Wszystkie sprawdziany biologia klasa 7., Testy z Biologia

Pobierz Wszystkie sprawdziany biologia klasa 7. i więcej Testy w PDF z Biologia tylko na Docsity!

5 Testy sprawdzajàce (wersja a i b)

Przed sta wio ne po ni˝ej stan dar dy wy ma gaƒ eg za mi na cyj nych obej mu jà

swym za kre sem przed mioty matema tycz no-prz yro dn icze. Sta nowià one

pod sta w´ do prze prowa dzenia eg za mi nu gim na zjal ne go. Za miesz czone

w niniejszym roz dzia le testy zo sta ∏y opra cowa ne z uwzgl´d nieniem tych

stan dar dów. Te sty opracowali Iwona Tarnawa-Januszek i Piotr Januszek.

Standard I

Umie j´t ne stoso wa nie termi nów, po j´ç i proce dur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodni- czych, nie zb´d nych w prak ty ce ˝y ciowej i dal szym kszta∏ceniu.

Uczeƒ:

1. stosuje terminy i poj´cia matematyczno-przyrodnicze: a) czyta ze zro zumie niem, na przyk∏ad w podr´cz - nikach lub w prasie, tek sty, w których wyst´ pu jà terminy i po j´ cia ma tema tycz no-prz yrodn icze, b) wy bie ra od po wied nie termi ny i po j´ cia do opi su zjawisk, w∏aÊciwo Êci, za cho waƒ, obiek tów i or ga- ni zmów, c) sto suje ter mi ny do tyczà ce ra cjo nal ne go u˝yt ko- wania Êrodo wiska;
2. wyko nu je ob licze nia w ró˝ nych sy tuacjach prak- tycz nych: a) sto suje w∏asno Êci dzia ∏aƒ, b) operuje pro cen ta mi, c) pos∏ugu je si´ przy bli ˝e nia mi, d) po s∏ugu je si´ jed nost ka mi miar;
3. pos∏u gu je si´ w∏asno Êcia mi fi gur.

Standard II

Wyszuki wanie i stoso wa nie in for ma cji.

Uczeƒ:

1. od czy tu je infor ma cje przedsta wio ne w for mie: a) tek stu, b) ma py, c) tabe li, d) wy kre su, e) ry sunku, f) schematu, g) fo tografii;
2. operuje in for macjà: a) se lek cjo nu je, b) po rów nu je, c) analizu je, d) prze twarza, e) inter pre tu je, f) prezentu je w czytel ny sposób, g) wy korzy stuje w prak tyce.

Standard III

Wskazywa nie i opi sywa nie fak tów, zwiàz ków i za le˝ - noÊci, w szczególnoÊci przyczynowo-skutkowych, funk cjo nalnych, przestrzennych i cza so wych.

Uczeƒ:

1. wskazu je pra wid∏o wo Êci w pro cesach oraz w funk - cjo no waniu uk∏adów i systemów: a) wy od r´bnia da ne zjawisko z kon tek stu, b) okreÊla warun ki jego wyst´po wania, c) opisu je jego przebieg w cza sie i prze strze ni, d) wykorzystuje zasady i prawa do objaÊniania zjawisk;
2. po s∏u guje si´ j´zy kiem symboli i wy ra ˝eƒ al gebra- icz nych;
3. po s∏u guje si´ funk cjami;
4. sto su je zin te gro wanà wiedz´ w ce lu ob ja Ênie nia zja wisk przy rod niczych: a) ∏à czy zdarzenia w cià gi przemian, b) wskazu je wspó∏ czesne zagro ˝enia dla zdro wia cz∏o wieka i Êro do wiska przyrod nicze go, c) analizuje przyczyny i skutki oraz proponuje spo so by przeciw dzia∏ania wspó∏ cze snym za gro- ˝eniom cy wilizacyj nym, d) po trafi umiejsco wiç sy tu acje do ty czà ce Êro do wi- ska przyrodniczego w szerszym kontekÊcie spo ∏ecz nym.

