Pobierz Zagadnienia na egzamin - Notatki - Finanse i bankowość - Część 3 i więcej Notatki w PDF z Bankowość i finanse tylko na Docsity!
Statut spółki musi mieć formę aktu notarialnego. Minimalny kapitał zakładowy wynosi 50000 PLN. Istnieje możliwość wniesienia aportu rzeczowego (tabela 7). Minimalna wysokość jednego udziału wynosi 50 PLN (od 15 stycznia 2004 r.). Spółka podlega rejestracji w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym przez sądy rejonowe. Statutowe organy spółki to: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie wspólników. Spółka posiada osobowość prawną. Zalety
- odpowiedzialność wspólników (udziałowców) jest ograniczona do określonej kwoty udziału
- możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami
- możliwość powstania jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
- możliwość odejścia lub przyjęcia nowego wspólnika bez konieczności rozwiązania spółki
- wysoka wiarygodność spółki wynikająca z kapitału spółki Wady
- konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym
- umowa w formie aktu notarialnego
- obowiązek prowadzenia pełnej księgowości
- wysokie koszty zawiązania spółki
- minimalny kapitał zakładowy wynosi 50 tys. PLN Spółka akcyjna uregulowana jest w kodeksie spółek handlowych Może być zawiązana przez co najmniej jedną osobę. Statut spółki musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. Minimalny kapitał zakładowy wynosi 500 000 PLN. Statutowe organy spółki to: zarząd, zgromadzenie akcjonariuszy oraz rada nadzorcza. Zalety
- odpowiedzialność akcjonariuszy(założycieli) jest ograniczona do wysokości posiadanych akcji
- możliwość powoływania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami
- możliwość odejścia lub przyjęcia nowego wspólnika bez konieczności rozwiązania spółki
- możliwość pozyskania kapitału w drodze publicznej emisji akcji
- bardzo wysoka wiarygodność spółki wynikająca z dużego kapitału spółki Wady
- konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym
- statut w formie aktu notarialnego
- wysokie koszty zawiązania spółki
- obowiązek prowadzenia pełnej Księgowości
- minimalny kapitał zakładowy wynosi 500 tys. PLN Spółki prawa handlowego
· Spółki osobowe: spółki jawne; spółki partnerskie; spółki komandytowe; spółki komandytowo - akcyjne · Spółki kapitałowe: spółki z o.o.. spółki akcyjne
ubezpieczającej się osoby. Ubezpieczenia te mogą dotyczyć zarówno mienia osób prawnych, jak i fizycznych. Ubezpieczenia osobowe Dotyczą życia osoby fizycznej, uszkodzenia ciała, dożycia oznaczonego wieku, skutków nieszczęśliwych wypadków. Ubezpieczonym w tym zakresie może być tylko osoba fizyczna. Zakład ubezpieczeń wypłaca po zaistnieniu zdarzenia określonego w umowie świadczenie, tj. sumę pieniężną płatną jednorazowo lub okresowo (renta). Ubezpieczenia na życie Jest to dział I ubezpieczeń. Obejmuje następujące grupy ubezpieczeń:
- ubezpieczenia na życie,
- ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci,
- ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z funduszem inwestycyjnym,
- ubezpieczenia rentowe,
- ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeżeli są uzupełnieniem ubezpieczeń wyżej wymienionych Pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe Są to wszystkie pozostałe ubezpieczenia według grup i rodzajów wymienionych w dziale II1. Podział ubezpieczeń wynikający z ustawy nie pokrywa się z podziałem na ubezpieczenia majątkowe i osobowe. Jest rezultatem przepisu zakazującego prowadzenia jednocześnie przez zakład ubezpieczeń obydwu działów. Ubezpieczenia na życie są bowiem ubezpieczeniami długoterminowymi, wymagają tworzenia wieloletnich rezerw i odznaczają się swoistą specyfiką. Ryzyko jest tu ściśle skalkulowane, wypłaty świadczeń stabilne, rezerwy duże i długoterminowe, dlatego mogłaby występować pokusa dofinansowywania tymi rezerwami zobowiązań krótkoterminowych, wynikających z bieżących potrzeb ubezpieczeń majątkowych i innych osobowych. Z tego powodu ustalony został taki właśnie podział. Ubezpieczenia obowiązkowe Są to ubezpieczenia, których zawarcie jest narzucone ustawowo. Obecnie zalicza się do obowiązkowych następujące ubezpieczenia:
- odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
- budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych,
- odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, Ubezpieczenia dobrowolne To wszystkie pozostałe (poza obowiązkowymi) ubezpieczenia, co do których istnieje pełna swoboda woli ubezpieczającego i nikt nie może nakazać zawarcia takiej umowy ubezpieczenia. Poza kilkoma wymienionymi rodzajami wszystkie ubezpieczenia w Polsce są dobrowolne. Ubezpieczenia morskie Odrębność zasad i źródeł prawa ubezpieczeń morskich powoduje umieszczenie ich w odrębnej grupie. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego może być każdy interes majątkowy związany z żeglugą morską i dający się ocenić w pieniądzu. Przedmiotem ubezpieczeń morskich mogą być: statek, ładunek, fracht, opłata za przewóz pasażerów, prowizja, spodziewany zysk ze sprzedaży ładunku, zobowiązania z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Ubezpieczenia lądowe Są to wszystkie ubezpieczenia poza grupą ubezpieczeń morskich, także ubezpieczenia lotnicze i w żegludze śródlądowej.
