WAŻNE POJĘCIA, Notatki z Historia

Pobierz WAŻNE POJĘCIA i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity!

Klasa 5a 17.04. Temat: Lekcja powtórzeniowa do rozdziału „Społeczeństwo średniowiecza”. Dziś powtarzamy wiadomości. Na początek przeczytajcie i obejrzyjcie najważniejsze informacje

WAŻNE POJĘCIA

WASAL - we wczesnym średniowieczu osoba wolna oddająca się pod opiekę seniora.

W zamian za lenno wasal zobowiązywał się służyć wiernie seniorowi radą i pomocą orężną. Uroczystą ceremonią przekazania lenna była inwestytura. SKŁADAŁ HOŁD LENNY

SENIOR - w średniowiecznym feudalizmie europejskim określano tak osobę, która weszła

w osobisty stosunek zwierzchni z wasalem. Była to osoba wolna, której wasal oddał się pod dożywotnią opiekę i służbę w zamian za dzierżawienie beneficjum. NADAWAŁ ZIEMIĘ W SYSTEMIE FEUDALNYM

ZASADŹCA - organizator osad, jakie zakładano w Polsce w XII i XIII w. na tzw. prawie

niemieckim. Pośredniczył on w zawieraniu umowy miedzy właścicielem gruntu a osadnikami, a na polecenie właściciela werbował też osadników. Po założeniu osady reprezentował w niej interesy właściciela, zostając najczęściej sołtysem bądź wójtem. ZAJMOWAŁ SIĘ TWORZENIEM NOWEJ OSADY

ZAKONNICY - ludzie, którzy wybrali życie w jakiejś wspólnocie religijnej. Kapłana

zakonnika często nazywa się ojcem ( pater ), a zakonników niekapłanów braćmi (frater ). SKŁADALI ŚLUBY UBÓSTWA, CELIBATU I POSŁUSZEŃSTWA

CHŁOPI - warstwa ludności osiadła na roli i zajmująca się gospodarstwem rolnym. BYLI

NAJLICZNIEJSZYM STANEM W SPOŁECZEŃSTWIE ŚREDNIOWIECZNYM.

MIESZCZANIE - stan społeczny składający się z obywateli miast, czyli osób wolnych,

podlegających prawu miejskiemu, uformowany w średniowieczu. ZAJMOWALI SIĘ GŁÓWNIE HANDLEM I RZEMIOSŁEM Najlepiej wykształconą grupą społeczną w średniowiecznym społeczeństwie byli……………. Niektórzy z nich zakładali wspólnoty zwane………….. Siedzibami tych zgromadzeń były ………………….. Na czele każdego z nich stał ………………... Członkowie wspólnoty żyli według zasad określonych w………………………………… ZAKONAMI DUCHOWNI KLASZTORY OPAT REGULE ZAKONNEJ

Utworzenie nowego ośrodka miejskiego lub wsi nazywamy …... Początkowo władzę w mieście w imieniu jego właściciela sprawował …... Centralnym placem miasta był …... RYNEK Siedzibę władz miejskich stanowił ……. Najbogatsze średniowieczne miasta były otoczone……… ……..

LOKACJĄ

WÓJT

RATUSZ

MURAMI OBRONNYMI

ZAPAMIĘTAJ

Najliczniejszym, lecz pozbawionym wszelkich przywilejów stanem społecznym w średniowieczu było chłopstwo. Lokacją nazywamy zakładanie nowych osad. Zgromadzenie zwane braćmi mniejszymi to inaczej zakon franciszkanów. Chłopiec z rycerskiego rodu w wieku kilku lat oddawany był na służbę jako paź. W VI wieku na górze Monte Cassino we Włoszech powstał klasztor założony przez świętego Benedykta. Głównymi zajęciami mieszkańców średniowiecznych miast były rzemiosło i handel. Średniowieczni rycerze byli zobowiązani postępować zgodnie z kodeksem honorowym. NAZWY ZAKONÓW POWSTAŁYCH W GRUPY TWORZĄCE SPOŁECZNOŚĆ ŚREDNIOWIECZU. ŚREDNIOWIECZNEGO MIASTA Cystersi Patrycjusze Dominikanie Pospólstwo Benedyktyni Plebs Franciszkanie

ETAPY W ŻYCIU RYCERZA

1 – służba na dworze władcy w roli pazia 2 – nauka dobrego wychowania i zwyczajów dworskich 3 – towarzyszenie rycerzowi w wyprawie wojennej w roli giermka 4 – uroczystość pasowania

PRZEDSTAWICIELE GRUP SPOŁECZNYCH,

NA DRABINIE FEUDALNEJ ŚREDNIOWIECZA

1 – suzeren 2 – możnowładcy świeccy i duchowni 3 – rycerze 4 – chłopi

SKRYPTORIUM TO POMIESZCZENIE, W KTÓRYM

ZAKONNICY PRZEPISYWALI KSIĘGI.