Standard IV Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiej´tnoÊci do roz wiàzy wania pro blemów. Uczeƒ:

1. sto su je techniki twórczego roz wià zy wa nia pro ble- mów: a) formu ∏u je i sprawdza hipotezy, b) ko jarzy ró˝ no rod ne fak ty, obserwa cje i wy ni ki do Êwiadczeƒ oraz wy ciàga wnio ski;
2. analizu je sytu acj´ pro ble mo wà: a) do strzega i formu ∏uje pro blem, b) okreÊla warto Êci dane i szu kane (okre Êla cel);
3. two rzy mo dele sy tu acji problemo wej: a) wyró˝nia istotne wielkoÊci i cechy sytuacji pro blemo wej, b) zapi su je je w ter minach nauk ma te ma tycz no- -prz yro dn iczych;
4. two rzy i realizu je plan roz wiàzania: a) roz wiàzuje rów nania i nierówno Êci sta no wià ce model problemu, b) uk∏ada i wy ko nu je pro cedu ry osià ga nia celu;
5. opraco wu je wy niki: a) ocenia, b) inter pretu je, c) przed stawia.

Testy spraw dza jà ce przygo to- wa no wed∏ug stan dar dów wyma gaƒ za leca nych przez Mi ni sterstwo Edu ka cji Narodowej.

Testy 59

Organizm cz∏owieka.

Skóra – pow∏oka organizmu

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed so bà, sk∏ada si´ z 9 zadaƒ. Przy ka˝ dym

po le ce niu po dano licz b´ punktów mo˝liwà do uzy skania za po praw nà

od po wiedê. Za roz wiàza nie ca ∏ego testu mo ˝esz otrzymaç maksymal nie

20 punk tów.

grupa a

Za da nie (0 –1 p.) Napisz, czym zajmu je si´ ana to mia.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –3 p.) Po daj trzy cechy ró˝ nià ce cz∏o wieka od pozo sta ∏ych zwie rzàt na le ˝à cych do rz´ du na czel nych.

• (^)..............................................................................................
• (^)..............................................................................................
• (^)..............................................................................................

Za da nie (0 –2 p.) Po ∏àcz ilu stracje z od po wiedni mi opisa mi. Uzu pe∏ nij sche mat, wpi su jàc podwójne oznaczenia

• uzyskane z po∏àczenia ilustracji z opisami – zgodnie z kom pli ka cjà bu do wy or ga ni zmu.

3

2

1

Za da nie (0 –4 p.) Za projek tuj do Êwiad czenie, któ rym po twier dzisz hi po te z´: „Re cep to ry znaj du jà ce si´ w skó rze ma jà zdol noÊç ada pta cji”.

Po trzeb ne b´ dà: (^)..............................................................................................................................

Wykonanie: (^)....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wyni ki: (^)..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Wnio ski: (^)........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

4

A. uk∏ad narzàdów

B. tkan ka C. narzàd D. ko mórka

I

II

III

IV

grupa b

Organizm cz∏owieka.

Skóra – pow∏oka organizmu

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed so bà, sk∏ada si´ z 9 zadaƒ. Przy ka˝ dym

po le ce niu po dano licz b´ punktów mo˝liwà do uzy skania za po praw nà

od po wiedê. Za roz wiàza nie ca ∏ego testu mo ˝esz otrzymaç maksymal nie

20 punk tów.

Za da nie (0 –1 p.) Napisz, czym zajmu je si´ fi zjo lo gia.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –3 p.) Po daj trzy cechy ró˝ nià ce cz∏o wieka od pozo sta ∏ych zwie rzàt na le ˝à cych do rz´ du na czel nych.

• (^)..............................................................................................
• (^)..............................................................................................
• (^)..............................................................................................

Za da nie (0 –2 p.) Po ∏àcz ilu stracje z od po wiedni mi opisa mi. Uzu pe∏ nij sche mat, wpi su jàc podwójne oznaczenia

• uzyskane z po∏àczenia ilustracji z opisami – zgodnie z kom pli ka cjà bu do wy or ga ni zmu.

3

2

1

Za da nie (0 –4 p.) Za projek tuj do Êwiad czenie, któ rym po twier dzisz hi po te z´: „Re cep to ry znaj du jà ce si´ w skó rze sà roz miesz czo ne nie rów nomier nie”.

Po trzeb ne b´ dà: (^)..............................................................................................................................

Wykonanie: (^)....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wyni ki: (^)..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Wnio ski: (^)........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

4

B. uk∏ad na rzàdów

A. tkanka C. ko mórka D. na rzàd

IV

III

II

I

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz wy kres ilu strujà cy sta ∏ociepl noÊç cz∏owie ka.

