przeczytaj poniższy tekst i na jego podstawie wykonaj polecenia. Nieleczona alergia może doprowadzić do astmy. To choroba przewlekła, której leczenie jest trudne i długotrwałe. Osoby cierpiące na to schorzenie mają znaczne trudności w oddychaniu, silny kaszel i napady duszności. Dzieje się tak, ponieważ w ich oskrzelach utrzymuje się stan zapalny, który powoduje obrzęk i skurcz dróg oddechowych. Wpływ na nasilenie astmy mają inne choroby alergiczne i zakaźne układu oddechowego, wysoka wilgotność powietrza, tytoń i dym papierosowy, niska temperatura powietrza. a) Podaj główną przyczynę astmy. b) Wymień trzy czynniki, które mogą spowodować nasilenie objawów astmy.
( ... / 4 p.)
(^10) Uzupełnij tabelę. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwy wydalanych substancji wybrane spośród podanych. sole mineralne , woda , substancje trujące , mocznik , dwutlenek węgla
( ... / 3 p.)
Drogi wydalania zbędnych substancji
Płuca Skóra Układ wydalniczy
Wydalane substancje
(^11) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. Funkcją układu wydalniczego nie jest A. usuwanie z organizmu dwutlenku węgla. B. usuwanie z organizmu substancji trujących oraz mocznika. C. oczyszczanie krwi ze szkodliwych i zbędnych substancji. D. usuwanie z organizmu nadmiaru wody i soli mineralnych.
( ... / 1 p.)
(^12) Przyporządkuj elementom układu wydalniczego (A–C) odpowiednie funkcje (1–4).
A. ................. B. ................ C. ...............
( ... / 3 p.)
A. Moczowód. B. Cewka moczowa. C. Kanalik nerkowy.
- Odprowadza mocz z miedniczek nerkowych do pęcherza moczowego.
- Magazynuje mocz.
- Wyprowadza mocz na zewnątrz ciała.
- Modyfikuje skład moczu.
13 Rozpoznaj opisany narząd układu wydalniczego i zaznacz jego nazwę. Ten narząd uchodzi z miedniczki nerkowej. Jego ściany są zbudowane m.in. z mięśni gładkich, których skurcze wspomagają przepływ moczu.
( ... / 1 p.)
A. Kanalik nerkowy. B. Pęcherz moczowy. C. Kłębuszek nerkowy. D. Moczowód.
