wymagania do konkursu do polskiego, Notatki z Język polski

Pobierz wymagania do konkursu do polskiego i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO

DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Z WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

W ROKU SZKOLNYM 202 2 /202 3

I. CELE KONKURSU

1. Poszerzanie horyzontów wiedzy uczniów szkoły podstawowej w zakresie języka polskiego, literatury i dziedzin pokrewnych, niezbędnych do dojrzałej analizy i interpretacji tekstów literackich.
2. Rozwijanie pasji poszukiwania wartości estetycznych literatury i języka.
3. Charakterystyka pojęć i motywów: odkrywania tajemnicy, nadziei, tożsamości, domu, rodziny, społeczeństwa, piękna, prawdy, szacunku dla drugiego człowieka jako uniwersalnych wartości, występujących w różnych tekstach literackich i dziełach sztuki.
4. Zwrócenie uwagi na potrzebę refleksji egzystencjalnej (ze szczególnym uwzględnieniem refleksji aksjologicznych, tożsamościowych i obywatelskich), czyli umiejętność zadawania ważnych pytań i sztukę poszukiwania istotnych odpowiedzi. Kształtowanie świadomości istnienia zarówno uniwersalnych wartości kulturowych, jak i zmiennych, typowych dla danej epoki, sposobów postrzegania świata i człowieka.
5. Rozbudzanie pasji i przygody subiektywnej, kreatywnej interpretacji tekstów literackich oraz umiejętności skutecznego, przedmiotowego argumentowania własnych sądów na podstawie uzasadnionych przesłanek.
6. Podnoszenie poziomu wiedzy o języku i rozwijanie umiejętności uważnej i kompetentnej lektury oraz sprawnego posługiwania się językiem w wypowiedzi pisemnej.
7. Pogłębianie umiejętności samodzielnego i dojrzałego odbioru różnych tekstów literackich, w tym również tekstów kultury popularnej.
8. Zwrócenie uwagi na praktyczny charakter wiedzy o języku i literaturze.
9. Kształtowanie postawy humanisty, wrażliwego etycznie i estetycznie odbiorcy dzieł kultury, rozumiejącego, że uczestnictwo w kulturze pomaga lepiej rozumieć siebie i otaczający nas świat. Promowanie szerokich zainteresowań humanistycznych i wybitnych uzdolnień młodzieży.
10. Kształtowanie umiejętności uczestniczenia w kulturze polskiej i europejskiej, szczególnie w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym.
11. Rozwijanie zainteresowania kulturą w środowisku lokalnym.

II. ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY NA WSZYSTKICH

ETAPACH KONKURSU

Uczestnicy konkursu powinni wykazać się wiedzą i umiejętnościami obejmującymi i poszerzającymi treści podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w części dotyczącej przedmiotu język polski, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. https://cke.gov.pl/egzamin-osmoklasisty/podstawa-programowa/ Od ucznia wymaga się znajomości lektur z podstawy programowej oraz tekstów kultury zawartych w wykazie dołączonym do programu wraz z odpowiednimi kontekstami biograficznymi, historycznymi, kulturowymi (w tym także takich, które nie są lekturami konkursowymi lub ich fragmentami) na poziomie dosłownym, metaforycznym i symbolicznym. Na wszystkich etapach konkursu uczeń powinien wykazać się wiedzą i umiejętnościami z zakresu:

• kultury czytania i kompetencji lekturowej; umiejętności orientowania się w tekstach o różnym stopniu komplikacji, właściwego reagowania na różne funkcje języka, odbioru znaczeń metaforycznych;
• pogłębionej analizy oraz interpretacji tekstów kultury;
• precyzyjnego i rzeczowego formułowania pisemnych odpowiedzi, budowania krótkich, spójnych i logicznych wypowiedzi adekwatnych do poleceń;
• formułowania dojrzałych, uzasadnionych sądów, tworzenia komentarza wynikającego z wnikliwej lektury tekstów kultury;
• uwzględniania w analizie specyfiki tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatury, filmu, muzyki, sztuk plastycznych (np. plany filmowe, gatunki muzyczne, malarskie);
• podejmowania dyskursu porównawczego, reinterpretowania znanych mitów, symboli w dialogu między tekstami kultury, porównywania funkcjonowania tych samych mitów, motywów w różnych utworach literackich;
• znajdowania w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, piosenkach) nawiązań do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych, wskazywania przykładów mieszania gatunków i wyjaśniania sensu takich działań artystycznych;
• przedstawienia propozycji odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnienia jej;
• stosowania ze zrozumieniem pojęć dotyczących wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określania postaw z nimi związanych, np. piękno-brzydota, dobro-zło;

