Występowanie zespołów miejskich na świecie. Typy zespołów ..., Ćwiczenia z Urbanizacja

Pobierz Występowanie zespołów miejskich na świecie. Typy zespołów ... i więcej Ćwiczenia w PDF z Urbanizacja tylko na Docsity!

Występowanie zespołów miejskich na świecie. Typy

zespołów miejskich

Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela

Zwiększająca się liczba mieszkańców, budowa nowych zakładów przemysłowych, zakładanie centrów handlowych – wszystko to powoduje, że miasta rozrastają się, zajmując coraz większą powierzchnię. Rozwój miast prowadzi do zbliżenia się ich granic, a w konsekwencji – do zetknięcia się stref podmiejskich. Wraz z połączeniem miast następuje rozwój komunikacji oraz większa współpraca władz administracyjnych i podmiotów gospodarczych. W taki sposób tworzą się zespoły miejskie.

Twoje cele

Wymienisz typy zespołów miejskich. Scharakteryzujesz oraz rozpoznasz na schematach typy zespołów miejskich. Wymienisz przykłady różnych zespołów miejskich. Wskażesz na mapie wybrane aglomeracje.

Źródło: Jelson25, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.

Występowanie zespołów miejskich na świecie. Typy

zespołów miejskich

Aglomeracja monocentryczna Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przykłady tego typu zespołów to aglomeracje: Paryża, Londynu, Berlina, a w Polsce – Warszawy czy Krakowa.

Aglomeracja warszawska to umowny, silnie zurbanizowany obszar, w skład którego wchodzi Warszawa oraz liczne miasta i wsie województwa mazowieckiego. Nie istnieją jasno zdefiniowane granice tej aglomeracji; przyjmuje się, że obejmuje ona tereny do 40–50 km od stolicy. Większe miasta, które należą do aglomeracji, to: Legionowo, Pruszków, Otwock, Mińsk Mazowiecki, Wołomin i Piaseczno.

Aglomeracja warszawska Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aglomeracja policentryczna (konurbacja)

Składa się z wielu równorzędnych pod względem potencjału demograficznego i gospodarczego obszarów centralnych, które podporządkowały sobie różnej wielkości ośrodki satelitarne.

Konurbacje ukształtowały się w wyniku koncentracji przemysłu i ludności, głównie na obszarach wydobycia surowców mineralnych, nie ma tu tak zwanego ośrodka centralnego, funkcje miast uzupełniają się dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze komunikacyjnej.

Aglomeracja policentryczna Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przykłady konurbacji to:

Zagłębie Ruhry – zagłębie przemysłowe w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna‐Westfalia. Położone jest nad rzeką Ruhrą, a także w pobliżu rzeki Ren. Gęstość zaludnienia: 1 166,3 os./km²; Zagłębie Donieckie – Donbas. Głównymi miastami Donbasu, oprócz Doniecka, który jest uważany za jego nieoficjalną stolicę, są: Makiejewka, Gorłówka, Jenakijewe, Kadijewka, Ałczewsk, Chrustalnyj oraz Konstantynówka. Donbas jest regionem o największej gęstości zaludnienia, biorąc pod uwagę wszystkie regiony Ukrainy (wyłączając miasto stołeczne Kijów); Zagłębie Uralskie.

miejskich takich jak Albany, Hartford i Newark. Jest to największy na świecie zespół miejski, zajmuje pas o długości ok. 850 km i szerokości 80‐200 km, tj. obszar o powierzchni ponad 100 tys. km², koncentruje ok. 45 mln ludności.

BosNyWash – megalopolis północno‐wschodniego wybrzeża USA Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

2. ChiPitts – megalopolis nad Wielkimi Jeziorami w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie – obejmuje m.in. miasta Chicago, Pittsburgh, Columbus, Milwaukee, Toledo, Detroit, Cleveland, Buffalo, Toronto. Zespół ten rozrasta się bardzo intensywnie oraz integruje się coraz silniej z obszarem zurbanizowanym Indianapolis–Cincinnati–Dayton– Columbus–Wheeling–Pittsburgh oraz z megalopolis Boston–Waszyngton. ChiPitts skupia 35 milionów mieszkańców.

ChiPitts – megalopolis nad Wielkimi Jeziorami w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

3. Megalopolis SanSan – to integrujące się układy metropolitalne: San Francisco (San Francisco–San Jose–Santa Cruz–Oakland–Berkeley–Sacramento) i Los Angeles (Los Angeles–Long Beach–San Bernardino–Santa Barbara–San Diego).

Megalopolis Kalifornii Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0, oprac. na podstawie: J. Irwin, California Population Density Map, dostępne w internecie: commons.wikimedia.org.

4. Nippon Megalopolis (Tokaido) - w jego skład wchodzą układy metropolitalne Keihin (Tokio–Jokohama–Chiba–Kawasaki), Hansin (Osaka–Kioto–Kobe) i Chukyo (Nagoja– Seto–Toyota). Rozciąga się wzdłuż południowo‐wschodnich wybrzeży wyspy Honsiu i zajmuje pas o długości ponad 1000 km (obszar o powierzchni około 70 tys. km²) oraz koncentruje około 70 milionów ludności. Wszystkie miasta w tym megalopolis są powiązane nowoczesnym systemem komunikacyjnym.

