Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Wykonywanie robót malarskich 311[04].Z3.04, Prezentacje z Bezpieczeństwo i higiena pracy

farby emulsyjne wodorozcieńczalne do malowania wnętrz i elewacji, ... Jakie substancje powłokotwórcze należą do spoiw organicznych rozpuszczalnikowych?

Typologia: Prezentacje

2022/2023

Załadowany 24.02.2023

Kuba2013
Kuba2013 🇵🇱

4.6

(48)

482 dokumenty

1 / 52

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
[
MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI
Danuta Gąsiorowska
Wykonywanie robót malarskich
311[04].Z3.04
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
pfd
pfe
pff
pf12
pf13
pf14
pf15
pf16
pf17
pf18
pf19
pf1a
pf1b
pf1c
pf1d
pf1e
pf1f
pf20
pf21
pf22
pf23
pf24
pf25
pf26
pf27
pf28
pf29
pf2a
pf2b
pf2c
pf2d
pf2e
pf2f
pf30
pf31
pf32
pf33
pf34

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Wykonywanie robót malarskich 311[04].Z3.04 i więcej Prezentacje w PDF z Bezpieczeństwo i higiena pracy tylko na Docsity!

„[Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI

Danuta Gąsiorowska

Wykonywanie robót malarskich

311[04].Z3.

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2005

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci: mgr inż. Wojciech Kiejda mgr inż. Krzysztof Kazimierz Wojewoda

Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Katarzyna Maćkowska

Konsultacja: dr inż. Janusz Figurski

Korekta: mgr inż. Mirosław Żurek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[04].Z3. Wykonywanie robót malarskich zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu 311[04] technik budownictwa.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

    1. Wprowadzenie SPIS TREŚCI
    1. Wymagania wstępne
    1. Cele kształcenia
    1. Materiał nauczania.......................................................................................................
    • 4.1. Materiały malarskie
      • 4.1.1. Materiał nauczania
      • 4.1.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.1.3. Ćwiczenia
      • 4.1.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.2. Techniki malarskie
      • 4.2.1. Materiał nauczania
      • 4.2.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.2.3. Ćwiczenia
      • 4.2.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.3. Rodzaje tapet
      • 4.3.1. Materiał nauczania
      • 4.3.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.3.3. Ćwiczenia
      • 4.3.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.4. Sposoby pokrywania ścian tapetami....................................................................
      • 4.4.1. Materiał nauczania
      • 4.4.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.4.3. Ćwiczenia
      • 4.4.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.5. Narzędzia i sprzęt do robót malarskich i tapetowania.......................................
      • 4.5.1. Materiał nauczania
      • 4.5.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.5.3. Ćwiczenia
      • 4.5.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.6. Podłoża i ich przygotowanie do malowania i tapetowania
      • 4.6.1. Materiał nauczania
      • 4.6.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.6.3. Ćwiczenia
      • 4.6.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.7. Technologia wykonania powłok malarskich
      • 4.7.1. Materiał nauczania
      • 4.7.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.7.3. Ćwiczenia
      • 4.7.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.8. Zasady organizacji robót podczas malowania i tapetowania
      • 4.8.1. Materiał nauczania
      • 4.8.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
      • 4.8.3. Ćwiczenia
      • 4.8.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
    • 4.9. Warunki techniczne odbioru robót malarskich..................................................
      • 4.9.1. Materiał nauczania
      • 4.9.2. Pytania sprawdzające.....................................................................................
    • 4.9.3. Ćwiczenia „Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
    • 4.9.4. Sprawdzian postępów....................................................................................
      • i ochrony środowiska 4.10. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
    • 4.10.1. Materiał nauczania.......................................................................................
    • 4.10.2. Pytania sprawdzające
    • 4.10.3. Ćwiczenia
    • 4.10.4. Sprawdzian postępów..................................................................................
    1. Sprawdzian osiągnięć
    1. Literatura

