Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Mycie i suszenie naczyń laboratoryjnych 12 ... jednoznaczną nazwę substancji w języku polskim, ... nazwę substancji oraz nazwę i adres producenta,.
Typologia: Egzaminy
1 / 66
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Recenzenci: dr Władysław Goworek mgr Wanda Warska
Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Małgorzata Urbanowicz
Konsultacje: dr inż. Bożena Zając
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[31].O1. „Wykonywanie podstawowych czynności laboratoryjnych” zawartej w modułowym programie nauczania dla zawodu technik technologii chemicznej.
Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Poradnik będzie Ci pomocny w zdobyciu podstawowych umiejętności laboratoryjnych w zakresie: odmierzania, odważania substancji chemicznych, sporządzania roztworów wodnych, ogrzewania, chłodzenia, rozdzielania mieszanin jednorodnych i niejednorodnych.
W poradniku zamieszczono:
Podczas przygotowywania się do wykonania zadań laboratoryjnych korzystaj nie tylko z materiału nauczania w Poradniku, ale też ze wskazanej literatury. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to zwróć się z prośbą o pomoc do nauczyciela. Po wykonaniu zadań przewidzianych w tej jednostce modułowej, rozwiąż test umieszczony w rozdziale 5 i oceń swoje umiejętności.
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Wykonywanie podstawowych czynności laboratoryjnych” powinieneś umieć: − korzystać z różnych źródeł informacji, − wykonywać podstawowe działania arytmetyczne, − czytać tekst ze zrozumieniem, − odczytać wzory prostych substancji chemicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś, umieć: − zorganizować stanowisko pracy laboratoryjnej, − zinterpretować pojęcia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium chemicznym, − przewidzieć zagrożenia związane z wykonywaniem pracy laboratoryjnej, − posłużyć się kartami charakterystyk substancji niebezpiecznych stosowanymi w pracy laboratoryjnej, − rozpoznać znaki i symbole ostrzegawcze stosowane do oznakowania substancji niebezpiecznych, − posłużyć się środkami ochrony indywidualnej i zbiorowej, − zastosować procedury udzielania pomocy przedlekarskiej osobom poszkodowanym, − zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego, zgodnie z instrukcją przeciwpożarową, zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas styczności z urządzeniami elektrycznymi i mechanicznymi, − wykorzystać w sposób racjonalny sprzęt i aparaturę laboratoryjną, − wykorzystać w sposób racjonalny substancje i czynniki energetyczne, − przechować substancje chemiczne, − dokonać konserwacji sprzętu laboratoryjnego, − wykonać czynności laboratoryjne zgodnie z wymaganiami zawartymi w instrukcjach, − odmierzyć substancje ciekłe, − zważyć substancje stałe i ciekłe, − sporządzić roztwory wodne o określonym stężeniu, − oczyścić substancje nieorganiczne i organiczne, − przeprowadzić regenerację rozpuszczalników, − sporządzić dokumentację laboratoryjną, − zinterpretować wyniki pomiarów laboratoryjnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
przeskok płomienia (gaz zapala się wewnątrz palnika, przy wejściu do kominka). W takim przypadku należy natychmiast zgasić palnik, poczekać aż ostygnie, zamknąć
Laboratorium powinno być wyposażone w sprzęt przeciwpożarowy:
Instrukcja obsługi znajduje się na każdej gaśnicy.
Do powszechnie stosowanych środków gaśniczych zalicza się: wodę, piasek, dwutlenek węgla i proszki mające różne właściwości m.in. tłumiące, chłodzące, izolujące. Wodą nie wolno gasić urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem, pomieszczeń, w których znajduje się karbid, wapno palone, sód (reagują z wodą) oraz cieczy palnych lżejszych od wody, np. benzyny.
Podczas wykonywania ćwiczeń należy przestrzegać następujących zasad bezpiecznej pracy :
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Udzielanie pierwszej pomocy osobie porażonej prądem :
Porażenie prądem elektrycznym może spowodować miejscowe zaczerwienienie, a nawet zwęglenie skóry w miejscu zetknięcia z przewodem elektrycznym.
Prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej. Wykonywane ćwiczenia należy opisywać w dzienniczku laboratoryjnym, podając:
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
Ćwiczenie 1 Płonie rozlana ciecz w pobliżu palącego się palnika. Zaproponuj sposób ugaszenia ognia.
Sposób wykonania ćwiczenia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4.2. Podstawowy sprzęt laboratoryjny. Mycie i suszenie naczyń
laboratoryjnych
Do wykonywania czynności laboratoryjnych używa się sprzętu: − szklanego, − metalowego, − drewnianego, − porcelanowego, − gumowego i tworzyw sztucznych.
Do naczyń i sprzętu szklanego zalicza się: probówki, zlewki, szkiełka zegarkowe, kolby, lejki, krystalizatory, cylindry miarowe i butelki, pipety i biurety. Probówki służą do ogrzewania niewielkich ilości roztworów oraz do prowadzenia reakcji chemicznych. Zlewki są stosowane do rozpuszczania substancji stałych w cieczach, mieszania z ewentualnym podgrzewaniem. Szkiełka zegarkowe służą do odważania substancji stałych, do przykrywania zlewek, próbnego odparowywania cieczy i suszenia. Kolby są to szklane naczynia o różnej pojemności i kształtach. Kolby stożkowe są stosowane do podobnych celów co zlewki, szczególnie wtedy, gdy chodzi o zmniejszenie parowania cieczy. Kolby kuliste są używane do prac w wyższych temperaturach lub pod zmniejszonym ciśnieniem. Kolby miarowe służą do dokładnego odmierzania cieczy oraz przygotowywania roztworów substancji o dokładnym, określonym stężeniu.
Rys. 1. Szkiełko zegarkowe [1] Rys. 2. Kolby stożkowe: a) z wąską szyjką, b) z szeroką szyjką [1]
Rys. 3. Kolby miarowe [1]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Krystalizatory są to płaskodenne naczynia. Służą do krystalizowania substancji przez powolne odparowywanie rozpuszczalnika (nie należy w nich ogrzewać substancji). Cylindry są stosowane do odmierzania cieczy z niezbyt dużą dokładnością. Butelki są stosowane do przechowywania odczynników chemicznych w postaci roztworów. Lejek zwykły jest stosowany do nalewania i przenoszenia cieczy do naczyń o wąskich szyjkach, sączenia zawiesin.
Sprzęt metalowy Do sprzętu metalowego zalicza się: łapy, łączniki, trójnogi, siatki, trójkąty, szczypce, ściskacze i statywy.
Rys. 4. Podstawowy sprzęt laboratoryjny metalowy: łapy a, b, c (służą do podtrzymywania sprzętu laboratoryjnego), łączniki d i e (łączą łapy ze statywami), pierścień z łącznikiem f (stanowi podstawę pod kolby destylacyjne, uchwyty rozdzielaczy i lejki podczas sączenia), statywy g i h (służą do montowania zestawów aparatury), trójnóg z siatką i, n (stanowi podstawkę do przytrzymywania naczyń podczas ogrzewania), trójkąt (służy jako podstawka do tygli porcelanowych), szczypce k (służą do wkładania i wyjmowania tygli z pieców), ściskacze l i m (wykorzystuje się do zamykania węży gumowych przez ich zaciśnięcie) [1]
Sprzęt drewniany Do najczęściej stosowanego sprzętu drewnianego zalicza się: statyw do probówek, deskę do suszenia naczyń, łapkę do probówek.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
d. stężone roztwory wodorotlenku sodu lub wodorotlenku potasu (usuwanie tłuszczu i substancji smolistych), e. 5% roztwór manganianu(VII) potasu z dodatkiem kwasu siarkowego(VI) (usuwanie substancji tłuszczowych), f. rozpuszczalniki organiczne, np. aceton, alkohol etylowy, benzen (zanieczyszczenia organiczne rozpuszczające się w tych rozpuszczalnikach), g. mieszanina chromowa tzw. chromianka (zatłuszczone naczynia), h. alkoholowy roztwór wodorotlenku sodu (mycie końcowe zatłuszczonych naczyń), − stosując do mycia stężone kwasy, stężone zasady, chromiankę (substancja żrąca), − alkoholowy roztwór wodorotlenku sodu, trzeba zakładać rękawice i okulary ochronne, − stosując do mycia rozpuszczalniki organiczne, należy pracować z dala od ognia, − zanieczyszczony rozpuszczalnik trzeba wylewać do specjalnych pojemników.
