Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Zagadnienia na egzamin - Notatki - Socjologia ogólna - Część 1, Notatki z Socjologia

Notatki dotyczące specyfiki socjologii jako nauki o społeczeństwie; cele i przedmiot socjologii jako nauki.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 04.03.2013

Kasia_aisaK
Kasia_aisaK 🇵🇱

4.6

(34)

274 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Zagadnienia na egzamin - Notatki - Socjologia ogólna - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Socjologia tylko na Docsity! I. Specyfika socjologii jako nauki o społeczeństwie; cele i przedmiot socjologii jako nauki. 1. Klasycy socjologii: · August Comte - autor nazwy ‘socjologia’; - socjologia jako nauka wprowadzająca reformy społeczne służące powszechnemu dobru (np. wyniki badań socjol. są uwzględniane podczas ogłoszenia wyroku sądowego) i poprawie warunków życia · Max Weber - „nauka wolna od wartości”- badacz musi odrzucić swoje nastawienie do przedmiotu, by rzetelnie przedstawić ich wyniki - odbiera rzeczywistość jako taką, próbuje ją zrozumieć a nie wpływać 2. Mity o socjologach: · Socjolog jako pracownik socjalny (stwierdzenie mętne, ponieważ wyniki badań mogą równie dobrze pomóc w wyciągnięciu kogoś z więzienia, jak i wsadzeniu go tam) · Zbieracz danych statystycznych (same dane nie są wartościowe- znaczenia nabierają po zinterpretowaniu) · Naukowiec zobowiązany do poruszania się w obrębie określonych metod (technik) postępowania, który tylko odtwarza to, co zrobili inni · Twórca niezrozumiałej terminologii (dzieje się tak w każdej nauce- definiując pojęcia takie jak np. ’klasa’, ‘grupa’, ‘społeczeństwo’ unika się nieścisłości w rozumieniu terminów) 3. ‘Typ idealny’ (wg Maxa Webera)- nie występuje w przyrodzie w postaci czystejJ : o Trzymający się określonych reguł w badaniach; obiektywny, rzetelny, otwarty na poznawanie świata i społeczeństwa o Szanuje badanych, ale nie ma skrupułów, by ich badać- nie przyjmuje autorytetów o Stawia precyzyjne pytania i szuka konkretnych odpowiedzi docsity.com o Sięga po metody z różnych dyscyplin, choć używa ich w inny sposób o Pokazuje to, co znane, ale w nowym świetle o Nie zmienia ludzi, ale poznaje ich w naturalnych warunkach o Uwzględnia wielopoziomowość znaczeń zachowania o Nie przyjmuje tego, co widoczne za wersje ostateczną 4. Terminy: Społeczeństwo: § Potocznie: to grupa elitarna, szczególna; towarzystwo § Socjologicznie: system interakcji (wzajemnych stosunków), w których nie chodzi jedynie o ilość, ale o spoistość, trwałość Społeczny: § Altruistyczny, nieformalny § Wynikający z interakcji (ponieważ wszystkie działania są skierowane na siebie nawzajem) Problem społeczny to nie problem socjologiczny- drugi ma na celu zbadać założenia, działanie, sposób organizacji systemu, porównać różne sposoby patrzenia na daną sytuację; ma demaskować to, co ludzie chcą ukryć; jest nadrzędny wobec problemu społecznego, będącego konkretem w ramach społeczeństwa. 5. Zadania socjologii: - demaskowanie wszelkich ideologii, wyobrażeń, przekonań przejmowanych przez ludzi w celu określenia pozycji w świecie; - niezależne, wolne od wartościowania patrzenie na fakty, krytyczne podchodzenie do zastanej rzeczywistości - kształtowanie świadomości socjologicznej-poczucia relatywizmu wartości, zmian, przenikania się kultur, powszechnej względności wszystkich dziedzin życia; świadomość alternacji (przemienności, przemieszania się kultur, poglądów) - kosmopolityczne patrzenie na świat- otwartość, chęć poznawania 6. Socjologia