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o podstawowych materiałach malarskich, ich właściwościach oraz sposobach wykonywania robót malarskich i tapeciarskich. W poradniku zamieszczono: − wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, − cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, − materiał nauczania, „pigułkę” wiadomości teoretycznych, niezbędnych do opanowania treści jednostki modułowej, − zestaw pytań do sprawdzenia, czy już opanowałeś podane treści, − ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne, − sprawdziany postępów, które pozwolą Ci określić zakres poznanej wiedzy. Pozytywny wynik sprawdzianu potwierdzi Twoją wiedzę i umiejętności z tej jednostki modułowej. Wynik negatywny będzie wskazaniem, że powinieneś powtórzyć wiadomości i poprawić umiejętności z pomocą nauczyciela, − sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw pytań testowych, który pozwoli Ci sprawdzić, czy opanowałeś materiał w stopniu umożliwiającym zaliczenie całej jednostki modułowej, − wykaz literatury uzupełniającej.

Materiał nauczania umieszczony w poradniku zawiera najważniejsze, ujęte w dużym skrócie treści, dotyczące omawianych zagadnień. Powinieneś korzystać także z innych źródeł informacji, a przede wszystkim z podręczników wymienionych w spisie literatury na końcu poradnika.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − rozróżnić i scharakteryzować materiały malarskie, − określić rodzaje i właściwości tapet, − dokonać klasyfikacji technik malarskich, − scharakteryzować techniki tapetowania, − określić zasady przygotowania podłoży pod roboty malarskie i tapeciarskie, − przygotować podłoża pod roboty malarskie i tapeciarskie, − scharakteryzować technologie wykonywania powłok malarskich, − dobrać techniki malarskie do rodzaju malowanej powierzchni, − dobrać narzędzia, materiały i sprzęt do określonej techniki malowania i tapetowania, − zorganizować stanowisko pracy do wykonywania powłok malarskich i tapetowania, − wykonać powłoki malarskie zgodnie z technologią robót, − dobrać rodzaj tapety do określonego podłoża i pomieszczenia, − nałożyć tapety zgodnie z techniką tapetowania, − zastosować zasady bezpieczeństwa, higieny i prawa pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas tapetowania i nakładania powłok malarskich, − dokonać odbioru robót zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi, − znaleźć specjalistyczne informacje w ogólnodostępnych źródłach.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Materiały malarskie

4.1.1. Materiał nauczania

Materiały malarskie służą do wykonywania powłok, które nadają elementom budowli estetyczny wygląd i zabezpieczają je przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Głównym materiałem malarskim jest farba, która składa się z: − spoiwa, − pigmentów, − rozpuszczalników i rozcieńczalników, − wypełniaczy, − środków pomocniczych i uzupełniających. Oprócz farb, do wykonywania powłok malarskich stosuje się lakiery, politury i emalie, w skład których wchodzą te same składniki. Są to gotowe wyroby malarskie.

Spoiwo malarskie jest to substancja powłokotwórcza, która ma zdolność tworzenia na powierzchni podłoża cienkiej powłoki i nadaje jej podstawowe właściwości techniczno- -użytkowe. Rozróżnia się następujące spoiwa: a) nieorganiczne wodorozcieńczalne: wapno gaszone, cementy, szkło wodne, b) organiczne wodorozcieńczalne: kleje pochodzenia roślinnego (skrobiowy, celulozowy) i zwierzęcego (glutynowy, kazeinowy), dyspersje tworzyw sztucznych, lateks kauczukowy, c) organiczne rozpuszczalnikowe: olejne, olejno-żywiczne, żywiczne naturalne i syntetyczne: żywice ftalowe, akrylowe, poliestrowe.

