Wiedza o społeczeństwie: matura próba, Matury próbne z Sociologia

Pobierz Wiedza o społeczeństwie: matura próba i więcej Matury próbne w PDF z Sociologia tylko na Docsity! Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy: 180 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 26 stron (zadania 1.–32.). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego eg- zamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atra- mentem. 4. Nie używaj korektora. 5. Błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. Życzymy powodzenia! LISTOPAD 2016 PESEL ZDAJĄCEGO Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy KOD ZDAJĄCEGO Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 60 punktów. ODBIERZ KOD DO GIEŁDY MATURALNEJ Zobacz – klucz odpowiedzi Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 2 CZĘŚĆ I – Test (48 punktów) Zadanie 1. (0–1) Zbiorowość społeczna – ilustracja O zbiorowości – definicja encyklopedyczna Zbiorowość związana z pewnym terytorium, w której ramach wytworzyła się sieć odrębnych insty- tucji i interakcji społecznych oraz poczucie przynależności do tej zbiorowości. Na podstawie: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/[...].html (dostęp: 5.06.2016). Rozstrzygnij, czy ilustracja i tekst dotyczą zbiorowości tego samego typu. Odpowiedź uzasadnij. Rozstrzygnięcie – .............................................................................................................................. Uzasadnienie – .................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 2. (0–2) Teoria Émile Durkheima Zjawisko społeczne polegające na rozpadzie powszechnie przyjętych norm i więzi społecznych, występujące w czasie wielkich kryzysów. Źródło: http://sjp.pwn.pl/sjp/[...];2440466.html (dostęp: 5.06.2016). 2.1. Podaj nazwę opisanego w tekście pojęcia. .............................................................................................................................................................. Poziom rozszerzony Wiedza o społeczeństwie Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 5 Zadanie 6. (0–1) Subkultury w XX wieku Rozstrzygnij, czy ilustracja pokazuje przedstawicieli kontrkultury. Odpowiedź uzasadnij, po- dając dwa argumenty. Rozstrzygnięcie – .............................................................................................................................. Uzasadnienie: – ........................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. – ........................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. Zadanie 7. (0–1) O jednej z form edukacji Edukacja ta jest procesem trwającym przez całe życie. Odbywa się ona w zasadzie bez udziału na- szej woli. Obejmuje nie tylko poszerzanie wiedzy i umiejętności, ale również kształtowanie postaw i wartości. Jest uzupełnieniem wiedzy zdobytej w szkole. Jej główną zaletą, zwłaszcza w świetle współczesnego rynku pracy, jest możliwość zdobycia konkretnych umiejętności praktycznych. Po- zwala rozwijać się, wychodzić poza ustalone schematy, uczyć się przydatnych i świadomie wybra- nych elementów. Na podstawie: http://www.mlodziez.com.pl/pfe/?slowniczek,2 (dostęp: 13.09.2016). Podaj nazwę opisanej formy edukacji. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 6 Zadanie 8. (0–1) Tradycje demokratyczne Przedstawiciele Ludu Francuskiego, ukonstytuowani w Zgromadzenie Narodowe, uważając, że nieznajomość, zapomnienie i lekceważenie Praw Człowieka są jedynymi przyczynami nieszczęść publicznych i nadużyć rządów, postanowili przedstawić […] naturalne, niezbywalne i święte prawa Człowieka […]; aby żądania obywateli oparte odtąd na zasadach prostych i niewątpliwych były ukierunkowane zawsze na utrzymanie Konstytucji i szczęścia ogólnego. Źródło: http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/francja-18.html (dostęp: 10.06.2016). Podaj pełną nazwę dokumentu, którego fragment zamieszczono powyżej. .............................................................................................................................................................. Zadanie 9. (0–2) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (fragment) W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospoli- tej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, […] ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszano- waniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Podaj nazwę koncepcji narodu, do której nawiązuje preambuła Konstytucji RP. Swój wybór uzasadnij. Nazwa – .............................................................................................................................................. Uzasadnienie – .................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 10. (0–1) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (fragment) Art. 1. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Art. 2. Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 7 Art. 3. Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Art. 4. 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. 2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa naro- dowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Wskaż artykuł Konstytucji RP, który odnosi się do ustroju terytorialnego państwa. Art. .................... Zadanie 11. (0–2) Konstytucja jednego z państw europejskich W myśl definicji podawanej przez współczesne encyklopedie i słowniki [państwo to] „konstytucji jako ustawy zasadniczej nie posiada”. Jako monarchia konstytucyjna o systemie politycznym de- finiowanym jako parlamentarno-gabinetowy ma cały zbiór aktów, które to składają się na kon- stytucję. Na podstawie: A. Dzik, Współczesny ustrój polityczny […], Portal Spraw Zagranicznych, http://www.psz.pl/127-unia-europejska/agata-dzik-wspolczesny-ustroj-polityczny-[...] (dostęp: 10.06.2016). 