Pobierz Wojciszke atrakcyjność i więcej Streszczenia w PDF z Psychologia społeczna tylko na Docsity! ROZDZIAŁ 12 ATRAKCYJNOŚĆ Atrakcyjność fizyczna – uroda, która wywodzi się z atrakcyjności seksualnej, wygląd decyduje o pierwszym wrażeniu Atrakcyjność interpersonalna – ogólna postawa wobec innej osoby, Niektóre jednostki są dla człowieka ogólnie atrakcyjne, choć nie muszą być atrakcyjne dla innych ludzi, inne zaś ogólnie odpychające Czy kryteria urody są uniwersalne? Ludzie w obrębie kultury silnie zgadzają się co do tego, kto jest bardziej, a kto mniej piękne. Oceny te nie zależą ani od płci, ani wieku, ani żadnych innych cech demograficznych. Oceny twarzy przez osoby z różnych kultur lub ras są bardzo zbieżne- Poza kulturowy charakter wzorca urody. Niemowlęta dłużej patrzą na twarz atrakcyjną, a jak urosną chętnie bawią się z taką osobą. Ludzie wolą bardziej typowe twarze, twarzy ładne są bardziej zbliżone do prototypu ludzkiego oblicza. Badania sugerują, że prototyp ludzkiej twarzy jest wrodzony, a ludzie rodzą się ze zdolnością do jego rozpoznawania i modyfikacji. Ponieważ prototyp twarzy jest uśrednienie twarzy napotykanych w otoczeniu, ideał piękna i nasze oceny urody twarzy, mogą ulegać szybkim zmianom pod wpływem doświadczenia. Od czego zależy piękno twarzy? Średnie jest piękne - najbardziej atrakcyjna jest twarz zbliżona do średniej tego, co spotyka się w populacji, czyli do prototypu ludzkiej twarzy. Ładne twarze wszystkie są podobne do siebie i do prototypu, natomiast brzydkim można być na wiele różnych sposobów. Prawidłowość „średnie jest piękne” dotyczy obu płci i wywodzący się z różnych kultur. Symetria – Wolimy twarze średnie i symetryczne, dlatego że znamionują lepsze zdrowie lub wyposażenie genetyczne Dymorfizm płciowy – odmienność twarzy kobiet i mężczyzn. Im bardziej kobieca jest twarz kobiety, tym bardziej urodziwa. Natomiast nasilona męskość twarzą męskiej czasami podnosi atrakcyjność, czasami obniża, a czasami wcale nie ma na nią wpływu. Atrakcyjność męskiej twarzy jest największa przy umiarkowanym, a nie maksymalnym natężeniu cech męskich. Od czego zależy piękno ciała? Na atrakcyjność ciała wpływają: - wielkość BMI - kształt – kobiety stosunek obwodu w talii do obwodu w biodrach (ideał stosunek 0,7), U mężczyzn proporcja obwodu w ramionach do obwodu w pasie (sylwetka V, większy obwód w ramionach niż w pasie) Naszej kulturze ideału kobiecego ciała nieustannie chudnie – Prawdopodobnie z powodu walki o status społeczny – im wyższa pozycja społeczna kobiety tym mniej ma ona ciała. Wydatne wcięcie w talii sygnalizuje prawidłowe poziom estrogenu i brak poważnych chorób. Zdrowy poziom wcięcia w talii świadczy wysokie wartości reprodukcyjnej. Ewolucjoniści zakładają, że preferencje mają sens biologiczny- mężczyźni wykazują upodobania do takich cech wyglądu kobiet, a Kobiety do wyglądu mężczyzn, które im samym pozwolą odnieść sukces reprodukcyjny, czyli rozprzestrzenić w następnych pokoleniach swoje geny, a wraz z nimi owe upodobania. Czasowe zmiany atrakcyjności Wzrost atrakcyjności kobiety w fazie owulacji. Czy piękne jest dobre? Ludzie ulegają złudzeniu że piękna jest dobra, czyli przypisują jednostką atrakcyjnym bardziej pozytywne cechy, a także lepiej je traktują niż osoby nieatrakcyjne. Dzieci jak i dorośli o ładnym wyglądzie są lepiej oceniani zarówno pod względem funkcjonowania społecznego czy popularności, lecz także kompetencji intelektualnych i zawodowych. Są