Wprowadzenie do Psychologii - Ćwiczenia: Temperament, Notatki z Psychologia

Pobierz Wprowadzenie do Psychologii - Ćwiczenia: Temperament i więcej Notatki w PDF z Psychologia tylko na Docsity!

Temperament Początki badań nad Temperamentem

• Heymans: 1905.
• Na podstawie analizy wielu kwestionariuszy, od wielu mądrych uczonych doszli do wniosku, że temperament ma 3 podstawowe cechy:
• aktywność,
• emocjonalność
• i funkcja pierwotna/wtórna.
• dzięki temu odkryciu można było zacząć poważniejsze badania nad temperamentem – m.in. w jakim stopniu zależy od środowiska, a w jakim od dziedziczności? Wyodrębnił 4 podstawowe właściwości układu nerwowego (psa, ale to się też odnosi do ludzi)
• Siła procesu pobudzenia (SPP): zdolność komórek nerwowych do pracy, przejawiająca się w wydolności funkcjonalnej, to w zdolności do wytrzymania długotrwałego bądź krótkiego, ale silnego pobudzenia. Jest to cecha, a nie proces. Im układ silniejszy, tym mniejszy SPP. Przed uszkodzeniem UN przez SPP chroni hamowanie ochronne.
• Siła procesu hamowania (SPH): łatwość z jaką UN tworzy reakcje hamulcowe (wygaszanie różnicowanie, opóźnianie),.
• Równowaga procesów nerwowych: stosunek SPP do SPH
• Ruchliwość procesów nerwowych: szybka zmiana z SPP na SPH i na odwrót. Typologia Pawłowa jako fizjologiczna podstawa czterech klasycznych temperamentów. Konstytucjonalne typologie temperamentu Typologia Kretschmera 4 typy budowy ciała:
• 1. Leptosomatyczny: wątły, wysoki (schizofrenia)
• 2. Pyknik: gruby, niski (maniakalno-depresyjni)
• 3. Atletyk: szeroki w barkach, wąski w biodrach (epilepsja)
• 4. Dysplastyk: nijaki, zniekształcony (epilepsja i wszelkie odstępstwa od normy) Kretschmer doszedł do wniosku, że budowa zawsze wpływa na zachowanie, ale u chorych ma to większe nasilenie. Dlatego wyłonił 3 typy temperamentu:

1. Schizotymik: budowa lepto somatyczna – skłonny do abstrakcji, niezbyt dobrze łapie kontakt z otoczeniem, waha się między drażliwością a oschłością
2. Cyklotymik: pykniczna budowa ciała, radość-smutek, łatwo nawiązuje kontakt z otoczeniem, realista
3. Iksotymik: atletyk, spokojny, umiarkowany w gestach i mimice, mało wrażliwy, mało plastyczny umysł, trudno dostosowuje się do otoczenia.

• Badał wymiary ludzkiego ciała i na tej podstawie określał temperament.
• Endomorfia: przewaga narządów wewnętrznych
• Mezomorfia: przewaga tkanki mięśniowej
• Ektomorfia: tkanka skórna i nerwowa

• Endomorfia – wiscerotonia
• Mezomorfia – somatotonia
• Ektomorfia – cerebrotonia TEMPERAMENT:
• odnosi się do względnie stałych cech osobowości, występujących u człowieka od wczesnego dzieciństwa i mających swoje odpowiedniki w świecie zwierząt. Będąc pierwotnie zdeterminowany przez wrodzone mechanizmy neurochemiczne, temperament podlega powolnym zmianom spowodowanym procesom dojrzewania oraz indywidualnie specyficznym oddziaływaniem między genotypem a środowiskiem. Współczesne Koncepcje Interakcyjna teoria temperamentu dziecka Thomasa i Chess
• podkreślają, że temperament jest niezależną własnością psychiczną:
• którą zawsze należy traktować jako odrębną od motywacji, zdolności i osobowości;
• i która zawsze przejawia się w formie reakcji na jakiś bodziec zewnętrzny,
• jest jedną z tych cech dziecka, która wpływa modyfikująco na oddziaływania ze strony otoczenia.
• termin „temperament” odnosi się do tego, jak dziecko się zachowuje, a więc do tego, co nazwać można stylem zachowania. Jakościowa analiza funkcjonalnej roli temperamentu, poparta analizą czynnikową, skłoniła autorów do wyodrębnienia trzech następujących konstelacji temperamentalnych: Temperament łatwy (T.L.)
• (około 40% próby objętej programem NYLS)
• charakteryzuje się wysokimi wynikami w następujących kategoriach: regularność, zbliżanie się, łatwość przystosowania, siła reakcji niewielka lub umiarkowana, przewaga pozytywnych nastrojów. Temperament trudny (T.T.)
• (około 10% próby)
• charakteryzuje się odwrotną konstelacją temperamentalną: jest nieregularny, wycofuje się, trudno się przystosowuje, reaguje intensywnie, z przewagą negatywnych emocji. Temperament wolno rozgrzewający się (T.W.)
• (około 15%)
• reaguje negatywnie na nowe bodźce, przystosowuje się powoli, wykazuje przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi, ale za to reaguje z niewielką siłą i zajmuje pozycję pośrednią. Regulacyjna teoria temperamentu Strelaua Regulacyjna teoria temperamentu, RTT to koncepcja temperamentu polskiego psychologa Jana Strelaua, stanowiąca kontynuację badań nad temperamentem Pawłowa