Ubezpieczenia gospodarcze , które są przedmiotem działalności agenta ubezpieczeniowego, funkcjonują w określonym systemie organizacyjnym. Zgodnie z kryterium rynkowym określić go można następująco
- strona podażowa rynku: ubezpieczeniowe spółki akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny oraz ubezpieczeniowe zrzeszenia i samorząd gospodarczy;
- strona popytowa rynku: osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty i instytucje, Rzecznik Ubezpieczonych, Krajowa Organizacja Konsumentów, instytucje usługowe pośrednictwa ubezpieczeniowego (agenci i brokerzy) oraz ich samorządy.
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Podobieństwa
- spełnianie funkcji ochrony ubezpieczeniowej
- tworzenie funduszu ubezpieczeniowego
- składka ceną ochrony ubezpieczeniowej
Różnice
- instrument polityki socjalnej państwa - instrument polityki gospodarczej
- obowiązkowe - głównie dobrowolne
- stosunek publicznoprawny - stosunek cywilnoprawny
- publicznoprawne instytucje ubezpieczeniowe - komercyjne zakłady ubezpieczeń i towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
- trójstronny stosunek prawny - z reguły dwustronny stosunek prawny
- ubezpieczenia osobowe - ubezpieczenia osobowe i majątkowe
- warunki ubezpieczeń ustalone ustawowo - Ogólne Warunki Ubezpieczeń (OWU) określa zakład ubezpieczeń (wyjątek: ubezpieczenia obowiązkowe)
- gwarancje Skarbu Państwa - brak gwarancji Skarbu Państwa
- regulacja w ustawach szczególnych - regulacja w kodeksie cywilnym, kodeksie morskim
przez zakłady ubezpieczeń w różne instrumenty finansowe (np. akcje, obligacje, lokaty bankowe) w celu osiągnięcia dodatkowych dochodów. Dodatkowe dochody wpływają przede wszystkim na kalkulację składek oraz wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń. W przypadku ubezpieczeń na życie z dochodów tych korzystają także ubezpieczający (w postaci np. niższej składki lub udziału w zyskach). Korzyści z tej funkcji odnosi także gospodarka, gdyż otrzymuje ona dodatkowe fundusze na rozwój poszczególnych dziedzin.
- Funkcja interwencyjna zwana także stymulacyjną polega na stwarzaniu przez ubezpieczenie bodźców zmierzających do polepszenia ryzyka, a więc zmniejszenia stopnia zagrożenia ubezpieczonego przedmiotu. Ubezpieczenia mogą być wykorzystane jako narzędzie skłaniając ubezpieczających do większej dbałości o ubezpieczone przedmioty. Dobrze funkcjonujący system ubezpieczeń może stymulować rozwój nowych dziedzin gospodarki wskutek coraz szerszego zastosowania osiągnięć postępu naukowo-technicznego.
- Funkcja kontrolna sprowadza się do kontroli postępowania ubezpieczającego z ubezpieczonym przedmiotem. W przypadku nieodpowiedniego postępowania zakład ubezpieczeń może interweniować przy pomocy różnych instrumentów techniczno-ubezpieczeniowych. Funkcje finansowe mają tym większe znaczenie, im większą rolę odgrywają ubezpieczenia gospodarcze w systemie finansowym państwa, tzn. im większe gromadzą i rozdzielają fundusze. Funkcje finansowe są funkcją uzupełniającą do funkcji ochrony ubezpieczeniowej i funkcji prewencyjnej, dlatego też należy traktować je w sposób komplementarny, a nie substytucyjny.