5

Za da nie (0 –3 p.) Uzupe∏nij sche mat doty czà cy pow∏o ki orga nizmu i wymieƒ dwie w∏a Êciwo Êci jej war stwy po ∏o˝onej naj g∏´ biej.

6

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz wy twór na skórka. A. Paznok ieç. B. ¸ój. C. Pot. D. Me la ni na.

Za da nie (0 –2 p.) Podaj ar gument, któ ry przeko na ostro˝ nà osob´, ˝e umiarko wa ne za ˝y wa nie kà pie li s∏o necz nych jest ko rzyst ne dla zdrowia. Na pisz, jak chro niç skó r´ przed pro mie nio wa niem UV i je go skut ka mi.

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –3 p.) PodkreÊl czynnoÊci, któ re wy ko nasz, udzie la jàc pierwszej po mo cy w przypadku opa rze ƒ III stopnia.

1. Sch∏a dzanie opa rzo nego miej sca strumie niem zim nej wo dy.
2. Na ∏o˝enie opa tru nku, a po tem po dej mo wanie in nych czyn noÊci.
3. Posmaro wanie opa rzo ne go miejsca ma s∏em.
4. Na ∏o˝e nie opa trun ku os∏o no wego po sch∏o dze niu opa rzo ne go miej sca.
5. Zdj´cie wszelkich ozdób, za nim na stà pi obrz´k opa rzo nej cz´ Êci cia ∏a.

8

9

7

PO W¸O KA OR GA NI ZMU

war stwa rogowa

A. B. C. D.

Za da nie (0 –2 p.) Na pisz, jakà funk cj´ pe∏ ni obr´cz mied nicz na i wy mieƒ ko Êci wcho dzàce w jej sk∏ad.

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

7

Za da nie (0 –3 p.) Na podsta wie ilustra cji uzu pe∏ nij zda nia.

1. Lite rà B oznaczo no (^)..............................................
2. Istota gàb cza sta za zna czona jest li te rà (^)....................
3. Ro là okost nej jest (^)................................................. ......................................................................... ,

oznaczono jà literà (^)..............

8 B

A

D

C

Za da nie (0 –3 p.) Roz po znaj przed sta wio ne na ilu stra cjach rodza je sta wów, pod pisz je i wy konaj po le ce nia.

9

Za da nie (0 –2 p.) Na poni˝ szym sche ma cie ra mienia wska˝ i podpisz mi´ sieƒ, dzi´ ki które mu ra mi´ znalaz∏o si´ w przedsta wio nej po zycji. Na pisz, czy jest to zgi nacz, czy pro stow nik.

10

Za da nie (0 –1 p.) Wyja Ênij, dlaczego d∏u go trwa ∏y lub in ten syw ny wysi ∏ek fi zycz ny mo ˝e wy wo ∏aç bó le mi´ Êni.

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

11

A. .......................... B. .......................... C. ..........................

a) Na ilu stracji szkiele tu za znacz dwa miejsca, w których wy st´pu je staw zawia sowy. b) Opisz zakres ru chu sta wu ku li stego.

.................................................................................................. .................................................................................................. ....................................

grupa b

Za da nie (0 –1 p.) Napisz, które elementy wchodzà w sk∏ad czynnego aparatu ruchu w organizmie cz∏owieka.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz element budowy biernego aparatu ruchu. A. Mostek. B. Mi´sieƒ prosty brzucha. C. Âci´gno Achillesa. D. Mi´sieƒ sercowy.

3 Za da nie (0 –1 p.)

2

1

Roz poznaj rodzaj tkanki szkiele to wej przed stawio nej na ilu stracji i za pisz jej na zw´.

Za da nie (0 –1 p.) Podaj jednà w∏aÊciwoÊç fizycznà tkanki kostnej.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz koÊç nale˝àcà do szkieletu koƒczyn.

5

4

Za da nie (0 –2 p.) Wpisz nazw´ przed sta wio nej na ilu stra cji cz´ Êci szkie le tu osio we go i opisz jej pod stawo wà funk cj´.

Ilu stracja przed sta wia (^)..............................................................

Pod stawo wà funk cjà tej cz´Êci szkie le tu osio we go jest (^)...................

.............................................................................................. ..............................................................................................

6

Aparat ruchu

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed so bà, sk∏ada si´ z 11 za daƒ. Przy ka˝ dym

po le ce niu po dano licz b´ punktów mo˝liwà do uzy skania za po praw nà

od po wiedê. Za roz wiàza nie ca ∏ego testu mo ˝esz otrzymaç maksymal nie

18 punk tów.