Pigmenty to sproszkowane substancje nierozpuszczalne w spoiwach malarskich i rozcieńczalnikach, nadające powłoce malarskiej barwę, krycie, odporność na oddziaływanie szkodliwych czynników, jak: wilgoć, korozja, wysoka temperatura. Niektóre pigmenty oprócz właściwości barwienia substancji wykazują inne cechy, jak: świecenie (luminofory), zmianę barwy na skutek ciepła (termokolory). Ze względu na skład chemiczny i pochodzenie pigmenty dzieli się na: a) nieorganiczne naturalne (kreda, ochra), b) nieorganiczne syntetyczne (biel cynkowa, ultramaryna, żółcień chromowa), c) organiczne naturalne (sepia, błękit indygo), d) organiczne syntetyczne (żółcień Hansa, czerwień permanentna), e) węglowe (sadza, czerń kostna), f) metaliczne (pył aluminiowy, pył cynkowy).

Barwniki to sproszkowane substancje barwiące, które w odróżnieniu od pigmentów nie mają zdolności krycia i rozpuszczają się w odpowiednich cieczach.

Wypełniacze to drobno sproszkowane substancje nieorganiczne mineralne lub syntetyczne, nierozpuszczalne w spoiwach i rozcieńczalnikach. Są one stosowane do produkcji pigmentów oraz zagęszczania wyrobów malarskich, np. kitów szpachlowych, szpachlówek, past. Do najczęściej używanych wypełniaczy należą: talk, kaolin, mączka kwarcowa, szpat.

Rozpuszczalniki to lotne, toksyczne ciecze, które rozpuszczają substancje powłokotwórcze nie powodując zmian ich właściwości chemicznych. Najważniejsze rozpuszczalniki to: benzyna lakowa, alkohol etylowy i butylowy, octan butylu, aceton, ksylen, toulen, solwentnafta.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do odrdzewiania podłoża metalowego służą: − odrdzewiacze fosforowe Fosol, Focyt przeznaczone do ręcznego odrdzewiania, − wodne roztwory kwasów: siarkowego, solnego, azotowego – do trawienia rdzy, − materiały ścierne naturalne (piasek), syntetyczne (elektrokorund, karborund), śrut żeliwny i stalowy – do odrdzewiania metodą piaskowania i śrutowania.

Do usuwania starych powłok malarskich można stosować metody: − ługowania powłok olejnych, olejno-żywicznych i ftalowych za pomocą past zawierających środki alkaliczne (wapno gaszone, sodę kaustyczną, ług potasowy); − zmiękczania powłok lakierowych za pomocą gotowych zmywaczy organicznych, zawierających bardzo aktywne chemicznie rozpuszczalniki organiczne jak (Remosol).

Do gruntowania i impregnacji podłoża stosuje się: − gruntownik wapienny (mleko wapienne) – na surowe powierzchnie betonowe, tynki cementowe i cementowo-wapienne, − gruntownik mydlany (1-3% roztwór szarego mydła w wodzie) – przy malowaniu tynków wapiennych i cementowo-wapiennych farbą klejową, − gruntownik klejowy (2,5% roztwór kleju kostnego w wodzie) - do powierzchni gipsowych, − gruntownik krzemianowy (szkło wodne potasowe rozcieńczone wodą miękką w stosunku 1:3) - do zmniejszania nasiąkliwości podłoża pod powłoki krzemianowe, − gruntownik dyspersyjny (10÷20% wodny roztwór polioctanu winylu) – do zmniejszania nasiąkliwości tynków malowanych farbą emulsyjną, − gruntownik pokostowy przeznaczony do gruntowania drewna, − impregnaty ogniochronne i przeciwgrzybowe – do ochrony drewna, − impregnaty silikonowe hydrofobizujące (Ahydrosil – do zabezpieczania murów i tynków przed zawilgoceniem).

Bejce do drewna są to substancje barwiące wodne lub spirytusowe, które podkreślają rysunek drewna i zmieniają jego naturalne zabarwienie. Gotowe lakiero-bejce pozwalają uzyskać wybarwienia w naturalnych kolorach (dębu, mahoniu, olchy).