Przez pojęcie zasad ubezpieczeń należy rozumieć określone wymagania, jakie stawiane są świadczonym usługom ubezpieczeniowym. Część z tych wymagań musi być bezwzględnie przestrzegana inne zaś mają charakter względny. Podobnie jak w przypadku funkcji można formułować różne i liczne zasady ubezpieczeń jednak ani w teorii ani w praktyce nie kwestionuje się 3 z nich, a mianowicie:
- realności (pewności),
- pełności,
- powszechności ochrony ubezpieczeniowej. Zasada pełności ochrony ubezpieczeniowej postuluje zapewnienie ubezpieczonym takiego poziomu finansowego wyrównania strat losowych, jaki w danych warunkach możliwy jest do osiągnięcia. Zasada powszechności ubezpieczeń ma charakter złożony i należy rozpatrywać je z punktu widzenia podmiotów gospodarujących korzystających z ochrony ubezpieczeniowej (powszechność podmiotowa ubezpieczeń) i ubezpieczonych przedmiotów (powszechność przedmiotowa), a także z punkt widzenia rodzajów ryzyk objętych odpowiedzialnością zakładu ubezpieczeń. Aspekty ubezpieczeń:
- aspekt ekonomiczny – niepewna lecz poważna strata zastąpiona niewielką ale pewną składką
- aspekt finansowy – realizacja ryzyka nie może dojść u wszystkich ubezpieczonych
- aspekt organizacyjny - ubezpieczenie to operacja przez którą jedna ze stron tzn. ubezpieczony w zamian za składkę zapewnia sobie lub osobie trzeciej na którą dane ubezpieczenie zostało zawarte świadczenie drugiej strony w przypadku gdy zaistnieje wydarzenie zawarte w umowie ubezpieczeniowej
- aspekt techniczno – finansowy – jest to urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych odzwierciedlających się pewną prawidłowością zdarzeń losowych. W drodze rozłożenia ich na wiele jednostek znajdujących się w funduszu ubezpieczeniowym
- aspekt cybernetyczny – zdarzenie losowe to klęski żywnościowe i nieszczęśliwe wypadki które są wnoszone na jednostki które przystąpiła do funduszu
Cechy wypadku ubezpieczeniowego:
- niezależność od woli jednostki nim dotkniętej,
- nadzwyczajność (zaistnienie wypadku nie było dla poszkodowanego nieuchronną koniecznością; niepewność wystąpienia,
- losowość (brak możliwości wskazania jednostki, którą dotknie wypadek),
- wykazuje tzw. statystyczną prawidłowość (możliwość prognozowania i kalkulowania ryzyka w danych warunkach i czasie, określenia wielkości i zakresu możliwych szkód),
- dodatkowe warunki:
- odpowiednia duża i jednorodna liczba jednostek,
- względnie mały procent strat we wspólnocie ubezpieczeniowej,
- strata definitywna i mierzalna.