też lepiej traktowani- obdarza się ich większą uwagą, częściej spotykają się z pomocą, rzadziej zaś z niechęcią. Efekt aureoli – fizyczność atrakcyjna jest sama w sobie przyjemna, powoduje więc skłonność do ogólnie pozytywne oceny danej osoby i ta opinia promieniuje na wszystkie pozostałe jej cechy, prowadząc do ich zawyżonej oceny Ludzie atrakcyjni oceniani są jako bardziej próżni, zarozumiali i niewierni swoim partnerom. Stereotyp osoby atrakcyjnej ogólnie pozytywną reakcją afektywną i składa się z cech przede wszystkim dodatnich, choć zawiera też niewielką liczbę cech ujemnych. Zidentyfikowanie jakiejś osoby jako atrakcyjnej prowadzi zatem do automatycznego przeniesienia na nią reakcji afektywnej i przypisania jej zawarty w stereotypie cech. Wygląd postrzeganego człowieka jest źródłem jego pozytywnego bądź negatywnego oznakowania efektywnego funkcjonującego jako wstępna hipoteza na temat tej jednostki w dalszym procesie jest postrzegania. Poszukując danych o cechach osób ładnych, bardziej interesujemy się zaletami niż wadami, w przypadku zaś osób brzydkich bardziej poszukujemy wad niż zalet. Niejednoznaczne zachowania zyskują pozytywną interpretację, kiedy ich wykonawcą jest osoba ładna, negatywną zaś gdy jest brzydka. Atrakcyjność fizyczna wzbudza pozytywną reakcję afektywną, a ta zmienia proces przetwarzania danych, przy czym wpływ efektu na sposób ich przetwarzania jest automatyczne. Teoria kar i nagród Lubimy jakąś osobę, jeżeli jest ona skojarzona z nagrodami (zdarzeniami przyjemnymi), nie lubimy zaś osób skojarzony z karami (zdarzeniami nieprzyjemnymi). Lubimy zatem tych, których cechy oceniamy pozytywnie, którzy dobrze się o nas wyrażają i działają na rzecz naszego dobra. Nie lubimy osób o cechach nieprzyjemnych, źle o nas mówiących i działających na naszą szkodę. Mechanizm klasycznego warunkowania reakcji emocjonalnej: Zaczynamy kogoś lubić bądź nie znosić dlatego, że na tą pierwotnie obojętną osobę przenosi się nasza reakcja emocjonalna z pozytywnych bądź negatywnych bodźców skojarzonych z tym człowiekiem. Wyznacznikiem atrakcyjności człowieka są nie tylko nagrody i kary, których jest on sprawcą. Podobnie działają nagrody i kary, z którymi ów człowiek jest jedynie skojarzony, nawet jeżeli w żadnym stopniu nie ponosi za nie odpowiedzialności. Termin Nagroda i kara (zysk i strata) są wygodną nazwą sposobu, który jakieś zdarzenie lub bodziec na człowieka oddziałuje, ale same w sobie nie wystarczają do wyjaśnienia, dlaczego zdarzenie to działa tak, a nie inaczej, dlaczego jest więc nagrodą lub karą. Nie wystarczają też do przewidzenia sposobu jego oddziaływania na człowieka w sytuacji, kiedy wpływ wywierają również inne czynniki. Choć więc lubimy ludzi, którzy nas nagradzają, dopiero po fakcie można stwierdzić, co właściwie okazało się nagrodą. Teoria zgodności Zgodność – harmonia między różnymi wyznawanymi przez nas poglądami i postawami bądź też między poglądami i zachowaniem. Teoria dysonansu poznawczego i teoria równowagi zawierają szereg przewidywań co do wyznaczników atrakcyjności. Myśl tych przewidywań powinniśmy lubić ludzi, którzy zapewniają bądź przywracają zgodność w obrębie systemu naszych przekonań, na przykład wyznają poparcie. Nasze sympatie i antypatie powinny się również układać w sposób, który gwarantuje zgodność pomiędzy różnymi postawami, jakie przyjmujemy, bądź postawami Jednostki niedawno naśladowane przez innych silniej z nimi empatyzują i chętnie im pomagają, przy czym ten wzrost skłonności do pomagania dotyczy także osób postronnych, niezwiązanych z aktem mimikry. Mimikra wywołuje więc ogólny wzrost pro społeczności, co wiąże się z aktywizacją dnia współzależnego. 