Największe aglomeracje, konurbacje i megalopolis na świecie Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

aglomeracja monocentryczna

zespół miejski z jednym ośrodkiem wyraźnie dominującym ludnościowo lub ekonomicznie

aglomeracja policentryczna (konurbacja)

zespół miejski bez wyraźnie dominującego ludnościowo lub ekonomicznie ośrodka

konurbacja

aglomeracja policentryczna

megalopolis

szczególnie duży zespół miejski z liczbą ludności liczoną w dziesiątkach milionów

miasto satelita

miasto o pewnej samowystarczalności pod względem usług i zatrudnienia, ale uzależnione w zakresie usług wyższego rzędu (szkolnictwa wyższego, kultury), lepiej płatnych miejsc pracy oraz administracji od pobliskiego większego ośrodka miejskiego; miasto satelickie nazywane jest sypialnią, gdyż jego mieszkańcy często na cały dzień wyjeżdżają do centralnej części aglomeracji, gdzie pracują lub uczą się Źródło: Encyklopedia PWN

urbanistyka

umiejętność budowy miast i kierowania ich rozwojem

Źródło: Encyklopedia PWN

Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸 醙 難

Ćwiczenie 1

Dokończ zdanie.

W wyniku łączenia się kilku miast położonych blisko siebie, z których żadne nie odgrywa roli dominującej, powstaje

megalopolis.

deglomeracja.

aglomeracja.

konurbacja.

Ćwiczenie 2

Wykorzystując atlas oraz własną wiedzę, wybierz spośród podanych nazw miejscowości te, które znajdują się w Zagłębiu Ruhry. Zaznacz je.

Filadelfia, Hawr, Dortmund, Roerdam, Gelsenkirchen, Haga, Hamburg, Bochum, Hagen, Amsterdam, Essen, Kioto, Duisburg, Düsseldorf, Balmore.

Ćwiczenie 3

Zaznacz zespół miejski, leżący w Ameryce Północnej.

Zagłębie Donieckie

Nippon

SanSan

Zagłębie Ruhry

Ćwiczenie 4

Uporządkuj elementy, przedstawiając etapy kształtowania się aglomeracji monocentrycznej.

Migracje ludności poszukującej pracy do miasta.

Rozwój osiedli mieszkaniowych i infrastruktury technicznej.

Początek pełnienia funkcji administracyjnej.

Rozwój działalności handlowej i/lub produkcyjnej.

Dalszy rozwój zakładów przemysłowych i obiektów usługowych.

Korzystne położenie miejscowości na szlakach transportowych.

Przenoszenie się ludności na obrzeża miast i do okolicznych miejscowości.

Ćwiczenie 6

Narysuj schemat aglomeracji monocentrycznej. Zaznacz miasto centralne i miasta satelity.

Ćwiczenie 7

Dopasuj przykłady zespołów miejskich do ich typów.

aglomeracja monocentryczna

aglomeracja policentryczna

megalopolis

Zagłębie Ruhry

konurbacja górnośląska

Chicago–Toronto

Zagłębie Uralskie

aglomeracja paryska

Waszyngton–Boston

aglomeracja wrocławska

Osaka–Kioto–Kobe

aglomeracja londyńska

Bruksela–Amsterdam– Roerdam

Zagłębie Donieckie

aglomeracja warszawska

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Filewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Występowanie zespołów miejskich na świecie. Typy zespołów miejskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich.

Uczeń:

6. identyfikuje funkcje, typy fizjonomiczne miast i formy zespołów miejskich na świecie, wiąże typy fizjonomiczne miast z kręgami cywilizacyjnymi oraz poziomem rozwoju gospodarczego państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii, kompetencje cyfrowe, kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

wymienia i opisuje typy zespołów miejskich, wyjaśnia znaczenie rozwoju poszczególnych typów zespołów miejskich, określa położenie na mapie wybranych aglomeracji miejskich.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning,

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‐materiał, komputer, rzutnik, atlasy geograficzne, mapa świata

Materiały pomocnicze

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

Szymańska D., Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Przedstawienie celów lekcji. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie wyjaśniają podstawowe pojęcia związane z tematyką zajęć (aglomeracja, konurbacja, metropolia etc.).

Faza realizacyjna

Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‐materiału, a następnie wyjaśniają, jakie czynniki przyczyniają się do powstawania wielkich zespołów miejskich. Następnie uczniowie, korzystając z e‐materiału, charakteryzują typy zespołów miejskich na świecie. Korzystając z interaktywnej mapy, wskazują zespoły miejskie na świecie, przyporządkowują typ zespołu miejskiego do zaznaczonego na mapie, wymieniają miasta, które należą do danego zespołu miejskiego. We wspólnej dyskusji uczniowie charakteryzują poszczególne typy zespołów miejskich.

Faza podsumowująca

Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez rozwiązanie ćwiczeń zawartych w e‐materiale. Przypomnienie celów lekcji. Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

Korzystając z dostępnych źrodeł informacji, przygotuj prezentację multimedialną dotyczącą wybranego megalopolis – nauczyciel dzieli uczniów na grupy i przydziela im do opracowania poszczególne zespoły miejskie (metoda projektu).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać kontekstowo wykorzystana podczas lekcji dotyczącej rozwoju sieci osadniczej na świecie (zakres podstawowy: VIII. 12) oraz w trakcie zajęć