Witaminy, miko i makroskładniki, Prezentacje z Biologia

Pobierz Witaminy, miko i makroskładniki i więcej Prezentacje w PDF z Biologia tylko na Docsity!

Mikroelementy,

makroelementy,

witaminy i ich wpływ na

funkcjonowanie

człowieka

Witaminy – definicja i funkcje

Witaminy to substancje czynne, niezbędne dla

prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie są

składnikami budulcowymi komórek ani nie dostarczają

energii. Są jednak niezbędne do prawidłowego przebiegu

wielu procesów metabolicznych. Organizm człowieka nie

jest w stanie ich sam syntetyzować, dlatego musimy

dostarczać je wraz z pożywieniem.

Niedobór i nadmiar witamin w organizmie

Dla zdrowia niebezpieczne są zarówno niedobory

witamin ( hipowitaminoza ), całkowity ich brak

( awitaminoza ) jak i nadmiar ( hiperwitaminoza ).

Niedobór witamin może być przyczyną zaburzeń

wzrostu, rozwoju i odnowy komórek, obniżenia

odporności oraz upośledzenia pracy układu nerwowego.

Nadmiar witamin występuje niezwykle rzadko i ma to

związek z nadmierną suplementacją. Hiperwitaminoza

może prowadzić do uszkodzenia narządów a u kobiet

ciężarnych może wykazywać działanie teratogenne.

Przyczyny niedoboru witamin:

 (^) Niewłaściwie zbilansowana dieta, uboga w witaminy.  (^) Nieodpowiednia obróbka produktów podczas przygotowywania posiłków.  (^) Niewystarczająca ekspozycja na światło słoneczne (witamina D3).  (^) Niszczenie bakterii jelitowych przez antybiotyki.  (^) Okresowe zwiększone zapotrzebowanie organizmu na witaminy, np. podczas rekonwalescencji, a u kobiet podczas ciąży i karmienia.  (^) Zwiększony wysiłek fizyczny.  (^) Otyłość.  (^) Zaburzenia trawienia i wchłaniania spowodowane chorobami autoimmunologicznymi np. celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna.  (^) Długotrwały stres.  (^) Spożywanie alkoholu i palenie papierosów.  (^) Kawa, czarna herbata, cukier.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witamina A (retinol) Witamina D (kalcyferol) Witamina E (tokoferol) Witamina K (filochinon) Są magazynowane w organizmie człowieka głównie w mięśniach, tkance tłuszczowej, wątrobie i z tego powodu nie muszą być dostarczane codziennie.

Witamina A (retinol) Witamina A to cała grupa organicznych związków chemicznych posiadających podobną strukturę. Zalicza się do niej retinol, retinal, kwas retinowy i ich pochodne. W organizmie człowieka jest ona syntetyzowana z prowitaminy A (Beta karoten – pomarańczowy barwnik roślinny‑ ) i przekształacana w wątrobie w formę aktywna - retinol.  (^) Witamina A odgrywa znaczącą rolę w procesie widzenia (wpływa na właściwe działanie siatkówki oka oraz jego wierzchnich warstw).  (^) Jest silnym przeciwutleniaczem (zwalcza wolne rodniki – dzięki temu chroni organizm przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem komórek).  (^) Ma wpływ na płodność (wpływa na stężenie i ruchliwość plemników, dojrzewanie komórek jajowych).  (^) Wspomaga układ odpornościowy.  (^) Reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu, sprzyja zdolności regeneracyjnej komórek.  (^) Utrzymuje prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci i przeciwdziała starzeniu (retinol przyśpiesza złuszczanie martwych komórek naskórka, pobudza syntezę włókien kolagenowych), leczenie zaawansowanego trądziku. Hipowitaminoza Kurza ślepota, zgrubienie spojówki, suchość rogówki i spojówki, przedwczesne starzenie się skóry, suchość skóry, wypadanie włosów, łamliwość włosów i paznokci, pogorszenie stanu skóry.

W powstawaniu zaburzeń depresyjnych ma znaczenie wiele czynników i mechanizmów, a jak wskazują wyniki badań, jednym z nich może być niedobór witaminy D3. W populacji osób chorujących na zaburzenia depresyjne niedobór lub nieprawidłowy poziom witaminy D3 występują częściej niż w populacji ogólnej. W ostatnich latach wykazano także związek pomiędzy zbyt niskim poziomem witaminy D3 a chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, oraz między poziomem witaminy D3 a ogólnym osłabieniem w zakresie funkcjonowania poznawczego.