Zawarcie umowy ubezpieczenia i powstanie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń
- strony umowy:
- zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciel) – za składkę zobowiązuje się udzielać ochrony ubezpieczeniowej, a w razie wypadku ubezpieczeniowego wypłacić odszkodowanie lub świadczenie w formie pieniężnej;
- ubezpieczający – każda jednostka, która w zamian za ochronę ubezpieczeniową decyduje się opłacać ustaloną składkę; najczęściej ubezpieczenia na własną rzecz (tzw. ubezpieczenie własnego interesu), ale także na rzecz innej osoby (np. uposażeni z polisy na życie);
- Treść stosunku ubezpieczenia i czynniki ją kształtujące OWU, czyli ogólne warunki ubezpieczenia
- obok zgodnych oświadczeń woli i przepisów prawnych są trzecim istotnym czynnikiem kształtującym treść stosunku ubezpieczenia;
- w przypadku większości ubezpieczeń umowa może modyfikować postanowienia OWU;
- ich rolą uproszczenie i ułatwienie zawierania umów ubezpieczenia przez ich ujednolicenie;
- kodeks cywilny określa minimalny ich zakres (m.in. przedmiot i zakres ubezpieczenia, sposób zawierania umowy, zakres i czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela, prawa i obowiązki stron umowy, sposób indeksacji składki);
34. Niepewność i ryzyko w ubezpieczeniach Zarządzanie ryzykiem (ang. risk management) - system metod i działań zmierzających do obniżenia stopnia oddziaływania ryzyka funkcjonowania podmiotu gospodarczego i do podejmowania w tym celu optymalnych decyzji; głównym jego celem jest minimalizacja strat wynikających z realizacji danego ryzyka; Jest to proces rozłożony w czasie i składający się z czterech podstawowych faz: 1) analizy ryzyka (polegającej na identyfikacji i klasyfikacji grup ryzyk występujących w danym przedsiębiorstwie; hierarchizacja ryzyk powinna być dokonana z punktu widzenia wielkości strat wywołanych realizacją określonego ryzyka), 2) kontroli ryzyka (jej celem jest minimalizacja wystąpienia określonych ryzyk); 3) finansowania ryzyka (przeprowadzenie analizy opłacalności wybranej metody manipulacji ryzykiem z punktu widzenia wielkości prawdopodobnych strat oraz możliwości finansowych przedsiębiorstwa), 4) administrowania procesu kierowania (proces zarządzania ryzykiem powinien być stale administrowany przez tworzenie, weryfikację i ocenę proponowanych programów Wyższość ubezpieczenia: 1) szeroka ochrona relatywnie tanim kosztem, 2) zaoszczędzenie środków finansowych z myślą o bieżących potrzebach, 3) transfer (przeniesienie) ryzyka na instytucję zapewniającą ochronę ubezpieczeniową Jednym z najbardziej popularnych pojęć pojawiającym się w języku potocznym jest pojęcie ryzyka. Mówimy o ryzyku w przypadku, gdy stajemy przed problemem zmuszającym nas do podjęcia decyzji bądź gdy podejmujemy decyzję nie zmuszeni do tego sytuacją zewnętrzną. używamy tego określenia również wówczas, gdy pojawia się teoretyczna możliwość zysku lub straty. Istnieją 2 charakterystyczne, różniące się między sobą, podejścia do zagadnień ryzyka.
- Podejście charakterystyczne dla myśli ekonomicznej , gdzie ryzyko ujmowane jest od strony określonych niebezpieczeństw postrzeganych jako przyczyna realnych zdarzeń, czy faktów, określonych zjawisk społeczno – ekonomicznych.
- Podejście charakterystyczne dla prawa ubezpieczeniowego, gdzie ryzyko pojmowane jest jako stany świata zewnętrznego (zdarzenia), które są skutkiem czy rezultatem wystąpienia różnych niebezpieczeństw. Pierwsze podejście koncentruje uwagę na ryzyku od strony samych niebezpieczeństw (zagrożeń). Przy tym podejściu ryzyko jest rozumiane jako specyficzna przyczyna realnych zdarzeń o specyficznym dla danego ryzyka charakterze. Zdarzeń, których zajście jest dowodem na to , że dane ryzyko istnieje. Drugie podejście uznawane jest za podejście charakterystyczne dla polskiej nauki prawa ubezpieczeniowego. Podejście to jest niejako odwróceniem podejścia pierwszego. Przedmiotem badań jest ryzyko pojmowane jako stany świata zewnętrznego (zdarzenia), które są skutkiem lub rezultatem wystąpienia różnych rodzajów niebezpieczeństw. Elementami ryzyka są: 1. Niebezpieczeństwo – przyczyna lub źródło straty,
2. Hazard – zespół warunków i okoliczności, w których dane niebezpieczeństwo realizuje się, tzn. tych, które mają wpływ na jego rozmiar i nasilenie.