jako dziedzina humanistyczna: -> Obowiązują w niej określone reguły działań naukowych (pokora, obiektywizm, szacunek dla innych odkryć, zdolność przyznawania się do docsity.com Internalizacja to przyjmowanie za własne sposobów zachowań, wartości, modeli życia. Aby dany pogląd lub rzecz stało się elementem kultury, musi być bardzo ważne dla społeczeństwa i zostać przekazane następnym pokoleniom. Dany element musi być przyjęty przez daną zbiorowość. Metody badań: - reprezentacyjna – dotyczy badania dużych zbiorowości ze względu na dane zjawisko, które w zbiorowości zachodzi (badanie wielu zjawisk nazywa się monografią); ważny jest dobór próby (minimum 100 osób, minimum 10% zbiorowości); losuje się próbę proporcjonalnie z listy, z cech społecznych lub badanie celowe; ludzi można badać za pomocą ankiet (pytania muszą być zamknięte); gdy pytania są otwarte mamy do czynienia z tzw. kwestionariuszem wykładu, - historyczna (analiza treści dokumentów, np. metryki) – kto sporządził, kogo dotyczy, kiedy to miało miejsce, - eksperyment – sprawdzanie, jak się ludzie zachowują pod wpływem danego bodźca, - panelowa – jej celem jest uchwycenie czynników decydujących o zmianie sytuacji społecznej; minimum 2 razy bada się te same osoby za pomocą tych samych pytań; dzięki temu widać, jakie zmiany zaszły między badaniami, - terenowa – ma dokładnie opisać małą zbiorowość, Wywiad kwestionariuszowy (standaryzowany) albo survey jest to jedna z metod stosowanych w naukach społecznych. Metoda ta polega na uzyskiwaniu danych poprzez zadawanie pytań na podstawie specjalnie przygotowanego kwestionariusza uzyskiwanie odpowiedzi przez ankietera od wybieranych na podstawie odpowiednio dobieranych prób badawczych respondentów. Metoda ta jest najbardziej powszechną w socjologii. Badacz ma zaplanowane pytania, kolejność pytań, formę i stylistykę i według tego dokonuje badania. Narzędzie ankiety w socjologii polega na rozdawaniu respondentom kwestionariuszy z pytaniami z prośbą o ich wypełnienie. Wyróżnia się różne techniki ankietowe m.in. są to ankieta pocztowa, ankieta audytoryjna, mniej precyzyjne, często używane przez osoby nie prowadzące badań są ankiety prasowe. docsity.com Ankieta w odróżnieniu od kwestionariusza jest anonimowa i zawiera pytania zamknięte, półotwarte lub otwarte. Zazwyczaj stosowana jest jednak przede wszystkim w metodach ilościowych. Typy ankiet:  środowiskowa  prasowa  pocztowa  jawna  imienna  telefoniczna  panelowa  anonimowa Nazwa ankieta jest wieloznaczna. Pojęcie to używane jest w socjologii na określenie narzędzia badawczego, które wypełnia z reguły sam badany lub w jego imieniu tzw. „ankieter”. Znaczenie to kładzie przede wszystkim nacisk na sposób, całą procedurę zbierania materiałów. W innym znaczeniu ankietą określany jest kwestionariusz, formularz z zestawem pytań do badanego, na które udziela on pisemnej odpowiedzi. L. A. Gruszczyński zaproponował określenie „technika ankiety” na sposób zbierania danych socjologicznych oraz używanie nazwy „kwestionariusza ankiety” do określenia samego narzędzia badawczego stosowanego w technice wywiadu. Istnieje wiele kryteriów wyodrębniania rodzajów pytań ankietowych. Pytania w kwestionariuszu ankiety dzieli się na: 1. Ze względu na formę i rodzaj odpowiedzi (kryterium techniczne): pytania otwarte; pytania zamknięte. 2. Ze względu na cel pytania (kryterium celu pytania): wprowadzające; o opinię; o fakty; o wiedzę; o źródło informacji; o motywy; o sugestie; uzupełniające. 