Wrotycz pospolita, opis i wykorzystanie, Poradniki, Projekty, Badania z Historia

Pobierz Wrotycz pospolita, opis i wykorzystanie i więcej Poradniki, Projekty, Badania w PDF z Historia tylko na Docsity! Dominika Kraciuk 14.12.2017 r. Zielarstwo i terapie roślinne Semestr I, rok akademicki 2017/2018 WROTYCZ POSPOLITA (łac. TANACETUM VULGARE lub CHRYSANTHEMUM VULGARE) Ziele to występuje w Europie i Azji, w klimacie umiarkowanym, w Polsce rośnie  dziko na terenach nizinnych. Można je spotkać na pagórkach, miedzach, łąkach,  nasypach przykolejowych i przydrożnych, w zaroślach. Roślina osiąga 50­150 cm  wysokości, łodyga obła, żeberkowana, z głęboko wciętymi i ciemno zielonymi liśćmi.  Drobne, musztardowożółte kwiaty zebrane są w koszyczki o średnicy 7­10 mm i  wydzielają przyjemny, lekko gorzki zapach. Kwitnie od lipca do późnej jesieni.  Zwana również Athanasia, co z greckiego znaczy nieśmiertelność, natomiast  przez Taliusza i Dodoneusza określana Tanacetum Citrinum. Była traktowana jako  roślina żeńska, ale już Rostafański nawał ją wrotyczem swojskim i w najnowszych  podaniach traktowana jest jako rodzaj męski. Feliks Berdau zaliczył ją do ziół obrzędowych, m.in. była istotną częścią  wianków poświęcanych podczas uroczystości Bożego Ciała lub Wniebowzięcia  Najświętszej Maryi Panny. Wierzono w jej siły wzmacniające odporność. Według  legend to właśnie napar z wrotyczy miał Geminedesowi zapewnić nieśmiertelność. W przyklasztornym ogrodzie w Sankt Gallen, w Szwajcarii, wrotycz rosła wśród  roślin „lekarskich”. Ogród ten upodobał sobie cesarz Karol Wielki, i w całym imperium  rozpowszechnił znajdujące się tam zioła. Ze względu na zawartość tujonu, który jest trujący w połączeniu z alkoholem i  tłuszczami, wycofany z powrzechnego stosowania na przełomie XIX i XX wieku. Np. w  Przewodniku Józefa Rostafańskiego z 1923 roku w ogóle nie był uwzgledniony jako  roślina lecznicza. W większości literatury z reguły nie polecana do stosowania  wewnętrznego, za to zalecana ze względu na swoje właściwości owadobójcze i  odstraszające owady.  Natomiast w starszych podaniach stosowana była u ludzi i zwierząt. W  „Zielniku” (wydanym w 1612 r.) Szymona Syreniusza, odpowiednio przyżądzony susz z solą lub ciepłą wodą, podawany  był koniom i bydłu na dychawicę. Botanik również  polecał go na febrę, podagrę, paraliże, stłuczenia, wszy i świerzb, jak i na kobiece  dolegliwości, związane z miesiączkowaniem. Dzieciom jak i dorosłym zalecany na  odporność, uspokojenie nerwów i lepsze samopoczucie. Noworodki i kobiety w  zaawansowanej ciąży okadzano wrotyczą, by strzegła je przed strachami i lękami. „Toż podkurzanie czyni dziateczki wesołe czerstwe/ ochotne/ y od chorob ie rozmaitych  zachowuie.” Uczony podał przepis na wódkę i wiono wrotyczowe, które to pomagały na  dolegliwości takie jak: kamienie w nerkach i pęcherzu, glisty, wrzody, „Do płodu  białogłowe sposobne czyni [..]”.  Z podobnego okresu w „Herbarzu” Marcina Siennika wydanym w Krakowie w  1568 r. wymieniono wrotycz opisując po krótce jej właściwości odkarzające, lecznicze i  magiczne: „Gdyby dziewkę sczarowano, chcąc ią na nierząd tym przywieść, gdy się ona