...................................................................

A. B. C.

grupa a

Za da nie (0 –2 p.) Pod kreÊl zda nia za wie ra jà ce praw dziwe in for ma cje do ty czà ce bia ∏ek.

1. Wcho dzà w sk∏ad b∏on ko mór ko wych.
2. Sà g∏ów nym sk∏ad ni kiem ener getycz nym orga ni zmu.
3. Uczest niczà w transpor cie niektó rych sub stan cji do ko mó rek.
4. Stanowià mate ria∏ za pa so wy.

Za da nie (0 –1 p.) Napisz, dla cze go pokar my po cho dze nia roÊlinne go za li cza my do nie pe∏ no war to Êcio wych.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –3 p.) Obok zdaƒ za wiera jà cych praw dzi we infor macje wpisz li ter´ P, a obok za wie ra jà cych fa∏ szywe infor macje – li ter´ F.

Je ˝eli or ga nizm otrzy mu je wi´cej cukrów, ni˝ potrze bu je, mo ˝e je ma ga zy no waç w wà tro bie. Nadmiar w´ glowoda nów jest ma ga zyno wa ny w posta ci gli ko ge nu.

Nadmiar w´ glowoda nów w organi zmie mo ˝e byç prze kszta∏ co ny w t∏uszcz.

Glu koza sta nowi pod sta wo we êró d∏o ener gii dla ko mó rek organizmu. Nadmiar t∏usz czów gro ma dzi si´ w or ga ni zmie i prowa dzi do nadwa gi.

Z 1 g cukru uzyskujemy 2 ra zy wi´cej ener gii ni˝ z tej sa mej ilo Êci t∏usz czu.

Za da nie (0 –1 p.) Uzasadnij, ˝e t∏usz cze s∏usz nie okre Êla si´ jako zwiàz ki wy so ko energetycz ne.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Sformu∏uj problem ba daw czy do po ni˝ szego do Êwiadcze nia. Uczeƒ na niós∏ kro pl´ jo dy ny na powierzchni´ prze kro jo nej bul wy ziem nia ka. W wynikach zano towa∏, ˝e mi´kisz ziemniaka zabarwi∏ si´ na nie bie sko.

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –2 p.) Prze analizuj schemat przed sta wia jàcy emulga cj´, czy li roz bi ja nie kro pli t∏usz czu na mi krosko pij nej wiel ko Êci ku lki, i odpo wiedz na po ni˝ sze py ta nia.

6

5

4

3

2

1

a) W którym miej scu uk∏a du po kar mowe go za cho dzi

proces emulgacji? (^)...........................................

b) Gdzie jest wy twa rza na sub stan cja, któ ra emul gu je

t∏usz cze? (^)........................................................

Uk∏ad pokarmowy

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed so bà, sk∏ada si´ z 11 zadaƒ. Przy ka˝ dym

po le ce niu po dano licz b´ punktów mo˝liwà do uzy skania za po praw nà

od po wiedê. Za roz wiàza nie ca∏ego testu mo ˝esz otrzymaç maksymal nie

23 punk ty.

˝ó∏ç ˝ó∏ç

˝ó∏ç

Za da nie (0 –5 p.) Uzu pe∏nij opis do Êwiad czenia, któ re wy ka ˝e, ˝e jedno z dwóch ba da nych nasion za wie ra znacz ne ilo Êci t∏usz czu.

Problem badawczy: Czy na siona orze cha w∏o skie go i fa so li za wie ra jà ró˝ ne ilo Êci t∏usz czu?

Hipote za: Nasiona (^)...................................... zawiera jà znacz ne ilo Êci t∏usz czu, a na sio na

.............................................. za wierajà nie znacz ne, trud ne do wy kry cia iloÊci t∏usz czu.

Potrzebne b´dà: nasienie orzecha w∏oskiego, nasienie fasoli, papierowa serwetka, t∏uczek lub drewniany klocek.

Wyko nanie: (^)....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wyniki: (^)..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Wnio sek: (^)........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Roz po znaj wita mi n´, której do tyczy opis.

