Hormony – to cząsteczki chemiczne wpływające na działanie wielu organów w organizmie.
Ich zadaniem jest regulowanie pracy narządów. Nawet najmniejsze wahania ich stężenia we krwi
mają ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Krew transportuje hormony do właściwych organów.
Hormony łączą się tylko i wyłącznie z receptorami w komórkach określonego gruczołu lub z
konkretnymi komórkami nie wywierając przy tym działania na inne komórki. Inne hormony o innej
budowie, nie pasującej do receptora nie wywołają reakcji. Jest to określane nazwą swoiste działanie
hormonów.
Rozróżniamy dwa rodzaje działania hormonów na wybrane komórki organizmu:
1. hamujące
2. stymulujące
Najważniejsze hormony to:
Melatonina - zwana popularnie hormonem snu
somatotropina - hormon wzrostu.
Prolaktyna – odpowiada za regulację cyklu płciowego kobiety, ciążę oraz pobudzanie gruczołów
mlecznych do produkcji mleka.
Tyreotropinam - odpowiada za pobudzenie tarczycy do wydzielania hormonów tarczycowych.
trójjodotyronina i tyroksyna - Mają wpływ na bardzo wiele procesów w całym organizmie, na
przykład zawdzięczamy im regulację temperatury ciała, przemianę materii, a także syntezę witamin.
insulina - reguluje poziom glukozy we krwi. Koordynuje ona również syntezę białka, przyśpieszając
dostarczanie aminokwasów.
Estrogeny - regulują cykliczność miesiączki, odpowiadają za kobiecą sylwetkę, głos.
Androgeny, a wśród nich głównie testosteron. Odpowiadają za wykształcenie typowo męskich cech,
tzn. niskiego głosu, męskiej sylwetki czy owłosienia. Kontrolują prawidłowe funkcjonowanie
męskiego układu rozrodczego.
kortyzol Wzmacnia działanie adrenaliny podczas przedłużającego się stresu. Odpowiedzialny jest za
zwiększone stężenie poziomu glukozy we krwi. Osłabia aktywność układu odpornościowego.
Adrenalina (epinefryna) - jest wytwarzana w rdzeniu nadnerczy, a także przez niektóre neurony
ośrodkowego układu nerwowego, pełniąc w ten sposób funkcję przekaźnika. Powstaje pod wpływem
stresu, strachu lub innych gwałtownych emocji.
Odpowiada za przyśpieszenie akcji serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego, rozszerzenie źrenic i
oskrzeli, podwyższenie progu bólu czy mobilizację organizmu do działania.
Oprócz funkcji pobudzającej organizm poprzez podniesienie ciśnienia krwi, dzięki adrenalinie mona
zahamować wstrząs anafilaktyczny (reakcja alergiczna na daną substancję) .