• Skiner wyróżnił dwa typy wzmocnień: pozytywne (nagrody) i negatywne (kary). Za pomocą wzmocnień można zwiększać lub zmniejszać częstotliwość występowania określonych reakcji przez co ludzie uczą się adaptować do otoczenia. Jednak wzmocnienia mogą się również przyczynić do powstania zach. dezadaptacyjnych takich jak reakcje obronne unikania, tiki, natrętne czynności, palenie papierosów, uzależnienie od alkoholu itd. Zachowania neurotyczne (lęk) powstałe drogą warunkowania klasycznego mogą być skomplikowane instrumentalnymi reakcjami obronnymi, które mają na celu uniknięcie powstałego lęku. Modelownie:
• Przez modelowanie człowiek może przejąć od modela zachowania przystosowawcze, jednak może też uczyć się w ten sposób zachowań dezadaptacyjnych takich jak np. zachowania agresywne, przestępcze czy uzależniające.
• Skutkiem modelowania jest nauczenie się, że konkretne zachowanie daje określony efekt/wynik (efekt wyniku).
• W modelowaniu może wystąpić efekt rozhamowania polegający na tym, że aspołeczne, patologiczne zachowania są nagradzane przez co zaczynają częściej występować. (przeciwieństwem tego efektu jest e.zahamowania, ale nie mówimy o nim bo jest pozytywny).
• Np. rozhamowanie powściągów, picie alkoholu w sytuacji towarzyskiej bo wszyscy piją.
• Ważnym efektem związanym z modelowaniem jest również efekt facylitacji, polegający na wzroście modelowania w sytuacji w której uczestniczy wiele osób, tłum. Może to również prowadzić do powstawania patologii.
• Na modelowanie szczególnie podatne są dzieci naśladujące wzorce takie jak rodziców czy liderów wśród rówieśników. Bardzo ważne jest więc żeby dziecko miało dobre wzory. Koncepcja umiejscowienia kontroli Rottera: Rotter wyróżnił 2 typy umiejscowienia kontroli – wewnętrzne i zewnętrzne.
• Wewnętrzne umiejscowienie kontroli sprzyja zdrowiu zaradności. Osoby takie są zdolne do tolerancji wieloznaczności, samodzielne w podejmowaniu decyzji i aktywne.
• Zewnętrzne umiejscowienie kontroli może być natomiast przyczyną powstawania różnych patologii. Osoby zewnątrzsterowane są bierne, zależne, nietolerancyjne. Nie mają zaufania do siebie, silniej przeżywają zagrożenia i mają tendencje do stosowania mechanizmów obronnych. Przyczyny zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych:
• Teoria uczenia się zakłada, że obsesje i kompulsje są próbą obniżenia poziomu lęku, a sposób neutralizacji lęku, jako skuteczny, ulega utrwaleniu. Zwrócono uwagę na specyficzne cechy wczesnodziecięcego przywiązania dzieci (typ lękowo-unikający), które jako dorośli cierpią na ZOK. Określone zachowania, polegające na dużej kontroli i emocje rodziców ujawniane podczas procesu wychowywania powodują, że dziecko dąży do wyzbycia się własnych emocji, fantazji i impulsów, a polega przede wszystkim na intelekcie i kontroli. - https://www.youtube.com/watch?v=T3PMRYRVRhs