Pobierz Wielkie kontrasty klimatyczne Azji i więcej Schematy w PDF z Geografia tylko na Docsity!
Geografia Semestr 8.1 SP stacjonarne lekcja 1 - II tydzień
Temat: Azja – kontynent kontrastów. Zapoznaj się z tekstem. Odpowiedz na pytanie: Co to jest monsun? Padaj obszary występowania monsunów w Azji. Odpowiedź prześlij na adres : [email protected]
Wielkie kontrasty klimatyczne Azji
Czynnikiem decydującym o występowaniu w Azji wszystkich stref klimatycznych jest położenie geograficzne. Lokalnymi czynnikami geograficznymi wpływającymi na zróżnicowanie odmian klimatu w każdej ze stref są: znaczna wysokość kontynentu; równoleżnikowy przebieg większości wysokich łańcuchów górskich; znaczne oddalenie od oceanu obszarów leżących we wnętrzu Azji; monsunowa cyrkulacja mas powietrza w południowej i południowo-wschodniej Azji zmieniająca dwa razy w roku kierunek ich napływu – od października do marca monsun wieje znad lądu w kierunku oceanu, a od kwietnia do września znad oceanu w kierunku lądu. Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.
Wielkie kontrasty klimatyczne w Azji Na południowych krańcach Azji i wyspach w pobliżu równika występuje klimat równikowy wybitnie wilgotny , w którym średnia roczna temperatura powietrza wynosi 26–27°C, a średnie opady roczne sięgają 2000- 2500 mm Północne wybrzeże Azji leżące za kołem podbiegunowym północnym obejmuje klimat polarny , w którym klimatyczna zima trwa 9- 10 miesięcy, średnia roczna temperatura wynosi od
- 10°C do – 15°C, a średnie opady roczne to tylko ok. 200 mm W Azji Południowo-Wschodniej i w Azji Południowej występuje klimat zwrotnikowy monsunowy , w którym latem padają obfite deszcze: średnia roczna suma opadów wynosi ok. 1700 mm W Azji Południowo-Zachodniej i w kotlinach leżących we wnętrzu Azji występuje klimat zwrotnikowy suchy , w którym średni roczny opad nie przekracza 150 mm W kotlinie Daszt-e Lut leżącej na Wyżynie Irańskiej pomiar satelitarny wykazał najwyższą temperaturę powietrza wynoszącą 70,7°C Najniższą temperaturę powietrza na obszarze zamieszkanym zanotowano w syberyjskiej wsi Ojmiakon na północnym wschodzie Azji, było to – 71,2°C Najwyższe opady atmosferyczne występują na południowych stokach Himalajów, np. w indyjskiej stacji Czerapundżi średnia roczna suma opadów wynosi ok. 11 500 mm Najniższe średnie opady wieloletnie notuje się w niektórych kotlinach leżących we wnętrzu Azji – może to być mniej niż 20 mm rocznie
Kontrasty Azji – sieć wód powierzchniowych
Rzeźba terenu oraz główne cechy klimatu Azji kształtują sieć wód powierzchniowych tego kontynentu. Zlewiska oceanów i obszary bezodpływowe w Azji
Wielkie kontrasty w azjatyckiej sieci wód powierzchniowych Morze Kaspijskie – największy na świecie śródlądowy zbiornik z wodą słoną; Nizina Nadkaspijska i wybrzeża Morza Kaspijskiego to największy obszar depresji na świecie Bajkał – najgłębsze jezioro na Ziemi; największy zbiornik słodkiej wody; najgłębsza kryptodepresja Rzeki o wysokich stanach wody przez cały rok w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej Rzeki o zmiennych stanach wody płynące okresowo lub zanikające w Azji Środowej Źródło: Arian Zwegers (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 2.0. Dawne dno Jeziora Aralskiego
Kontrasty Azji – strefy roślinne