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

  1. Jaką rolę w powłoce malarskiej pełni spoiwo?
  2. Jakie substancje powłokotwórcze należą do spoiw organicznych rozpuszczalnikowych?
  3. Jakie właściwości mają pigmenty?
  4. Jakie rodzaje pigmentów są stosowane w wyrobach malarskich?
  5. Jakie wyroby malarskie zawierają najwięcej wypełniaczy?
  6. Czym różnią się rozpuszczalniki od rozcieńczalników?
  7. Czym różnią się szpachlówki od kitów szpachlowych?
  8. Czym różnią się lakiery od emalii?
  9. Co to są wyroby chemoutwardzalne?
  10. Co to są fluaty?
  11. Jaką zaprawę należy stosować do reperacji tynków cementowo-wapiennych?
  12. Jakie materiały chemiczne można stosować do odrdzewiania powierzchni metalu?
  13. Czym można oczyścić zatłuszczone podłoże?
  14. Jakie są materiały do usuwania starych powłok malarskich?
  15. Do czego służą impregnaty?

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1 Spośród próbek spoiw organicznych: a) wapno gaszone, b) szkło wodne, c) lateks kauczukowy, d) pokost lniany, wskaż spoiwo rozpuszczalnikowe i uzasadnij wybór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

  1. zapoznać się z charakterystykami spoiw malarskich,
  2. określić, czym rozcieńcza się przedstawione spoiwa,
  3. wskazać spoiwo rozpuszczalnikowe,
  4. uzasadnić wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy: − próbki spoiw malarskich, − charakterystyki spoiw malarskich.

Ćwiczenie 2 Odczytaj charakterystykę lakieru z etykiety puszki i określ: − nazwę i przeznaczenie lakieru, − rodzaj rozcieńczalnika, − właściwości techniczno-użytkowe.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

  1. przeanalizować charakterystykę wyrobu malarskiego,
  2. ustalić najważniejsze dane o wskazanym wyrobie,
  3. sporządzić notatkę w zeszycie.

Wyposażenie stanowiska pracy: − opakowania wyrobów malarskich, − katalogi materiałów i wyrobów malarskich.

Ćwiczenie 3 Odczytaj charakterystykę rozpuszczalnika z etykiety butelki i określ: − nazwę i przeznaczenie rozpuszczalnika, − właściwości techniczno-użytkowe, − zagrożenia, jakie występują przy używaniu tego rozpuszczalnika.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

  1. przeanalizować charakterystykę wyrobu malarskiego,
  2. ustalić najważniejsze dane o wskazanym wyrobie,
  3. sporządzić notatkę w zeszycie.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Technika klejowa to wykonywanie powłok malarskich farbą klejową, która składa się z roztworu kleju (roślinnego, celulozowego, kazeinowego lub glutynowego), wody oraz pigmentów. Podstawowym pigmentem jest glinka malarska, a przy malowaniu doborowym oraz w kolorach pełnych – kreda pławiona. Ilość pigmentów barwnych zależy od żądanego stopnia nasycenia barwy. Produkowane są gotowe farby klejowe w postaci sproszkowanej, które należy rozrobić wodą.

Właściwości: łatwość nakładania, dekoracyjność, możliwość uzyskania dowolnych barw i odcieni o różnym stopniu nasycenia, matowy wygląd, porowata struktura umożliwiająca przenikanie pary wodnej (oddychanie ściany), możliwość uzyskania mas fakturujących. Wadą jest brak odporności na zawilgocenie, które powoduje pęcznienie kleju, zmniejszenie przyczepności i występowanie pleśni.

Zastosowanie: na wszystkie rodzaje suchych tynków wewnętrznych w pomieszczeniach o niskiej wilgotności (podłoża gipsowe wymagają zmniejszenia nasiąkliwości przez gruntowanie).

