Wpływ mediów masowych na odbiorców, Prezentacje z Scienze Della Comunicazione

Pobierz Wpływ mediów masowych na odbiorców i więcej Prezentacje w PDF z Scienze Della Comunicazione tylko na Docsity!

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Wpływ mediów masowychna odbiorców Prof. Ewa Chmielecka^ EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Szkoła Główna Handlowa 27 kwietnia 2016 r.

Zagadnienia •^

Media masowe – definicja? teoria?

-^

Wpływ MM na

ycie społeczne

-^

Funkcje mediów

-^

MM jako IV władza

-^

Kto ma kontrolowa

ć^

MM?

-^

Fazy rozwoju mediów, faza popularyzacji

-^

Oddziaływanie MM od odbiorc

ę^

indywidualnego

-^

Jawne i ukryte

-^

Siła oddziaływania mediów

-^

Mechanizmy przekazu informacji

-^

Efekty długo- i krótkotrwałe.

MM – definicje cd

Definicja funkcjonalna?Definicja bazuj

ąca na teorii komunikacji:

-^

Komunikowanie masowe obejmuje instytucje i techniki, za pomoc

ą^ których wyspecjalizowane

grupy (

nadawcy

), posługuj

ące si

ę^ urz

ądzeniami technologicznymi (pras

ą, radiem, telewizja, etc

czyli mediami masowymi

) w celu szerzenia tre

ści symbolicznych (

przekaz

) w

śród du

żych,

heterogenicznych i znacznie rozproszonych audytorów (

odbiorcy

)

Definicja „wyliczanka” •^

rysunki naskalne;

-^

pismo i jego wykorzystanie poprzez ksi

ąż

kę

i pras

ę;

-^

urz

ądzenia pozwalaj

ące na rejestracj

ę^ i odtwarzanie przekaz zapisu d

źwi

ęków (od walców

woskowych, poprzez płyty analogowe do współczesnego zapisu cyfrowego);

-^

urz

ądzenia pozwalaj

ące na rejestracj

ę^ i odtwarzanie obrazu (od degerotypu i fotografii poprzez

kino do współczesnego zapisu cyfrowego);

-^

telegraf i telefon;

-^

radio;

-^

telewizja;

-^

komputer i zwi

ązane z nim systemy elektronicznej komunikacji z Internetem na czele.

Teoria?Co wiemy a czego nie wiemy o MM? •^

są

jednym z najpot

ęż

niejszych

środków rozwoju naszej cywilizacji;

-^

pełni

ą^ nadzwyczaj istotne funkcje społeczne; s

ą^ "czwart

ą^ władz

ą";

-^

są

źródłem ogromnych po

żytków społecznych, ale te

ż^ i wielu zagro

że

ń;

-^

ich wpływ ci

ągle ro

śnie;

-^

dostrzegamy kulminacj

ę^ ich znaczenia w społecze

ństwie wiedzy

ale:•^

nie wiemy, dlaczego tak si

ę^ dzieje;

-^

nie wiemy, czy to dobrze, czy

źle;

-^

nie wiemy, jaki (i do jakiego stopnia) wpływ maj

ą^ media na ludzko

ść

w skali

globalnej;

-^

nie znamy skutecznych dróg oddziaływania na media;

-^

i nie wiemy wielu innych rzeczy.

Towarzyszy temu obawa,

e ich ekspansja mo

że zabi

ć^

cywilizacj

ę, która je

zrodziła tzw. „mi

ękkim ostrzem”

Uniwersalne role społeczne (funkcje) mediów:

za UNESCO „One World, Many Voices”

-^

informacyjna,

-^

socjalizacyjna,

-^

motywacyjna,

-^

wymiany pogl

ądów,

-^

edukacyjna,

-^

kulturalna,

-^

rozrywkowa,

-^

integracyjna.

Media eufunkcjonalne i dysfunkcjonalne.