11.1. Podaj nazwę państwa europejskiego, w którym występuje opisana forma konsty- tucji. .............................................................................................................................................................. 11.2. Uzasadnij, że opisana konstytucja występująca w tym państwie jest konstytucją pełną. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 12. (0–2) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (fragment) Art. 221. Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy […] przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów. Art. 222. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowe- go projekt ustawy […]. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 10 Zadanie 16. (0–2) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (fragment) Art. 121. 3. Uchwałę Senatu odrzucającą […] poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu, uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej po- łowy ustawowej liczby posłów. Głosowanie w Sejmie RP Sejm głosował nad odrzuceniem poprawki Senatu. W głosowaniu za odrzuceniem opowiedziało się 107 posłów, przeciw było 54, 40 wstrzymało się od głosu. Źródło: opracowanie własne. 16.1. Rozstrzygnij, czy w opisanym głosowaniu Sejm odrzucił poprawkę Senatu. Odpowiedź uzasadnij. Rozstrzygnięcie – .............................................................................................................................. Uzasadnienie – .................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 16.2. Podaj przykład innego, niż opisany w tekście, uprawnienia Senatu w procesie legislacyjnym. .............................................................................................................................................................. Zadanie 17. (0–1) System polityczny wetuje ustawy przekazuje ustawy do podpisu mianuje sędziów kontroluje zgodność ustaw z konstytucją kontroluje zgodność aktów prawnych z konstytucją Kongres Prezydent Sąd Najwyższy Podaj nazwę systemu politycznego, który został przedstawiony na schemacie. .............................................................................................................................................................. Danusia, bra- kuje linii w dol- nej strzałce. Na górnej strzałce oddzielić spacją wyraz „kontrolu- je” i „zgodność”. Reszta git. :) Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 11 Zadanie 18. (0–2) 18.1. Podaj nazwy opisanych pojęć. 1) wykaz działań dla grupy politycznej, które mają być podjęte w określonym miejscu i czasie .............................................................................................................................................................. 2) synteza podstawowych założeń, przedstawia główne zasady i możliwości ich urzeczywistnienia .............................................................................................................................................................. 3) zbiór poglądów, uporządkowanych wartości, które są charakterystyczne dla pewnej części społeczeństwa .............................................................................................................................................................. Źródło: opracowanie własne. 18.2. Uzupełnij schemat pokazujący zależności między pojęciami z zadania 18.1. Do podanych liter dopisz numery oznaczające odpowiednie pojęcia. Współczesna myśl polityczna wynika z wynika z A B C A – ........... B – ............ C – ............ Zadanie 19. (0–2) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (fragment) Art. 107. 1. W zakresie określonym ustawą poseł nie może prowadzić działalności gospodarczej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego ani nabywać tego majątku. 19.1. Podkreśl poprawne dokończenie zdania. Za opisane w tekście naruszenie poseł odpowiada przed A. Sejmem RP. B. Trybunałem Stanu. C. sądem powszechnym. D. Trybunałem Konstytucyjnym. 19.2. Podaj, kto oprócz posłów odpowiada za naruszenie art. 107 ust. 1. Konstytucji RP przed organem wskazanym przez ciebie w zadaniu 19.1. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 12 Zadanie 20. (0–2) Posiedzenie organu stanowiącego województwa Źródło: http://duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10132,LV-[...] Wojewodztwa-Dolnoslaskiego.html (dostęp: 10.06.2016). 20.1. Zapisz nazwę przedstawionego na fotografii posiedzenia organu samorządu wojewódz- kiego. .............................................................................................................................................................. 20.2. Podaj, jakim mianem określa się członków tego organu. .............................................................................................................................................................. Zadanie 21. (0–1) Systemy prawa Rada Ideologii Islamskiej [tego państwa] zaproponowała projekt ustawy […], informuje […] „Express Tribune”. Rada Ideologii Islamskiej to organ konstytucyjny, który występuje z zalecenia- mi dla parlamentu dotyczącymi praw islamu. Źródło: [autor nieznany], W […] zaproponowano projekt ustawy […], http://pl.sputniknews.com/swiat/20160529/2962942/[...].html (dostęp: 18.06.2016). Podaj nazwę sytemu prawnego, na którym opierają się normy prawne w państwie zaprezento- wanym w tekście. