Pobierz Wpływ kosztów na wynik finansowy i rentowność spółki ,,Malrex" wlatach 2002-2004 i więcej Publikacje w PDF z Analiza i zarządzanie w biznesie tylko na Docsity!
Małgorzata Mickiewicz Leonid Worobjow Katedra Ekonomii Akademia Rolnicza w Szczecinie
WPŁYW KOSZTÓW NA WYNIK FINANSOWY I RENTOWNOŚĆ
SPÓŁKI „MALREX” W LATACH 2002-
Abstrakt
W warunkach wolnego rynku i istniejącej dużej konkurencyjności wśród podmiotów gospodarczych podstawowym kryterium działalności firmy nie jest tylko osiągnięcie zysku, ale także ograniczanie kosztów. Albowiem konkurencyjne jest to przedsiębiorstwo, którego działalność gospodarcza prowadzi w długim okresie do wzrost wartości rynkowej. Przedsiębiorstwo może ograniczać koszty tylko wtedy, kiedy zna przyczynę ich po- wstawania. Z drugiej strony oszacowanie zmian wartości rynkowej przedsiębiorstw, które nie znajdują się w obrocie publicznym jest trudne. Dlatego przy ocenie zmian konkurencyjności przedsiębiorstw niezbędne jest przeprowadzenie analizy kosztów. Celem referatu pracy jest ocena wpływu kosztów na wynik finansowy i rentowność spółki „Malrex” w latach 2002-2004. Przedsiębiorstwo zajmuje się działalnością w branży cukierniczej w województwie pomorskim, działa na rynku lokalnym od 7 lat, zatrudnia 20 pracowników i jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. W referacie przedstawiono, jaki wpływ mają koszty na wynik finansowy małego przedsiębiorstwa. Analiza kosztów była w nim przeprowadzona w różnych momentach dzia- łalności. Umożliwiła ona określenie efektywności ekonomicznej przyszłych przedsięwzięć organizacyjno technicznych, usprawniła podejmowanie decyzji w sprawach bieżącej działal- ności oraz pomogła przy kontroli i ocenie kosztów ponoszonych w okresach ubiegłych. W pracy wykorzystano metodę indukcji i syntezy. Na podstawie faktów zawartych w materiałach źródłowych przedsiębiorstwa sformułowano twierdzenia dotyczące wpływu kosztów na wynik finansowy i rentowność i wyciągnięto odpowiednie wnioski. W tym celu zastosowano również materiały wtórne obejmujące opracowania ogólne typu podręcznikowe- go.
Słowa kluczowe: wynik finansowy, analiza kosztów, rentowność, efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Wzrastająca konkurencja i ograniczone zasoby materialne powodują, że menadżerowie muszą ze szczególna pieczołowitością kierować się zasadą racjonalnego działania. Konsekwen- cją realizacji tej zasady jest maksymalizowanie korzyści finansowych dla właścicieli przedsię- biorstw. Jednostki gospodarcze funkcjonujące w warunkach gospodarki rynkowej ciągle poszu- kują sposobów zwiększania zysku. Czołowe miejsce w tej dziedzinie zajmuje polepszenie efek- tywności wykorzystania czynników produkcji oraz utrzymanie na możliwie niskim poziomie kosztów niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Dążenie do bardziej racjonal- nego gospodarowania czynnikami produkcji powoduje ciągłe zainteresowanie poziomem pono- szonych kosztów. Większość decyzji kierowniczych opiera się bowiem na informacjach koszto- wych. Nie sposób osiągnąć dobrych wyników, jeśli nie zna się realnych kosztów poszczególnych
Wpływ kosztów na wynik finansowy i rentowność spółki „Malrex” w latach 2002-2004 (^17)
działań lub nie można określić właściwych kosztów poszczególnych wyrobów. Przedsiębiorstwo może obniżyć koszty tylko wtedy, gdy zna przyczynę ich powstawania. Do tego celu niezbędne jest przeprowadzenie analizy kosztów. Analiza kosztów koncentruje się na doborze metod i spo- sobów pomocnych do właściwej realizacji wyznaczonych sobie przez firmę zadań. Istotą analizy jest nadzór nad kosztami, co w rezultacie powinni doprowadzić do zmian jakościowych w orga- nizacji. Celem referatu jest ocena wpływu kosztów na wynik finansowy i rentowność spółki „Malrex” w latach 2002-2004. Przedsiębiorstwo zajmuje się działalnością w branży cukierniczej w województwie pomorskim, działa na rynku lokalnym od 7 lat, zatrudnia 20 pracowników i jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością.