Ź

ródła władzy MM

-^

MM s

ą^ jednym z najwa

żniejszych instrumentów władzy społecznej: kontroli,

zarz

ądzania, mobilizacji,

środkiem transmisji informacji niezb

ędnym dla

funkcjonowania instytucji publicznych;

-^

MM s

ą^ publicznym forum, na którym rozwa

ża si

ę^ sprawy

życia politycznego

Prowadzenie polityki (wszystko jedno w jakim systemie czy demokratycznym czytotalitarnym) jest mo

żliwe dzi

ęki nim;

-^

MM s

ą^ kluczem do sławy i zdobycia pozycji osoby znanej,

-^

MM s

ą^ dominuj

ącym

źródłem obrazów i definicji rzeczywisto

ści społecznej

odbiorców;

-^

MM s

ą^ źródłem publicznego systemu znacze

ń, ocen, "normalno

ści";

-^

MM dostarczaj

ą^ najpopularniejszej rozrywki,

-^

MM s

ą^ ogromnym działem gospodarki.

Ta siła mediów mo

że by

ć^ wykorzystywana z po

żytkiem społecznym lub przeciw

niemu. Rozdzielenie funkcji zamierzonych nadanych i pełnionych przez mediapokazuje na mo

żliwo

ść

manipulowania odbiorc

ą^ i innych dysfunkcji mediów.

Fazy rozwoju mediów

Faza popularyzacji

Dbało

ść

nadawcy o komunikatywno

ść

i atrakcyjno

ść

przekazu dla odbiorcy masowego:

-^

dostosowanie przekazu do

najni

ższych kompetencji komunikacyjnych i kulturalnych

w

grupie potencjalnych odbiorców, a zatem

-^

zubo

żenie słownictwa, banalna metaforyka, schematyczna informacja, stereotypowe rozwi

ązania - wszystko co ułatwia zrozumienie przekazu,

-^

eksponowanie pozawerbalnych

środków przekazu (rysunek, fotografia, klip),

-^

eksponowanie tego, co przyci

ąga uwag

ę, a nie wymaga wysiłku intelektualnego,

-^

pozorne bogactwo (nie tre

ści, lecz formy), obfito

ść

tematów bez gł

ębi,

-^

funkcja rozrywkowa dominuje nad innymi. Zasady atrakcyjno

ści programu:

-^

nadzwyczajno

ści

-^

ludzkich zainteresowa

ń^ (to, co dotyczy osobistego, intymnego

życia człowieka jest ciekawsze

od np.

życia społecznego);

-^

hasło "wszystko dla wszystkich” zamiast "co

ś^ dla ka

żdego"

Oraz „3K”: konkurencja, komercjalizacja, koncentracja i„macdonaldyzacja mediów”

Społeczna odpowiedzialno

ść

mediów (za BBC)

media powinny sprzyja

ć^

warto

ściom społecznym:

-^

ład społeczny i solidarno

ść

,

-^

ład kulturalny,

-^

wolno

ść

,

-^

ró

żnorodno

ść

,

-^

wysoki poziom informacyjny. Przykład: Ład społeczny i solidarno

ść

: komunikowanie ma podtrzymywa

ć^ (a nie

burzy

ć) istniej

ący ład społeczny. Od mediów oczekuje si

ę:

-^

działania dla dobra odbiorców,

-^

przyczyniania si

ę^ do integracji społecznej

-^

niepodwa

żania presti

żu sił ładu i porz

ądku,

-^

zachowania ostro

żno

ści, a nawet samoograniczenia w sprawach wojny,

bezpiecze

ństwa, terroryzmu,

-^

niedopuszczania do obrazy i stosowanie si

ę^ do standardów ogólnospołecznych

sprawach moralno

ści, obyczajów, etc.

Ale uwaga: czasem ”ład społeczny” trzeba zburzy

ć! I co wtedy?

Oddziaływanie mediów na odbiorców

Przeci

ętny odbiorca w pocz

ątkach XXI wieku po

świ

ęca na kontakt z mediami

ok. 3,5 godziny dziennie (pomijamy wykorzystanie Internetu w pracy).Jest to poza snem i prac

ą^

trzecia najbardziej nas absorbuj

ąca czynno

. "Bycie

odbiorc

ą" to wa

żny element naszego

ycia.