Technika kazeinowa to roboty malarskie wykonywane farbą kazeinowo-wapienną, którą otrzymuje się z suchej, sproszkowanej kazeiny, ciasta wapiennego, pigmentów odpornych na alkalia i wody. Na skutek reakcji chemicznej kazeiny z wodorotlenkiem wapnia tworzy się nierozpuszczalny w wodzie kazeinian wapnia, który nadaje powłoce trwałość i związanie z podłożem. Obecnie jest rzadko stosowana.

Właściwości: wysoka alkaliczność farby, duża trwałość powłok, odporność na wilgoć, możliwość zmywania.

Zastosowanie: malowanie świeżych, alkalicznych tynków i podłoży betonowych oraz podłoży drewnianych wewnątrz pomieszczeń.

Technika krzemianowa to malowanie farbą krzemianową (nazywaną również sylikatową lub farbą Keima), której spoiwem jest szkło wodne potasowe. Farby krzemianowe są produkowane fabrycznie jako jedno- i dwuskładnikowe. Farby jednoskładnikowe zawierają dodatek dyspersji polimeru do 5%. Farby dwuskładnikowe składają się ze spoiwa zwanego fiksatywem oraz suchej mieszanki pigmentów odpornych na działanie szkła wodnego, wypełniaczy i dodatków plastyfikujących. Farby krzemianowe należy rozcieńczać miękką wodą oraz przygotowywać w ilości dziennego zużycia.

Właściwości: duża odporność na czynniki atmosferyczne, alkalia, wilgoć, zabrudzenia, przepuszczalność pary wodnej i gazów, wysoka odporność na światło.

Zastosowanie: na podłoża betonowe, kamienne, ceglane, tynki cementowe i cementowo- -wapienne, szkło oraz w celu zwiększenia ognioodporności drewna. Farby krzemianowej nie można stosować na podłożach gipsowych, słabych kruszących się tynkach oraz podłożach malowanych wcześniej farbami olejnymi, lakierami i emaliami, nawet po usunięciu tych powłok; powłoki z farb klejowych muszą być całkowicie usunięte, a tynki przetarte rzadką zaprawą wapienną.

Technika emulsyjna to wykonywanie powłok malarskich farbą, która składa się ze spoiwa emulsyjnego lub dyspersyjnego, wody, pigmentów, oraz dodatków, głównie plastyfikatorów. Substancją powłokotwórczą w spoiwach emulsyjnych jest najczęściej olej schnący, w dyspersyjnych – polimery, np. polioctan winylu, żywice akrylowe. Farby emulsyjne są produkowane w postaci gotowych wyrobów, wymagają jedynie wymieszania i ewentualnego rozrzedzenia, przy czym dodatek wody nie powinien przekraczać 5%.

Właściwości: wodoodporność, możliwość zmywania, lekko jedwabisty lub matowy wygląd, szeroki zakres barw i odcieni oraz mikroporowata budowa. W zależności od rodzaju, farby emulsyjne są odporne na czynniki atmosferyczne, chemiczne, alkalia. Zagęszczone farby emulsyjne umożliwiają otrzymywanie różnych faktur powierzchni.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zastosowanie: na wszystkich rodzajach tynków wewnętrznych i zewnętrznych, podłożach betonowych, ceramicznych, nie należy jej stosować na elementach stalowych i żeliwnych, gdyż pod jej wpływem korodują. Niektóre rodzaje farb można nakładać na powierzchnie z drewna i tworzyw drzewnych. Zagęszczone farby emulsyjne można stosować jako plastyczne wyprawy elewacji.

Technika olejna to wykonywanie powłok wyrobami olejnymi i olejno-żywicznymi, których spoiwo zawiera oleje schnące. Produkowane fabrycznie wyroby zawierają: − substancję powłokotwórczą, którą mogą być pokosty, spoiwa olejno-żywiczne oraz żywice ftalowe, − pigmenty, − rozcieńczalniki, głównie benzynę lakową, − dodatki, np. sykatywy przyspieszające schnięcie, środki poprawiające rozlewność.

