Współzawodnictwo i współdziałanie w procesie wychowania - Notatki - Pedagogika, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Współzawodnictwo i współdziałanie w procesie wychowania - Notatki - Pedagogika i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity! Współzawodnictwo i współdziałanie w procesie wychowania Pedagodzy i psycholodzy mają podzielone zdania, jeżeli chodzi o współzawodnictwo i współdziałanie w procesie wychowania. Mieczysław Łobocki wspomina w rozdziale pt. Współzawodnictwo i współdziałanie w procesie wychowania z książki ABC wychowania , o tym że są również uczeni którzy podejmują próby pogodzenia tych dwóch stanowisk. Współzawodnictwo określa jako dążenie do uzyskiwania jak najlepszych osiągnięć i efektów na drodze rywalizacji z innymi. Jest to zmaganie się o ogólnie założone cele. Prowadzone jest ono według ściśle określonych reguł postępowania. Przy współzawodnictwie żadna ze stron nie może używać siły lub przemocy. Dzięki temu zapewnione jest zdobycie kilku wysoko usytuowanych miejsc, gdzie część z nich może być równorzędna. Działanie to jest również sposobem aktywacji grup społecznych i jednostek w ich obrębie.Współzawodnictwo może obejmować np. samopomoc koleżeńską, samoobsługę w jadalni, zbieranie surowców wtórnych itp. Często spotyka się w szkołach czy placówkach opiekuńczo wychowawczych takie formy współzawodnictwa, za które dzieci są nagradzane punktami. Wyniki są wywieszane później na tablicach informacyjnych w tych placówkach i każdy może podziwiać osiągnięcia grupy lub jednostki, które na te osiągnięcia zapracowały. Współdziałanie jest natomiast dążeniem do działań zmierzających do osiągnięcia wspólnych celów przez grupę bez narażania na przegraną któregoś z jej członków. Satysfakcją przy współdziałaniu jest osiągnięcie wspólnego celu, możliwość wykonania danego zadania i sam jego rodzaj. Cel musi być zaakceptowany przez wszystkich członków grupy. Współdziałaniem nazywa się również wyświadczanie sobie różnych przysług na zasadzie partnerstwa . Każda z osób w takiej grupie zajmuje równorzędną pozycję społeczną, pomaga innym członkom w wykonywanym zadaniu, tworzy z nią idealnie zintegrowaną całość. Współdziałanie jest określane jako współpraca, z czego korzystają np. placówki opiekuńczo-wychowawcze, które są zbliżone do normalnie funkcjonującej rodziny. Współzawodnictwo i współdziałanie stanowią dwie różne formy aktywizacji wychowanków w podejmowaniu przez nich zadań. Łobocki wspomina o tym, że współzawodnictwo aktywizuje jednostki lub grupy obietnicą wyróżnienia lub nagrody, współdziałanie zaś jest czynnikiem aktywizującym dzięki wspólnemu celowi. Mimo różnic między obydwoma działaniami nie wykluczają się one wzajemnie, przy odpowiedniej organizacji mogą się wzajemnie uzupełniać i wzbogacać. Należy tutaj dostosować sposób działania do wieku i predyspozycji grupy. W kolejnej części swojej pracy Łobocki pisze o różnicach między współzawodnictwem indywidualnym a współdziałaniem. Według niego dużo mniej efektywne w wychowaniu jest to pierwsze działanie, ponieważ ma ono na celu tylko wyciąganie korzyści dla jednostki, przy okazywaniu wyraźnej niechęci dla innych osób uczestniczących np. w zawodach czy zmaganiach. Wychowanek zamienia się wtedy w małego egoistę , dla którego najważniejszy staje się własny interes. Nie liczy się z konsekwencjami, jakie może nieść takie zachowanie dla innych. Ważne jest to, co on chce. Zdarzają się również sytuacje, że wychowanek pod presją swojego otoczenia odbiera współzawodnictwo jako coś stresującego, co wzmaga jego frustrację i prowadzi do postaw aspołecznych jak również do zaprzestania wiary we własne możliwości przy osiąganiu sukcesu. Dla takiej jednostki sukces już nie jest czymś, z czego może się cieszyć. Rywalizując i dbając o własne interesy zostaje wyalienowana z grupy społecznej, koleżeńskiej a niekiedy nawet rodzinnej. Łobocki wspomina tu również o tym, że ujemne skutki współzawodnictwa indywidualnego można ograniczyć np. przez nagradzanie wychowanków według ich uzdolnień i osobistego wkładu w dane zadanie, nie upokarzanie przegranych publicznie, unikanie przesadnego rozgłosu dla osób, które osiągnęły największe wyniki w danym zadaniu. Następną część rozdziału Łobocki poświęca współzawodnictwu grupowemu i współdziałaniu. W grupie społecznej wszelkie działania powinny być zaakceptowane przez wszystkich jej członków, uwzględniając pomyślność wszystkich w jej obrębie. Tak przedstawione współzawodnictwo nie jest zaprzeczeniem dobrego współdziałania, jest jego ważnym elementem. Bez tego elementu współzawodnictwo grupowe przeradza się niekiedy w indywidualne i prowadzi do wyróżniania osób w grupie. Łobocki dopuszcza współdziałanie międzygrupowe, gdy np. współzawodniczą ze sobą dziewczęta i chłopcy lub klasy na różnych poziomach nauczania. Wynika stąd, że współzawodnictwo grupowe jest formą zorganizowanego współdziałania. Jest ono celem samym w sobie, a nie środkiem górowania nad innymi lub zmagania się z nimi. Współzawodniczenie grupowe jest skoncentrowane głównie na rywalizacji między innymi grupami, a nie w samym jej obrębie. Prowadzi to niekiedy do wyizolowania się takiej grupy z życia społecznego. Jednakże takie działanie ma też skutki pozytywne, bo dzięki współzawodnictwie jednostki uczą się i rozwijają pod względem moralnym i społecznym. Autor pisze również o tym, że negatywne skutki współzawodnictwa grupowego w procesie wychowania można zmniejszyć postępując zgodnie z pewnymi postulatami pedagogicznymi i są to w skrócie: 1. Współzawodnictwo grupowe musi być nasycone przejawami autentycznego współdziałania. Należy umożliwić współpracę między grupami. 2. Grupa musi znać zasady panujące przy wykonywanym zadaniu, cele, przed którymi jest postawiona i sposób, w jaki zostanie za to nagrodzona.