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 15 Zadanie 25. (0–2) Pomoc prawna Zakres udzielania pomocy prawnej A Adwokat/aplikant adwokacki B – pomoc pozasądowa (zakres pełny) – np. udzielanie infor- macji i wyjaśnień w zakresie stosowania prawa – pomoc sądowa (zakres ogra- niczony) – np. sporządzanie pism procesowych – pomoc pozasądowa (zakres pełny) – np. udzielanie infor- macji i wyjaśnień w zakresie stosowania prawa – pomoc sądowa (zakres pełny) – zastępstwo procesowe we wszelkich postępowaniach i przed wszelkimi sądami (nie dotyczy postępowań przed Urzędem Patentowym RP) – pomoc pozasądowa (zakres pełny) – np. udzielanie infor- macji i wyjaśnień w zakresie stosowania prawa – pomoc sądowa (zakres pełny) – zastępstwo procesowe we wszelkich postępowaniach i przed wszelkimi sądami (nie dotyczy występowania w cha- rakterze obrońcy w postępo- waniu karnym lub o przestęp- stwa skarbowe oraz przed Urzędem Patentowym RP) Notariusz/ asesor notarialny Rzecznik patentowy/ aplikant rzecznikowski C – sporządzanie aktów no- tarialnych, poświadczeń, oświadczeń, protestów, weksli i czeków, wypisy, odpisy i wyciągi z dokumentów, na żądanie stron projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów, spisywanie protokołów, przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów warto- ściowych – pomoc pozasądowa (zakres ograniczony) – świadczenie pomocy w sprawach własności przemysłowej (np. wynalaz- ków, wzorów użytkowych i przemysłowych czy zwalcza- nie nieuczciwej konkurencji) – pomoc sądowa (zakres ograni- czony) – np. zastępstwo proce- sowe w postępowaniach przed Urzędem Patentowym RP – pomoc pozasądowa (zakres ograniczony) – np. udziela- nie podatnikom, płatnikom i inkasentom na ich zlecenie lub na ich rzecz porad, opinii i wyjaśnień, prowadzenie ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatko- wych i deklaracji podatko- wych – pomoc sądowa (zakres ograniczony) – zastępstwo procesowe w postępowaniu administracyjnym i sądowo- administracyjnym w sprawach dotyczących obowiązków podatkowych Określ, kto może udzielać pomocy prawnej w zakresie oznaczonym poszczególnymi literami. A – ...................................................................................................................................................... B – ....................................................................................................................................................... C – ....................................................................................................................................................... Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 16 Zadanie 26. (0–2) Sąsiedzi Rzeczypospolitej Polskiej 500 km0 2 1 6 7 7 5 4 3 Na podstawie mapy i własnej wiedzy uzupełnij tabelę dotyczącą sąsiadów Rzeczypospolitej Polskiej. Do każdego opisu dopisz nazwę właściwego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie. Opis Nazwa państwa Numer na mapie A. Na relacjach z tym państwem zaważył jego stosunek do mniejszości polskiej. Jest to państwo uważane za autorytarne – ten sam polityk jest tu prezydentem od 1994 roku. B. Nasz największy partner handlowy, na przełomie XX i XXI wieku wspierający Polskę w drodze do UE i NATO. C. Państwo historycznie związane z Rzecząpospolitą. Obecnie łączy Polskę z tym państwem przynależ- ność do Unii Europejskiej (od 2004 roku), NATO i Rady Państw Morza Bałtyckiego. Zadanie 27. (0–2) Zasady prawa międzynarodowego Tekst A. Podmioty prawa międzynarodowego powinny przestrzegać zobowiązań międzynarodowych. Tekst B. Wszystkie podmioty prawa międzynarodowego decydują same o sobie. Tekst C. Wszystkie podmioty prawa międzynarodowego powinny dążyć do rozwiązywania sporów pokojo- wo. Do każdego tekstu dopisz nazwę zasady prawa międzynarodowego. Tekst A. – ........................................................................................................................................... Tekst B. – ............................................................................................................................................ Tekst C. – ........................................................................................................................................... Danusia, konsultant prosił, by mapę rozszerzyć na wschód tak, by było widać jeszcze kawał Rosji. Czy jest to do zrobienia? Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 17 Zadanie 28. (0–1) Organy specjalne i programy ONZ A. B. C. Zaznacz literę, którą oznaczono logo organu specjalnego ONZ pomagającego uchodźcom. Zadanie 29. (0–1) Etapy integracji europejskiej 500 km0 Podkreśl poprawne dokończenie zdania. Na mapie przedstawiono państwa Unii Europejskiej w roku A. 1986. B. 1990. C. 1995. D. 2005. Loga powinny być umieszczone nad poleceniem. Loga OK. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 20 WYPRACOWANIE na temat numer ….. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 21 .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 22 .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 25 .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Wiedza o społeczeństwie. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetą Wyborczą” 26 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)