6 skojarzenie pomiędzy lubieniem a mimikrą jest nieświadome. Bardziej naśladujemy tych, których lubimy, a ponieważ większość skojarzy ma charakter symetryczny i dwukierunkowy, zależność działa i w odwrotną stronę – bardziej lubimy tych, którzy naśladujemy. Ważnym mechanizmem jest ułatwienie komunikacji – punorakowi trudno dogadać się z wesołkiem, podczas gdy 2 ponuracy porozumiewają się bez trudu. Ludzie nadający na tej samej fali mają poczucie, że dobrze się nawzajem rozumieją, co rodzi wzajemną sympatię, nawet jeżeli mija się z prawdą. Wzajemna mimikra ma sens instrumentalny, ponieważ ułatwia partnerom koordynację ich poczynań, doświadczenie zaś koordynacji z innym człowiekiem podnosi jego atrakcyjność, gdyż jest sygnałem zapowiadającym sukces we współdziałaniu. Działania na rzecz interesu Lubimy bardziej takie osoby które działają na rzecz naszych interesów= wyświadczają nam przysługi czy prawią komplementy. Pozytywna rola przysług obowiązuje w mocno ograniczonym zakresie. Z powodu reguły wzajemności przysługa obliguje odbiorcy do odpłaty, z tego powodu przysługa może być odczytywana głównie jako nieprzyjemna presja ze strony wyświadczającego ją człowieka, prowadzi to do oporu, czyli reaktancji i w rezultacie do z nielubienia tej osoby. Możemy sprawcy przysługi spostrzegać jako lizusa i manipulanta, jeśli stwierdzimy że uzyskanie sympatii jest jedynym powodem działań sprawcy, co w efekcie budzi antypatie. Niektóre przysługi mogą być bolesne lub poniżające dla ich odbiorcy, co może zagrożeniem jego poczucia własnej zawartości zaburzeniem porządku jego obrazu świata, w którym przestaje obowiązywać reguła wzajemności. Cudze przysługi są więc z natury dwuznaczne. Własne przysługi wyświadczone przez słowie człowieka są o wiele bardziej jednoznaczne. Stąd też, chcą zyskać czyjąś sympatię, to nie my powinniśmy danej osobie wyświadczać przysługi, lecz raczej subtelnie nakłonić ją do tego, aby ona uczyniła to wobec nas. Głównym powodem, dla którego lubimy osoby działające na rzecz naszych interesów, jest żywione przez nas przekonanie, że takie osoby są moralne i obdarzone wszelkimi wspólnotowymi zaletami. Zachowania wiążące - zachowania których główną lub jedyną funkcją jest budowanie i podtrzymywanie więzi społecznej ( zachowania seksualne, działania na rzecz partnera i związku, utrzymywanie bliskości fizycznej, zachowania pojednawcze, zachowania imponujące). Główną cechą zachowań seksualnych u ludzi jest budowanie i utrzymywanie więzi. Zachowania wiążące budzą sympatię zarówno u ich odbiorcy jak i nadawcy. Wpływają też na jakość stałej relacji- satysfakcja ze związku jest tym większa dla obu płci, im więcej zachowań wiążących ujawnia partner. U kobiet wzrost liczby własnych zachowań wiążących nasila satysfakcję ze związku, natomiast u mężczyzn liczba własnych zachowań wiążących koreluje satysfakcją negatywnie. Reakcje emocjonalne Przypadku osoby lubianej reakcja na wynik miała charakter empatyczny, czyli była podobna do reakcji na wyniki własne: porażka wzbudzała negatywne Stany emocjonalne, sukces zaś wzbudzał stany pozytywne. Odwrotnie było wynikami osoby nielubianej: porażka wzbudzała emocje silnie pozytywne (radość z cudzego nieszczęścia), natomiast sukces wzbudzały zawiść. Na