Farby olejne wysychają na skutek odparowania rozpuszczalników i rozcieńczalników oraz reakcji utleniania, czyli łączenia się tlenu z powietrza z kwasami tłuszczowymi zawartymi w spoiwach olejnych. Asortyment wyrobów obejmuje: lakiery, emalie, farby podkładowe i nawierzchniowe, szpachlówki, kity szpachlowe.

Właściwości: szczelność, odporność na zawilgocenie i zmywanie, brak odporności na alkaliczne oddziaływanie podłoża. Produkowane są w wielu barwach, które można rozjaśniać białą farbą do żądanego odcienia; mogą być matowe lub z połyskiem.

Zastosowanie: do malowania wewnątrz i na zewnątrz budynku, na podłożach metalowych, drewnianych oraz tynkach (głównie w postaci lamperii). Nie można ich stosować na podłoża zawilgocone i świeże tynki, na których ulegają zniszczeniu na skutek zmydlenia spoiwa olejnego.

Technika lakiernicza to wykonywanie powłok bezbarwnych przy użyciu lakierów, politur i matyn oraz powłok kryjących – z farb i emalii. Wyroby lakierowe są produkowane fabrycznie w postaci gotowej do stosowania lub w postaci oddzielnych składników (wyroby chemoutwardzalne) do zmieszania przed użyciem. Substancją powłokotwórczą w tych wyrobach są głównie żywice syntetyczne, np. ftalowe, chlorokauczukowe, epoksydowe, poliestrowe, poliuretanowe oraz substancje bitumiczne np. asfalty. Odpowiednią konsystencję wyrobu uzyskuje się za pomocą rozcieńczalników dostosowanych do rodzaju substancji powłokotwórczej; rozróżnia się wyroby lakierowe rozpuszczalnikowe i wodorozcieńczalne.

Właściwości: różne - w zależności od składu chemicznego, np. wyroby odporne na czynniki atmosferyczne, korozję, substancje chemiczne, wysoką temperaturę, wodę. Powłoki z lakierów i emalii charakteryzują się najwyższą dekoracyjnością, dają powłoki z połyskiem lub matowe o szerokim zakresie barw (z emalii) oraz bezbarwne, przeźroczyste (z lakierów, politur).

Zastosowanie: lakiery i politury - do ochrony i dekoracyjnego wykańczania powierzchni drewnianych wewnątrz pomieszczeń, emalie i farby - do nakładania kryjących powłok ochronnych i dekoracyjnych na podłożach metalowych, drewnianych, drewnopochodnych, tynkach i płytach gipsowo-kartonowych wewnątrz i zewnątrz pomieszczeń.

Techniki zdobienia powłok malarskich

Dekoracyjna obróbka powierzchni obejmuje: − nakrapianie – pędzlem lub natryskiem, − tepowanie – szczotką do tepowania, − zdobienie za pomocą wałków gumowych, − zdobienie za pomocą wzorników, − malowanie pasków, − fakturowanie powierzchni za pomocą wałków, szczotek, gąbek, − imitacje (naśladownictwo) drewna, marmurów itp.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

  1. wybrać odpowiednią farbę dla danego podłoża,
  2. uzasadnić swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy: − plansze poglądowe dotyczące technik malarskich, − katalog wyrobów malarskich.

Ćwiczenie 3 Wśród wymienionych farb: − emulsyjna, − klejowa, − miniowa, − olejna, wskaż farbę, która może stanowić warstwę wierzchnią na drewnianym oknie i uzasadnij wybór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

  1. zapoznać się z charakterystykami technik i wyrobów malarskich,
  2. określić właściwości podłoża przeznaczonego do malowania,
  3. wybrać odpowiednią farbę dla danego podłoża,
  4. uzasadnić swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy: − plansze poglądowe dotyczące technik malarskich, − katalog wyrobów malarskich.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:

  1. dokonać klasyfikacji technik malarskich?
  2. określić właściwości poszczególnych technik malarskich?
  3. wymienić rodzaje podłoży, na których można stosować poszczególne techniki?
  4. dobrać technikę malarską do określonego podłoża i pomieszczenia?

