WOJNA TRZYDZIESTOLETNIA, Prezentacje z Historia

Pobierz WOJNA TRZYDZIESTOLETNIA i więcej Prezentacje w PDF z Historia tylko na Docsity!

Wojna Trzydziestoletnia

February 5, 2025

Wojna trzydziestoletnia (1618-1648)

Wojna trzydziestoletnia była największym konfliktem

zbrojnym w XVII-wiecznej Europie, który rozpoczął się

jako wojna religijna między katolikami a protestantami.

Stopniowo przekształciła się w walkę o dominację

polityczną w Europie, angażując większość ówczesnych

mocarstw. Konflikt ten doprowadził do

fundamentalnych zmian w układzie sił na kontynencie.

Jeden z największych konfliktów w historii

Europy

Powstanie dwóch obozów (1608-1609)

Formowanie się przeciwstawnych sojuszy w

Europie

● Unia Protestancka (1608) - sojusz państw protestanckich pod przewodnictwem Palatynatu

● Wsparcie dla Unii: Francja, Szwecja, Niderlandy i Dania

● Sojusznikami byli też książęta protestanccy z Rzeszy Niemieckiej

● Liga Katolicka (1609) - odpowiedź na utworzenie Unii Protestanckiej

● Na czele Ligi stanęli Habsburgowie austriaccy i hiszpańscy

● Poparcie dla Ligi ze strony niemieckich książąt katolickich

Defenestracja praska (1618)

● Konflikt między protestanckimi Czechami a katolickimi Habsburgami o wolność wyznania

● Cesarz złamał gwarancje wolności religijnej z listu majestatycznego z 1609 r.

● 23 maja 1618 - wyrzucenie namiestników cesarskich przez okno Hradczan

● Wyrzuceni zostali Wilhelm Slavata i Jarosław Martinic

● Wydarzenie to zapoczątkowało powstanie czeskie i wojnę trzydziestoletnią

● Czesi sprzeciwili się próbom likwidacji zborów protestanckich

Okres duński (1624-1629)

Utworzenie sojuszu antycesarskiego

Sukcesy obozu katolickiego

● Anglia, Francja i Niderlandy zawarły układ antycesarski ● Dołączyły Siedmiogród, Palatynat Reński i Dolna Saksonia ● Dania przystąpiła do wojny

● Wallenstein i Tilly dowodzili armiami Ligi Katolickiej ● Pokonanie wojsk Palatynatu w serii bitew ● Zwycięstwa nad siłami duńskimi Chrystiana IV

Okres szwedzki (1630-1635)

W 1630 roku wojska szwedzkie pod dowództwem

Gustawa II Adolfa wkroczyły do wojny, odnosząc

znaczące sukcesy w walkach z siłami katolickimi.

Przełomowym momentem była bitwa pod Lützen w 1632

roku, gdzie mimo zwycięstwa protestantów, zginął król

szwedzki Gustaw II Adolf. Sytuację dodatkowo

skomplikowało przystąpienie Francji do wojny w 1633

roku, co znacząco wzmocniło stronę protestancką.

Interwencja Szwecji i śmierć Gustawa II

Adolfa

Mapa działań wojennych

Wojna trzydziestoletnia objęła swoim zasięgiem znaczną część

Europy Środkowej, ze szczególnym uwzględnieniem terenów

Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Główne działania wojenne

koncentrowały się na obszarze Czech, południowych Niemiec

oraz wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego.

Kluczowe bitwy, takie jak Biała Góra (1620), Lützen (1632) oraz

późniejsze kampanie szwedzko-francuskie, zdecydowanie

wpłynęły na przebieg konfliktu i ukształtowanie powojennej

Europy.

Skutki wojny

Najważniejsze konsekwencje wojny trzydziestoletniej w Europie

● Masowe zniszczenia i wyludnienie miast oraz wsi w Europie

● Poważny kryzys gospodarczy, upadek handlu i rzemiosła

● Utrata dominacji Habsburgów w polityce europejskiej

● Francja i Szwecja stały się nowymi mocarstwami

● Upadek kultury czeskiej po klęsce pod Białą Górą

● Rozbicie Rzeszy i powstanie samodzielnego Cesarstwa Habsburgów