Przyczyny zaburzeń słuchu u dzieci
Do uszkodzenia słuchu może dojść w każdym momencie życia człowieka, zarówno
w okresie płodowym, jak i po urodzeniu. Jeżeli doszło do uszkodzenia w okresie płodowym,
dziecko rodzi się z głuchotą wrodzoną, a jeśli w późniejszym czasie, to mamy do czynienia
z niedosłuchem lub głuchotą nabytą. Przyczyną uszkodzenia słuchu może być: infekcja wirusowa
(zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży), kontakt z różyczką, jeżeli matka nie była szczepiona
przeciw tej chorobie, niedorozwój, albo niewykształcenie, czyli brak całkowity ucha lub jego części
– środkowego czy wewnętrznego, niedotlenienie w czasie porodu, przedłużająca się żółtaczka,
niska waga urodzeniowa. Traktuje się je jako podstawy do zakwalifikowania dziecka do tzw. grupy
ryzyka, w której może wystąpić uszkodzenie słuchu. I rzeczywiście, w tych przypadkach występuje
ono częściej. Kolejna grupa zaburzeń słuchu to uszkodzenia fizjologiczne, które wynikają z wieku.
Niewydolność słuchu dotyczy prawie 3/4 populacji powyżej 70-go roku życia.
Prawidłowy rozwój psychiczny dziecka jest uwarunkowany wieloma czynnikami, do
których, oprócz prawidłowo rozwijającego się układu nerwowego i dostarczania dziecku
właściwych bodźców ze strony otoczenia (nauka, zabawa, środowisko w którym dziecko się
rozwija), potrzebny jest jeszcze sprawny układ receptorów odbierających te bodźce z otoczenia. Do
najważniejszych narządów zmysłów, mających najistotniejszy wpływ na rozwój dziecka należą
wzrok i słuch. Zaburzenia widzenia są zwykle stosunkowo wcześnie zauważane przez otoczenie,
wady słuchu pozostają zwykle długo nierozpoznane.
Uszkodzenie słuchu uniemożliwia prawidłowy rozwój mowy i sprawności językowych,
zaburza rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny. Wady słuchu dzieli się na wrodzone
i nabyte. Te drugie, szczególnie powstające w późniejszym wieku, są zwykle wyraźnie zauważalne
przez otoczenie i przez samo dziecko. Wady wrodzone, tym bardziej, że nie jest to najczęściej
całkowita głuchota, a tylko bardziej lub mniej nasilony niedosłuch, potrafią być długo
niezauważone, upośledzając prawidłowy rozwój i funkcjonowanie społeczne dziecka. Średni wiek
dziecka, w którym wykrywany jest niedosłuch w Polsce to 3 lata. Instytut Fizjologii i Patologii
Słuchu ocenia częstość występowania zaburzeń słuchu u dzieci w wieku od 6 do 18 roku życia na
17,8 %.
Do najczęstszych przyczyn zaburzeń słuchu u dzieci należą:
1. czynniki dziedziczne (30-50% wrodzonych przypadków zaburzeń słuchu)
• niedosłuch skojarzony z innymi wadami
• występujący rodzinnie
• odosobniona mutacja genetyczna
1. czynniki działające w okresie ciąży
• przebyte w czasie ciąży ostre infekcje i choroby zakaźne (szczególnie wirusowe)
• leki
• przewlekłe choroby matki
• zaburzenia hormonalne
• zatrucia i narażenie na substancje toksyczne (rtęć, ołów, arsen, związki fosforu, siarki,
rozpuszczalniki organiczne itd.)
• przewlekły hałas i wibracje
• promieniowanie radioaktywne
1. czynniki okołoporodowe:
• wcześniactwo
• niska masa urodzeniowa
• niedotlenienie okołoporodowe i zamartwica
• choroby okresu okołoporodowego (zakażenia, nasilona żółtaczka)
1. czynniki działające w okresie wczesnodziecięcym:
