Władza ustawodawcza i wykonawcza - POLSKA

I. Parlament, czyli Sejm-marszałek: Elżbieta Witek i Senat- marszałek- Stanisław Karczewski ,

sprawują władzę ustawodawczą. Obie izby wybierane są co 4 lata w wyborach w powszechnych,

równych, bezpośrednich i proporcjonalnych. Czynne prawo wyborcze zarówno do Sejmu, jak i

Senatu przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat, zaś bierne do Sejmu 21 lat, zaś do Senatu 30 lat.

Sejm liczy 460 posłów, a Senat 100 senatorów.

Funkcje Sejmu i Senatu są następujące:

* funkcja ustrojodawcza – Sejm i Senat wykonują ją poprzez możliwość dokonywania zmian

konstytucji. Zmianę uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co

najmniej połowy ogólnej liczby posłów;

* funkcja ustawodawcza – jest to zasadnicze zadanie parlamentu i polega na stanowieniu ustaw

jako podstawowych aktów prawnych powszechnie obowiązujących;

* funkcja kreacyjna – polega na powoływaniu przez Sejm innych organów państwa: prezesa

NBP (na wniosek Prezydenta), prezesa NIK, Rzecznika Praw Obywatelskich, 3 członków Rady

. Polityki Pieniężnej, 4 członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, sędziów Trybunału

Konstytucyjnego i członków Trybunału Stanu a także Prezesa Rady Ministrów oraz

ministrów.

* funkcja kontrolna – to możliwość wyrażenia wotum nieufności wobec Rady Ministrów lub

poszczególnych jej członków, interpelacje i zapytania poselskie, kontrola wykonania przez

rząd budżetu państwa (absolutorium), kontrola wykonywana przez komisje sejmowe.

Szczególnym przypadkiem jest obradowanie wspólne Sejmu i Senatu jako Zgromadzenie

Narodowe. Do jego kompetencji należy:

* przyjmowanie przysięgi od nowo wybranego Prezydenta RP;

* uznanie trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia

(potrzebna większość 2/3 głosów Zgromadzenia);

* postawienie Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (potrzebna większość 2/3

głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek 140 czlonków

tegoż Zgromadzenia);

II. Prezydent RP – Andrzej Duda

Jest głową państwa, najwyższym jego przedstawicielem. Wybierany w wyborach bezposrednich.

Czynne prawo wyborcze przysługuje w tych wyborach obywatelom po ukończeniu 18 lat , zas

bierne

po ukończeniu 35 lat. Kadencja prezydenta trwa 5 lat.

Do funkcji Prezydenta Konstytucja zalicza:

* gwarantowanie ciągłości władzy państwowej;

* czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji;

* stanie na straży suwerenności i bazpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i

niepodzielności jego terytorium;

* zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi w okresie pokoju (Konstytucja nie precyzuje istoty

ustrojowej tego zwierzchnictwa); na czas wojny Prezydent mianuje, na wniosek Prezesa Rady

Ministrów, Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych;

* desygnowanie premiera i na jego wniosek powoływanie ministrów, jednak tak powołana Rada

Ministrów musi przejść procedurę udzielenia wotum zaufania przez Sejm (bezwzględna

wiekszość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby głosów);

* współdziałanie z Prezesem Rady Ministrów w zakresie polityki zagranicznej;

* wypełnianie za pośrednictwem właściwych ministrów kompetencji z zakresu bezpieczeństwa

i stosunków zewnętrznych

* prawo wprowadzenia stanu wojennego lub wyjątkowego;

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Władza ustawodawcza i wykonawcza i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity!

Władza ustawodawcza i wykonawcza - POLSKA

I. Parlament , czyli Sejm-marszałek: Elżbieta Wite k i Senat- marszałek- Stanisław Karczewski ,

sprawują władzę ustawodawczą. Obie izby wybierane są co 4 lata w wyborach w powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych. Czynne prawo wyborcze zarówno do Sejmu, jak i Senatu przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat, zaś bierne do Sejmu 21 lat, zaś do Senatu 30 lat. Sejm liczy 460 posłów, a Senat 100 senatorów. Funkcje Sejmu i Senatu są następujące:

funkcja ustrojodawcza – Sejm i Senat wykonują ją poprzez możliwość dokonywania zmian konstytucji. Zmianę uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów;
funkcja ustawodawcza – jest to zasadnicze zadanie parlamentu i polega na stanowieniu ustaw jako podstawowych aktów prawnych powszechnie obowiązujących;
funkcja kreacyjna – polega na powoływaniu przez Sejm innych organów państwa: prezesa NBP (na wniosek Prezydenta), prezesa NIK, Rzecznika Praw Obywatelskich, 3 członków Rady

. Polityki Pieniężnej, 4 członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, sędziów Trybunału Konstytucyjnego i członków Trybunału Stanu a także Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów.

funkcja kontrolna – to możliwość wyrażenia wotum nieufności wobec Rady Ministrów lub poszczególnych jej członków, interpelacje i zapytania poselskie, kontrola wykonania przez rząd budżetu państwa (absolutorium), kontrola wykonywana przez komisje sejmowe.