Jest to wi tami na roz pusz czal na w t∏usz czach. Wy st´ pu je w ˝ó∏ tych owo cach i wa rzy wach

oraz w tranie, jajach i ma Êle. Bie rze udzia∏ mi´ dzy in ny mi w pro ce sie wi dze nia. (^).......................................

Za da nie (0 –3 p.) Podaj przyk∏ad pierwiast ka za li cza ne go do makro elemen tów. Na pisz, ja kà funk cj´ pe∏ ni w organizmie i ja kie sà skut ki jego nie do bo ru.

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

7

9

8

Za da nie (0 –3 p.) Przeanalizuj ilustracj´ i wyko naj po le ce nia. a) Napisz, ja kà funk cj´ pe∏ ni na rzàd ozna czo ny na schemacie literà „X”.

.............................................................................. .............................................................................. b) Wy pisz numery ele mentów uk∏a du po kar mo we go, w któ rych za cho dzi tra wienie cu krów. ............................................................................

10

Za da nie (0 –1 p.) Uza sadnij, ˝e zapo trze bo wa nie ener ge tycz ne za le ˝y od wie ku cz∏o wie ka.

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

11

X

Za da nie (0 –5 p.) Uzu pe∏nij opis do Êwiad czenia, któ re wy ka ˝e, ˝e jedno z dwóch ba da nych nasion za wie ra znacz ne ilo Êci t∏usz czu.

Problem badawczy: Czy na siona rze pa ku i bo bu za wie ra jà ró˝ ne iloÊci t∏usz czu?

Hipote za: Nasiona (^)...................................... za wierajà znacz ne ilo Êci t∏usz czu, a na sio na

.............................................. za wierajà nie znacz ne, trud ne do wy kry cia iloÊci t∏usz czu.

Potrzebne b´dà: nasiona rzepaku, nasienie bobu, papierowa serwetka, t∏uczek lub drewniany klocek.

Wyko nanie: (^)....................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wyniki: (^)..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Wnio sek: (^)........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Roz po znaj wita mi n´, której do tyczy opis.

Jest to wi tami na roz pusz czal na w wo dzie. Wy st´ pu je w li Êcia stych wa rzy wach oraz

w dro˝ d˝ach i wàtro bie. Po bu dza wy twa rza nie ery tro cy tów. (^)..........................................

Za da nie (0 –3 p.) Podaj przyk∏ad pierwiast ka za li cza ne go do mi kro elemen tów. Na pisz, ja kà funk cj´ pe∏ ni w organizmie i ja kie sà skut ki jego nie do bo ru.

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

7

9

8

Za da nie (0 –3 p.) Przeanalizuj ilustracj´ i wyko naj po le ce nia. a) Napisz, ja kà funk cj´ pe∏ ni na rzàd ozna czo ny na schemacie literà „X”.

.............................................................................. .............................................................................. b) Wy pisz numery ele mentów uk∏a du po kar mo we go, w któ rych za cho dzi tra wienie bia ∏ek. ..............................................................................

10

Za da nie (0 –1 p.) Uza sadnij, ˝e zapo trze bo wa nie ener ge tycz ne za le ˝y od sta nu zdro wia cz∏o wie ka.

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

11

X

Za da nie (0 –1 p.) Za znacz wy kres w∏a Êci wie ilustru jàcy za le˝ noÊç wartoÊci t´t na od wy si∏ ku fi zycz ne go, wiedzàc, ˝e t´t no w sta nie spoczyn ku wy nosi oko∏o 80 skur czów na mi nu t´ i wzra sta do oko ∏o 120 skur czów na mi nu t´ podczas wysi∏ ku fi zycz ne go.

3

grupa a

Uk∏ad krà˝enia

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed sobà, sk∏ada si´ z 9 zadaƒ. Przy ka˝dym

poleceniu podano liczb´ punktów mo˝liwà do uzyskania za poprawnà

odpowiedê. Za rozwiàzanie ca∏ego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie

22 punkty.

Za da nie (0 –3 p.) Uzupe∏nij ta be l´.

1

Za da nie (0 –4 p.) Ani´ nur tuje py ta nie: „Czy i jak zmie nia si´ t´t no pod czas wy si∏ ku fizycznego w sto sun ku do tego, któ re ba da ∏a w sta nie spoczyn ku?”. Pomó˝ Ani w rze tel nym prze prowa dze niu ba da nia, któ re go wyni ki da ∏y by od powiedê na jej pyta nie.