III. TEMAT PRZEWODNI KONKURSU W ROKU SZKOLNYM 2022/2023:

Motyw przewodni: O TYM, ŻE SAM ROZUM TO ZA MAŁO, BY ROZUMIEĆ Rozum nie wystarcza, byśmy zrozumieli siebie lub zjawiska świata — dla istotnego, nieomylnego zrozumienia i odczucia trzeba czegoś jeszcze, czegoś więcej niż rozumu. Trzeba i łaski, i pokory (…) Pomyśl o tym, kiedy rozpiera cię duma, bo zdaje ci się, że rozumiesz to czy tamto. Sándor Márai, Księga ziół I ETAP (SZKOLNY) Takie widzi świata koło, Jakie tępymi zakreśla oczy. Młodości! ty nad poziomy Wylatuj… Adam Mickiewicz, Oda do młodości

1. Kornel Filipowicz, Formikarium , [w:] tegoż, Między snem a snem , Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980, s. 20-36.
2. Zbigniew Herbert, Pan od przyrody , [w:] tegoż, Hermes, pies i gwiazda , Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2008 s.121- 123. Napisz wiersz dla swojego mistrza
3. Anna Kamieńska, Widok z gór , [w:] tejże, Wiersze dla dzieci , Wrocław 2000.
4. Adam Mickiewicz, Oda do młodości , dostępna: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/oda- do-mlodosci.html
5. Przypowieść o synu marnotrawnym. Ewangelia wg św. Łukasza , rozdz. 15, w. 11–32, [w:] Biblia Tysiąclecia , tłum. o. Walenty Prokulski SI, Poznań 1983.
6. Janusz Stanisław Pasierb, Przypowieść o ojcu , [w:] tegoż, Rzeczy ostatnie i inne wiersze , Pelplin 2001, s. 9. Napisz przypowieść o bracie
7. Eric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża , tłum. Barbara Grzegorzewska, Kraków 2011.
8. Henryk Sienkiewicz, Quo Vadis , dostępna: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/quo- vadis.html
9. Maciej Wojtyszko, Bromba i inni (po latach także) , Warszawa 2018.
10. FILM: Zmruż oczy , reż. A. Jakimowski, 2003, /Filmoteka szkolna, cz. 26, Kim jestem?/.
11. PIOSENKA: Habakuk, Krzyk /sł. Jacek Kaczmarski/ (płyta CD: Habakuk, A ty siej , EMI Music Poland, 2007) lub Jacek Kaczmarski, Krzyk (płyta CD: Jacek Kaczmarski, Krzyk , Polskie Nagrania Muza, 1989).
12. OBRAZ: Edward Munch, Krzyk , [w:] Leksykon malarstwa , red. M. Pawlus, Wydawnictwo IBIS, Poznań 2009.

II. EPAT (REJONOWY)

Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu Antoine de Saint-Exupéry

1. Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec , Nasza Księgarnia, Warszawa 2014.
2. Bolesław Leśmian, Szewczyk , [w:] tegoż, Wiersze wybrane , Gdańsk 2000, s. 37.
3. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz , BN I/83, Wrocław 2018.
4. Czesław Miłosz, Sens , [w:] tegoż, Poezje , s. 219.
5. Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę , przeł. J. Szwykowski, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2010.
6. Sofokles, Antygona , przeł. K. Morawski, BN II/1, Wrocław 2009.
7. Józef Tischner, Co znaczy myśleć , [w:] tegoż, Wędrówki w krainę filozofów , Wydawnictwo Znak, Kraków 2008.
8. Julian Tuwim, Zieleń , [w:] tegoż, Wiersze wybrane , oprac. M. Głowiński, Kraków 1969, s. 155–162.
9. PIOSENKA: Antonina Krzysztoń, Elegia miasteczek żydowskich , fragment wiersza A. Słonimskiego, Warner 2013.
10. FILM: Chce się żyć , reż. Maciej Pieprzyca. III ETAP (WOJEWÓDZKI) Miej serce i patrzaj w serce! Adam Mickiewicz, Romantyczność
    1. Hanna Krall, Ludzie może i nie są źli… , [w:] 100/XX Antologia polskiego reportażu XX wieku , tom II, red. M. Szczygieł, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014, s. 302-314.
    2. Bolesław Leśmian, Dusiołek , dostępny https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/dusiolek.html
    3. Adam Mickiewicz, Romantyczność , dostępny https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ballady-i-romanse-romantycznosc.html
    4. Małgorzata Musierowicz, Opium w rosole , Akapit Press, Poznań 2000.
    5. ks. Jan Twardowski, Powiedzcie to dalej , dostępny https://www.youtube.com/watch?v=xKv9cmynyoY
    6. Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze , Wydawnictwo Literatura, Łódź 1997.
    7. Oscar Wilde, Słowik i róża , [w:] tegoż, Bajki , przeł. Maria Feldmanowa, Włodzimierz Lewik, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, 1988.
    8. Stefan Żeromski, Syzyfowe prace , dostępne: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/syzyfowe-prace/
    9. PIOSENKA: Skubas, Doskonały przegrany ,