Witamina E (tokoferol)

Witamina E należy do grupy najsilniej działających przeciwutleniaczy.  (^) „Witamina młodości„- ze względu opóźnienie procesów starzenia.  (^) Korzystny wpływ na skórę.  (^) „Witaminą płodności” – wspomaga prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych.  (^) Jest odpowiedzialna za prawidłową krzepliwość krwi, zapobiega tworzeniu się skrzepów w naczyniach krwionośnych.  (^) Wspomaga erytrocyty, chroni je przed rozpadem oraz wspomaga transport tlenu.  (^) Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i chroni je przed rozpadem.  (^) Hamuje utlenianie cholesterolu LDL.  (^) Prawidłowe widzenie (działanie prewencyjne w rozwoju zaćmy i zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem)  (^) Prawidłowa praca mięśni.  (^) Prawidłowa praca mózgu. Hipowitaminoza: niedokrwistość, zaburzenia funkcjonowania mięśni oraz ich znaczne osłabienie, osłabienie koncentracji, zmęczenie, rozdrażnienie, przedwczesne starzenie się skóry, wypadanie włosów, pogorszenie stanu skóry, dłuższe gojenie się ran.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie

Należą do nich witamina C (kwas askorbinowy) oraz witaminy z grupy B. Ich bardzo dobra rozpuszczalność w wodzie sprawia, że nie mogą być magazynowane w organizmie, a ich nadmiar jest wydalany z moczem. Witaminy te muszą być dostarczane do organizmu wraz z pełnowartościowym pokarmem. Witaminy rozpuszczalne w wodzie pełnią głównie funkcję koenzymów bądź kofaktorów wielu układów enzymatycznych uczestnicząc w metabolizmie cukrów, tłuszczów, białek oraz w gospodarce mineralnej organizmu.

Witamina C- kwas askorbinowy  (^) Witamina C jest antyoksydantem.  (^) Wspomaga pracę układu immunologicznego.  (^) Bierze udział w tworzeniu kolagenu.  (^) Wspomaga prawidłowe wchłanianie żelaza i wapnia.  (^) Wpływa na zdrowie kości.  (^) Wspomaga układ krążenia: uszczelnia naczynia krwionośne, zwalcza zmiany miażdżycowe, zmniejsza nadciśnienie  (^) Szybsze gojenie trudno gojących się ran, odleżyn.  (^) Bierze udział w metabolizmie cholesterolu.  (^) Odgrywa istotną rolę w biosyntezie kwasów żółciowych ułatwiających wchłanianie tłuszczów.  (^) Zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów.  (^) Pomaga zmniejszyć objawy chorób neurodegeneracyjnych: Alzheimer, Parkinson, stwardnienie rozsiane. Hipowitaminoza : Szkorbut (gnilec): problemy z dziąsłami ,kruche i pękające naczynka, powolne gojenie się ran, nieprawidłowe zrastanie się kości, szybsze starzenie skóry, niedokrwistość, osłabienie odporności.

Właściwości witamin z grupy B

Witaminy z grupy B wykazują szerokie spektrum działania i są niezwykle istotne dla zachowania

zdrowia całego organizmu:

 Zapewniają prawidłową pracę komórek układu nerwowego i wspierają funkcje mózgu.

 Tworzenie osłonek mielinowych wokół włókien nerwowych (B6, B9, B12).

 Tworzenie neuroprzekaźników : serotoniny i dopaminy.

 Regulacja układu hormonalnego, odpowiadają za syntezę hormonów płciowych, regulują produkcję

insuliny w trzustce.

 Biorą udział w produkcji melatoniny, która reguluje rytm dobowy (B5).

 Odgrywają rolę w powstawaniu DNA i RNA.

 Kluczowe dla zdrowia i kondycji mięśni.

 Przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia, znużenia i stanów depresyjnych.

 Wspomagają zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

 Wspomagają metabolizm energetyczny uczestnicząc w przemianach metabolicznych, tłuszczów,

węglowodanów i białek.

Właściwości witamin z grupy B

 Wpływają korzystnie na pracę układu odpornościowego.

 Witamina B1 pełni bardzo ważną funkcję w oddychaniu tkankowym.

 Wpływają na zdrowy wygląd skóry, paznokci i włosów a także pomaga w utrzymaniu

prawidłowego stanu błon śluzowych (B7).

 Zmniejszają ryzyko wystąpienia wad wrodzonych ośrodkowego układu nerwowego u płodu oraz

mają pozytywny wpływ na jego prawidłową wagę (B3,B9,B12).

 Wspomagają leczenie chorób umysłowych oraz niektórych chorób nowotworowych.

 Wspomagają prawidłowe widzenie (B2).

 Biorą udział w tworzeniu komórek krwi, w tym także czerwonych krwinek w szpiku kostnym.

Hipowitaminoza B

choroba beri-beri

Przy niedoborze witaminy B 1 wskutek niecałkowitego utleniania glukozy gromadzi się w organizmie toksyczny kwas pirogronowy, który powoduje uszkodzenie nerwów. W rezultacie dochodzi do polineuropatii - zapalenia wielonerwowego, porażeń, zaników mięśni. Dawniej, choroba beri-beri występowała u ludzi odżywiających się wyłącznie białym, łuskanym ryżem. Obecnie występuje wyjątkowo rzadko.

Odkrycie witamin

Zasadniczym krokiem w kierunku odkrycia

witamin były badania nad przyczyną choroby

beri-beri. Pierwszy nieznany dotąd związek w

1912 roku, wyodrębnił z otrąb ryżowych

Polak Kazimierz Funk. Związek ten nazwał

witaminą, od łacińskich słów: " vita " – życie i

" amine " – związki zawierające azot.

Późniejsze badania nad niedoborem witamin

wykazały, że awitaminoza może być

przyczyną bardzo wielu chorób. Odkrycie to

było krokiem milowym w podejściu do

odżywiania i znaczenia zbilansowanej diety.

https://www.youtube.com/watch?v=C7TEPP12Gtc