Pro blem ba daw czy (co kon kret nie ma zbadaç Ania?):

..........................................................................................................................................................

Po trzeb ne ma teria ∏y (co b´dzie po trzeb ne do wy ko na nia ba da nia?):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wykonanie (jak mo˝ na zba daç za le˝ noÊç wartoÊci t´t na od wysi∏ ku fizycz ne go?):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Hi po teza (przy pusz czal ny wy nik ba dania):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2

Na zwa IloÊç elew 1 mm^ men 3 krwi^ tów Funk cja

3,5–5 milionów transport tlenu do tkanek

krwinki bia∏e 4,5–11 tysi´cy

150–450 tysi´cy

A. B. C. D.

grupa b

Za da nie (0 –1 p.) Za znacz wy kres w∏a Êci wie ilustru jàcy za le˝ noÊç wartoÊci t´t na od wy si∏ ku fi zycz ne go, wiedzàc, ˝e t´t no w sta nie spoczyn ku wy nosi oko∏o 80 skur czów na mi nu t´ i wzra sta do oko ∏o 120 skur czów na mi nu t´ podczas wysi∏ ku fi zycz ne go.

3

Uk∏ad krà˝enia

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed sobà, sk∏ada si´ z 9 zadaƒ. Przy ka˝dym

poleceniu podano liczb´ punktów mo˝liwà do uzyskania za poprawnà

odpowiedê. Za rozwiàzanie ca∏ego testu mo˝esz otrzymaç maksymalnie

22 punkty.

Za da nie (0 –3 p.) Uzupe∏nij ta be l´.

1

Za da nie (0 –4 p.) Ani´ nur tuje py ta nie: „Czy i jak zmie nia si´ t´t no pod czas wy si∏ ku fizycznego w sto sun ku do tego, któ re ba da ∏a w sta nie spoczyn ku?”. Pomó˝ Ani w rze tel nym prze prowa dze niu ba da nia, któ re go wyni ki da ∏y by od powiedê na jej pyta nie.

Pro blem ba daw czy (co kon kret nie ma zbadaç Ania?):

..........................................................................................................................................................

Po trzeb ne ma teria ∏y (co b´dzie po trzeb ne do wy ko na nia ba da nia?):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Wykonanie (jak mo˝ na zba daç za le˝ noÊç wartoÊci t´t na od wysi∏ ku fizycz ne go?):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Hi po teza (przy pusz czal ny wy nik ba dania):

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2

Na zwa IloÊç elew 1 mm^ men 3 krwi^ tów Funk cja

3,5–5 milionów

4,5–11 tysi´cy niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych

p∏ytki krwi 150–450 tysi´cy

A. B. C. D.

Za da nie (0 –3 p.) Podaj trzy zalecenia dotyczàce ruchu i wysi∏ku fizycznego, dzi´ki którym mo˝esz uniknàç chorób uk∏adu krwionoÊnego.

• (^)......................................................................................................................................................
• (^)......................................................................................................................................................
• (^)......................................................................................................................................................

Za da nie (0 –2 p.) Wymieƒ ró˝nice mi´dzy krwotokiem ˝ylnym a t´tniczym.

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) PodkreÊl elementy dotyczàce budowy uk∏adu krwionoÊnego. ˝y∏y, osocze, na czy nia lim fa tycz ne, ery tro cy ty, aor ta, w´z∏y ch∏on ne, Êle dzio na, wàtro ba, migda∏ ki, p∏yt ki krwi, t´t ni ce, gra si ca, ser ce, leu kocy ty

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz prawid∏owe zakoƒczenie zdania. Zadaniem uk∏adu limfatycznego nniiee jest A. usuwanie z komórek zb´dnych substancji. B. usuwanie z komórek nadmiaru wody. C. niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. D. trans port gazów oddecho wych.

Za da nie (0 –2 p.) Uzasadnij, ˝e HIV prowadzi do bezbronnoÊci organizmu wobec drobnoustrojów chorobotwórczych niegroênych dla osób zdrowych.

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

5

9

8

7

6

Za da nie (0 –5 p.) Korzystajàc ze schema tu, wy ko naj pole ce nia. a) Po daj nazwy ele mentów uk∏a du krwio no Êne go cz∏o wie ka oznaczone sym bo la mi:

1 – (^)..........................................................................

C – (^)........................................................................

