












Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Kompletny arkusz egzaminu maturalnego
Typologia: Matury próbne
1 / 20
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Instrukcja dla zdaj ą cego
Życzymy powodzenia!
Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 100 punktów
Wype ł nia zdaj ą cy przed rozpocz ę ciem pracy
Poziom podstawowy
W zadaniach 1-5 zakre ś l jedn ą prawid ł ow ą odpowied ź.
Czynnikiem charakteryzuj ą cym struktur ę demograficzn ą spo ł ecze ń stwa jest
A. liczba samochodów przypadających na rodzinę.
B. liczba kobiet i mężczyzn w danej grupie wiekowej.
C. procent obywateli działających w organizacjach pozarządowych.
D. wysokość osobistych dochodów obywateli.
Zbiór ogólnych pogl ą dów, poj ęć i warto ś ci dotycz ą cych rzeczywisto ś ci spo ł ecznej i politycznej, wyznawanych przez jednostk ę lub grup ę ludzi to –
A. doktryna polityczna.
B. ideologia polityczna.
C. program polityczny.
D. teza programowa.
Obowi ą zkami konstytucyjnymi obywatela Rzeczypospolitej Polskiej s ą
A. dbałość o stan środowiska i uczestniczenie w wyborach parlamentarnych.
B. ponoszenie ciężarów publicznych i uczestniczenie w referendach lokalnych.
C. troska o dobro wspólne i ponoszenie ciężarów publicznych.
D. troska o dobro wspólne i uczestniczenie w wyborach prezydenckich.
Gdy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie mo ż e sprawowa ć urz ę du jego obowi ą zki, w pierwszej kolejno ś ci, tymczasowo przejmuje
A. Marszałek Sejmu.
B. Marszałek Senatu.
C. Prezes Rady Ministrów.
D. Prezes Trybunału Konstytucyjnego.
Konstytucyjnym organem Rzeczypospolitej Polskiej jest
A. Centralne Biuro Antykorupcyjne.
B. Komisja Nadzoru Bankowego.
C. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
D. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Poziom podstawowy
W zadaniach 9. i 10. wpisz w odpowiednie miejsca liczby 1 – 5.
Do podanych opisów przyporz ą dkuj odpowiednie poj ę cia prawne. Wybierz je spo ś ród umieszczonych pod tabel ą.
Opis
A. Najmniejsza jednostka redakcyjna aktu prawnego. B. Reguła postępowania zawarta w przepisach prawa. C. Ustawa regulująca w sposób wyczerpujący jedną dziedzinę prawa. D. System norm postępowania obowiązujący w danym państwie.
A. .......... B. .......... C. .......... D. ..........
Do podanych opisów przyporz ą dkuj odpowiednie poj ę cia socjologiczne. Wybierz je spo ś ród umieszczonych pod tabel ą.
Opis
A. Zbiór ludzi posiadających określoną cechę lub zespół cech.
B. Liczna grupa społeczna wyodrębniona ze względu na ten sam poziom wykształcenia, dochodów i prestiż społeczny.
Historycznie ukształtowana grupa społeczna, mówiąca tym samym językiem, stanowiąca wspólnotę etniczno-kulturową, posiadająca własne państwo.
D. Względnie spójna grupa społeczna, wyrażająca swoją odrębność przez zanegowanie lub podważanie akceptowanych powszechnie wzorców.
Poziom podstawowy
W zadaniach 11 – 13 rozstrzygnij, które zdania s ą prawdziwe, a które fa ł szywe. Wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli Prawda (zdanie prawdziwe) lub Fałsz (zdanie fa ł szywe).
Trybuna ł Konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej
Zdania Prawda lub Fa ł sz
A. Trybunał Konstytucyjny jest powoływany przez Zgromadzenie Narodowe na sześcioletnią kadencję.
Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa.
Postawy wobec narodu
Zdania Prawda lub Fa ł sz
A. Postawa wyrażająca się w dążeniu do równouprawnienia, współpracy i przyjaźni wszystkich narodów, to kosmopolityzm.
Postawa charakteryzująca się niechęcią i wrogością wobec przedstawicieli innych narodów, często wywołana strachem, to ksenofobia.
Postawa uznająca interes własnego narodu za najważniejszy; podporządkowująca narodowi dążenia, ambicje i plany obywateli, to nacjonalizm.
Unia Europejska
Zdania Prawda lub Fa ł sz
A. Komisja^ Europejska^ jest^ organem^ wykonawczym^ Unii^ Europejskiej, mającym prawo do inicjatywy ustawodawczej.
Parlament Europejski uczestniczy w procesie decyzyjnym oraz kontroluje pracę Komisji Europejskiej.
Rada Europejska zatwierdza budżet Unii Europejskiej i ma prawo weta wobec aktów prawnych Komisji Europejskiej.
Poziom podstawowy
Na podstawie tekstu ź ród ł owego i wiedzy w ł asnej wykonaj polecenia.