4.3. Rodzaje tapet

4.3.1. Materiał nauczania

Tapety to materiały okładzinowe z papieru, którego strona licowa jest pokryta odpowiednią powłoką, zapewniającą żądane cechy techniczne, użytkowe i dekoracyjne.

Stosowane są z uwagi na: − możliwość ukrycia nierówności i wad ścian, − możliwość wyciszenia i ocieplenia pomieszczeń, − łatwość utrzymania czystości ścian, przy tapetach zmywalnych. Ze względu na wzornictwo rozróżnia się tapety:

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− jednobarwne, − wzorzyste bez raportu, w których wzór nie wymaga dopasowania, − wzorzyste z raportem, w których motyw zdobniczy powtarza się w stałych odstępach i wymaga dopasowania w sąsiednich brytach.

Tapety papierowe mogą być jedno-, dwu- lub trzywarstwowe, o powierzchni licowej drukowanej lub tłoczonej. Produkuje się tapety papierowe: − zwykłe, które można ścierać jedynie na sucho, − wodoodporne, które można ścierać na mokro, bez użycia detergentów, − zmywalne, odporne na wodę z dodatkiem detergentów. Stosuje się je w pokojach dziennych i sypialniach. Niektóre rodzaje tapet papierowych można malować farbami.

Tapety na flizelinie są to tapety papierowe lub winylowe podklejone flizeliną. Dobrze maskują wady i nierówności ścian, przy ich układaniu klej nanosi się na ścianę, a nie na tapetę; zaleca się je układać na podłożach gipsowych.

Tapety tekstylne składają się z dwóch warstw: spodniej papierowej i wierzchniej z tkaniny z włókien naturalnych (lnu, jedwabiu, wełny) lub syntetycznych (poliakrylowych, poliamidowych). Tapety osnowowe mają wierzchnią warstwę pokrytą równoległymi pasami przędzy. Do tapet tekstylnych należą również tapety welurowe (króciutkie włókna poliamidowe ustawione pionowo są przyklejone do papieru); stosowane w sypialniach i pokojach dziennych.

Tapety winylowe wytwarza się przez: − powlekanie papieru pastą z polichlorku winylu ( tapety TPO), − metodą laminowania czyli powlekania papieru podkładowego tapety cienką folią z plastyfikowanego polichlorku winylu (TLW). Produkuje się tapety z winylu płaskiego i spienionego, głęboko tłoczone. Tapety te są trwałe, odporne na zmywanie z szorowaniem, dlatego mogą być stosowane w pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie i brudzenie się (łazienki, kuchnie).

Tapety ocieplające są to tapety papierowe, winylowe lub tekstylne ocieplone warstwą pianki lateksowej lub spienionego polistyrenu. Przy wymianie tapet zdziera się warstwę wierzchnią, a warstwa ocieplająca pozostaje na ścianie jako pokład pod nowe tapety.

Tapety korkowe to tapety dwuwarstwowe, w których spodnią warstwę stanowi papier, a wierzchnią cienkie płaty korka; pomalowane lakierem do drewna uzyskują odporność na wodę. Tapety te wyciszają i ocieplają pomieszczenia, maskują nierówności ścian i nie przyciągają kurzu; stosuje się je najczęściej w przedpokojach, holach, gabinetach.

Fototapety są to tapety papierowe, które po naklejeniu tworzą obraz na całą ścianę. Poszczególne bryty tapet są zadrukowane częściami danego obrazu, a po naklejeniu dają kompozycję zdobniczą określonych rozmiarów.

Tapety natryskowe mogą występować w postaci:

  • sypkiej mieszanki składającej się z włókien naturalnych (jedwabiu, bawełny), włókien mineralnych, barwników oraz kleju roślinnego,
  • płynnych preparatów z żywic syntetycznych (akrylowych). Po nałożeniu specjalnym sprzętem natryskowym tworzą warstwę o efektownej, chropowatej fakturze, która jest równocześnie izolacją termiczną i akustyczną. Można je nakładać na ściany, sufity, rury, powierzchnie drewniane, ale tylko w pomieszczeniach suchych, które nie są narażone na działanie wilgoci.