Aby umyć naczynia, należy: − usunąć na mokro osady i naloty szczotką do mycia, − myć gorącą wodą z dodatkiem płynu do mycia (z wyjątkiem naczyń miarowych), − płukać obficie wodą wodociągową, − jeżeli zanieczyszczenia nie zostały usunięte, to stosować kolejny środek myjący, − płukać wodą wodociągową, a następnie wodą destylowaną.
Naczynie szklane po umyciu uważamy za czyste, jeżeli po opłukaniu woda destylowana ścieka po ściankach naczynia, nie pozostawiając kropel.
Do suszenia naczyń stosuje się: − deski do suszenia, − suszarki elektryczne o temperaturze suszenia w zakresie 90–115oC (oprócz naczyń miarowych).
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
Ćwiczenie 1 Umyj i wysusz: kolbę stożkową, szkiełko zegarkowe, zlewkę, cylinder miarowy. Stosuj odpowiednią kolejność doboru środków myjących i zasady bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Aby wykonać ćwiczenie. powinieneś:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Wyposażenie stanowiska pracy: − sprzęt szklany, − środki myjące, − szczotki do mycia naczyń, − deska do suszenia naczyń, − suszarka.
Ćwiczenie 2 Umyj kolbę miarową mieszaniną chromową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
Wyposażenie stanowiska pracy: − środki ochrony osobistej, − lejek zwykły, − mieszanina chromowa.
Czy potrafisz: Tak Nie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
S4 Nie przechowywać w pomieszczeniach mieszkalnych. S5 Przechowywać w ........ (cieczy wskazanej przez producenta). S6 Przechowywać w atmosferze ..... (obojętnego gazu wskazanego przez producenta). S 7 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. S8 Przechowywać pojemnik w suchym pomieszczeniu. S9 Przechowywać pojemnik w miejscu dobrze wentylowanym. S15 Przechowywać z dala od źródeł ciepła.
Przykładowa etykieta:
C: Substancja żrąca
R – 35 Powoduje dotkliwe oparzenia S – 26 – 30 – 45 W przypadku kontaktu z oczami przemyć natychmiast dużą ilością wody i skontaktować się z lekarzem. Nigdy nie dodawać wody do tego produktu. W razie wypadku lub wystąpień objawów zatrucia, kontaktować się natychmiast z lekarzem (jeżeli możliwe pokazać etykietę). F – 3 Higroskopijny
41 41–940 PIEKARY ŚLĄSKIE, UL. JANA LORTZA 70 A
Sulfuric acid 95% pure
Nr partii 2003 – 07-5 netto 1 l 1 l = 1,84 kg
Zasady przechowywania substancji stosowanych w laboratorium chemicznym Opakowanie substancji chemicznej musi zabezpieczać przed szkodliwym jej działaniem, pożarem lub wybuchem.
Według rozporządzenia, opakowania substancji niebezpiecznych powinny: − posiadać taką konstrukcję, która uniemożliwia wydostanie się zawartości, − być wykonane z materiałów odpornych na niszczące działanie ich zawartości (niereagujących z substancją zawartą), − posiadać szczelne zamknięcie, a w przypadku opakowań do wielokrotnego otwierania gwarantować szczelność podczas każdego otwierania i zamykania.
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
Ćwiczenie 1 Rozpoznaj znaki i symbole na etykiecie wodorotlenku sodu.
Sposób wykonania, ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
Wyposażenie stanowiska pracy: − linijka, ołówek, − puste opakowanie z etykietą − aktualne Rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczące oznakowania substancji niebezpiecznych.
Ćwiczenie 2 Oznakuj opakowanie z kwasem siarkowym(VI) o stężeniu 91%.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
Wyposażenie stanowiska pracy: − Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego: Kwas siarkowy 91%, − linijka, ołówek, − puste opakowanie z etykietą.
Ćwiczenie 3 Dobierz środki ochrony indywidualnej do pracy ze stałym wodorotlenkiem sodu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