„O duchu praw”
Gdy w jednej osobie lub jednym ciele urzędowym władza prawodawcza łączy się z władzą wykonawczą, tam nie masz wolności; albowiem istnieje obawa, że ten sam monarcha lub ten sam senat stanowić będzie prawa tyrańskie, by je wykonywać po tyrańsku. Nie ma również wolności, skoro władza sądownicza nie jest oddzielną od władzy prawodawczej i wykonawczej. Jeśli złączona jest z władzą prawodawczą, powstaje samowolność w stosunku do życia i wolności obywatela, albowiem sędzia będzie zarazem prawodawcą. Jeśli jest złączona z władzą wykonawczą, sędzia posiadać będzie siłę ujarzmiciela.[...] Źródło: Marek Ferenc, Epoka nowożytna. Teksty źródłowe , Kraków 2001, s. 229
a) Podaj nazwisko autora zacytowanego dzie ł a „ O duchu praw”.
.......................................................................................................................................................
b) Nazwij zasad ę ustrojow ą , której uzasadnienie zawarte jest w powy ż szym fragmencie tekstu.
.......................................................................................................................................................
c) Napisz, jaki ustrój polityczny krytykuje autor dzie ł a „ O duchu praw”.
.......................................................................................................................................................
Na podstawie artyku ł u 42 ust. 3. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i wiedzy w ł asnej wykonaj polecenia.
Art. 42.
3. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.
a) Nazwij zasad ę prawn ą wynikaj ą c ą z powy ż szego przepisu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
.......................................................................................................................................................
b) Okre ś l, jaki status prawny ma osoba, przeciwko której toczy si ę post ę powanie karne, lecz nie zosta ł sporz ą dzony jeszcze akt oskar ż enia.
.......................................................................................................................................................
c) Podaj nazw ę ś rodka odwo ł awczego w post ę powaniu s ą dowym, od orzeczenia s ą du pierwszej instancji.
.......................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
Na podstawie tekstu ź ród ł owego i wiedzy w ł asnej wykonaj polecenia.
Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 133.
1. W podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie okręgowe listy kandydatów na posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały co najmniej _5% ważnie oddanych głosów w skali kraju.
Art. 134.
1. Komitety wyborcze utworzone przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych mogą korzystać ze zwolnienia list tych komitetów z warunku, o którym mowa w art. 133 ust. 1, jeżeli złożą Państwowej Komisji Wyborczej oświadczenie w tej sprawie najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów. […]
a) Napisz, jak okre ś la si ę warto ś ci liczbowe zapisane w art. 133. Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
.......................................................................................................................................................
b) Okre ś l, czy art. 133. Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ma zastosowanie w wyborach do Senatu. Uzasadnij odpowied ź.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
c) Podaj liczb ę komitetów wyborczych, które podczas wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 2007 roku spe ł ni ł y warunki okre ś lone w art. 133. Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
.......................................................................................................................................................
d) Przedstaw skutek zastosowania art. 134. ust. 1. Ordynacji wyborczej do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej dla podzia ł u mandatów w Sejmie po wyborach parlamentarnych w 2007 roku.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
Na mapie oznaczono pa ń stwa europejskie literami A, B, C, D, E. Uzupe ł nij poni ż sz ą tabel ę , wpisuj ą c nazwy wskazanych pa ń stw. Okre ś l, poprzez wpisanie s ł ów tak lub nie , ich cz ł onkostwo w Unii Europejskiej i przynale ż no ść do strefy euro.
Źródło : Meridian-Skaner Sp. z.o.o.
Nazwa pa ń stwa Przynale ż no ść do UE tak lub nie
Przynale ż no ść do strefy euro tak lub nie A. B. C. D. E.
Na podstawie tekstu ź ród ł owego i wiedzy w ł asnej podaj dwa przyk ł ady dzia ł a ń , jakie podejmuj ą polskie w ł adze, aby kszta ł towa ć postawy Polaków zgodnie z pogl ą dami wyra ż onymi przez Papie ż a Jana Paw ł a II.
[…] Jesteśmy przywiązani do wartości tworzonych w przeszłości, bo one stanowią naszą tradycję historyczną i w nich Polacy, broniąc swojej tożsamości, odnajdowali zawsze swoją ostoję i źródło jedności i tożsamości narodowej i państwowej. To przywiązanie jest tym silniejsze, że naznaczone jest świadomością ofiar i cierpień poniesionych dla odzyskania
A
B
C
D
E
Poziom podstawowy
wolności i troski o właściwą godność codziennego życia. Ta świadomość budzi pragnienie troski o przyszłość, która będzie dobrą przyszłością dla każdego Polaka [...]. Źródło : Jan Paweł II , Przemówienie z okazji poświęcenia tablicy fundatorów Domu Polskiego w Rzymie, OR pol. 6 (1985) nr 6 – 7 s. 27
Na podstawie wykresu i wiedzy w ł asnej wykonaj polecenia. Zwolennicy i przeciwnicy cz ł onkostwa Polski w Unii Europejskiej (dane w procentach)
Na podstawie : Bilans dwóch lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Komunikat z badań CBOS, Warszawa, kwiecień 2006 r., www.cbos.pl
a) W którym miesi ą cu i roku ró ż nica mi ę dzy odsetkiem zwolenników i przeciwników cz ł onkostwa Polski w Unii Europejskiej by ł a najwi ę ksza? ...................................................................................................................................................
b) W jakim okresie, obejmuj ą cym dwa kolejne badania, nast ą pi ł najwi ę kszy spadek zwolenników cz ł onkostwa Polski w Unii Europejskiej?
...................................................................................................................................................
c) O ile punktów procentowych zwi ę kszy ł si ę odsetek zwolenników integracji europejskiej mi ę dzy dat ą wej ś cia Polski do UE a przeprowadzonymi po akcesji wyborami do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej?
....................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
Na podstawie rysunku satyrycznego, tekstu ź ród ł owego i wiedzy w ł asnej wykonaj polecenia.
Źródło : www.art-gallery.pl
[…] Laureat literackiej nagrody Nobla [w roku 2006] Turek Orhan Pamuk powiedział […], że jest zasmucony obecnymi relacjami między Ankarą a Unią Europejską. „Niestety od około dwóch lat entuzjazm (dotyczący przystąpienia Turcji do UE) ulotnił się i w Europie, i w Turcji
_- oświadczył turecki pisarz […]”. 54-letni Pamuk wyraził opinię, że ewentualna akcesja Turcji byłaby korzystna dla obu stron. „To dobre dla Europy, ponieważ stałaby się bardziej tolerancyjna i wielokulturowa, i dobre dla Turcji, dla jej demokracji, gospodarki, obywateli”
a) Okre ś l, czy sytuacja przedstawiona na rysunku odzwierciedla nastroje w Turcji ukazane w tek ś cie. Uzasadnij odpowied ź.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
b) Podaj, jaki konflikt terytorialny w Europie jest przeszkod ą w przyj ę ciu Turcji do Unii Europejskiej.
.....................................................................................................................................................
c) Okre ś l, jakie stanowisko wobec idei przyst ą pienia Turcji do Unii Europejskiej zajmuje obecnie polski rz ą d.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
Poniżej przedstawiono wyniki wyborów samorządowych do sejmików województw w 2006 roku według danych Państwowej Komisji Wyborczej. Zapoznaj si ę z danymi i na ich podstawie oraz wiedzy w ł asnej uzupe ł nij zdania, wpisuj ą c w wyznaczone miejsca odpowiednie nazwy województw.
Wyniki wyborów samorz ą dowych do sejmików województw w 2006 r.
Informacje dodatkowe Frekwencja wyborcza w wyborach samorządowych w 2006 r. – 45,99% Frekwencja wyborcza w wyborach parlamentarnych w 2007 r. – 53,88%
a) W sejmiku województwa ................................................................................ w ł adz ę mo ż e sprawowa ć samodzielnie jedna partia.
b) W sejmiku województwa ….............................................................. dwie partie uzyska ł y jednakow ą , najwi ę ksz ą liczb ę mandatów.
Poziom podstawowy
Zapoznaj si ę z rysunkiem satyrycznym i wykonaj polecenia.
Na podstawie: Andrzej Mleczko , www.mleczko.pl
a) Nazwij problem w relacjach rodzinnych, na który zwraca uwag ę autor rysunku.
..................................................................................................................................................
b) Wska ż ź ród ł o tego problemu wynikaj ą ce z tre ś ci rysunku.
..................................................................................................................................................
Na podstawie tekstu ź ród ł owego wykonaj polecenie.
[…] Zamieszanie wokół ordynacji, a także bardzo wysoka temperatura politycznego sporu zaważyły negatywnie na wyborach samorządowych. Nie tylko dlatego, że następuje większe upartyjnienie samorządu. Także dlatego, że zniechęcenie do niezrozumiałej chaotycznej wojny na górze, na dole zniechęca do kandydowania, do wysiłku na rzecz tworzenia oddolnych obywatelskich inicjatyw. Pierwszy widoczny efekt to mniejsza o 20 proc. liczba kandydatów na radnych, mniejsza liczba kandydatów na stanowiska wójtów, burmistrzów (w 300 gminach zarejestrowano tylko po jednym kandydacie), mniejsza liczba komitetów lokalnych i brak zainteresowania lokalnymi sprawami.[...] Źródło : Janina Paradowska , Idą sobie wybory, „Polityka”, 11.11.
Poziom podstawowy
Wyja ś nij, na czym polega, zdaniem autorki, zjawisko upartyjnienia samorządu.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Napisz list do prasy, w którym dokonasz oceny frekwencji w wyborach samorz ą dowych w Polsce po 1989 roku. Przedstaw cztery propozycje rozwi ą za ń prawnych, mog ą cych przyczyni ć si ę do zwi ę kszenia frekwencji wyborczej w wyborach parlamentarnych i samorz ą dowych w Polsce i uzasadnij ka ż d ą z nich. Wykorzystaj dwa materia ł y ź ród ł owe zamieszczone w arkuszu. Pamiętaj o właściwej formie wypowiedzi (nie podpisuj listu swoim imieniem i nazwiskiem; wpisz XZY).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Poziom podstawowy
BRUDNOPIS