Tapety podkładowe stanowią podkład pod powłoki malarskie. Należą do nich tapety rauhfazer oraz tapety z włókna szklanego. Tapety rauhfazer składają się z kilku warstw papieru, do którego wtopiono włókna drzewne tworzące odpowiednią strukturę; są trwałe, dobrze kryją nierówności

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

  1. określić wymagania, jakie powinny spełniać tapety w danym pomieszczeniu,
  2. dobrać rodzaj tapet do danego pomieszczenia,
  3. uzasadnić swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy: − próbki tapet, − katalog tapet.

Ćwiczenie 2 Dobierz odpowiedni rodzaj tapet do niżej wymienionych pomieszczeń: a) sypialni, b) pokoju dziennego, c) łazienki, d) gabinetu.

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

  1. zapoznać się z charakterystykami tapet,
  2. obejrzeć próbki różnych tapet,
  3. określić wymagania, jakie powinny spełniać tapety w danym pomieszczeniu,
  4. dobrać rodzaj tapet do danego pomieszczenia,
  5. uzasadnić swój wybór.

Wyposażenie stanowiska pracy: − próbki tapet, − katalog tapet.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:

  1. określić rodzaje tapet?
  2. określić właściwości poszczególnych rodzajów tapet?
  3. dobrać tapety do pomieszczeń i podłoży?

4.4. Sposoby pokrywania ścian tapetami

4.4.1. Materiał nauczania

Tapetowanie to naklejanie pasów tapety (brytów) na odpowiednio przygotowane podłoże. Sposoby łączenia sąsiednich brytów:

  • na styk – przy grubych, wytłaczanych tapetach,
  • na zakład – przy tapetach cienkich. W przypadku układania na zakład należy rozpoczynać klejenie od okna przesuwając się w kierunku padania promieni słonecznych, aby nie powstawał cień i linia łączenia była mniej widoczna. Zasadę tę przedstawia poniższy rysunek.

„Projekt wspó[ łfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2. Sposób naklejania tapet metodą „na zakład”: a) i b) dobrze, c) źle [10, s. 365]

We wnękach i narożach tapety powinny zachodzić na sąsiednią ścianę co najmniej 2÷3 cm. Nie wolno łączyć poszczególnych brytów tapety w narożu oraz na wysokości ściany, za wyjątkiem stosowania innych tapet na ścianie w części dolnej i górnej. Proces tapetowania dzieli się na: a) przygotowanie odcinków tapet, b) przyklejanie tapet do podłoża.

Przygotowanie tapet rozpoczyna się od pocięcia tapet na bryty dłuższe o 5÷6 cm od wysokości ściany. Przy tapetach wzorzystych należy sprawdzić zgodność wzoru w sąsiednich brytach. Pocięte bryty układa się jeden na drugim wzorem do dołu. Do klejenia tapet stosuje się kleje uniwersalne przeznaczone do wszystkich rodzajów tapet lub kleje do określonych rodzajów tapet (tekstylnych). Proporcje wody i kleju określa producent i należy ich bezwzględnie przestrzegać. Do klejenia tapet w pomieszczeniach narażonych na zawilgocenia zaleca się stosować klej wodoodporny. Bryty powleka się klejem równomiernie na całej powierzchni za pomocą pędzla lub wałka. Posmarowany bryt składa się klejem do środka, zwracając uwagę by brzegi nachodziły dokładnie na siebie, a następnie pozostawia do nasiąknięcia na 5÷20 minut, zależnie od grubości tapety.

Rys. 3. Składanie brytu tapety powleczonej klejem a) początek czynności, b) schemat kolejnych faz I÷IV [10, s. 364]