Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Ustrój polityczny Szwajcarii, Notatki z Wiedza o społeczeństwie

Ustrój polityczny Szwajcarii najważniejsze informacje

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 26.11.2023

maja1450
maja1450 🇵🇱

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Ustrój polityczny Szwajcarii i więcej Notatki w PDF z Wiedza o społeczeństwie tylko na Docsity! SZWAJCARIA -> form ząd: republik ->sste polityczn: parlamentarn-komitetow ->ustró terytorialn; federacj (26 kantonó) ->zasad ustrojow: ➢ Zasad jednolitśc władz - bra podział władz ● Parlamen federaln (dwuizbow) stanow władz ustawodawcz. ● Władz wykonawcz należ d 7-sobowe Rad Federalne wybierane pze parlamen. ● Rad jes komitete wykonawczy parlament jes m podpoządkowan. ➢ Zasad państw demokratyczneg federalizm – pzejawiając si struktuz terytorialne państw. Szwajcari podzielon jes n 26 kantonó półkantonó, gdzi każd tyc jednste psiad charakte państw, czyl psiad własn konstytucj, parlamen, zą praw. Konstytucj federaln pzeprowadz podzia kompetencj miedz federacj kantonam, zapewni zarówn kantono udzia kształtowani wol federacj, ja federacj pewie nadzó na funkcjonowanie kantonó. Fundamentaln zasad federalizm poleg n ty, ż federacj mż pzeją o państ członkoskic tylk t zadani, któr je wyraźni pzekazuj konstytucj ➢ Zasad jednolitśc nadzędnśc władz państwowe – zasad t wychodz zasad suwerennśc narod poleg n zapewnieni pzewag parlamentow pzed szstki pze odzuceni załżeni koniecznśc organizacyjneg podział władz, jak niezbędne konsekwencj je funkcjonalneg podział. Parlamen szwajcask określan jes, jak orga sprawując „najwyższ władz” federacj. ➢ Zasad monokratycznśc egzekutyw federalne – zasad t poleg n ty, ż całś władz wykonawcze skoncentrowan jes rękac jedneg kolegialneg organ, wybieraneg pze parlamen. Orga te ni jes wybieran pze naró, pzeciwieństwi d ządó kantonalnyc. ➢ Zasad państw socjalneg – poleg n stsowani pze państw pomoc sobo, któr znalazł si złe sytuacj materialne. P ra piersz cel socjaln zstał skonstytucjonalizowan a. 41 konstytucj. Pzepi te atykułuj socjaln-państwow charakte państw, stwierdzają, ż cel socjaln, jak uzupełnieni sobiste odpowiedzialnśc indywidualne inicjatyw, s uzeczywistnian ramac konstytucyjnyc kompetencj federacj kantonó ora pzstającyc d ic dspzycj środkó. ->Demokracj bezpśredni • Najczęście referendu (n szczebl federalny kantonowy; obowiązkow odnśni zmia konstytucyjnyc każd tak zmian wymag większśc poparci referendu) • Inicjatyw ludow -> Konstytucj Konstytucj Konfederacj Szwajcaskie uchwalon zstał 18 grudni 1998 rok, dokładni 150-leci uchwaleni piersze konstytucj federalne teg państw, naró zatwierdzi j referendu 18 kwietni 1999 rok obowiązywa zaczęł 1 styczni 2000 rok. Jes t konstytucj grup tz. konstytucj sztywnyc, czyl try je zmian jes utrudnion poleg n koniecznśc pzeprowadzeni podwójneg referendu. Dodatkow sam konstytucj powołuj odmienn procedur dl całkowite zmian konstytucj dl zmian częściowe. Sstematyk konstytucj szwajcaskie jes bardz rzbudowan. Skład si : 1) Preambuł 2) Sześci tytułó, któryc każd podzielon jes n rzdział, ramac rzdziałó n oddział. Raze prawi 200 atykułó plu pzepis pześciow. • bezpieczeństw zewnętzn, • dbani zapewnieni niezawisłśc neutralnśc państw, • wypowiadani wojn zawierani pokoj, • praw amnesti praw łask, • zapewnieni pzestzegani konstytucj związkowe kantonó, • zaządzani armi związkow, • zatwierdzani budżet państwoweg, • nadzó na administracj związkow ssteme sprawiedliwśc, • zmian konstytucj związkowe. Parlament ni mżn rzwiąza pze upływe kadencj, chyb ż głsowani ludowy pzyjęt zstani propzycj całkowite zmian konstytucj, obi izb si ty ni zgadzaj. Rzą = Rad Związkow (Federaln) • Skład si 7 só, każd mus pochodzi inneg kanton. • Tradycyjni reprezentowan s szstki 3 spólnot językow: niemieck, francusk retroromańsk. • Wchodz je skła pzedstawiciel szstkic największyc pati politycznyc. Relacj parlamen – zą • Rzą ni dział n zasadzi kolegialnśc – każd radc odpowiedzialn jes z swó reso. • Parlamen ni mż odwoła ząd an uchwali votu nieufnśc – zą podleg kontrol, al ni jes odpowiedzialn polityczni pze parlamente. • Zasad, ż jeśl ministrowi ni zrezygnuj swoic stanowis, t s ponowni n ni zatwierdzan. ->Prezyden Federacj ● Jes o głow państw, al m znaczeni racze marginaln, czst proceduraln. ● Jes jedny członkó Rad Federalne, któreg Zgromadzeni Federaln wybrał n pzewodnicząceg teg ciał. Wybieran jes tylk n jede ro. Wybieran s kolejn członkowi Rad Federalne. Prezydente zstaj sob, któr popzedni rok pełnił funkcj wiceprezydent. ● Jak pzewodnicząc Rad Federalne, prowadz je obrad, podpisuj je uchwał pzedstawi je świadczeni parlamenci. ● Prezyden psiad jedn "mocniesz" uprawnieni - mż mianowici wydawa zaządzeni sprawac pilnyc, takic, którym powinn zają si Rad, jedna kied ni mżn czeka n je psiedzeni. Taki zaządzeni mus jedna zsta zatwierdzon pze Rad n je najbliższy psiedzeni. ->Kancle • Zatwierdzan pze Zgromadzeni Federaln n 4 lat. • Pzełżon pomocniczyc służ parlamentarnyc ządowyc. • Prowadz kancelari: prac biurow pomocnicz. ->Trybuna Federaln Jes t orga składając si 39 sędzió podzielon n kilk wydziałó. Wybieran jes pze Zgromadzeni Federaln n 6 la. Zasad tuta jes wybierani tyc samyc sędzió ponowni, jeżel tylk pragn on kontynuowa sw prac Trybunal. Trybuna Federaln ni jes trybunałe konstytucyjny. Psiad o inn kompetencj. .i. rzpatruj: • skarg konstytucyjn, wnszon pze jednstk, uważając i działani jakichkolwie wład publicznyc naruszył ic konstytucyjni zagwarantowan praw, • spor pomiędz Federacj kantonam ora pomiędz samym kantonam, • skarg n naruszeni pstanowie umó międzynarodowyc lu umó zawieranyc pomiędz kantonam, • skarg gmi dotycząc ewentualneg naruszani ic autonomi pze Federacj bąd kanton. Trybuna Federaln ni mż bada zgodnśc usta konstytucj. Ustaw bowie mż uchyla tylk parlamen. Z t mż bada ewentualni uchyla prawodastw kantonaln.