B – (^)........................................................................

b) Na schemacie uk∏a du krwio no Êne go cz∏o wie ka zama luj krwiobieg du˝y. c) Opisz dro g´ krwi w krwio biegu ma∏ym. Roz pocz nij od odpowied niej ko mo ry ser ca.

................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................

4 1

A

B

C

D

Za da nie (0 –2 p.) Przyporzàd kuj ilu stra cje odpowied nim za le˝ no Êciom przedsta wio nym w ta be li. Przy zale˝ no Êciach, do któ rych nie mo˝ na przypi saç ilu stra cji wstaw znak „–”.

7

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz par´ wykre sów przedsta wia jà cych zmia ny, ja kie za sz∏y w or ga ni zmie cz∏o wie ka, któ ry po 10-mi nuto wym spa cerze, za czà∏ biec.

8

Za da nie (0 –2 p.) Przeprowadzo no do Êwiadcze nie, po le ga jà ce na prze pusz cza niu przez bez barw ny i przezroczy sty roz twór wo do rotlen ku wap nia Ca(OH) 2 po wie trza wy dycha ne go przez cz∏o wie ka. Po pew nym czasie za obser wo wa no zm´t nie nie roz two ru. Powsta∏e zm´t nie nie Êwiad czy o po ja wie niu si´ w roz two rze nie roz pusz- czal ne go w´glanu wapnia, po wsta jà ce go w prze bie gu na st´ pujà cej re ak cji:

9

Ca(OH) 2 + CO 2 Ca CO 3 + H 2 O

Zale˝noÊci mi´dzy st´˝eniami gazów Ilustracja

X<Y

X>Y

W>Z

W<Z

X – st´˝enie tlenu w p´cherzyku p∏ucnym Y – st´˝enie tlenu we krwi

W – st´˝enie dwutlenku w´gla w p´cherzyku p∏ucnym Z – st´˝enie dwutlenku w´gla we krwi

A. B.

A. Para A i X. B. Para A i Y. C. Para B i X. D. Para B i Y.

Sformu ∏uj i zapisz pro blem ba daw czy do do Êwiadcze nia oraz wniosek. Problem badaw czy:

.......................................................................................................................................................... Hi pote za: W powietrzu wydy cha nym przez cz∏o wie ka jest dwutlen ek w´ gla. Wyniki: Wo da wapien na, przez któ rà prze p∏y wa ∏o po wie trze wy dycha ne zm´t nia ∏a. Wnio sek: ..........................................................................................................................................................

naczynie krwionoÊne

p´cherzyk p∏ucny

grupa b

Za da nie (0 –3 p.) Po daj nazwy elemen tów uk∏adu odde chowe go oznaczo nych na ilustracji po ni˝ szymi cy fra mi.

1

Za da nie (0 –2 p.) Napisz, co powoduje, ˝e w drogach oddechowych powietrze jest nawil˝ane i oczyszczane.

• (^)....................................................................................................
• (^)....................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz prawid∏owe zakoƒczenie zdania. Za wytwarzanie g∏osu odpowiada A. j´zyk. B. krtaƒ. C. gard∏o. D. tchawica.

Za da nie (0 –1 p.) W ta beli dotyczàcej mecha nizmu wenty lacji p∏uc, za ma luj wiersz opi su jà cy wydech.

4

3

2

Uk∏ad oddechowy

............................................... imi´ i nazwisko ....................... klasa

Test, który masz przed so bà, sk∏ada si´ z 9 zadaƒ. Przy ka˝ dym

po le ce niu po dano licz b´ punktów mo˝liwà do uzy skania za po praw nà

od po wiedê. Za roz wiàza nie ca∏ego testu mo ˝esz otrzymaç maksymal nie

15 punk tów.

˚ebra Przepona Obwód klatkipiersiowej mi´dzy˝ebroweMi´Ênie

unoszà si´ i rozszerzajà opada zwi´ksza si´ kurczà si´

opadajà uwypukla si´ ku górze zmniejsza si´ rozkurczajà si´

Za da nie (0 –2 p.) Napisz, na czym polega wymiana gazowa mi´dzy p´cherzykami p∏ucnymi a krwià.

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Za da nie (0 –1 p.) Zaznacz prawid∏owe zakoƒczenie zdania. Tlen przenika do krwi z p´cherzyków p∏ucnych dzi´ki A. utlenianiu. B. osmozie. C. syntezie. D. dyfuzji.

6

5