UKŁAD ODDECHOWY
1. Funkcja układu oddechowego
Podstawowym zadaniem układu oddechowego jest wymiana gazowa, do której
dochodzi dzięki wentylacji płuc.
2. Budowa
➔jama nosowa: oczyszcza powietrze
➔gardło: prowadzi do krtani
➔krtań: umożliwia wydawanie dźwięków. Jedna z jej chrząstek- nagłośnia
oddziela drogi oddechowe od przełyku
➔tchawica: transportuje powietrze do oskrzeli
➔oskrzela: wnikają do płuc, rozgałęziają się na oskrzeliki, dostarczają
powietrze do pęcherzyków płucnych
➔płuca: umożliwiają wymianę gazową, są otoczone opłucną, pęcherzyki
płucne zwiększają powierzchnię oddechową
*nabłonek oddechowy chroni drogi oddechowe
3. Wentylacja i wymiana gazowa
Wentylacja płuc zachodzi dzięki mięśniom oddechowym(przepona, mięśnie
międzyżebrowe)
WDECH
➔powietrze dostaje się do płuc
➔zwiększenie się objętości
płuc-obniżenie ciśnienia
➔kurczenie się mięśni
oddechowych
WYDECH
➔wydostanie się powietrza z
płuc
➔zmniejszenie się objętości
klatki piersiowej-wyższe
ciśnienie
➔rozkurcz mięśni oddechowych
4. Wymiana gazowa
skład powietrza a)wdychanego oraz b)wydychanego
a) 78% azot, 21 % tlen, 1% inne gazy
b) 78% azot, 17 % tlen, 4% CO2
Wymiana gazowa zachodzi na zasadzie dyfuzji:
➔w płucach, między krwią a pęcherzykami płucnymi, w których ciśnienie
tlenu jest wyższe niż w krwi, który jest transportowany do krwi a później
do tkanek
ciśnienie CO2jest niższe, przechodzi z krwi do tkanek
➔w tkankach, między komórkami tkankowymi a krwią. Ciśnienie tlenu w
tkankach jest niższe i przenika on do komórek → substrat oddychania
tlenowego
ciśnienie CO2jest wyższe, przenika z komórek do krwi i do pęcherzyków
płucnych.
5. Transport gazów oddechowych
Tlen jest transportowany przez erytrocyty. Przenika on przez pęcherzyki płucne
i rozpuszcza się w osoczu wiążąc się z białkiem tworzy oksyhemoglobinę. Jest
to proces odwracalny zależny od temperatury i pH.
Dwutlenek węgla rozpuszcza się w osoczu i wnika do erytrocytów.
Przekształcony w H+i jony wodorowęglanowe, które częściowo przenikają do
osocza.