Definicje ryzyka ubezpieczeniowego
1. Ryzyko jako szansa nastąpienia straty: - możliwość (prawdopodobieństwo), że coś się wydarzy – szansa straty niemierzalna, po prostu istnieje lub nie; - szansa straty mierzalna. 2. Ryzyko jako możliwość nastąpienia straty – możliwość rozumiana jest następująco: wartość prawdopodobieństwa zajścia określonego zdarzenia generującego straty jest zawarta między zerem a jednością 3. Ryzyko jest stanem, w którym istnieje możliwość straty – tutaj przez ryzyko rozumie się pewien stan rzeczywistości, w której może zajść zdarzenie powodujące straty, czyli może pojawić się wynik inny niż ten wcześniej zakładany. 4. Ryzyko jest prawdopodobieństwem wyniku innego niż oczekiwany – ryzyko to obiektywne prawdopodobieństwo, iż faktyczny rezultat czy raczej wynik będzie się różnić od zakładanego 5. Ryzyko jest dyspersją rezultatów rzeczywistych i oczekiwanych – jest stopniem rozrzutu wyników w stosunku do pozycji centralnych lub średnich. 6. Ryzyko oznacza przedmiot ubezpieczenia – utożsamia się z przedmiotem ubezpieczenia, którym mogą być dobra osobiste lub majątkowe 7. Ryzyko jako niepewność W sytuacjach gdy mam do czynienia z ryzykiem jego obecność staje się źródłem niepewności. W ogólnej teorii ryzyka: ryzyko jest utożsamiane raczej z kategorią obiektywną (niezależną od odbiorcy), a niepewność jest odzwierciedleniem naszej wiedzy o prawach rządzących obiektywnymi procesami, a więc jest rozumiana subiektywnie. Niepewności nie powinno się utożsamiać z ryzykiem. Pojawia się problem kwalifikacji niepewności, która jest pojęciem wieloznacznym, intuicyjnie postrzeganym jako coś niemierzalnego. Niejednoznaczność pojęcia niepewności sprawia, iż powyższa definicja nie znajduje większego zastosowania w praktyce ubezpieczeniowej. Ryzyko jest kombinacją hazardu i jest mierzalne za pomocą prawdopodobieństwa. Niepewność jest mierzalna stopniem wiary. Ryzyko jest stanem świata realnego; niepewność – stanem umysłu.
Ryzyko subiektywne – jest psychologiczną niepewnością. Jest indywidualną oceną szansy wystąpienia straty. Przykład: Dwie osoby kupujące los na tej samej loterii mogą całkiem inaczej oceniać szansę swojej wygranej, mimo ż prawdopodobieństwo wygranej dla obu jest takie samo. Ryzyko obiektywne – jest odchyleniem straty od wielkości oczekiwanej. Nie ma nic wspólnego z indywidualnymi odczuciami człowieka. Polega na wyliczeniu stopnia ryzyka w grupie osób ubezpieczonych przy pomocy wzorów statystycznych.
· ryzyko fundamentalne (ma charakter bezosobowy; konsekwencją jego realizacji są straty odczuwalne przez liczną grupę jednostek lub całe społeczeństwo, wiele źródeł tego ryzyka, np. trzęsienie ziemi, huragany, powodzie, inflacja czy bezrobocie); · ryzyko partykularne ( ma charakter osobowy; wynika z określonych działań jednostki, choć często może być również od niej niezależna; straty wynikające z realizacji tego ryzyka mają wpływ na zachowanie jednostki, np. kradzież czy podpalenie; w przypadku katastrofy lotniczej czy samochodowej realizacja ryzyka partykularnego powoduje straty jednostki, ale jest od niej niezależna); · ryzyko probabilistyczne ( możliwe do kwantyfikacji przy użyciu metod matematycznych - tzw. ryzyko aprioryczne lub danych statystycznych – tzw. ryzyko statystyczne) · ryzyko estymatyczne ( możliwa kwantyfikacja obarczona jest dużym błędem; powoduje to zbliżenie tego ryzyka do niepewności, przez co staje się nieubezpieczalne).
