Zagadnienia obowiązujące na sprawdzian z języka polskiego – klasa 3 G
1. Cechy następujących nurtów w sztuce: impresjonizm, symbolizm, secesja (notatka o nich była
podawana do zeszytu).
2. Daty graniczne epoki Młodej Polski (1890-1918) oraz inne określenia epoki (modernizm,
neoromantyzm).
3. Znajomość pojęć:
Dekadentyzm (definicja była podawana do zeszytu)
Sztuka dla sztuki – zgodnie z tym hasłem sztuka nie musi mieć żadnej funkcji użytkowej, ani
niczemu służyć, lecz być celem sama w sobie. W związku z tym ważniejsze będą jej walory
estetyczne (ukształtowanie językowe, styl utworu, forma) niż np. poruszanie kwestii społecznych.
Hasło wiąże się z postrzeganiem w okresie modernizmu postaci artysty – staje się on wyrazicielem
tego, co jest niedostępne dla przeciętnego, powszechnego odbiorcy. Artysta, który jest jednostką
nieprzeciętną, staje się kimś w rodzaju „kapłana sztuki”, przewodnika po świecie sztuki.
Filister – pogardliwe określenie w stosunku do mieszczan, skupionych wokół przyziemnych
rozrywek i konsumpcji.
Synestezja – rodzaj metafory. Polega na łączeniu ze sobą i przekształcaniu różnych wrażeń
zmysłowych, np. dotyk ciszy, zielony zapach, błękitna melodia.
4. Informacje o epoce Młodej Polski (podane głównie za podręcznikiem dla gimnazjum „Słowa na
czasie 2”, s. 213 – 214).
„Początek epoki przypadł na czasy dynamicznego rozwoju przemysłu oraz napięć społecznych
wywołanych sytuacją polityczną i narodową w Europie. Nadchodził kres ładu opartego na
monarchii oraz dominacji wysokich warstw społecznych. Rozbudzało to oczekiwania związane z
przyszłością […]. jednak trudne do przewidzenia konsekwencje zmian budziły także lęk, który
wpłynął na szerzenie się pesymizmu. Sposobów na przezwyciężenie postawy biernego oczekiwania
na nieznane szukano w aktywności intelektualnej i twórczości artystycznej, niepokój ukoić miała
także kontemplacja natury.
Filozofowie epoki modernizmu nie podzielali optymistycznego podejścia pozytywistów do
uprzemysłowienia. Twierdzili, że rozwój techniki może wywołać katastrofę – zniszczyć
człowieczeństwo i indywidualizm. Uzasadnienia dla pesymistycznych nastrojów końca XIX wieku
dostarczyła filozofia Artura Schopenhauera. Nie wierzył on w możliwość osiągnięcia szczęścia,
ponieważ uważał, że życie ludzkie jest pogonią za potrzebami, których nie można zaspokoić, nie
czyniąc zła. Obawiano się też ujednolicenia społeczeństwa i przeciętności”
Inny z filozofów epoki, Fryderyk Nietzsche, twierdził, że jednostka nie powinna poświęcać się dla
społeczeństwa, a ideałem jest nadczłowiek, który kieruje się wolą mocy.
5. Na teście pojawi się również zadanie, sprawdzające:
a) znajomość mowy zależnej i niezależnej;
b) umiejętność analizy zdania wielokrotnie złożonego.