Metody ustalania wyniku finansowego w rachunku zysków i strat
Podstawowym źródłem analizy zysku jest rachunek zysków i strat oraz sporządzone na jego podstawie analityczne zestawienie wyniku finansowego. Zawiera on informacje o dokona- niach firmy. Tworzą go trzy podstawowe części, tj. uzyskane przychody i poniesione koszty, zyski i straty nadzwyczajne, oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Rachunek zysków i strat prezentuje strumienie finansowe, jednak przy ustaleniu wielkości przychodów z działalności uwzględnia się zarówno przychody mające po- krycie w otrzymanych od odbiorców środkach pieniężnych, jak też przychody oparte na należ- nościach. Rachunek zysków i strat dostarcza informacji o rozmiarach działalności operacyjnej i jej udziale w tworzeniu wyniku finansowego firmy. Jest punktem wyjścia do szczegółowych badań analitycznych, szczególnie rentowności i aktywności gospodarczej. Pozwala na ocenę trwałości pozycji finansowej firmy i stanowi podstawę planowania finansowego (Kiziukiewicz, 2003).
Tabela 1. Rachunek zysków i strat w przedsiębiorstwie „Malrex” w latach 2002-
Lp
. Wyniki Wielkość w tyś zł. Struktura (w %) Dynamika do roku bazowego 2002 2002 2003 2004 2002 2003 2004 2003 2004
- Przychody ze sprzedaży 2314, 2425, 2660, 100,00 100,00 100,00 104,80 114,
- Koszty działalności opera- 2259, 2345, 2550, 97,63 96,70 95,85 103,80 112,
- Zysk ze sprzedaży 54,80 79,98 110,3 2,37 3,30 4,15 145,95 201,
- Pozostałe przychody ope- 9,60 10,12 12,34 0,41 0,42 0,46 105,42 128,
- Pozostałe koszty operacyj- 3,80 4,10 4,80 0,16 0,17 0,18 107,89 126,
- Zysk na działalności 60,60 86,00 117,9 2,62 3,55 4,43 141,91 194,
- Przychody finansowe 2,10 2,20 2,41 0,09 0,09 0,09 104,76 114,
- Koszty finansowe 28,20 40,20 45,75 1,22 1,66 1,72 142,55 162,
- Zysk brutto z działalności 34,50 48,00 74,59 1,49 1,98 2,80 139,13 216,
- Zysk nadzwyczajny 34,50 48,00 74,59 1,49 1,98 2,80 139,13 216,
- Podatek dochodowy 23,11 24,10 26,35 1,00 0,99 0,99 104,28 114,
- Zysk netto 11,39 23,90 48,24 0,49 0,99 1,81 209,83 423,
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych firmy „Malrex”.
Wpływ kosztów na wynik finansowy i rentowność spółki „Malrex” w latach 2002-2004 (^19)
kosztami ich uzyskania;
- wielkość relatywną w postaci relacji wybranej wielkości zysku do wybranego ro- dzaju kapitału lub też przychodów ze sprzedaży, zatrudnienia itp. (Sierpińska, Jach- na, 2005). Punktem wyjścia diagnozy rentowności firmy oraz jej zdolności akumulacyjnych jest syn- tetyczna analiza wyniku finansowego. Celem tej analizy jest ustalenie zmian w osiągniętych przez przedsiębiorstwo wynikach - określenie tempa wzrostu. Analiza ta również jest podstawą do zestawienia i oceny źródeł zysków i strat w przedsiębiorstwie, co służy rozpoznaniu mocnych i słabych stron jego funkcjonowania (Lesczyński, Skowronek-Mielczarek, 2000). Dla obliczenia podstawowych wskaźników potrzebnych do przeprowadzenia analizy ren- towności zgromadzono dane zawarte w tabeli 2.
Tabela 2. Zestawienie wskaźników rentowności – dane wyjściowe i wskaźniki przedsiębiorstwa „Marlex” za lata 2002 – 2004
Lp. Wyszczególnienie Wartość w tyś złotych Dynamika w % do roku bazowego 2002 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2003 r. 2004 r. 1 Majątek 640,0 820,0 980,0 128,13 153, 2 Kapitał własny 420,0 450,0 570,0 107,14 135, 3 Kapitał obcy 79,0 82,0 98,0 103,80 124, 4 Kapitał stały 50,0 50,0 50,0 100,00 100, 5 Kapitał całkowity 640,0 820,0 980,0 128,13 153, 6 Zysk netto 11,39 23,9 48,24 209,83 423, 7 Przychody ze sprzedaży netto
8 Rentowność kapitału całko- witego w %
9 Rentowność kapitału wła- snego w %
10 Rentowność kapitału stałego w %
11 Rentowność sprzedaży netto w %
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych firmy „Malrex”.
