Pobierz Wobec śmierci i przemijania – poezja Daniela Naborowskiego. i więcej Egzaminy w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Język polski kl. 1ts 14.05.2020r.
Temat: Wobec śmierci i przemijania – poezja Daniela
Naborowskiego.
Przeczytaj podane utwory Daniela Naborowskiego, a następnie przepisz notatkę do zeszytu. Daniel Naborowski „Marność” Świat hołduje marności I wszytkie ziemskie włości; To na wieki nie minie, Że marna marność słynie. Miłujmy i żartujmy, Żartujmy i miłujmy, Lecz pobożnie, uczciwie, A co czyste, właściwie. Nad wszytko bać się Boga - Tak fraszką śmierć i trwoga. W wierszu pt. „Marność” Naborowski nawiązuje do pochodzącej z biblijnej Księgi Koheleta idei vanitas (marności) , wyrażonej w słowach: „Vanitas vanitatum, et omnia vanitas” ( „marność nad marnościami i wszystko marność” ). Taka koncepcja, określająca dramatyczny wymiar doczesnego życia ludzkiego, bliska była
człowiekowi baroku, rozdartemu między potrzebami duszy i ciała oraz skazanemu na dokonywanie samotnych wyborów. Punktem wyjścia do rozważań na temat kondycji ludzkiej jest stwierdzenie: „Świat hołduje marności I wszystkie ziemskie włości;” zawierające sugestię, że całe życie człowieka oraz wszelkie doczesne wartości, o które ludzie zabiegają, są nietrwałe i przemijające. Przekonanie o marności wszystkich rzeczy tego świata nie prowadzi podmiotu lirycznego do dramatycznego wniosku o konieczności wyrzeczenia się uroków ziemskiego życia. Naborowski, w przeciwieństwie do niektórych poetów metafizycznych, stara się odnaleźć harmonię i równowagę między potrzebami ciała i duszy. Daniel Naborowski „Krótkość żywota” Godzina za godziną niepojęcie chodzi: Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi. Krótka rozprawa: jutro - coś dziś jest, nie będziesz, A żeś był, nieboszczyka imienia nabędziesz; Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt - żywot ludzki słynie. Słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie, Kołem niehamowanym lotny czas uchodzi, Z którego spadł niejeden, co na starość godzi. Wtenczas, kiedy ty myślisz, jużeś był, nieboże; Między śmiercią, rodzeniem byt nasz, ledwie może Nazwan być czwartą częścią mgnienia; wielom była Kolebka grobem, wielom matka ich mogiła.
Język polski kl. 1ts 14.05.2020r.
Temat: Dworski koncept Jana Andrzeja Morsztyna.
Przeczytaj sonet Jana Andrzeja Morsztyna, a następnie przepisz notatkę do zeszytu. Jan Andrzej Morsztyn „Do trupa” Sonet Leżysz zabity i jam też zabity, Ty - strzałą śmierci, ja - strzałą miłości, Ty krwie, ja w sobie nie mam rumianości, Ty jawne świece, ja mam płomień skryty, Tyś na twarz suknem żałobnym nakryty, Jam zawarł zmysły w okropnej ciemności, Ty masz związane ręce, ja wolności Zbywszy mam rozum łańcuchem powity. Ty jednak milczysz, a mój język kwili, Ty nic nie czujesz, ja cierpię ból srodze, Tyś jak lód, a jam w piekielnej śreżodze. Ty się rozsypiesz prochem w małej chwili, Ja się nie mogę, stawszy się żywiołem Wiecznym mych ogniów, rozsypać popiołem. Jan Andrzej Morsztyn bardzo dużo miejsca poświęcał w swej twórczości literackiej na wiersze o tematyce miłosnej. Miłość w poezji marinistycznej pozbawiona była filozoficznej i metafizycznej głębi.
Uczucie, o którym pisał Morsztyn przesycone zostało zmysłowością, która wyznacza obszar dziejących się nieustannie cudów. Wzory autor czerpał z obserwacji flirtów, które miały miejsce na królewskim dworze. Tematyka dzieł traciła w obliczu ozdobnej sztuki artystycznej, barokowego ideału niezwykłości konceptu i oryginalności formy. Sytuacja liryczna w sonecie: Jednym z przykładów pomysłowego i zaskakującego przedstawienia problemu nieszczęśliwej miłości jest niewątpliwie sonet "Do trupa" , w którym przejawia się mnóstwo cech idealnej barokowej konceptystycznej poezji. Wiersz skonstruowany jest na zasadzie wydawałoby się monologu, który tak na prawdę przypomina bardziej dialog, ponieważ uwzględnia się nadawcę i adresata. Nietypową skargę wypowiada nieszczęśliwie zakochany mężczyzna, który zwraca się do biernego i milczącego odbiorcy - trupa (liryka zwrotu do adresata). Analiza wiersza: w sonecie pojawiają się liczne anafory rozpoczynające się od zaimka rzeczowego wskazującego: "ty", po których następują kolejno paralelnie zbudowane wersy. Służą one zestawieniu trupa z zakochanym, co ukazuje zachodzące między nimi podobieństwa (analogie) i różnice (antytezy) np. „Ty - strzałą śmierci, ja - strzałą miłości; Ty krwie, ja w sobie nie mam rumianości; Ty jawne świece, ja mam płomień skryty."