Położenie geograficzne Azji oraz typy i odmiany klimatu wpływają na rozmieszczenie bardzo odmiennych stref roślinności na największym lądzie świata. W północnej części kontynentu występują pasy roślinności nawiązujące do stref klimatycznych. Wybrzeża Oceanu Arktycznego zajmuje tundra arktyczna – obszar niskiej, płożącej się roślinności krzewinkowej z nielicznymi gatunkami drzew karłowatych, jak brzoza czy wierzba. Na południe od tej strefy rozciąga się tajga – największy zwarty obszar lasów iglastych na świecie. Pas tajgi ciągnie się od gór Ural aż po wybrzeża Oceanu Spokojnego i ma szerokość od 1000 km do 2500 km. Lasy tajgi składają się z nielicznych gatunków drzew, takich jak sosna, świerk, modrzew i jodła. Na południe od tajgi rozciągają się kolejne pas roślinne. O typie roślinności na tym obszarze decyduje roczny przebieg opadów i ich wysokość w kolejnych miesiącach. Nad Oceanem Spokojnym w morskim typie klimatu umiarkowanego występują lasy mieszane i liściaste. Natomiast z dala od oceanu w klimacie umiarkowanym lądowym znajdują się stepy o bardzo zróżnicowanych gatunkach traw. W kotlinach Azji Środkowej występują chłodne pustynie i półpustynie ; w Azji Południowo-Zachodniej są to już pustynie gorące. Na Półwyspie Azji Mniejszej pojawia się roślinność śródziemnomorska. W szerokościach podzwrotnikowych rosną lasy liściaste, a na obszarach objętych klimatem monsunowym lasy tracące liście w porze suchej, tzw. lasy monsunowe. W Azji Południowo-Wschodniej na wybrzeżach Półwyspu Indochińskiego, Półwyspu Malajskiego oraz wyspach Archipelagu Malajskiego występują wilgotne lasy równikowe – niezwykle zróżnicowana formacja roślinna reprezentowana przez kilkadziesiąt tysięcy gatunków roślin o całorocznym okresie wegetacji. Obszary górskie i wysoko położone wyżyny mają wyraźnie zaznaczoną piętrowość roślinności.
Wielkie kontrasty Azji – strefy roślinne Wiecznie zielone, wielopiętrowe i wielogatunkowe lasy równikowe w Azji Południowo-Wschodniej Tundra syberyjska z niską roślinnością krzewinkową w Azji Północnej Obszary półpustynne i pustynne w Azji Środkowej i we wnętrzu Azji Południowo-Zachodniej – prawie pozbawione szaty roślinnej Obszary monsunowe w Azji Południowej i Wschodniej z wysokimi opadami w wiosennej i letniej porze roku z różnorodną roślinnością dostosowującą się do zmiennych opadów Tajga syberyjska – największy na Ziemi obszar lasów iglastych; małe zróżnicowanie gatunkowe drzew Duże obszary wilgotnych lasów równikowych – niezwykle zróżnicowana i bogata gatunkowo formacja roślinna Ciekawostka Wieloletnia zmarzlina na północy Azji to obszar trwale zamarzniętego gruntu o grubości od kilku do kilkuset metrów. Lód gruntowy utrzymuje się tam bez przerwy od ostatniego zlodowacenia. Powierzchniowa warstwa wieloletniej zmarzliny rozmarza latem na głębokość od 0,5 m do 5 m. Nieprzepuszczalna warstwa niżej zmarzniętego gruntu powoduje powstanie bagnistych terenów. Wyrastają na nich poprzechylane w różne strony ze względu na grząskie, niestatyczne podłoże drzewa tajgi, tworząc tzw. „tańczący (lub pijany) las”. Występują też liczne problemy dla budownictwa, m.in. trzeba budować domy na długich, wpuszczanych głęboko w ziemię, palach, by uchronić je przed wtapianiem się w rozmarzający grunt. Las równikowy Tundra
Las namorzynowy Las bambusowy
Podsumowanie
Azja jest największym kontynentem na Ziemi; zajmuje 30% ogólnej powierzchni lądów. Wraz z wysuniętą ku zachodowi Europą tworzy jeden zwarty ląd – Eurazję. W ukształtowaniu powierzchni Azji ok. 75% powierzchni zajmują wyżyny i góry; średnia wysokość tego kontynentu wynosi 990 m n.p.m. W Azji znajduje się najwyższy szczyt Ziemi – Mount Everest (Czomolungma, Sagarmatha), 8850 m n.p.m. – i najniżej położona depresja Morza Martwego – 403 m p.p.m. Położenie geograficzne Azji, rozciągającej się od równika do wysokich szerokości geograficznych, przyczyniło się do występowania wszystkich stref klimatycznych, a to znów wraz z innymi cechami środowiska przyrodniczego wpływa na wielkie zróżnicowanie sieci rzek i jezior oraz szaty roślinnej. W Azji występuje specyficzna odmiana klimatu astrefowego – klimat zwrotnikowy monsunowy wyróżniający się sezonową zmiennością napływu mas powietrza: latem znad oceanu w kierunku lądu napływają masy wilgotne i ciepłe, zimą ku oceanowi płyną masy suche i chłodne.