35. Kurs walutowy Kurs walutowy – jest to cena jednostki jednej waluty wyrażona w drugiej walucie. Kurs walutowy w gospodarcze walutowej oddziałuje bezpośrednio na ceny towarów i usług w imporcie oraz w eksporcie. Związek pomiędzy poziomem cen i kursem skłania władze państw do integracji w dziedzinie kursów walutowych. Poziom kursu może być kształtowany przez popyt i podaż na rynku, a także przez ustalenia władz. W Polsce w rozliczeniach jednostek gospodarczych stosuje się kurs walutowy ustalony przez państwo. W stosunku do tzw. koszyka walut, którego wartość wyrażona jest w złotych. Koszyk ten składa się z dolara 45%, marek 35%, funta ang. 10%, franków szwajcarskich 5%, franków francuskich 5%. Zmiany na międzynarodowym rynku kursu walut przyjętych do koszyka wywołują odpowiednie zmiany kursów wyrażonych w złotych. W sferze rozliczeń osób fizycznych występuje kurs rynkowy (kantorowy) kształtowany w zależności od popytu i sprzedaży. Waluta – znaki pieniężne będące prawnym środkiem płatniczym w danym kraju. Dewizy – pieniężne należności zagraniczne, które ze względu na swoją formę i płynność mogą być realizowane w krótszym czasie (czeki, weksle, obligacje). Do dewiz zalicza się należności od banków zagranicznych, jednostek gospodarczych, instytucji i osób prawnych, pod warunkiem możliwości wykorzystania za granicą. Kursy ogłaszane są w tabelach kursów: kurs kupna, kurs sprzedaży, kurs średni – podawany do rozliczeń bankowych. Funkcje kursu walutowego: 1) Informacyjna – - Kurs walutowy informuje osoby fizyczne i prawne danego kraju o cenie walut obcych. - Informacja bezpłatna. - Przydatna dla eksporterów, importerów, przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i usługowych, turystów, itp. 2) Cenotwórcza - Przenoszenie, poprzez kurs walut, zagranicznego układu cen na układ krajowy wraz z konsekwencjami dla gospodarki krajowej, np. ropa naftowa. Czynniki wpływające na poziom kursu walutowego :
- Ekonomiczne – krajowa podaż i popyt na waluty obce, stan bilansu płatniczego i handlowego, różnice stóp procentowych, różnice w poziomie cen krajowych i zagranicznych oraz stóp inflacji, przepływy kapitału, polityka walutowa, polityka pieniężna, koniunktura gospodarcza w kraju i u
- Polityczne – wojny, międzynarodowe kryzysy finansowe., występowanie napięć politycznych
- Psychologiczne – Optymistyczne lub pesymistyczne przewidywania zmian koniunktury i rozwoju gospodarki
Zmiany poziomu kursu walutowego:
1) Urzędowa - zmiana cen przez władze walutowe:
- nominalny kurs walutowy – kurs faktycznie funkcjonujący na rynku, który odzwierciedla np. różnice w stopach inflacji w poszczególnych krajach
- realny kurs walutowy – kurs nominalny skorygowany o zmiany cen w kraju i za granicą
- efektywny kurs walutowy – średnia zmian kursu walutowego odnoszona do jakiegoś roku bazowego obliczana na podstawie kursu walut głównych partnerów handlowych Najważniejsze determinanty kursu walutowego
- Podaż i popyt na rynku walutowym
- Tempo wzrostu gospodarczego
- Poziom realnej stopy procentowej
- Tempo wzrostu cen Podaż i popyt na rynku walutowym
- Wzrost popytu na złotówki powoduje aprecjację złotego – kurs złotego np. wobec euro spada.
- Waluta, która jest masowo wyprzedawana, deprecjonuje się.
- Ceteris paribus
- Przy braku interwencji rządowej na rynku walutowym kurs wymiany zagranicznej dopasowuje się samoczynnie do siły popytu i podaży każdej z walut.
- Im silniejsza staje się gospodarka narodowa, tym mocniejszy jest pieniądz narodowy Realna stopa procentowa
- Wyższa realna stopa procentowa w Polsce oznacza, że lokowanie pieniędzy w naszym kraju jest korzystniejsze, bo można osiągnąć większy zwrot z zainwestowanego kapitału.
- Ludzie (również mieszkańcy Eurolandu) będą zatem wymieniać euro na złotówki, co zwiększy podaż waluty europejskiej, przez co polska waluta ulegnie aprecjacji, czyli zaobserwujemy spadek kursu złotego wobec euro.
- Wyższa realna stopa procentowa w strefie euro spowoduje odpływ kapitału za granicę, co zwiększy popyt na wspólną walutę i przez wzmożoną podaż złotego przyczyni się do wzrostu jego kursu, czyli deprecjacji złotówki. Tempo wzrostu cen
- Wyższe tempo wzrostu cen w Polsce sprawia, że towary krajowe stają się relatywnie coraz mniej konkurencyjne względem towarów europejskich, ponieważ ich ceny rosną szybciej.
- Zwiększa to popyt Polaków na towary zagraniczne i chęć wymiany złotówek na euro. Powoduje to zwiększenie popytu na wspólną walutę, co prowadzi do jej aprecjacji przy jednoczesnej deprecjacji złotego.
- Europejczycy ograniczają popyt na drożejące towary polskie – powoduje to spadek popytu na złotówki, co owocuje dalszą deprecjacją i wzrostem kursu wobec euro.
