Wstęp do historii socjologii polskiej rozdział 13 i 14, Streszczenia z Socjologia rozwoju

Pobierz Wstęp do historii socjologii polskiej rozdział 13 i 14 i więcej Streszczenia w PDF z Socjologia rozwoju tylko na Docsity!

13. Późny Krzywicki i instytut gospodarstwa społecznego

Drugim ośrodkiem socjologicznym o pierwszorzędnym znaczeniu w Polsce międzywojennej był kierowany prze Krzywickiego Instytut Gospodarstwa Społecznego. Krzywicki stanowił w nim pewna figurę symboliczna, której podobne idee naukowe można przypisać np. Helenie Radlińskiej)

Ostatni okresem działalności naukowej Krzywickiego, przypadającym na lata międzywojenne była praca nauczyciela w Szkole Głównej Handlowej i UW. Była to kontynuacja wieloletnich badań wywodzących się od ewolucjonizmu i będące w stosunku do niego destrukcyjne. Rezultatem ich są: Primetive Society and its Viatal Statistic i Pierwociny więzi społecznej.

Krzeczowski pisał o Krzywickim, że w pełni kontrolował prace w instytucie nie pozwalając by została wydana choć jedna praca bez jego nadzoru. Mimo to Krzywicki używał języka, który z socjologii wychodził już z użycia, przez co wiele studentów nie uznawało go za socjologa, a i reszta personelu nie była wyspecjalizowana w tym zakresie.

Podopieczni Krzywickiego przyjęli formułę nauki społecznej jako to co teraz najbardziej odpowiada "polityce społecznej" - a co teraz stanowi raczej dwie osobne dziedziny. Mimo to Krzywicki widział dla niej miejsce w socjologii tym mocniej im mniej w socjologii wystarczała sama diagnoza a pojawiała się potrzeba głoszenia co powinno być z punktu widzenia jakiegoś ideału.

Instytut Gospodarstwa Społecznego szanowany był właśnie za godzenie tych dwóch dziedzin, jak i za bogaty zbiór biblioteczny w którego skład wchodziły tak oryginalne pozycje jak pamiętniki bezrobotnych i chłopów czy "warunki życia i pracy w Polsce międzywojennej".

Dominującym nurtem prac Instytutu GS był nurt "analizy przedmiotowej" odwołującej się do zastanych danych statystycznych. Często w danych zgromadzonych o niedoli w których chodziło o uzupełnienie treści i korektę tych zebranych wcześniej.

"uczniem" pod względem naśladownictwa idei i nurtów naukowych był dla Krzywickiego Rychliński, który jednak był bardziej otwarty na nowsze koncepcje socjologiczne, których Krzywicki pod koniec życia już nie śledził. Rychliński należał do jednych z najhardziej obiecujących socjologów polskich swojego pokolenia, lecz zmarł w wieku 41 lat, będąc na początku swoich poszukiwań teoretycznych.

14. socjologia historyczna Stefana Czarnieckiego

Kolejnym najwybitniejszym (ale mniej wpływowym niż Krzywicki i Znaniecki) polskim socjologiem okresu międzywojennego był Stefan Czarniecki. Jego teoria i praktyka badawcza ukształtowały się w szkole durkheimowskiej, która pod koniec jego życia uległa pod marksizmu i polityki drobnym modyfikacja.

Reprezentował oryginalny program socjologii historycznej, która zgodnie z poglądami Durkheima wynikała z tego, że "ani historia nie może się obejść bez socjologii ani socjologia bez historii"

Późno dopuszczono go do wykładania socjologii (początkowo wykładał religioznawstwo i historie kultury) a z powodu tego, że wymagał wszechstronnej wiedzy historycznej jako podstawy nie miał wśród socjologów wielu uczniów (jego najbardziej znana uczennica była Nina Assorodobraj-Kula)

Pierwsza i najważniejszym dziełem jakie napisał była napisana w 1919 po francusku książka "Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk - Bohater narodowy Irlandii.", która dopiero 37 lat później została przełożona na język polski.

Mimo to większość jego książek była uznawana za niezwykle odkrywcze, tak że sam autor określony był przez Handelsmana "uczony-artysta czy raczej artysta, którego tworzywem były zjawiska społeczne".

Jako najwybitniejszy i jedyny w Polsce przedstawiciel szkoły durkheimowskiej był znany z idei humanistyki integralnej, która zespalała w całość socjologiczny punk widzenia, że fakty naukowe są istotne nie wtedy, gdy bierze się je z próżni i rejestruje w izolacji, lecz wtedy, gdy się je grupuje w klasy zgodnie z adekwatna ich teoria i bada tak aby możliwe stało się ujawnienie ich "natury ogólnej".

Jego późniejsze zbliżenia się do marksizmu ciężko było skwalifikować jako odejście od Durkheimzmu, ponieważ rzadko wygłaszał tezy, które mógłby być sprzeczne z jego pierwotną szkołą. W Polsce jednak jego najbardziej durkheistczne prace zostały niedocenione.

Ossowski skomentował (celnie według autora) "Kult bohatera..." jako studium historyczne pogłębiające pewne zagadnienia socjologiczne, zmierzające jednak do uogólnień, które sięgają daleko poza bezpośredni teren badań.

Na tej ogólności polegała jednak strategia Czarnowskiego, do której się sam przyznał w komentarzu będącym fragmentem podręcznika socjologii. Jego warsztat nie ograniczał się wiec do historyka- komparatystyty, ale starał się wykryć "pozahistoryczne" w pewnym sęsie powtarzalne układy powtarzalnych warunków.

Zalubowanie w historii nie ograniczało jednak Czarnowskiego w upodobaniu do tradycyjnych problemów teorii rozwoju społecznego". WEDŁUG NIEGO KAŻDY LUD, KAŻKA KULTURA JEST CZYMŚ INYWIDUALNYM i musi być rozpatrywana w kontekście swojej kultury. Co ciężko było pojąc badacza samej historii.