Szczególnym przypadkiem jest obradowanie wspólne Sejmu i Senatu jako Zgromadzenie Narodowe. Do jego kompetencji należy:

przyjmowanie przysięgi od nowo wybranego Prezydenta RP;
uznanie trwałej niezdolności Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia (potrzebna większość 2/3 głosów Zgromadzenia);
postawienie Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu (potrzebna większość 2/ głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek 140 czlonków tegoż Zgromadzenia);

II. Prezydent RP – Andrzej Duda

Jest głową państwa, najwyższym jego przedstawicielem. Wybierany w wyborach bezposrednich. Czynne prawo wyborcze przysługuje w tych wyborach obywatelom po ukończeniu 18 lat , zas bierne po ukończeniu 35 lat. Kadencja prezydenta trwa 5 lat. Do funkcji Prezydenta Konstytucja zalicza:

gwarantowanie ciągłości władzy państwowej;
czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji;
stanie na straży suwerenności i bazpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium;
zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi w okresie pokoju (Konstytucja nie precyzuje istoty ustrojowej tego zwierzchnictwa); na czas wojny Prezydent mianuje, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych;
desygnowanie premiera i na jego wniosek powoływanie ministrów, jednak tak powołana Rada Ministrów musi przejść procedurę udzielenia wotum zaufania przez Sejm (bezwzględna wiekszość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby głosów);
współdziałanie z Prezesem Rady Ministrów w zakresie polityki zagranicznej;
wypełnianie za pośrednictwem właściwych ministrów kompetencji z zakresu bezpieczeństwa i stosunków zewnętrznych
prawo wprowadzenia stanu wojennego lub wyjątkowego;

prawo inicjatywy ustawodawczej;
weto ustawodawcze (może być odrzucone przez Sejm wiekszością 3/5 ustawowej liczby posłów);
kierowanie ustaw do Trybunału Konstytucyjnego;
zarządzanie wyborów do Sejmu i Senatu;
skracanie kadencji Sejmu w przypadku trzech nieudanych prób utworzenia rządu lub nieuchwalenia przez Sejm budżetu w ciagu czterech miesięcy od przedstawienia projektu ustawy budżetowej;
mianowanie Szefa Sztabu Generalnego i dowódców Rodzajów Sił Zbrojnych;
powoływanie Prezesa Sądu Konstytucyjnego, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Prezesa Naczelnego Sadu Administracyjnego, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, a także sędziów.

Po przestudiowaniu kompetencji konstutucyjnych Prezydenta RP rodzi się pytanie o realne miejsce tego urzędu w polskim systemie politycznym. Konstytucja jasno wskazuje, iż Prezydent jest drugim, obok Rady Ministrów, elementem władzy wykonawczej. Podstawowym problemem W tym kontekscie jest jego miejsce w układzie stosunków z Radą Ministrów. Poza tym Rada Ministrów nie odpowiada politycznie przed Prezydentem. Z drugiej strony zapisy konstytucyjne wskazują na wykonywanie przez Prezydenta swych uprawnień konstytucyjnych w zakresie bezpieczeństwa i stosunków zewnetrznych za pośrednictwem właściwych ministrów. Zresztą do zwyczajów politycznych należy informowanie Prezydenta przez szefa rządu o pracach Rady Ministrów oraz uczestnictwo przedstawiciela Prezydenta w posiedzeniach rządu. Ponadto niektórzy ministrowie, a także szefowie służb specjalnych odbywają regularne spotkania z Prezydentem. Trudno więc zgodzić z opinia niektórych autorów, iż ten model ustrojowy możemy nazwac Prezydentura arbitrażową, która polegać by miała na aktywności Prezydenta tylko w sytuacjach kryzysowych, np. konfliktu między rządem a parlamentem, czy też w przypadku niepokojów społecznych. Praktyka polityczna w okresie prezydentury A. Kwaśniewskiego, jak też L. Kaczyńskiego wskazuje, iż zarówno pierwszy traktował, zaś drugi traktuje zagadnienie bezpieczeństwa i stosunki zewnętrzne jako w ostatniej instancji zastrzeżone dla siebie. To wskazuje,iż polski model systemu rządów był i jest, od początku funkcjonowania obecnej Konstytucji, półprezydencki.

III. Rząd- premier- Mateusz Morawiecki

Model powoływania rządu w Polsce opiera się na konstytucyjnej zasadzie, że premiera i ministrów mianuje prezydent, lecz gabinet przez niego utworzony musi cieszyć się zaufaniem Sejmu. Do kompetencji Rady Ministrów należy m.in.:

prowadzenie polityki państwa w sprawach nie zastrzeżonych dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego;
kierowanie administracją rządową;
zapewnia wykonanie ustaw;
chroni interesu skarbu państwa;
uchwala projekt budzetu państwa i kieruje jego wykonaniem;
zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa i porządek publiczny;
zawiera umowy międzynarodowe.

Członkowie Rady Ministrów ponoszą przed Sejmem odpowiedzialność solidarną jak też też indywidualną i mogą być przez Sejm odwołani. Dzieje się to w trybie wyrażenia wotum nieufności przez większość ustawową Sejmu (co najmniej 231 glosów) i na wniosek co najmniej 46 posłów.

Władza ustawodawcza i wykonawcza, Notatki z Politologia

Często pobierane razem

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Władza ustawodawcza i wykonawcza i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity!

Władza ustawodawcza i wykonawcza - POLSKA

I. Parlament , czyli Sejm-marszałek: Elżbieta Wite k i Senat- marszałek- Stanisław Karczewski ,

II. Prezydent RP – Andrzej Duda

III. Rząd- premier- Mateusz Morawiecki