Siła oddziaływania MM – koncepcje •^

uznanie mediów za wszechpot

ęż

ne - dysponenci mediów zdobywaj

ą^ bezpo

średni

ą^ i

nieograniczon

ą^ władz

ę^ nad odbiorcami (od lat 40-tych XX w.);

-^

ograniczony wpływ mediów (media jako jeden z wielu czynników zmiany społecznej)na demokratyczne społecze

ństwa (lata 50-60-XXw.)

-^

powrót do koncepcji pot

ęgi mediów ( Marshall McLuhan) media jako podstawowy

czynnik rozwoju cywilizacji nowoczesnej (lata 60-70- XX w.);

-^

"negocjacyjna" koncepcja wpływu mediów (od lat 80. XX w. do dzi

ś) - media nie

maj

ą^ nieograniczonej władzy nad odbiorcami, którzy maj

ą^ zdolno

ść

poddawania si

ę

ich wpływom lub nie. Oddziaływanie mediów jest wieloetapowe i niebezpo

średnie,

uwarunkowane wieloma czynnikami indywidualnymi i społecznymi.

Mechanizmy rozpowszechniania informacji

Model dwustopniowego przepływu przekazu

Mechanizmy rozpowszechniania informacji

• spirala milczenia

„Złe wiadomo

ści” – dlaczego ich szukamy?

Ja, jako widz chc

-^

wiedzie

ć^ o zagro

żeniach;

-^

poczu

ć^ małoduszny komfort,

że innym si

ę^ nie powiodło, ale mnie si

ę^ udało

( schadenfreude

)

-^

mie

ć^ poczucie,

że

żyj

ę^ w^

świecie uładzonym, w którym to si

ę^ nie zdarza, za czym

idzie motywacja,

ż e musz

ę^ GO broni

ć^ (jego porz

ądku społecznego i moralnego);

-^

mie

ć^ poczucie,

że

żyj

ę^ w^

świece niebezpiecznym, musz

ę^ SI

Ę^

broni

ć^ (wzmocnienie

poczucia zagro

żenia i alienacji);

-^

czasem samousprawiedliwi

ć^ swe niepowodzenia: "

świat jest zły, wi

ęc mi si

ę^ nie

udało";

-^

czasem wzmóc poczucie sukcesu: "

świat jest zły, ale mnie si

ę^ udało";

-^

inne.

Oto przykład skomplikowanej interakcji pomi

ędzy mediami a

odbiorcami.

Oddziaływanie mediów – efekty krótkotrwałe:

-^

efekty informacyjne (niewielkie) – bez powtórze

ń^ s

ą^ zapominane;

-^

efekty perswazyjne (do

ść

skuteczne) – kampanie reklamowe, społeczne…

-^

efekty emocjonalne i w przejmowaniu warto

ści - sprawa bardzo skomplikowana.

Agresja. Sceny i opisy agresji mog

ą^ spowodowa

ć^ dwa efekty krótkotrwałe u ich odbiorcy

:

-^

katharsis - rozładowanie agresji i jej odrzucenie w czynie - zapanowanie nad ni

ą;

-^

wzmocnienie agresji.

Na wzmocnienia agresji (poza przekazem medialnym) wpływaj

ą:

-^

frustracj

ę^ odbiorcy

(która tak

że mo

że by

ć^ stymulowana przez media, np. przez pokazywanie

stylu

życia, którego odbiorca nigdy nie osi

ągnie);

-^

nawyki post

ępowa

ń^ agresywnych

(które tak

że mog

ą^ by

ć^ przez media wzmacniane przez

znieczulanie wra

żliwo

ści nadmiarem scen przemocy albo ukazuj

ąc j

ą^ jako usprawiedliwiony

środek działania ["Brudny Harry"];

-^

wychowanie

, zwłaszcza gdy w swym

życiu odbiorca ju

ż^ do

świadczał agresji;

-^

sytuacj

ę^ i nastrój odbiorcy

(ogl

ądanie scen przemocy w grupie mo

że zaowocowa

ć^ ch

ęci

ą

zbiorowego jej urzeczywistnienia - np. kibice meczów ogl

ądanych w pubach i ich cz

ęsta

zamiana w wandali).