3. Ze względu na funkcję pytania (kryterium funkcji): dotyczące badanej problematyki; metryczkowe; filtrujące; wykluczające się; sprawdzające; podchwytliwe i puste. Wywiad swobodny - metoda badawcza, stosowana m.in. w naukach społecznych i behawioralnych, należy do grupy metod jakościowych. Metoda ta charakteryzuje się tym, że pytania nie są skategoryzowane, lecz badacz lub ankieter posługuje się dyspozycjami do wywiadu, czyli luźno sformułowanymi problemami, które szeroko omawia z respondentem. W wywiadzie swobodnym nie jest istotna kolejność zadawania pytań, lecz aranżowanie sytuacji zbliżonej do naturalnej rozmowy. Ważne jest w tej metodzie wzbudzenie motywacji respondenta do udzielania szczerych odpowiedzi. Czynnikami pozytywnie wpływającymi na szczerość odpowiedzi respondentów są: ciekawość poznawcza ankietera, ciekawość danego tematu, motywowanie badanego do udzielenia pomocy badaczowi, szansa na własną ekspresję oraz traktowanie wywiadu jako wyróżnienia własnej osoby. Czynniki, które negatywnie wpływają na odpowiedzi respondenta to przede wszystkim: długość trwania wywiadu, dociekliwość w kwestiach drażliwych, brak przygotowania do zastanej sytuacji społecznej badanego. Metoda ta tylko w nikłym docsity.com stopniu pozwala na ilościową analizę materiału empirycznego ze względu na to, iż pytania nie są zestandaryzowane. Możliwa jest jednak kategoryzacja odpowiedzi, przy czym w takiej sytuacji interpretacja tekstu przez badacza narażona jest na znaczny subiektywizm. Natomiast wywiad swobodny pozwala na bardziej dogłębne poznanie i zrozumienie problemów społecznych. Ze względów organizacyjnych, w szczególności dzięki czasochłonności i problemów związanych z kategoryzacją odpowiedzi, metoda ta jest mało popularna w socjologii. Metody jakościowe (lub inaczej badania jakościowe) w naukach społecznych opierają się na założeniu, że do badania niektórych problemów lepiej nadają się pogłębione analizy mniejszej liczby przypadków, niż powierzchowne dużej. Ponadto zakładają, że wiele spraw lepiej bada się poprzez dogłębne zrozumienie rzeczywistości w oczach aktorów społecznych danej zbiorowości, raczej niż poprzez wykorzystanie wcześniej przygotowanego modelu teoretycznego (jak zazwyczaj jest w metodach ilościowych). Przedstawiciele nurtu jakościowego wolą zatem przeprowadzać badania terenowe, poprzez wielogodzinne nieustrukturyzowane wywiady czy obserwację uczestniczącą, raczej niż robić sondaże i ankiety. Interesuje ich odpowiedź na pytanie "dlaczego" w większym stopniu niż na pytanie "ile". Badania jakościowe są dominującą metodą w antropologii, występują także w socjologii, teorii organizacji, psychologii. Metody jakościowe zawierają kilka systemów badawczych, m.in. teorię ugruntowaną, etnografię organizacji, storytelling. Pomiędzy zwolennikami metod jakościowych i ilościowych trwa spór, będący pochodną tzw. wojen paradygmatycznych, czyli zaciekłych ideologicznych sporów o prymat danego paradygmatu. Przedstawiciele Do najbardziej znanych przedstawicieli badań jakościowych w polskich naukach społecznych należą: Michał Buchowski, Wojciech Burszta, Aldona Jawłowska, Monika Kostera, Krzysztof Konecki, Bronisław Malinowski, Ewa Nowicka-Rusek, Jacek Wasilewski, Florian Znaniecki. Do najwybitniejszych przedstawicieli tego nurtu na świecie zalicza się: Anselm Strauss, Barney Glaser, Barbara Czarniawska, John Van Maanen, Michael Burawoy, Norman Denzin, David Silverman, William F. Whyte, Clifford Geertz, James Clifford, Linda Smircich, Gareth Morgan, Barry Turner, Yvonna S. Lincoln, Egon Guba. Prosta próba losowa docsity.com