- Wyższe tempo wzrostu cen zagranicznych wywoła dokładnie odwrotną reakcję. System kursu walutowego w Polsce
- Od I 1990 – do X 1991 system sztywnego kursu walutowego
- Od października 1991 do maja 1995 system pełzającego kursu walutowego
- Od maja 1995 do 12 kwietnia 2000r. system pełzającego pasma
- Od 12 kwietnia 2000 system płynnego kursu walutowego
- Od lipca 2008 r. nastąpiło znaczące osłabienie nominalnego kursu złotego zarówno wobec euro, jak i wobec dolara amerykańskiego oraz franka szwajcarskiego.
Znaczenie unii walutowej dla Polski Zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej, zwanym Traktatem z Maastricht, wszystkie kraje członkowskie UE powinny docelowo przyjąć wspólną walutę (wyjątkiem są tu: Wielka Brytania i Dania, które zdołały w Traktacie wynegocjować klauzulę, dającą im możliwość wyboru). Warunkiem przystąpienia do strefy euro jest spełnienie kryteriów zbieżności. Oznacza to, że także Polska powinna dążyć do spełnienia kryteriów i przystąpienia do strefy euro, a więc zastąpienia złotego przez wspólną walutę europejską.
- Oznaczać ono będzie pełniejsze włączenie Polski w struktury gospodarcze UE,.
- Gospodarka polska będzie musiała dostosować się do wymogów UE, tj. przestrzegać surowych wskaźników gospodarczych.
- stabilność gospodarcza będzie musiała zostać utrzymana w długim okresie, co oznacza konieczność prowadzenia odpowiedniej polityki gospodarczej, a w szczególności polityki pieniężnej nastawionej na stabilność cen i polityki fiskalnej opartej na dyscyplinie finansów publicznych.
- Osiągnięcie przez Polskę zdrowej i stabilnej gospodarki oznaczać będzie w praktyce niską inflację, niskie stopy procentowe, równowagę budżetową państwa, rozsądne rozmiary długu publicznego itd.
- Niska inflacja, a dzięki temu niskie stopy procentowe, to z kolei niezbędne warunki trwałego wzrostu gospodarczego.
- Większa przejrzystość cen, będąca konsekwencją wprowadzenia euro, oznacza łatwiejszy wybór zagranicznych dostawców i odbiorców - prościej jest porównywać ich oferty, wyrażone w tej samej walucie.
- Przedsiębiorstwa mogą też liczyć na szerszą oraz korzystniejszą cenowo ofertę usług bankowych - pojawienie się euro znacznie zaostrzyło konkurencję między instytucjami finansowymi.
- Z drugiej strony polscy przedsiębiorcy muszą się liczyć ze zwiększoną konkurencją ze strony firm ze strefy euro.
- Dalsza integracja europejskiego rynku towarów i usług umożliwia wydajnym firmom z krajów strefy euro znaczne poszerzenie ich rynków zbytu. Jednocześnie firmy te są zmuszone do większej innowacyjności, gdyż nie mogą już powiększać swej konkurencyjności drogą dewaluacji waluty krajowej.
- raporty i opracowania identyfikujące, opisujące i wyjaśniające przyczyny zmienności,
- limity i ograniczenia w stosunku do każdego z czynników zwiększających ryzyko funkcjonowania danego przedsiębiorstwa,
- wskazówki, rekomendacje i uwagi menedżerów co do wielkości akceptowalnego ryzyka,
- zakres odpowiedzialności i sposoby delegowania uprawnień osób na poszczególnych stanowiskach (w celu motywacji do odpowiedniego, poważnego traktowania całego procesu).
- W pierwszej kolejności system zarządzania ryzykiem powinien zidentyfikować powstałe ryzyko, określić jego rodzaj, dokonać pomiaru i wyceny oraz określić dopuszczalny jego poziom.
- Kolejnym zadaniem jest określenie na tej podstawie celów strategicznych i operacyjnych.
- W przedsiębiorstwie celem strategicznym zarządzania ryzykiem jest zabezpieczenie kursu walutowego dla aktywów bądź pasywów narażonych na ryzyko kursowe na poziomie nie niższym niż kurs budżetowy przedsiębiorstwa.
- Celem zaś operacyjnym jest wykorzystanie pozytywnych zmian na rynku, aby zabezpieczyć kurs walutowy na jak najwyższym poziomie (gdy firma jest eksporterem).