Kopista – zakonnik zajmujący się przepisywaniem, czyli kopiowaniem, ksiąg

STYL ROMAŃSKI

Okres powstawania: od IX/X w. (w Polsce od X/XI w.)

• materiał: kamień
• funkcja budynków: sakralna i zarazem obronna
• konstrukcja budynków: ciężka przysadzista bryła, ciężar oparty na murach, proste, geometryczne rzuty
• małe okna z półokrągłymi łukami
• grube mury
• typy budynków: kościoły-rotundy i kościoły bazylikowe
• drzwi i okna: zwieńczone łukiem, małe okna
• sklepienia: beczkowe

ZADANIA I CELE

ŚREDNIOWIECZNE ORGANIZACJE ZWANE DZIEŁA SZTUKI W EPOCE ŚREDNIOWIECZA

CECHAMI

Głównym celem działalności cechów w Zadaniem sztuki w średniowieczu było przede średniowieczu była obrona interesów wszystkim głoszenie chwały bożej i rzemiosła i praw członków. przybliżanie wiernym zasad wiary. Cechy organizowały wzajemną pomoc, życie Najpopularniejszym tematem dzieł były sceny towarzyskie i religijne, stanowiły jednostki biblijne i epizody z życia świętych. samoobrony odbywające ćwiczenia w czasie pokoju i broniące miasta w czasie wojny. Pełnoprawnymi członkami cechów byli właściciele warsztatów (mistrzowie, majstrowie).

PRAWDA FAŁSZ

Władzę w nowo założonym mieście, w imieniu jego właściciela, sprawował wójt. P^ F

Średniowieczny ołtarz autorstwa Wita Stwosza znajduje się w kościele Mariackim w P F

Krakowie.

Miniatury to nazwy książek używanych w średniowiecznych uniwersytetach. P^ F

Cechy to organizacje zrzeszające chłopów. P^ F

Lenno to ziemia oddawana przez seniora w użytkowanie wasalowi. P^ F

W średniowiecznym społeczeństwie jedna osoba mogła być jednocześnie wasalem i P^ F

seniorem. Zakon – wspólnota religijna żyjąca według ściśle określonych zasad Trójpolówka – rozpowszechniony w średniowieczu sposób uprawy roli polegający na podziale pola na trzy części, z których jedna była zawsze ugorem, czyli nie była obsiewana

Klasztor – siedziba zakonu, którą kierował opat. Uniwersytet – szkoła wyższa, w której w średniowieczu nauka odbywała się po łacinie. kompozycja wykonana z różnokolorowych szkiełek

A teraz notatka do zeszytu

**1. Średniowiecze - epoka w historii między starożytnością a czasami nowożytnymi ( V w. - XV w.) Daty ramowe:

• początek: 476 r.** ✓ **upadek cesarstwa zachodniorzymskiego,
• koniec** ✓ 1453 r. - zdobycie Konstantynopola przez Turków, ✓ 1492 r. - odkrycie przez Krzysztofa Kolumba nowego kontynentu. Teraz czas na sprawdzenie wiedzy. Rozwiąż następujące zadania. ( Ćwiczeń jest dużo, możecie sobie wybrać kilka) https://wordwall.net/resource/877484/historia/ko%c5%9bci%c3%b3%c5%82-w-%c5%9bredniowieczu https://wordwall.net/resource/442593/historia/spo%c5%82ecze%c5%84stwo-%c5%9bredniowieczne https://wordwall.net/resource/917464/historia/przyporz%c4%85dkuj-cechy-do-odpowiedniego-stylu https://learningapps.org/ https://learningapps.org/ https://learningapps.org/ W zeszycie ćwiczeń rozwiąż podsumowanie wiadomości i prześlij mi na email. Odpowiedz ustnie na pytania ze strony 1 58 (podręcznik) W środę piszemy sprawdzian z całego działu.

POWODZENIA NA SPRAWDZIANIE!