W badanym przedsiębiorstwie rentowność sprzedaży netto, z roku na rok wzrastała. I tak w 2004 roku w stosunku do 2003 roku wzrosła o 0,81%, a w 2003 roku w stosunku do 2002 roku wzrosła o 0,50%. Natomiast dynamika sprzedaży w 2003 roku wzrosła o 101,22% w stosunku do 2002 roku, a w 2004 roku o 168,38% w porównaniu z 2003 rokiem. Tak więc wskaźnik ten określa jak korzystnie przedsiębiorstwo produkuje i sprzedaje swoje produkty. Wskaźnik ren- towności sprzedaży może być ustalony dla całego przedsiębiorstwa, jak też dla poszczególnych grup asortymentowych. Wskaźnik rentowności kapitału własnego określa wielkość zysku przypadającego na jed- nostkę zaangażowanych kapitałów własnych. Im wskaźnik wyższy tym korzystniejsza ocena, ponieważ wyższa jest efektywność kapitału własnego w różnych jego formach, co stwarza moż- liwość uzyskania wyższych dywidend oraz dalszego rozwoju podmiotu. Niski poziom tego wskaźnika nie będzie stwarzał zachęty do inwestowania w tym podmiocie, co może zagrażać
20 Małgorzata Mickiewicz, Leonid Worobjow
jego egzystencji. W przedsiębiorstwie „Marlex” wskaźnik kapitału własnego z roku na rok wzrastał i tak w 2004 roku osiągnął wysoki poziom 8,46% a w 2003 roku był niższy i wynosił 5,31%. Natomiast rentowność kapitału własnego w 2004 roku wzrosła o 116,23% w stosunku do 2003 roku. Wskaźnik kapitału całkowitego pokazuje ile procent zysku osiągnęło przedsiębiorstwo w odniesieniu do zaangażowania kapitału. Wskaźnik ten z uwagi na to, że kapitał całkowity w przedsiębiorstwie jest równy kwocie jego majątku ogółem można określić jako wskaźnik ren- towności majątku ukazujący jak został wykorzystany majątek zaangażowany w procesie gospo- darczym. W firmie „Marlex” wskaźnik rentowności kapitału całkowitego miał tendencje rosnące i tak w 2004 roku wzrósł o 2,01% w stosunku do 2003 roku, natomiast w 2003 roku w porównaniu z 2002 rokiem wzrósł o 1,13%. Dynamika rentowności kapitału całkowitego znowu przedstawia tendencje rosnące i tak w 2004 roku kapitał całkowity wynosił 276,59%, a w 2002 roku 163,77%. Zmiany te świadczą o prawidłowym rozwoju przedsiębiorstwa. Rentowność jest efektem końcowym różnych decyzji. Ustalenie czynników oddziaływują- cych na poziom rentowności pozwala na podejmowanie prawidłowych decyzji. Analiza poziomu rentowności i zminimalizowanie ryzyka działania daje korzyści finansowe, a w konsekwencji stwarza możliwości dalszego rozwoju przedsiębiorstwa.
Ocena płynności finansowej przedsiębiorstwa „Marlex” w latach 2002 – 2004
Analiza zdolności płatniczej obejmuje przede wszystkim zastosowanie oceny wskaźników płynności obliczonych na podstawie środków obrotowych i zobowiązań krótkoterminowych - wskaźnik płynności I. II, III stopnia. Do oceny płynności firmy „Marlex” posłużono się odpowiednimi wskaźnikami, które przedstawiono w tabeli 3.
Tabela 3. Wskaźniki płynności, obrotu należności, obrotu zobowiązań w przedsiębiorstwie „Marlex” w latach 2002 – 2004
Lp. Wyszczególnienie 2002 rok 2003 rok 2004 rok 1 Rentowność sprzedaży netto (wynik finanso- wy/przychody ze sprzedaży produktów i towarów)
2 Płynność finansowa – wskaźnik I (majątek obrotowy ogółem/zobowiązania krótkoterminowe)
3 Płynność finansowa – wskaźnik II (majątek obrotowy ogółem-zapasy/zobowiązania krótkoterminowe)
4 Szybkość obrotu należności w dniach (należności z tytułu dostaw i usług x 365/przychody netto ze sprze- daży produktów i towarów)
5 Szybkość obrotu zobowiązań w dniach (zobowiązania z tytułu dostaw i usług x 365/wartość sprzedanych to- warów i materiałów – koszt wytworzenia)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych firmy „Malrex”.
Z danych wynika, że rentowność sprzedaży netto wzrosła blisko z 0 w 2003 roku do 1,89% w 2004 roku. Wskaźnik szybkości obrotu należności polepszył się z 54,30 dni w 2003 roku do 49,70 dni w 2004 roku. Uległ zmianie wskaźnik obrotu zobowiązań z 32 dni w 2003 roku do 26 dni w 2004 roku. W porównaniu do wskaźnika obrotu należności jest on wysoki.
22 Małgorzata Mickiewicz, Leonid Worobjow
- Sierpińska M., Jachna T. (2005) Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa.
- Urbańczyk E. (1998), Metody ilościowe w analizie finansowej przedsiębiorstwa, US Szcze- cin.