- Zarówno zarządzanie strategiczne, jak i operacyjne wymaga określenia i przestrzegania odpowiednich warunków. Dotyczą one między innymi maksymalnej wielkości otwartych pozycji, maksymalnej wielkości pojedynczej transakcji zabezpieczającej, rodzaju stosowanych instrumentów zabezpieczających, okresu transakcji, osób odpowiedzialnych za realizację owych działań.
- Niezbędne do prawidłowego i skutecznego funkcjonowania całego systemu zarządzania są także: swobodny przepływ informacji, dogłębna znajomość aspektów prawnych, podatkowych i księgowych zawieranych transakcji, a także monitorowanie i analiza sytuacji na rynku i wewnątrz przedsiębiorstwa, nadzór, kontrola i raportowanie.
- Niezwykle istotne są jednak przede wszystkim odpowiednio dobrane i zaprojektowane instrumenty pochodne, które oprócz tego, że zabezpieczają przed ryzykiem, mogą przynieść również dodatkowe zyski. Na polskim rynku dostępne są następujące instrumenty zabezpieczające: walutowe transakcje terminowe, opcje walutowe, swapy walutowe. Dlaczego warto zarządzać ryzykiem walutowym?
- Bez zarządzania ryzykiem, los decyduje za nas,
- Zarządzając ryzykiem my pomagamy losowi.
- 95% firm eksportujących i importujących w Polsce nadal nie zarządza ryzykiem walutowym przedkładając spekulację nad swym core-business,
- Firmy, które profesjonalnie zarządzają ryzykiem osiągają przewagę nad konkurencją, która przy wymianie dewiz zdaje się na „los szczęścia”. EKSPORTERZY Dziś kurs Euro jest „wysoki”. Eksporter sprzedaje swe produkty głównie na rynek unijny. Otrzymuje płatności w Euro. Wykonując transakcję zabezpieczającą, może zagwarantować sobie ten „wysoki” kurs
Euro na dłużej. Nawet jeśli na rynku kurs Euro stanieje, posiadacz transakcji zabezpieczającej nie odczuje skutków takiej zmiany IMPORTERZY Dziś kurs Dolara jest „niski”. Importer sprowadza z zagranicy produkty, podzespoły, półfabrykaty, itp. płacąc za nie w Dolarach. Wykonując transakcję zabezpieczającą można zagwarantować sobie obecny kurs Dolara w dłuższym okresie. Nawet jeśli na rynku kurs Dolara zdrożeje, posiadacz transakcji zabezpieczającej nie odczuje skutków niekorzystnej zmiany kursu walutowego. Należy pamiętać, iż brak zabezpieczenia przyszłego przepływu walutowego jest niczym innym jak SPEKULACJĄ.
- importer musi kupić walutę i nie kupuje od razu widząc bieżącą cenę, lecz czeka na cenę niższą,
- eksporter musi sprzedać walutę i nie sprzedajemy tego od razu widząc bieżącą cenę, lecz czeka na cenę wyższą, Skutki braku zarządzania ryzykiem walutowym w firmie:
- Niepotrzebna spekulacja na rynku walutowym i narażanie firmy na straty w wyniku niekorzystnych zmian kursu walutowego,
- Niepotrzebny stres dla zarządzających,
- Konieczność śledzenia rynku walutowego, co nie jest działalnością operacyjną firmy,
- Występowanie efektu opóźniania i przyśpieszania rozliczeń,
- Nieterminowe regulowanie zobowiązań wobec kontrahentów,
- Problemy z płynnością firmy a w następstwie utrata płynności i upadłość. Obszary występowania ryzyka walutowego w firmie: Wpływy:
- przychody ze sprzedaży denominowane w walutach obcych,
- sprzedaż rzeczowych składników aktywów trwałych w walutach obcych,
- dotacje unijne rozliczane w EUR,
- zaciągnięcie kredytu w walucie obcej. Wydatki:
- koszt materiałów i surowców z importu,
- zakup rzeczowych składników aktywów trwałych w walutach obcych,
- spłata kredytu w walucie obcej.
Najbardziej uniwersalną metodą zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym jest metoda wykorzystująca instrumenty pochodne , które są uniwersalne i powszechnie dostępne dla wszystkich uczestników rynku niezależnie od ich wielkości czy siły ekonomicznej. Do zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym służą finansowe instrumenty pochodne. Należą do nich między innymi:
- walutowe transakcje terminowe forward , futures na waluty,
