Pobierz Współczesne kultury prawne Praca zaliczeniowa i więcej Zadania w PDF z Bezpieczeństwo i higiena pracy tylko na Docsity!
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Definicja prawa i główne
kultury prawne na świecie
Wydział Agrobioinżynierii
Kierunek: Ekonomia
Studia: Stacjonarne I stopnia
[Wpisz nazwisko autora]
Spis treści
1. Pojecie prawa
2. Rodzaje prawa
3. Norma prawna
4. Źródło prawa
5. Główne kultury prawne na świecie
6. Bibliografia
- Prawo rodzinne i opiekuńcze - reguluję stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz stosunki wynikające z przysposobienia i opieki.
- Prawo pracy – reguluję stosunki pracy, które dotyczą pracownika i pracodawcy.
- Prawo administracyjne - stanowi zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej.
- Prawo finansowe - obejmuję ogół norm prawnych regulujących funkcjonowanie finansów publicznych(zwłaszcza państwa), głównie publiczną działalność finansową (pieniężną). Norma prawna Norma prawna - to najmniejszy stanowiący sensowną całość element prawa. Opisuje reguły zachowania obowiązujące wszystkie jednostki społeczne, wynikające z przepisów prawa. Norma prawna charakteryzuje się następującymi cechami: ma charakter ogólny i nie indywidualizuje osoby, na której ciąży wynikający z niej obowiązek. Każdy kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę, ma obowiązek zachowywać się tak, jak norma nakazuje, ma charakter dwustronny - z każdej normy wynika dla jednej osoby obowiązek, a dla drugiej prawo, będące odpowiednikiem tego obowiązku. Jeśli dłużnik ma obowiązek zwrócenia długu w oznaczonym terminie, to w tym samym terminie wierzyciel ma prawo domagać się zwrotu pożyczonej kwoty. Norma prawna składa się z trzech elementów:
- hipoteza- określa warunki, dzięki którym powstaje możliwość przypisywania obowiązku lub uprawnienia danej osobie. Wskazuje adresatów, którzy muszą się dostosować do obowiązujących norm.
- dyspozycja- określa sposób, w jaki powinien się zachować adresat po spełnieniu uwarunkowań widniejących w hipotezie. Dyspozycja figuruje w postaci zezwolenia, zakazu lub nakazu, które należy ściśle przestrzegać
- sankcja- wskazuje jaką odpowiedzialność poniesie osoba nie za stosująca się do dyspozycji. Zawiera opisane konsekwencje naruszenia normy prawnej. Jest to dolegliwość z jaką musi się liczyć każdy kto nie dopełni obowiązków. Normy prawne powstają w sposób: są wydawane (ustanawiane) przez państwo - państwo, działając poprzez upoważniony do tego organ, tworzy nową, nie istniejącą przedtem normę, są sankcjonowane - państwo normę stosowaną dotychczas zwyczajowo uznaje za obowiązującą poprzez działalność organów stosujących prawo, które zaczynają się posługiwać tak jak prawem. Wiele norm zwyczajowych, moralnych i innych uzyskało w ten sposób rangę norm prawnych. W państwach współczesnych, o
rozwiniętym systemie prawnym, prawo powstaje niemal wyłącznie w drodze ustanawiania norm. Źródło prawa Źródłem prawa jest sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy prawne. Powszechnie obowiązującymi źródłami prawa polskiego są:
- Konstytucja,
- Ustawy,
- Ratyfikowane umowy międzynarodowe,
- Rozporządzenia,
- Akty prawa miejscowego Poza prawem, które powszechnie obowiązuje, występuje również tzw. prawo wewnętrzne, którego źródłami są:
- Uchwały Rady Ministrów,
- Zarządzenia premiera i ministrów, które wydawane są na podstawie ustaw (Siuda W. 2007, s. 27). **Główne kultury prawne
- Prawo kontynentalne** System prawa kontynentalnego, to porządek prawny opierający się na skodyfikowanych normach prawnych. W prawie kontynentalnym wszystko opiera się na przyjętych normach prawnych. Sędzia może jedynie stosować wykładnie uchwalonych wcześniej przepisów, bazując na przyjętych zasadach i kodeksach. Jego rola ogranicza się wyłącznie do interpretacji i oceny, a nie tworzeniu prawa, tak, jak ma to miejsce w prawie anglosaskim. Prawo właściwe dla krajów Europy kontynentalnej, większości krajów Azji i Ameryki Południowej, a także pewnej grupy państw afrykańskich. Cechą charakterystyczną, wyróżniającą ten system prawa od systemu właściwego dla krajów anglosaskich jest wyłączność prawodawcza władzy ustawodawczej. System prawa kontynentalnego wywodzi swój rodowód z czasów starożytnego Rzymu i funkcjonującego wówczas rzymskiego prawa. Na jego obecny kształt w dużej mierze miała wpływ także rozwijająca się na kontynencie europejskim religia chrześcijańska i średniowieczny konflikt między władzą świecką (cesarzem), a papieżem (najwyższą władzą duchowną). 2. Prawo anglosaskie System common law jest charakterystyczny dla krajów anglosaskich (m.in. Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych czy Australii). System prawa kształtowany w Anglii od XII w., a obecnie stosowany również w USA, Australi i Nowej Zelandii. Występuje on również w Indiach, w Nigerii oraz w wielu krajach
Konfucjanizm kładzie wyraźny nacisk na minimalizację prawa karnego oraz odchodził od twierdzenia, iż rząd jest dobry, gdy potrafi nakłonić ludzi do postępowania według norm moralnych za pomocą kar i nagród. Jednakże zaznaczał też, iż kary i grzywny, tak jak i armie, są niezbędnym elementem nawet dobrego społeczeństwa, ponieważ zawsze będą występowały pewne grupy, które nie będą poddawały się moralności. Cechą charakterystyczną ładu społecznego przedstawianego przez Konfucjusza jest prymat tradycji oraz prawa zwyczajowego nad prawem pisanym. Konfucjusz zdecydowanie popierał ład społeczny, który byłby organizowany przez rządzących państwem, jednakże ideału tego nigdy nie udało się zrealizować. Charakteryzuje się z jednej strony podatnością na recypowanie i adaptację rozwiązań obcych, natomiast z drugiej – przywiązaniem do rodzimych tradycji prawnych, ściśle powiązanych z cechami kulturowymi i aksjologią społeczną. Powoduje to pewne napięcie między literą prawa a faktycznie funkcjonującymi normami prawnymi, widoczne w kontekście stosunku źródeł prawa stanowionego do zwyczaju i jori , szczególnej roli zaleceń administracyjnych ( gyoseishido ) czy pozycji mediacji względem sformalizowanych procedur prawnych. W konsekwencji napięcie to, oznaczające otwieranie prawa na normy społeczne, może być potraktowane jako element specyficznej relacji między sferami.
Bibliografia Ćwierz-Matysiak B.(1999), Wprowadzenie do Prawa dla ekonomistów STUDIA IURIDICA TORUNIENSIA tom XV, Krzysztof Karsznicki, Prokurator Prokuratury Generalnej Główne kultury prawne na świecie Roman Tokarczyk, Współczesne kultury prawne W. Łopatka : Prawoznawstwo, Warszawa 2000 Zimmermann J.(2014), Prawo administracyjne , Wolters Kluwer SA