sukces osoby nielubianej automatycznie reagujemy negatywnymi emocjami, a dopiero potem dopowiadamy sobiem czy on był zasłużony czy nie. Sądy i oceny Im bardziej kogoś lubimy, tym bardziej pozytywnie oceniamy jego cechy i tym pochlebniej wyjaśniamy jego zachowania, na przykład sukcesy- czynnikami wewnętrznymi w rodzaju zdolności, porażki zaś czynnikami zewnętrznymi, takimi jak pech. Lubienie lub nielubienie inne osoby funkcjonuje jako początkowe oznakowanie afektywne, które na zasadzie asymilacji pomaga rozstrzygnąć o znaczeniu niejasnych informacji. Lubienie- nielubienie działa jak samospełniająca się przepowiednia. Na tyle, na ile nas stosunek do innego człowieka prowadzi do pozytywnych lub negatywnych stanów uczuciowych, mogą one stać się informacyjną podstawą formułowania sądów o tym człowieku na zasadzie heurystyki „ jak to czuję”. Zachowania Zdrowy rozsądek i teoria równowagi pozwalają przewidywać, że lubienie jakiejś osoby będzie sprzyjać działaniom na jej rzecz. Ludzie spontanicznie bardziej pomagają tym, których lubią. Kelnerki naśladujące klientów, co prowadzi do wzrostu lubienia, dostają od nich wyższe napiwki. Ludzie są bardziej skłonni ulegać prośbom osób, które lubią. Teoria równowagi Opisuje organizacje, genezę i zmianę postaw, także interpersonalnych. Przyjmuje założenie, że człowiek dąży do wewnętrznej zgodności swoich poglądów, postaw i zachowań. Uzgadniane są jednak nie wszystkie poglądy, lecz jedynie te, które dotyczą obiektów tworzących tę samą jednostkę poznawczą. Typową jednostką jest układ P-O-X, gdzie P oznacza podmiot, osobę z punktu widzenia której cała sytuacja jest rozważana, O- inną osobę, X- jakiś obiekt bądź 3 osobę. Osoby tworzące tę samą jednostkę poznawczą mogą być połączone relacjami albo jednostkowymi ( tworzącymi jednostkę) albo afektywnymi ( dotyczącymi uczuć). Relacja jednostkowa - Występuje pomiędzy obiektami czy osobami wtedy, kiedy są one spostrzegane jako obopólnie przynależące na mocy sprawstwa, podobieństwa, bliskości, współwystępowania, pomagania sobie czy nawet stosunku własności. Relacja jednostkowa występuje więc zawsze wtedy, kiedy 2 lub więcej obiektów tworzą wspólnie „ figurę na tle” innych osób czy obiektów nie wchodzących w skład danej jednostki Relacja afektywna - ma miejsce wówczas, gdy osoba wchodząca w skład rozważanej jednostki obdarza jakimś uczuciem którejś z pozostałych jej elementów. Może ona być dodatnia lub ujemna. Odróżnia ją to od relacji jednostkowej, która albo jest dodatnia, albo wcale jej nie ma. Poza tą różnicą relacje jednostkowe i afektywne mają podobne własności i są psychologicznie zastępowalne. Oba typy relacje są symetryczne. Relacje jednostkowe i dodatnie relacje afektywne są ponadto przechodnie. Natomiast negatywne relacje afektywne są kontrprzechodnie. - pozytywna relacja afektywna między jakimiś elementami wzbudza tendencję do ich połączenia relacjom jednostkową - negatywna relacja afektywna między elementami wywołuje tendencję do przerwania jednostkowej relacji między nimi - relacja jednostkowa między elementami wzbudza tendencję do ich połączenia pozytywną relacją afektywną Wzajemny wpływ obu typów relacji na siebie sprawia, że jednostka poznawcza może być zrównoważona ( kiedy oba typy relacje do siebie pasują) albo niezrównoważona ( różne relacje nie pasują do siebie). Nierównowaga wzbudza automatycznie tendencję do jej przewrócenia, czyli do zmiany jakiejś relacji tak, aby ją dopasować do pozostałych.