Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Jest git polecam dużo się dowiesz Xdd
Typologia: Ćwiczenia
1 / 12
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Materiał składa się z sekcji: „Zadaniowo (I)”, „Sposoby łączenia zdań złożonych”, „Zadaniowo (II)”.
Materiał zawiera 8 ilustracji (fotografii, obrazów, rysunków), 9 ćwiczeń, w tym 7 interaktywnych.
Jeżeli zdanie ma co najmniej dwa orzeczenia, mówimy o zdaniu złożonym. Wyróżniamy zdania złożone współrzędnie i podrzędnie.
Gdy w zdaniu złożonym zdania składowe wzajemnie się uzupełniają i żadne nie określa drugiego, nazywamy je zdaniem złożonym współrzędnie. Poszczególne wypowiedzenia wchodzące w skład takiego zdania mogą się łączyć za pomocą spójników lub bezspójnikowo, np.:
Jeżeli w zdaniu złożonym jedno zdanie składowe (podrzędne) uzupełnia lub rozwija treść drugiego (nadrzędnego), określa się je jako zdanie złożone podrzędnie.
Wstawaj, kiedy do pokoju wchodzi osoba starsza.
zdanie składowe kiedy do pokoju wchodzi osoba starsza zastępuje okolicznik czasu określający wyraz wstawaj; pierwsze zdanie składowe (1.) Wstawaj jest zdaniem nadrzędnym, drugie zdanie składowe (2.) kiedy do pokoju wchodzi osoba starsza jest zdaniem podrzędnym;
Strony książki pixabay, licencja: CC 0
Źródło: a. nn., Zdania złożone współrzędnie.
Podział zdań złożonych współrzędnie ze względu na związek znaczeniowy między zdaniami składowymi przedstawiają poniższe wykresy:
Łączne Czytam książkę (1) / i słucham dobrej muzyki. (2)
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Przeciwstawne Poszedłem na koncert (1) /, ale zabrakło już biletów. (2)
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Rozłączne Pojadę nad morze (1) / albo wybiorę się w góry. (2)
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Wynikowe Wróciłem właśnie z wakacji (1)/, więc możesz mnie odwiedzić. (2)
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1
Źródło: Learne c SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 2
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Przyporządkuj zdania do ich nazw.
Jagoda bardzo dobrze radzi sobie z przedmiotami ścisłymi, więc najchętniej uczy się matematyki.
zdanie złożone współrzędnie łączne
Jej brat także jest bardzo zdolny, ale nie przykłada się do nauki.
zdanie złożone współrzędnie przeciwstawne
Jagoda jest bardzo zdolna i uczy się pilnie. zdanie złożone współrzędnie rozłączne
Dzieci uczą się wspólnie albo każde z nich odrabia lekcje w swoim pokoju. zdanie złożone współrzędnie wynikowe
Dopasuj zdania do wykresów.
Rodzice wczoraj kupili nam prezenty i po południu zaprosili nas do kina.
Jutro jest sobota, więc nie musimy iść do szkoły.
Niebawem jedziemy w góry, ale ja bym wolał wyruszyć nad morze.
Albo pomożesz mi zrobić kolację, albo się na ciebie obrażę.
Ćwiczenie 5
Źródło: Learne c SA, licencja: CC BY 4.0.
Uzupełnij luki spójnikami tak, aby powstały wskazane rodzaje zdań złożonych.
Zdał sobie sprawę, teraz wszystko zależy od niego. – zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe Był mądrym chłopcem, nie zdawał sobie jeszcze z tego sprawy. – zdanie złożone współrzędnie przeciwstawne Siedział na ławeczce przed swoją chatką palił fajkę. – zdanie złożone współrzędnie łączne Było już późno, wrócili do domu. – zdanie złożone podrzędnie okolicznikowe czasu
Ćwiczenie 6
Ułóż po jednym przykładzie zdania złożonego:
Wypowiedzenia złożone zwykle rozpoznajemy po charakterystycznych dla nich wskaźnikach zespolenia. W zdaniach złożonych współrzędnie zawsze są to spójniki współrzędności. Niekiedy jednak w wypowiedzeniu nie występuje spójnik (pojawia się sam przecinek), a w języku mówionym granice między poszczególnymi zdaniami wyznacza dłuższa pauza. Na przykład:
Jest dość pochmurno. Co jakiś czas pada deszcz. – dwa oddzielne zdania pojedyncze.
Źródło: a. nn.
Ćwiczenie 7
Źródło: Learne c SA, licencja: CC BY 4.0.
Wskaż zdania, w których zasady interpunkcji są poprawnie zastosowane.
Daj kurze, grzędę a ona: wyżej siędę.
Góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem zawsze.
Czym skorupka skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci.
Święty Józek wiezie trawy wózek ale czasem smuci, bo śniegiem przyrzuci.
Jak Kuba Bogu tak Bóg Kubie.
Ćwiczenie 8 Zaznacz w tabeli właściwy rodzaj zdania złożonego.
Wypowiedzenie
Zdania złożone podrzędnie połączone spójnikiem
Zdania złożone współrzędnie połączone spójnikiem
Zdania złożone podrzędnie połączone zaimkiem
Zdania złożone współrzędnie połączone bezspójnikowo
Powiedział mi, że czytał tę książkę kilka razy. Jutro jedziemy do Warszawy, a pojutrze wyruszamy do Krakowa. Podróżowali autokarem przez góry, podziwiali malownicze widoki. Wczoraj odebrałem pocztę, sprawdziłem też wiadomości na portalu społecznościowym. Lubię naszą znajomą, ponieważ zawsze się uśmiecha. Widziałem dziś twoją koleżankę, która wyglądała zachwycająco. Od dłuższego czasu wiedzieliśmy, że na naszej ulicy zabraknie dziś prądu. Albo będziemy się nadal uczyli, albo pogramy w piłkę. Lubię bardzo chemię, natomiast mam wielkie problemy ze wzorami matematycznymi.
