Pobierz Wiedza o Społeczeństwie - Struktura Społeczeństwa notatka i więcej Notatki w PDF z Wiedza o społeczeństwie tylko na Docsity! Struktura społeczna - Społeczeństwo - zbiór jednostek, grup i organizacji, tworzy spójną całość. Poszczególne elementy są ze sobą powiązane różnego typu relacjami (współpracy, zależności, rywalizacji), Struktura społeczna - regularny układ części składowych społeczeństwa, Najważniejsze cechy struktury społecznej: - hierarchiczność - poszczególne elementy są usytuowane względem siebie, niektóre z nich znajdują się na wyższym poziomie niż pozostałe. Pozycja społeczna jednostek lub grup w hierarchii, zależy od tego ile posiadają dóbr szczególnie cenionych w społeczeństwie, m.in. władza, bogactwo, prestiż (szacunek ze strony innych). - Społeczeństwie w każdym społeczeństwie, każdej grupie przysługuje podobny dostęp do dóbr - Stratyfikacja - uwarstwienie, (klasa społeczna, warstwa społeczna) - podział społeczeństwa na hierarchicznie uporządkowane warstwy społeczne, zróżnicowane pod względem dostępu do dóbr szczególnie cenionych - władza, bogactwo, prestiż Czym są klasy społeczne? Klasa społeczna - duża zbiorowość obejmująca część społeczeństwa, składająca się z ludzi o podobnym: położeniu społecznym, standardzie życia, poczuciu odrębności od pozostałych klas. Podział klas według Karola Marksa w XIX w.: Rozróżnienie klas i ich pozycja w strukturze społecznej wynika z zakresu dostępu do składników produkcji dóbr (ziemi, nieruchomości, urządzeń przemysłowych, surowców), Dwie główne klasy: - burżuazja, kapitaliści - posiadacze urządzeń przemysłowych (kapitału przemysłowego), - robotnicy - brak dostępu do własnych środków produkcji, wobec czego - zmuszeni do pracy w przedsiębiorstwach wytwórczych - własność burżuazji Klasy pośrednie: chłopi - niewielkie możliwości produkcyjne Podział klas według Maxa Webera: O przynależności klasowej decydują środki produkcji (kapitał), umiejętności, klasyfikacje zawodowe, pozycja społeczna (nie związana z posiadanym kapitałem, np. dorobek naukowy, sława zdobyta w walce, kariera artystyczna, uroda, styl). Złożone podziały klasowe, Trzy klasy społeczne: - klasa wyższa - osoby najbardziej zamożne i wpływowe, kilka procent społeczeństwa, np. właściciele dużych przedsiębiorstw, przedstawiciele elit politycznych, artystycznych, akademickich - klasa średnia - osoby średniozamożne, wykonujące zawody wymagające pewnych kwalifikacji. W krajach wysokorozwiniętych - większość społeczeństwa, np. prawnicy, lekarze, nauczyciele, specjaliści, średni przedsiębiorcy - klasa niższa - osoby wykonujące niskopłatne zawody, prace dorywcze, np. pracownicy niewykwalifikowani, wykonujący proste prace Warstwy społeczne Niektórzy badacze uważają, że nie można już wyodrębnić typowych klas społecznych. Zbiorowości nie posiadają podstawowych cech klas - wspólnej tożsamości, poczucia odrębności. Wynika to z przejścia z epoki przemysłowej do postprzemysłowej, w której materialne środki produkcji - mniej ważne niż wiedza technologiczna i rozwój naukowy. Poziomy struktury społecznej - warstwy społeczne. Za takie warstwy uważane są grupy społeczno-zawodowe, od wykonywanego zawodu i stanowiska zależy zamożność i prestiż społeczny jednostek, m.in. pracownicy umysłowi średniego szczebla, pracownicy biurowi. Zdjęcie Podobieństwa i różnice: Klasa społeczna i warstwa społeczna Podobieństwo: Duża zbiorowość obejmująca część społeczeństwa, która składa się z ludzie podobnym położeniu społecznym i standardzie życia. Różnica: Klasa społeczna: Poczucie (świadomość) odrębności od pozostałej części społeczeństwa. Różnica: Warstwa społeczna: Brak poczucia (świadomości) odrębności od pozostałej części społeczeństwa. Ruchliwość społeczna - zmiana zajmowanych miejsc w strukturze społecznej (dokonywana przez jednostkę): Ruchliwość pionowa - jednostka zmienia pozycję społeczną na wyższą (awans) lub niższą (degradacja), Przykład: Oficer awansuje do stopnia podpułkownika. Na co dzień spotyka się z tymi samymi osobami, ale jego rozkazy dotyczą szerszego grona żołnierzy. Oficer odczuwa, że wzrósł jego prestiż, również w relacjach z lokalnymi władzami Ruchliwość pozioma - jednostka nie opuszcza miejsca w hierarchii, zmienia swoje otoczenie społeczne, nawiązuje relacje z nowymi ludźmi,